N° 59.
130® Jaargang?
1887.
Y rijdag
11 Maart.
Middelburg 10 Maart,
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regeL
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels f 1.50
iedere regel meer f 0.20,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
lMDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de MooiJ,te TholenW. A. van NiEtrwENHtriJZEN.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger
Den 4en Maart bevatte de Tijd een juichtoon
van een onbekend inzender over de eendracht, die
■weér in de gelederen der katholieke kamerleden
zou hersteld zijn. De gansche rechterzijde, met
dr Schaepman incluis, stemde tegen hoofdstuk I
der grondweten dit gaf dien inzender aanleiding,
om onder den titelBlijde tijding een loflied te
schrjjven ter eere van de verkregen eensgezindheid
onder de anti-liberalen.
Voornamelijk was het feit, volgens hem, belang-
rjjk met het oog op den afgedwaalden Bredaschen
afgevaardigde, en het bekende »standje" met de
heeren Brouwers en Van Baar.
Verbazend opgewonden heette het aan het slot
van dit stukje
„Waarvandaan, zult gij vragen, zoo groote eens
gezindheid bij de stemming, na zoo groote ver
deeldheid bij de beraadslagingen
„Wjj weten het niet, en het kan ons ook niet
schelen. Een feit is het, dat de katholieken weer
éen lj]n trekken, en dat het standje uit is. Meer
vragen wij niet.
„Vrede, vrede, eensgezindheid
„Ziedaar de heugeljjke tijding, die wij onzen
lezers hebben mede te deelen.
„Van dit oogenblik af zij alles vergeven en
vergeten."
De gansche toon van het stuk kwam ons zoo
bekend voor en vooral een uitdrukking als»het
kan ons niet schelen," benevens het woord
„standje" verraadden eenigszins den oorsprong
ervanzonder dat wjj daarom ons vermoeden
durfden uiten.
Wjj dachten echter onwillekeurig aan den
redacteur van het Venloosch weekblad.
En het is thans gebleken, dat wjj de plank
niet missloegen.
In de Noord Brabanter, die evenals andere
bladen den juichtoon ongepast en ongemotiveerd
noemden, vooral omdat zjj niet begrjjpen hoe die
verzoening in haar werk is gegaan en nog steeds
aan de tot standkoming daarvan twijfelden, ver
klaart de heer Haffmans zelf de verheugde
inzender geweest te zijn.
En als opheldering, hoe het feit is gebeurd, zegt
hij alleen tot de redactie van de Noord-brabanter t
„Bljjkbaar is Mahomet tot den berg gekomen
en dat is maar goed ook. Want de berg zou nooit
tot Mahomet gekomen zijn en dan hadden de
katholieken nog lang verdeeld kunnen bljjven,
„Verbljjdt u dus met mg, dat het zoo goed is
afgeloopen zonder te vragen hoe het gekomen is."
De genoemde redactie is echter blijkbaar met
die opheldering half voldaan, en volstrekt niet
verbljjd. Zjj meent dat de heer Haffmans als man
van eer verplicht is te zeggen, hoe het gekomen
is, „Met een praatje kan deze zaak niet worden
geëindigd."
Andere bladen zjjn evenmin met den guiten
streek van Haffmans ingenomen.
Be Grondwet schreef zelfs:
„Het verschil van meening, waarvan bleek, is
iets anders dan een »standje", is een zeer ernstige
zaak, moet men niet wegmoffelen door een schet
terend geschreeuw over vrede en eensgezindheid.
Dit zal, tegen den inzender in, de Tijd met ons
ééns zjjn.
„De vraag: „„waar vandaan zooveel eensge
zindheid ia onder deze omstandigheden zeer
gevaarlijk. Men kon eens gaan onderstellen dat
de katholieke kamerleden een soort van „„Nota
over het Septennaat"" hadden ontvangen. Het
zon ons niet bevreemden dat zulk een onderstelling
reeds in het een of ander vernuftig en spitsvondig
brein ware opgekomen. Het is mogelijk, dat zjj,
met welke bedoelingen dan ook, werd rondgespreidj
het is mogelijk, dat zij geloovigèa vond. Dit zou
onB leed doen, vooral daar wjj bjj hoofdstuk III
op iets anders dan eenstemmigheid kunnen rekenen,
„Welnu, wanneer er dan geen eenstemmigheid
was, dan zou er weêr teleurstelling zjjn en onte
vredenheid en allerlei dingen en het zou weer een
„standje" worden en daar danken wjj voor.
„Een guitenstreek kan soms gevaarljjk en is
zjj bjj ernstige zaken wel passend?"
Dit iB, merkt het Vad. op, geschreven voordat
het briefje van den heer Haffmans bekend was,
maar daar de Grondwet nog al eens van de inzichten
van den heer Schaepman op de hoogte is, valt
aan deze opmerkingen wel eenige beteekenis te
hechten.
Het Centrum uitte de meening, dat de titel
fiVjde Tijding had behoore» te zjjn Valsche Typing,
»Valsch", omdat men uit een toevallig, geheel
en al toevallig feit een onwaar besluit trok.
»Valsch", omdat het bljjkbaar de strekking had
beweegredenen, die de auteur zelve niet voor waar
kan houden, aan deze toevalligheid toe te schrjjven.
»Valsch", omdat hierdoor de regeering en de
kamer in den waan moesten worden gebracht,
dat een zeker o'ostructionisme door de geheele
rechterzjjde werd omhelsd.
»Het verspreiden van een dergelijk gerucht kan
hier moeiljjk anders dan kinderspel worden ge
noemd.
»Maar ook bjj kinderspel is valsch spel ver
boden".
Dit is zeker dat de heeren, die deze bladen
besturen, en daaraan zjjn kamerleden niet
vreemd, het alles behalve eens zijn.
Toch zal de rechterzijde in de kamer bij de
hoofdstukken der grondwet betreffende kiesrecht
en grondwet wel eenstemmig bljjken in haar
verzet.
In de gisteren gehouden openbare vergadering
van den raad van state, afdeeling voor de ge
schillen van bestuur, zjjn o. a. drie koninklijke
besluiten ingekomen, houdende beslissingen inzake
beroepen tegen door ged, staten van Zeeland
genomen besluiten.
Die beroepen waren van:
1° het bestuur van den grooten of ouden St.
Albertspolder, van een besluit van gedep. staten,
houdende vaststelling van den ligger der wegen
en voetpaden in de gemeente Sas van Gent. Met
wijziging van het besluit van gedep. staten van
Zeeland is beslist, dat de vrije straat moet worden
afgevoerd van den ligger der wegen en voetpaden
van de gemeente Sas van Gent
2° den gemeenteraad van Sas van Gent, van
een besluit van gedep. staten, houdende vaststel
ling van den ligger der wegen en voetpaden in
die gemeente. Met wijziging van het besluit van
gedep. staten is beslist, dat als onderhoudsplich
tigen van de duikers, gelegen in den ouden weg,
moeten worden aangewezen de polders daardoor
uitwaterende, en dus de Karnemelkspolder voor
den duiker in zjjnen djjk, de Sint-Franciespolder
voor dien in zjjnen djjk gelegen. Voorts het
beroep van appellant, voor zoover het andere
bezwaren betrett, ongegrond verklaard
3' den gemeenteraad van Oost- en West-
Souburg, van een besluit van gedep. staten, waar
bij goedkeuring is onthouden aan het besluit van
dien raad van 11 October, tot vaststelling der
jaarwedde van het hoofd der school aldaar. Met
handhaving van het besluit van gedep. staten is
het beroep ongegrond verklaard en mitsdien
bepaald, dat de jaarwedde van het hoofd der
school zal bljjven vastgesteld op het tegenwoor
dige bedrag.
Omtrent de laatstgenoemde kwestie meldt men
ons dat ged. staten hun besluit grondden op de
overweging, dat de gemeente Oost- en West-
Souburg behoort tot de welvarendste gemeenten
op het eiland Walcheren en in aanzien en bevolking
steeds vooruitgaat. In eene dusdanige gemeente,
waar 152 kinderen de school bezoeken, is eene
jaarwedde van 850 voor het hoofd der school,
met het oog op de levenseisehen en het gewicht
der betrekking niet te hoog te achten.
Daarentegen werd indertjjd door den gemeente
raad aangevoerd, dat de gemeente wel in aanzien
en bevolking vooruit- maar financieel achteruit
gaat en in 1881 voor schoolbouw eene leening
moest worden aangegaan tengevolge waarvan tot
dekking van aflossing en rente eene belasting op
het inkomen moest worden ingevoerd.
Onder meer werd ook nog aangevoerd, dat zich
reeds 11 uitmuntende sollicitanten op eene jaar
wedde van 800 hadden aangemeld, waaruit
bleek dat de belangen van het onder wjj s niet door
de nieuwe regeling zouden benadeeld worden en
alzoo het toekennen eener hoogere jaarwedde eene
niet te verantwoorden uitgaat zou zjjn.
Als bewjjs hoe zondig en verdorven Oldeboorn
is en welke afkeurenswaardige instellingen daar
bestaan, zeide ds. Homoet: „Verbeeld u Jezus
in het Nut, PauluB op de sociëteit I"
Wjj willen den gewjjden naam niet ontheiligen
door het beeld verder uit te werken, maar die
predikant verliest in zjjn gelootsjjver geheel den
veranderden maatschappeljjken toestand uit het
oog. Als Paulus in onzen tijd leefde, zou hjj eön
gekleede jas dragen en boorujes en misschien een
sigaar rooken en met den spoortrein reizen en
telegrapheeren en telephoneeren. Zjjn nu al die
dingen zondig en verdorven, omdat zjj in onze
verbeelding zich niet laten vereenigen met den
persoon dee apostels?
Die uitroep is weer een van die effectmakende
zinnen, die bjj nadenken blijken slechts klanken
te zjjn. Op zulke gronden het Nut en de sociëteit
te beetrjiden, pleit wel voor bekrompen inzicht.
Ds. Homoet had Da Costa eens moeten hooren
in zijne improvisatiën over de Openbaring en
zijne voorstellingen der gewijde gebeurtenissen
[Arnh. Ckt.)
De regeering heeft een nota van inlichtingen
ingediend naar aanleiding van de motie-Sehaepman
aangaande de enkelvoudige kiesdistricten.
Had de kamer zich beslist uitgesproken over
de wenscheljjkheid der verdeeling van de groote
steden in enkele districten, de regeering ware
schrijft zjj bereid geweest te overwegen, of zjj
op het door haar gedaan voorstel kon terugkomen.
Een motie, welke alleen de wenscheljjkheid van
het indienen van een voorstel uitspreekt, geelt
echter tot die overweging geen voldoende aanleiding.
Iutussehen erkennende, dat de uitoefening van
het recht van amendement, zonder voorlichting
harerzijds, zeer moeiljjk ware, geeft de regeering
nu al de inlichtingen, h. i. voor het doen van
een voorstel noodig en om het raadzame daarvan
te overwegen.
In de eerste plaats wordt dan een indeeling
aangegeven, bjjna geheel naar de bestaande in
wijken geregeld. Het kleinste district zal zjjn
Groningen II, met de drie dorpen 40.998 zielen.
De districten van Amsterdam tellen 43.322 a
44.582 z., die van Rotterdam 41.748 a 44.450, die
van !b Gravenhage 46.300, 47.803 en 49.952 z.
De bedoelde gemeenten zjjn, uitgezonderd Gro
ningen, thans reeds in onderkiesdistricten verdeeld,
zoodat de inlevering van de biljetten geen groote
moeilijkheden zal opleveren. Alleen zou het getal
te Amsterdam en Rotterdam meer dau verdubbelen,
waartoe dan zou moeten worden bepaald, dat
daar ook ingezetenen buiten den raad door burg.
eé weth. tot leden van het stembureau kunnen
worden benoemd uit 39 personen, jaarijjks door
den raad aan te wijzen.
Verder wjjst de regeering nog eenige kleinere
veranderingen in de overige bepalingen aan.
Donderdag 17 dezer des avonds zal in he1
Schuttershof alhier eene tentoonstelling plaats
hebben van aquarellen, waarvan dg portefeuille
door den heer Rud. J. Kijser te Amsterdam wel
willend is afgestaan aan de vereeniging Uit het
volkvoor het volk.
Vrijdag en Zaterdag daarop volgende heeft de
vroeger aaagekondigde tentoonstelling van platen
op bouwkundig gebied plaats.
„Geschiedenis en sproken." Ziedaar de grondslag
van een voordracht, gisteren door den heer O. van
Eempe Valk, leeraar te Winterswjjk, gehouden
in de vergadering met dames van het Middel-
burgsche iVwsdepartement.
Véor de pauze behandelde hjj het bekende
dierenepos van Reinaert de Vos j in de dertiende
eeuw door een onbekenden Vlaming Wiliem
bewerkt, heelt La Fontaine het in zjjne fa
belen weêr doen herleven. En niettegenstaan
de er eeuwen tusschen lagen, was db zin
speling op toestanden, daarin vervat, nog steeds
zoo juist, en is ook nog heden daarin zeer veel
waars gelegen. Voreten-vergoding, priester-heer-
schappjj, onrechtvaardigheid, verdrukking van het
onmondige volk, geslepenheid en tal van andere
ondeugden worden ons daarin geschetst, die ook
thans nog haar invloed doen gelden.
Na de pauze droeg de heer Van Kempe Valk
nóg eene, voor zoover wjj op de voordracht kunnen
afgaan, zeer goed geslaagde vertaling voor van La
Fontaine's de Pleegzoon van den doodt Hebben
wjj goed verstaan de concertzaal leent zich
niet bijzonder, vooral wanneer zjj niet vol is, voor
het houden van lezingenals de spreker op het
orkest staat is hjj zelfs zeer moeiljjk verstaan
baar dan zou de heer Van Kempe Valk
zjjne vertaling gemaakt hebben naar eene Duit-
sche overzetting.
Het gewone JVwte-publiek, hoofdzakelijk uit
dames bestaande, woonde met belangstelling deze,
met veel talent gehouden voordracht bjj.
Uit Vlissingen schrjjft men ons:
Woensdagavond had in de zaal der vrijmetse
laarsloge de laatste spreekbeurt in dit winterseizoen
vanwege ons Nutsdepartement plaats. Eene dame
besloot als spreekster deze rei van spreekbeurten
en wel de hier zoo gunstig bekende mtj. A. J,
Groote van Amsterdam. De zaal was door ver
schillende oorzaken slechts matig bezet. De
spreekster droeg eene door haar zelve vervaardigde
novelle v oor, getiteld Eene Muziekpartijdie goed
v ©Ideed,
Na de pauze werden eenige korte stukjes ten
beste gegeven en wel de Schippersknecht uit de
Camera Obscura van Hildebrand, Een aalmoes
door Schimmel, Wij liepen in den regen door
Troelstra, Eene voorstelling uit het Fransch van
Mad. Ternard en eindelijk Wien neem ik? eene
jonge juffrouwen-phantasie.
Bij deze stukjes kwamen de talenten der
spreekster in het voordragen duideljjk aan het
licht, terwjjl opmerking verdient, dat zjj den ge-
heelen avond, zoowel vóór als na de pauze, alles
uit het hoofd voordroeg, zonder eenige aanteeke-
ning voor zich.
Het gezatcenljjk bedrag der inlagen in despaar
bank van het dep. der Maatschappij tot nut van 7t
algemeen te Vlissingen in 1880 ia geweest 77120.17,
terwijl f 5703.94§ aan rente bjjgeschreven werd.
Uitbetaald werd 59021.54, zoodat het kapitaal
is vermeerderd met f 23802,57$.
Aan de deelhebbers was op bet einde des jaars
verschuldigd f 200053.99 en de waarde der be
zittingen bedraagt 202301,44$.
Het aantal deelhebbers bedroeg 949, het getal
inlagen ƒ2465 en 696 posten werden uitbetaald.
Het aantal deelhebbers vermeerderde door toetre
ding van 204 en verminderde met 150, die hunne
rekening gesloten hebben.
Uit Goes wordt ons geschreven
In de gisteren avond, door de zangvereeniging der
afdeeling Toonkunst alhier, gehouden vergadering
werd het plan van den directeur, den heer C.
Samans, om een muziekfeest op bescheiden schaal
te organiseeren, behandeld. Het vond algemeen
veel bjj val, zoodat in beginsel daartoe besloten
werd. Men zal eerst trachten financieelen steun
te verkrijgen tot het engageeren van een strijk
orkest en daarbij zal de zangvereeniging Excelsior
tot medewerken worden uitgenoodigd. De keuze
der stukken viel op Das Lied von der Glocke, koren
en solo's van A. Romberg en Die Ruinen von Athen,
koren, solo's benevens declamatie van L. v. Beet
hoven, volgens de Ned. tekstbewerking van J. P«
HejjeGriekenlands worstelstrijd en verlossing.
Volgens het Wbl. voor de Adm. der Dir. Bêh
Inv. en Ace. zal het examen voor kommies bjj
's rjjks belastingen dit jaar gehouden worden te
's Hertogenbosch, aan te vangen 15 Maart, erf,
dat de commissie is saamgesteld als volgt J. Bé
Story van Blokland, prov. inspecteur'te Eindho
ven, voorzitter J. Edema, controleur te Lobith
en P. P. E. Hoefnagels, controleur van 's Herto
genbosch (2e afd.^ te Veghel.
Te 's Gravenhage is gisteren avond na eenë
kortstondige ongesteldheid op zestig jarigen leef-
tjjd overleden de heer J. H. Doorman, in leven
hoo ld redacteur van het Dagblad van Zuid-Holland
en 's Gravenhage.
Gisteren zjjn bij het departement van financiën
uitgeloot 87 reeksen a 12000 van de 3$ pCtë
schuldbekentenissen, uitgegeven in 1886. De eerste
nummers dezer reeksen, elk van 12 volgnummers^
zjjn:
109 961 1225 1501 1585 4321 5089 5689 9157
9517 10177 12409 12493 12745 14341 20149 20593
21937 25105 25261 27198 27769 30757 31285 32281
34573 41653 45349 45865 46945 48181 4ö96i 49801
54253 55297 56737 58033 59893 61261 63061 66037
66361 67273 67441 67861 69037 75037 76213 78529
80113 81241 82117 830u5 840:1 86449 87433 88765
89137 91705 91861 92713 92869 94453 100249
100465 101125 102889 104605 105409 109981
113437 113749 115453 117445 118561 120865
122725 124237 126445 126973 127165 127309
128101 131353 132613 135937 136129.
Door het bestuur van het Prov. Gron. V/er te-
Uedenverbond is in een adres aan de Tweede kamer
verzoent bjj de regeering aan te dringen, dat de
rjjkswerken niet meer voor zulke lage prijzen aan
de aannemers worden gegund als in de laatste
tjjden steeds het geval was.
«Immers het verschil tusschen de begrootingea
en de aannomingssommen bedroegen", zegt het
adres o. a., „hier in den laatsten tjjd ongeveer
4 der begrooting. Het rjjk wordt door jjverige
ambtenaars vertegenwoordigd, zoodat de deugde-
Ijjkheid der werken niets te wensohen overlaat,
en het rijk verkrijgt zulks voor weinig geld.
Doch de duizenden, die het rjjk door de lage
aannemingssommen bespaart, moet het werkvolk
op zjjn loon missen.
De werklieden vermeenen, dat zoo goed de
deugdeljjkheid der uitvoering van de werken door
opzichtheboende ambtenaars wordt gecontroleerd,
de regeering ook wel een open oog voor de be
langen der werklieden zal willen hebben, en
