N° 4S).
130e Jaargang!
1887.
Maandag
28 Februari.
Middelburg 26 Februari,
Kerknieuws.
1 FEUILLETON.
«Es war ein Tranm!"
Verspreide Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL,
MIDDELBIRGSCHI
Agenten te Vlissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhvijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger
Door den commissaris des konings in Zeeland
zijn de burgemeesters uitgenoodigd de vrijwillige
dienstneming bij het leger in Oost-Indië zooveel
mogelijk aan te moedigen en vóór 15 Maart
mededeeling te doen van eventueels wenken in
't belang der koloniale werving naar aanleiding
van sociale toestanden of bezwaren van praeti-
schen of financieelen aard, die zich bjj de aan te
wenden pogingen mochten voordoen.
Wij wenschen even de aandacht van het Mid-
delburgsche publiek te vestigen op het tweede
concert in dit seizoen, Donderdag 3 Maart door
de zangvereeniging Tot oefening én uitspanning
te geven.
Een aanlokkeljjk en belangwekkend programma
wacht ons; belangwekkend vooral omdat daarop
voorkomt het vroeger meegedeelde werk van een
onzer meest geachte Nederlandsche componisten,
den heer Samuel de Lange.
De heer De Lange, in ons land en niet mind er
in het buitenland, waar hij vele jaren vertoefde,
bekend als een der grootste organisten, heeft zich
ook als componist, zoo van vocale als instru
mentale werken, een goeden naam verworven.
Een zjjner laatste werken, een psalm voor koor,
bariton-solo en orkest zal onder persoonlijke lei
ding van den componist voor de eerste maal in
ons land ten gehoore gebracht worden.
Wij hopen, dat de heer De Lange met de com
positie en de zangvereeniging met de uitvoering
ervan veel succes zal hebben. Ook zullen nog
eenige liederen voor vrouwenkoor van denzelfden
componist ten gehoore gebracht worden.
Deze liederen zjjn hier ook nog niet bekend,
maar in het buitenland werden daarover zeer gun
stige beoordeelingen geleverd.
Zooals gewoonlijk op eene tweede uitvoering
van de zangvereeniging treedt het orkest meer
zelfstandig op, en thans met de uitvoering van een
concert van Handel en eene sinfoniette van Jensen,
beide voor strijkorkest gecomponeerd.
Het slotnommer van het programma bevat
Schuman's Adventlied voor koor, sopraan-solo en
orkest, een werk dat zeker bij menigeen van
vroeger nog wel in het geheugen ligt. Over
bodig mag het daarom heeten over deze beknopte,
maar overechoone compositie iets meer te zeggen.
Aan de leden der Ned. Herv. kerk is een
algemeene brief gezonden, onderteekend door
eenige ouderlingen en oud-ouderlingen dier kerk,
•waarin gewezen wordt op den ernst der tjjden
inzonderheid op de verstoring welke door de z. g.
Uit het Noorsch, van RAH.
Het is lang niet prettig om des zomers met
den spoortrein te reizen, want het is er altijd
benauwd. Men mag nog van geluk spreken als
de raampjes open kunnen, dat er behoorlijk tocht
is: maar ik heb wel eens gemerkt dat dames,
vooral wanneer zij krullen op het voorhoofd
dragen ot mutsenmanden bij zich hebben, daar
niet tegen kunnen. Ik geloof dat zij liever zit.
ten te smelten op de fluweelen kussens- maar
die kan men vermijden als men derde klasse
reistdat doe ik evenwel nooit.
Ik ben dominé en woon daar ginds in Smalenen,
zoo'n echt, gezellig plattelands plaatsje. Op zekeren
dag zei moeder de vrouw, dat ik naar de stad
moest om een nieuwe toga te laten maken, daar
de oude zoo erg rossig begon te worden, dan
kon ik meteen mijne kragen laten opplooien
dat was zulk een zwaar werk voor baar en de
meisjes. Nu ja, als de vrouw zoo iets zegt, dan
spreek ik haar nooit tegen, daar ik bij onder
vinding weet dat het toch niet baaten ook
omdat ik. moet zeggen dat zij bijna altijd gelijk
heeft.
Daar zat ik dus in de coupé. De een stapte
in, de andere uit. In den zomer en in den herfst
Rebben de mensehen het altjjd zoo druk met van
„gereformeerde" beweging in enkele der gemeenten
wordt teweeggebracht en op de gezindheid van
niet weinigen met betrekking tot eene aanstaande
herziening van art. 168 der grondwet.
Die beweging noemen de onderteekenaren der
circulaire verderfelijk voor het behoud van den
vrede in de berk en voor d6 verzorging der
belangen, die zij volgens hare roeping heeft te
behartigen. „Onze kerk is", zeggen zjj, «niet alleen
de nationale kerk, aan wier ontstaan en ontwik
keling onwaardeerbare herinneringen van ons
voorgeslacht zjjn verbonden, maar zij is bij uit
nemendheid volkskerk, waarin onze natie voor
een goed deel opgevoed en tot hare tegenwoordige
beschaving opgewassen is. Wjj achten het eene
vrucht van historische ontwikkeling, dat die berk
niet uitsluitend voor «gereformeerden" openstaat,
maar dat daarin allen kunnen worden gedoopt
en onderwezen en in de gelegenheid zijn de bljjde
boodschap des heils in onzen Heer Jezus Christus
te vernemen.
„Deze voorrechten en zegeningen hebben wij
aan de onbelemmerde prediking van het evangelie
in de Nederlandsche hervormde kerk te danken;
en zouden wij dan ons protestantsch beginsel
van vrjjheid, vooruitgang en ontwikkeling kunnen
verloochenen door ons weder te buigen onder het
juk eener geheel verouderde kerkorde, die onze
„gereformeerde" medechristenen zeggen weder
in te voeren, maar die zij zelve wel genoodzaakt
zijn op cardinale punten ter zjjde te stellen
„Onze belijdenisschriften, eerwaardige gedenk
zuilen van het geloof onzer vaderen, zouden wij
niet willen missen. Ook wij staan op den bodem
van de beljjdenis der kerkmaar is het met de
vrjjheid in Christus en met een goed geweten
bestaanbaar deze belijdenisschriften opnieuw als
onvoorwaardelijk bindend op te leggen aan de
leden zjjner gemeente
„Eveneens zijn wjj van oordeel, dat het beljjdend
karakter der kerk niet naar eisch is gehandhaafd
doch wjj achten het onbillijk en onjuist uitslui
tend onze kerkelijke besturen voor den toestand
der kerk verantwoordelijk te stellen. Ware er
een krachtiger geloofsleven in de gemeenten ge
weest, de samenstelling en invloed dier besturen
zouden daarvan blijk hebben gegeven. Niet de
uitnemendste organisatie toch, niet de voortreffe
lijkste belijdenisschriften zjjn het hoogste voor en
in de kerk haar Een 6n haar Al is en bljjft de
voor ons gekruisigde en opgewekte Heer zelf, bet
verheerljjkt hoofd der gemeente, levende en wer
kende in al zijne leden."
De leden worden daarom aangespoord om zich
door die verderfelijke strooming niet te laten
meeslepen, maar vooral ook ijverig en nauwgezet
de middelen te baat te nemen, die de tegen
woordige kerkorde in haar stem- en kiesrecht
aanbiedt om dezen verkeerden invloed te stuiten.
•De onderteekenaars der circulaire pleiten verder
voor onveranderd behoud van art. 168 der
grondwet.
Nu de staat meer dan zeventig jaren dit artikel
heeft gehandhaafd en uitgevoerd, en niet bjj
machte schijnt in de plaats daarvan bepalingen
vast te stellen, die, evenzeer als de bestaande,
aan de billijkheid en aan de rechten der kerk
genootschappen beantwoorden, is hjj, volgens hen,
verplicht dat artikel in beginsel te behouden.
Aan dit groote belang voor de kerk moeten
vooral indachtig zjjn zjj, die als staatsbur
gers geroepen worden om deel te nemen
aan de verkiezing onzer volksvertegenwoordigers.
het eene station naar het andere te reizen. Wij
■waren reeds tot N. gevorderd. Terwijl de trein
langzaam langs het perron gleed, merkte ik een
jong meisje op, dat nieuwsgierig in alle coupés
keek, als zocht zij er een uit, waar zij het liefst
wilde zitten. Op eens loopt zij schielijk naar die
waarin ik alleen met een oude dame zat, knikt
vroolijk tegen een kleinen jongen, waarschijnlijk
een broertje, die een eind verder op met een
wagentje met éen paard staat, wuifde hem met
de hand een groet toe en wipte naar binnen.
Zij neemt plaats in een hoekje, nadat zij eerst
haar sierlijk reistaschje in het net geborgen heeft
daarop wordt het raampje neergelaten, opdat het
frissische koeltje bare gloeiende wangen afkoele.
Haar haar is blond, krullend en valt laag op
het voorhoofd neer, doch laat de fijn geteekende
wenkbrauwen vrij. De neus is regelmatig, mis
schien een heel klein beetje opgewipt, maar
niettemin mooide mond is wel wat groot, maar
vol met frissche witte tanden en de zachte kin
derlijke glimlach verspreidt als het ware een
glans over het heele gelaat.
De wagen krijgt een schok eer de trein zich
weer in beweging zet; zij kijkt verbaasd op en
ik kon niet nalaten om te lachen over die
vragende uitdrukking in hare oogen. Zij legt
het hoofd tegen den wand, slaat den blik in het
rond, en laat hem nu eens op mij, dan eens op
de oude dame naast mij rustenmaar weldra
sluiten de oogleden zich en als ik dien lachenden
trek om den mond niet zag, zou ik zeggen dat
zij sliep. De handen, die in een paar nauw slui-
Na de onbinding der staten-generaal, die aan de
tweede lezing der grondwetsherziening moet voor
afgaan^ moet ieder in zijn kring trachten de
verkiezing te bevorderen van mannen, die aan de
vaderlandsche kerk een goed hart toedragen.
O&ier- de onderteekenaars zien wij de namen
van de heereh K. J. H. Wasch en J. F. Rest te
Middelburg en verder o. a. die van jhr mr J. A.
Singendonck, mr. J. P. J. A. graaf van Zuylen
van Njjevelt, dr L. R. Bejjnen, mr. O. W. Star
Numan, allen 's HageH. Höveker en dr J. W.
Gunning, beiden Amsterdam, benevens dr J, J.
Doedes te Utrecht.
Drietal voor predikant bij de Ned. Herv. te
Oostburg: Lasonder te Oosterwolde, Scholten te
Hontenisse en Reinier te Elspeet.
Yolgens den Heraut is het getal doleerende
kerken reeds tot 50 geklommen.
Om de zaak gemakkelijk te maken, zijn thans
voor de kerkeraden, die zich willen afscheiden en
daarvan aan de kerkelijke besturen moeten kennis
geven, gedrukte formulieren verkrijgbaar gesteld.
Bij den geud- en zilverkoopman Pranssen te
Eruiningen is Woensdag een partjj bloedkoralen
vermist. Men denkt aan diefstalpogingen om
den dief te ontdekken zjjn echter tot hé'den
vruchteloos gebleven.
Nog al grappig. In opdracht van het hoofd
bestuur der Maatsehappij tot nut van 7 algemeen,
worden dezen winter door verschillende sprekers
lezingen gehouden over onderwerpen van algemeen
maatschappelijk belang. Zoo o. a. over „Het
ware en het valsehe socialisme", in onderscheiden
kleine gemeenten in ZeelancLdoor dén heer J. H.
C. Heijse, lid van gedeputeerde staten dier pro
vincie.
Socialismede eigenaar van het gebouw,
waar op een dier plaatsen het Nute-departement
gewoonlijk vergadert, ontstelt van de gedachte,
dat de leerstellingen van een Domela Nieuwenhuis
zullen worden verkondigd binnen de muren van
zjjn huis Door de beschikbaarstelling van zijn
lokaal medewerken tot de verspreiding van diens
gevaawjjke denkbeelden dat nooit. Hjj ver
klaart den bestuursleden, dat zij ditmaal zijn deur
gesloten zullen vinden. En voor dezen keer moe
ten zjj elders een onderkomen zoeken.
Zou dit grappige voorval niet een bewijs te
meer zijn, dat met die voordrachten een goed
werk wordt verricht Sociaal Weekbl.)
Officieel is de uitslag der verkiezingen voor
den Duitschen rijksdag, behoudens éene uitzonde
ring (nl. Lippe, waar waarschijnlijk herstemming
moet plaats hebben), bekend. Definitief gekozen
zijn van de 396 afgevaardigden: conser.atieven
75, Duitsche rijksparty 34, nationaal-liberalen 84,
centrum 90, vrijzinnige partij 14, sociaal-demo
craten 6, Elzassers 15, Polen 13, Welfen2, Denen
1, en 2 wier partjjkeuze onbekend is. Herstemming
moet er nog voor 60 zetels plaats hebben.
Naar men verzekert bedraagt het aantal
slachtoffers der aardbevingen ruim 2000. Verschei
dene vaartuigen namen de schokken in volle
zee waar.
De plaatsen welke, bljjkens officieele berichten,
het zwaarst door de aardbeving geteisterd werden,
zjjnBajardo, met 300 dooden en gekwetsten
Diano Marina, met 250 dooden en gekwetsten
tende parelgrjjze handschoenen gestoken zijn,
spelen als onbewust met de gordijnkwasten,
terwijl de eene voet met een bijna ergerlijke
regelmatigheid heen en weer gaat. Eensklaps
staat zij op, gaat op de toonen staan en krijgt
het tascbje uit het neter wordt een boekje
uitgenomen, in Russisch leder met zilver beslag
gebonden. Ik kan het tot in mijn hoekje ruiken.
Het moet iets zeer belangrijks zijn dat daarin
verborgen is, want zij blijft heel lang op éen
punt in het boek staren, terwijl er een droomerige
glimlach op haar gelaat komt. Doch plotseling,
als gehoorzaamt zjj aan een innerlijken drang,
onttrekt zij den blik aan dat éene punt, sluit
het boek en legt het voorzichtig weer in het
taschje.
Een muziek-portefeuille, die naast haar ligt,
wordt nu geopend en zij neemt er een, twee, drie
muziekstukken uit. Een ervan legt zij op hare
knieën, speelt met de eene hand de begeleiding
en neuriet zacht de melodie, terwijl de rechter
voet steeds in beweging is om de maat te slaan.
Het is zeker een vroolijke melodiewant boe verder
zij komt des te lachender wordt de uitdrukking
van haar gelaat, en terwijl zij mij eensklaps de mu
ziek voorhoudt en vraagt„Kent gij dat is haar
heele gelaat éen glimlach. Ik knik lachend terug
en zei dat het een van mijne lievelings liederen is.
„O, ik zal nu juist niet zeggen dat het mijn
lievelingslied is; maar het is zoo innig grappig
en vermakelijk. Hoor maar eens deze twee
matenen zij zingt halfluid met een heldere
mezzo-aopraanstem een eindje van een bekend,
Bussana, met 50 dooden en 36 gekwetstenDiano
Castello cn Ca9tellare, elk met 30 dooden en vele
gekwetsten. Al deze plaatsen liggen in Ligurië.
Omtrent de richting en de uitgestrektheid
der schokken deelt men het volgende mede
Het eerst werd de schok gevoeld op het eiland
Corsica, vanwaar bij zich langs "de geheeie kust
streek der Middellandeche zee voortplantte van
Marseille tot Toulon, Nizza, Genua, Livorno en
Rome. Vandaar richtte de beweging zich noord
waarts en werd in Opper-Italië en vooral te Milaan
gevoeld. Om zes uur stortten de huizen te Locarno
en Bellinzona ineenige minuten later voelde men
den stoot te Chur, Andeer en Glarus, in de rich
ting van het Oosten naar het Westen en daarna
op bijna alle plaatsen van de kantons Appenzell,
St. Gallen, Zurich, Aargau, Luzern, Bern, Bazel,
Neuenburg, Waadt en Genève.
Te oordeelen naar de tot dusver bekende me-
dedeelingen, richtte de schok zich van Chur weer
van het Oosten naar het Westen of van het Noord-
Oosten naar het Zuid-Oosten, derhalve weer naar
de kust van de Middellandeche zee, vanwaar hij
was gekomen. Over de kracht der schokken zjjn
de berichten zeer verschillend. Het hevigst waren
zij in de streek, vanwaar zij uitgingen. In Zwit
serland hadden zij hun kracht grootendeels verloren,
maar toch werden ze daar nog zoo sterk gevoeld,
dat menschen die nog te bed lagen, de gewaar
wording ondervonden, alsof zjj in hun bed als in
een wieg werden geschommeld. Zoo luiden althans
de berichten uit het Oosten van Zwitserland en
uit Genève.
Ook op eenige plaatsen in Griekenland, o. a.
te Athene werden schokken gevoeld.
Het ergst hebben plaatsen in het Noorden van
Italië geleden. Bij het instorten der kerk te
Bajardo werden 300 personen bedolven.
Drie spoortreinen met troepen zjjn derwaarts
vertrokken, om hulp en levensmiddelen aan de
bevolking te brengen. Verscheidene dorpen op
de hellingen der bergen, zjjn in de vlakten neder-
geworpen. De gevangenis van Oveglia is ingestort;
eenige gevangenen werden gedood, de anderen
zjjn aan boord van een vaartuig overgebracht. De
kleine stad Diano Marina, welke 2200 inwoners
telt, is geheel verwoest, en evenzeer het dorp
Oeroo, op 3 kilometer van Diano Marina. Het
dorp Albenga heeft veel geleden. De kazerne
van Pinal Marina is ingestort.
Uit Ajaccio wordt gemeld, dat aldaar Woensdag
ochtend te 6 uren eveneens een schok is gevoeld.
Men acht dit een zeldzaamheid, omdat het eiland
uit geheel andere formatie bestaat dan de om
liggende kustlanden.
Aan den Times sehrjjft men uit Pekin, dat
Lo, het hoofd eener christelyke familie te Szechnen,
terdood is gebracht, niettegenstaande het verzet
van het Pransche gouvernement.
De Engelsche correspondent vreest vérdere
mishandelingen en dringt er opnieuw op aan, dat
het protectoraat over de Christenen in Chma aan
Frankrjjk onttrokken worde en het Yaticaan
een legaat naar Pekin zendt.
De toestand van kardinaal Jacobini is zeer
verontrustend.
De Pransche senaat heeft de begrooting van
inkomsten aangenomen met eenige wijzigingen,
welke door de commissie gevraagd waren. Ver
volgens is de geheeie begrooting aangenomen.
Een bloedig gevecht had plaats te Dowi'a,
in het Iersche graafschap Leitrim tusscben de
boeren en de politie, die vergezeld van den sheriff
geestig liedje.
„Is dat niet aardig?" vraagt ze lachend.
„Ja, maar zeer waar", antwoord ik,
Is er iets in mijn antwoord dat haar mishaagt?
Eensklaps ziet zij mij verwonderd aan en wordt
donker rood. Wat ter wereld heeft dat meisje?
Zij zal mij, een eerwaardige oude dominé, die een
vrouw en vijf kinderen thuis heeft, toch niet ver
denken van met dubbelzinnige woorden en toe
spelingen of complimentjes aan te komen.
Zij heeft een ander muziekboek genomen, dat
zij langzaam doorbladert. De hand gaat daarbij
bedaard, bijna plechtig over het papier, er zijn
geen trillers, geen loopjes in.
Ik buig mij een weinig voorover om iets van
haar neuriën op te vaugen; maar zij merkt het
dadelijk op en zwijgt, terwijl de vingers blijven
doorspelen en de voet steeds de maat aan geeft.
Ik houd mij geheel onverschillig, ofschoon ik
niet kan ontkennen dat ik een weinig nieuws
gierig ben en mij inwendig erger over den schalk-
achtigeu blik, dien zij onder de neergeslagen
oogleden uit op mij werpt. Eindelijk leg ik het
hoofd achterover als om te slapen, alhoewel ik
daar eerst volstrekt geen plan op had. Maar het
gedreun der locomotief, de regelmatige beweging
van den wagen en het schielijk voorbij snellen
van het landschap dat alles maakt mij dom
melig, zooiat ik ten slotte toch inslaap; maar
voordat ik alle besef van hetgeen er om mij
voorvalt verlies, hoor ik op gedempten toon
neuriën„Es war ein Traum
(Slot Volgt.)