N° 42.
130e Jaargang!
1887.
Zaterdag
19 Februari.
Bekendmaking.
Middelburg 18 Februari,
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regels
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Tot inleiding
HULDE AAN WILLEM III.
DE FEESTDAG.
MIDDELBURGSCHE CÖU1MT.
w
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagb Zoo», te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl,te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. va» Nieuwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., Joh» F. Jones, opvolger
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekend dat de bateau parte van bet droog
dok gedurende 18 tot en met 21 Februari 1887
voor voertuigen is afgesloten.
Middelburg. 18 Februari 1887.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
F. ERMERINS. L. B.
De Secretaris,
A. DE VUL DER VAN NOORDEN.
De heer Brouwers, afgevaardigde voor Roermond,
heeft gisteren in de kamer betoogd, dat grond
wetsherziening niet noodzakelijk was; dat de
manifestatiën, waarover de heer Heldt had gespro
ken als bewijs dat het volk herziening van sommige
belangrijke punten wenscht, en die de heer Schaep-
man teekenen des tijds noemde, slechts de uiting
waren van misleiding van enkele leiders, die,
onder de leuze van de arbeiders te willen besehermen,
zich zelve in de hoogte werken en de anderen
ongelukkig maken. Dit te bewijzen liet de spreker
echter na.
In zjjn verder betoog beweerde bjj, dat'de heer
Scbaepman de kiesrechtherziening met het alge
meen stemrecht ondersteunde, wat dezen terecht
noopte te protesteeren door te zeggen dat bij geen
algemeen stemrecht wenscht. En ten slotte richtte
de beer Brouwers zijne batterijen tegen een oud
minister, door te beweren dat de oorsprong van
deze grondwetsherziening te zoeken is in het brein
van een origineelen minister, die zich met geweld
aan het gezag wilde vastklampen. Dat beweren
haalde hem eene berisping van den voorzitter op
den halsmaar weerhield hem niet later een
aanwezige aan te vallen en te zeggen, dat de
minister Heemskerk iemand is, die niet weet wat
hg wil en doet wat hg niet wil.
Na al die buitensporigheden werd de heer
Brouwers ten slotte nog grappig; hg verklaarde
zich voor de motie-De Geer, maar onder eene
voorwaarde nl. dat de regeering hierop de kabinets-
kwestie stelle
In die rede van een zgner vrienden vond de
heer Sehaepman aanleiding om nog eens duidelgk
te verklaren, dat hg geen voorstander van alge
meen stemrecht was, welks invoering hg dwaas
en roekeloos zou vinden. Maar tegelgkertgd
protesteerde hg krachtig tegen de insinuatie, door
den heer Brouwers geuit aan het adres van den
oud-minister Kappeyne. Dr Sehaepman verklaarde
vierkant tegenover de soeiaal-dt mocraten, op menig
punt ook lgnrecht tegenover Kappeyne te staan,
maar toch te moeten opkomen tegen de aanran
ding van Kappeyne's karakter door den heer
Brouwers. Zgn ergste vijand heett nooit de on
baatzuchtigheid van Kappeyne betwgteld, terwgl
zgne vrienden alle reden hadden zgn gemis aan
eerzucht te betreuren. Die verklaring wekte luide
bravo's van de linkerzjjke.
Tevens verzekerde dr Sehaepman niet in te
zien, dat met deze grondwetsherziening een
sloopingswerk wordt ondernomen. Wel heeft hg
vroeger gewezen op gebeurlgkheden, en toen had
hg het oog op den 70en verjaardag van Z. M, den
koning. Hg herinnerde ten slotte eraan, dat de
grondwet van 1848 de katholieken volledig mondig
heett gemaakt. Thans is het hun plicht te toonen
dat zg toen streden voor de vrgheden van kerk
en volk, en nu die vrgheden gevestigd zgn, niet
aarzelen zullen den goeden strgd mede testrgden
voor de volksvrgheden en de volksrechten.
Deze slottirade vond den heer Brouwers niet
aangenaam en daarin voldoenden grond om nu
ook tegenover een vriend scherp te worden.
Hg verweet dr. Sehaepman, dat deze zich door
de liberalen had laten verschalken. Men vorderde
van den afgevaardigden uit Breda als R. K.
geesteljjke, dat hg alleen, buiten zgne partg om,
een voorstel zou doen in strgd met het mande
ment der bisschoppen.
Die verklaring lokte luide bravo's uit van de
katholieke leden en wekte groote sensatie; de
anders even kalme heer Van Baar schreeuwde
eenige onverstaanbare woorden aan het adres van
dr. Sehaepman; de voorzitter vroeg of de afge
vaardigde van Eindhoven ook het woord verlangde,
maar deze riep slechts dat hg het vol hield. Wg
hopen nog eens te hooren uit het olficieele ver
slag wat die volgehouden verzekering wel ge
weest is.
Het bovenstaande is het belangrgkste uit de
|camer»tting yan gisteren; vooral omdat het ons
een kgkje geeft in de eigenaardige, onderlinge
verhouding der heeren van de rechterzgde en
bewijst hoe dr Sehaepman met zgn eigen vrienden
niet op aangenamen voet verkeert.
Het „kalme, welgemeende" woordje van den
heer Haffmans kunnen wg met stilzwggen voor-
bggaanna geruimen tgd gepraat te hebben
wenschte hg den liberalen veel succes met hun
grondwetsherziening en opende hg het bigde voor
uitzicht, dat hg in tweede instantie een woordje
hoopte mee te spreken.
De heer Van der Biesen nam de partg voor
zgn medeafgevaardigde voor Breda, dr Sehaepman
op, inzake diens verklaringen omtrent het alge
meen Btemrecht en beweerde, met den heer
Schimmelpennick van der Oye dat, als de liberale
partg niet met de motie-De Geer meegaat, het
hare schuld is als er van de grondwetsherziening
niets komt.
De overige beschouwingen waren meer van
algemeene strekking. Dat de heer Vermeulen zgne
motie introk weet men uit het kamer-telegram
in ons vorig notnmer.
Maandag is de minister Heemskerk aan het
woord. Welk licht zal deze ontsteken Zal hg
de toovermacht bezitten om eenheid te brengen
in de verscheidenheid van ideeënen de kamer
in goede richting te sturen
Over die zitting zegt het Vad., na opgemerkt
te hebben dat de dag van gisteren ons niet veel
verder bracht
„Inmiddels is de motie-Vermeulpn van de baan-
De voorsteller heeft daarvoor zoo weinig bgval
gevonden, dat hg besloot zich te retireeren op de
motie-De Geer, met de bgvoeging, dat bg verwer
ping van deze hg alle hoofdstukken der herziening,
dus ook dat betreffende het kiesrecht zou ver
werpen. Uit dat gemis aan logica laat zich weer
duidelgk afleiden, dat de heer Vermeulen geen
herziening wil en het steunen van de motie-De
Geer dus slechts comediespirl is. Trouwens van
katholieke zgde was het Donderdag alleen de
heer Van den Biesen, die zich met den heer
Sehaepman voor kiesrechthervorming verklaarde,
en hoe diep de tweespalt is in die gelederen, toonde
het heftige tooneel, waarmee het debat eindigde,
toen de heeren Brouwers en Van Baar, de laatste
op zeer onparlementaire wgze, tegen den heer
Sehaepman uitvoeren. Dat de heer Sehaepman,
wiens rede door den heer Brouwers al zeer
verdraaid werd weergegeven, in zgn even fijne
als scherpe repliek de zeere plek bg zgn katho
lieke vrienden aanraakte, bleek duidelgk, daar de
woede zich vooral keerde tegen den weiwillenden
wenk, dat de katholieken, die in 1848 de vrgheid
der kerk hadden verkregen, nu moesten toonen
mondig te zgn en te willen optreden voor de
vrgheden des volks. De heer Van Baar vónd dat
een beleediging en de heer Brouwers antwoordde
met het verwgt, dat de heer Sehaepman in zgn
voorstel op art. 194 handelde in strgd met het
mandement der bisschoppen.
„Dat moeten de heeren onder elkaar maar uit
maken; het curieuse is, dat de heer Brouwers
erkende zelf d^t schadelgk karakter in het ontwerp
eerst niet te hebben bemerkt".
Het laat zich aanzien, zegt het blad, dat de
geheele linkerzgde zich keeren zal tegen de motie-
De Geer, die dan ook inderdaad niet meer is dan
een manoeuvre, waarvan partg-actiek de grond
slag, obstructie het gevolg is.
Dit laatste is geheel onze opvatting, zooals wg
die gisteren meedeelden.
Het Dagblad doet dr Sehaepman in den ban en
schrgft
>In dezen zeer opmerkelgken strgd mengen wg
ons natuurlgk niet. De politieke beteekenis van
het incident blgft voor ons over. Het verzwakt,
dunkt ons, in niet geringe mate, niet de kracht
van het woord des heeren Sehaepman, maar de
kracht van den invloed van dat woord op de
houuing van een groot deel der rechterzgde. De
heer Sehaepman Bpreekt nog slechts uit den kring
der rechterzgde; zgn plaats schgnt, politiek ge
sproken, voortaan aan de overzgde."
En al die aanvallen zgn het gevolg van een
voorstel betreffende art. 194, dat juist bg de libe
ralen, om het daartg aangegeven subsidie-stelsel
zoozeel tegenstand ondervindten geheel in den
geest der rechterzgde is.
Is er nog meer noodig, om te bewgzen dat
de anti-liberale kamerleden volstrekt geen grond
wetsherziening willenen achter allerlei schgn
gronden hunne taktiek trachten te verbergen?
Heden verleent Z. M. reeds aan den vice-pre
sident van den raad vau state, en de presidenten
der Eerste en Tweede kamer audiëntie, om hunne
elukwenschen met zgn jaardag aan te nemen.
Tevens zal hem het adres van gelukwensching
van de Haagsche ingezetenen worden aangeboden.
Men schrgft ons
Verkeerden de postambtenaren langen tgd in
de onzekerheid of op 's konings 70,teB verjaardag
de dienst beperkt zou worden thans is die
onzekerheid opgelost, door eene ministevieele be
schikking dd. 14 dezer, welke bepaalt dat op de
kantoren waar zulks noodig geacht wordt de
Zondagsdienst kan worden toegepast, doch alleen
wat betreft de openstelling der kantoren en de
bestellingen, zoodat de verzending der brieven en
postpakketten geene verandering ondergaat.
Naar aanleiding van het bericht, dat voor de
ambtenaren bg de rgkstelegraat de premien zgn
verminderd met 25, voor sommigen zelfs met 28
percent, deelt men aan het Utr. Dagblmede, dat
men hier niet te denken heeft aan een bezuini
gingsmaatregel. Er is alleen sprake van eene
andere verdeeling der premies, waardoor de con-
tröle wordt vereenvoudigd. Voor de ambtenaren
op de drukke kantoren, die aan de toestellen zgn
geplaatst, zal de maatregel geen verlies, maar
integendeel winst opleveren. Alleen de ambtenaren,
met het aannemen en het afschrgven van de
telegrammen belast, en die op de kleine kantoren,
zullen hunne emolumenten tengevolge van de
nieuwe wgze van verdeelen zien verminderende
meesten echter slechts met een luttel bedrag.
Ook de zakelgke borgstelling, die voortaan bij
promotie zal gevorderd worden, is minder be
zwarend voor de ambtenaren, dan het wordt
voorgesteld.
Mevr. Henriette Ronner, de bekende katten-
schilderes, is door den koning van België benoemd
tot officier der Leopoldsorde.
van het feest op morgen, 's konings 70"te" jaardag,
had heden het gebruikelgk militair assaut plaats.
Daaraan viel niet zulk een druk bezoek ten deel
als andere jaren waarscbgnlgk hieraan te wgten
dat htt anders op den feestdag zelven plaats
heef.; menigeen dun vrg heeft, terwgl nu, met
het oog op morgen, de bezigheden vele zgn.
Dit minder talrgke bezoek betreuren wg, omdat
dit assaut uitmuntte door eenvoud, degelgkheid
en goede uitvoering.
De Schuttershotzaal is allersmaakvolst versierd;
het borstbeeld van Z. M. prgkt in het midden
en guirlandes met wapens versieren de wanden.
Vooral verdienen vermelding de opschriften
die men aanbracht op de beide spiegels, nl. de
namen van koning Willem en koningin Emma,
beide gedekt door de koninklgke kroon. Hier
voor mag den bewerker vooral wel een woord van
lot worden gebracht.
Het assaut ving aan met een toespraak, door
den heer J. C. Sauts, adjudant-onderofficier, die,
na eene korte herinnering aan den uood van
Willem den Zwgger en de moeilgke oogenblikken,
die ons vorstenhuis vaak doorleefde, wees op het
voorrecht dat binnen enkele uren onze koning
zgn 70,tea jaardag viert.
Daarop weru door hem met kracht en klem
voorgedragen de navolgende
Groot is de vorst, wiens machtig woord
Door ganach Europa wordt gehoord,
En die aan 't hoofd van legerscharen
Het woest gepeupel perken stelt,
De orde handhaaft. Met geweld
De rust en vrede kan bewaren.
Maar grooter vorst die wordt bemind
Gelijk een vader door zjjn kind,
Waar allen met hem 't zelfde willen.
Gelukkig laud 1 waar wet en recht
Nooit wordt verkracht of uitgelegd
Door staatsbelang of vrouwengrillen.
Gelukkig landl waar de soldaat
Tvotsch op zijn recht als burger gaat,
Waar alle burgers krijgers worden,
Waar ieder vrouw en kind verlaat
En dapper mee ten strijde gaat,
Als eer en plicht hem roept, de wapens aan te gorden,
Zegt mij, waar klopt een vrijer borst,
Zoo'n eerlijk bart voor land en vorst,
Als in een Nederlandsche woningl
Waar gaat een vorst meer hand aan hand
Met 't volk, dan in ons vaderland,
Wijst mjj een trouwer volk, wijst mij een trouwer koning.
Een vorst, die nooit in lief of leed,
Het hem zoo dierbaar volk vergeet,
Is sterker, dan verschanst door vestingmuur en wallen,
Geschaard om de Oranjevaan,
Zal Nederland, viel men het aan,
Of overwinnaar zijn, of met zijn koning vallen.
Door eendracht sterk, door eendracht groot,
Heeft zulk een vorst een bondgenoot
In 't volk, dat, fier en vrij, zijn land en vorst verdedigt.
Ons volk is klein, is spaarzaam, goed,
Maar 't was nooit spaarzaam met zijn bloed,
Werd Neêrlands eer bedreigd of Willems naam beleedigd.
Dit woord vond, getuige de warme toejuiching,
algemeen in-temming.
Vervolgens werd het volkslied gezongen, en had
het gebruike'ijk trekken op degen, sabel, korten
stok enz. plaats, afgewisseld door gymnastiek.
Terecht wekte alles groote belangstelling.
Afzonderlijk dient wel gemeld de keurige pyra-
midale groep, waarmee de gymnastische oefeningen
aanvingen.
De tweede afdeeling werd geopend met Heye's
lied Jan Maat.
Het assaut werd bjjgewoond door ver-chillenda
militaire en burgerij] ke autoriteiten en opgeluis
terd dat woord is geen phrase maar vooral
thans geheel en al op zijn plaats door de
muziek der dd. schutterij alhier.
Het was de eerste maal, dat wjj dit korpa,
onder leiding van zjjn nieuwen kapelmeester, den
heer J. Scholtens, hoorden, maar wjj kunnen niet
anders dan een woord van waar teering uiten over
de verdiensteljjke wjjze, waarop het zich van zgn
taak kweet. Met aplomb en juistheid werden de
nommers uitgevoerd en de directeur zelf deed zich
kennen als een kapelmeester, die met kalmte
maar tevens met bezieling de dirigeerstok zwaait.
Heden avond soiree in dezelfde zaal en dan
volgt morgen
Wat wjj vermoedden dat Middelburg met
de viering van 's konings 70stett jaardag niet in
de achterste rjj der steden staan zou - is vol
komen bewaarheid. Nauw was het bekend, dat
het gemeentebestuur op verschillende plaatsen
illumineertoestellen zou aanbrengen of in onder-
scneiuene straten vormden zich op het voet
spoor der bewoners van den Burchtbuurtcom-
missiën tot gczamenljjke versiering der straten,
01 wel deden particulieren van hun voornemen
tot opluistering van het feest bljjken.
Zoo zal dan morgen het oude, grjjze Middelburg
zich gedeeltelik tooien met fnsch groen en kleurige
vlaggen en wimpels, zal langs de straten op
wekkende muziek weerklinken en zal de avond
door een op menige plaats ontstoken illuminatie
in helderen dag veranderd worden.
Aangezien er geen officieel feestprogramma ver
schenen is, hebben wjj getracht de noodige gege
vens te verzamelen, die onzen lezers als gids
kunnen dienen om, zoowel op den dag als op
den avond, de verschillende teesteljjkheden bjj
te wonen, van de onuerscheidene versieringen te
genieten en de vele aangebrachte illuminatiën te
bezichtigen.
Het spreekt van zelve, dat wjj hierbjj in her
haling zuilen vallen van hetgeen reeds nu en dan
werd medegedeeld, doch wg vertrouwen dat wjj
daarvoor geen excuus aan onze lezers behoeven
ie vragen, omdat het in het verband der feest
viering noodig is, en wg i. aardoor alleen een zoo
volledig niogeijjk overzicht kunnen geven.
Het feest zal te 8 uren geopend worden met
het bespelen van het carillon van den Abdjjtoren
tut 9 uren. terwjjl hetzelfde BChoone klokkenspel
ook tusachen S en 4 uren het gehoor van het
feestvierend publiek streelen zal.
Om 9 uren zal in de godsdienstoefening der Ned.
Israëlitische gemeente door oen h er H. M. van
Beem eene gelegenheidsrede worden gehouden,
terwjjl in de R. K. ktrk ter eere van Z. M. een
hoogmis zal worden opgedragen en het Te Deum
gezongen.
Te 1 uur wordt door de schutterjj eu het garni
zoen op het Molenwater eene groote parade
gehouden, die gecommandeerd zal worden door
di n kapitein L. P. van der Wal. De schutterjj
treedt aan op den Dam te halt een.
Na afloop van de parade zal het garnizoen en
de schutierjj met de muziek aan het hoofd eene
mifiti.ire wandeling door de stad maken. Die
wandeling gaat van het Molenwater door de Koe
poort- en Molstraten, langs den Dam, de Kaaien,
de Gortstraat naar de Markt, waar de echutterjj
wordt afgedankt.
Omstreeks denzelfden tgd, misschien reeds om
half een, wordt ook de koninklgke maatschappjj
De Neder Schelde, uit Genturugae, onder leiding
van den heer Leopold de Pré en uit 56 personen
bestaande, hier gewacht, die, na aankomst aan
de Loskaai, langs den Station-weg, de Kaaien,
den Dam, de Korte en Lange Delft naar de
Groote Markt tiekken zal. Daar wordt haar de
eerewjja aangeboden en van half 3 tot 4 uur zal
zg in de groote muziektent aldaar, een matinee
geven. Het programma daarvan oestaat uit de
volgende nummers 1 Ouverture uit Zatnpa Hérold;
2 Dmira, lantaisie, Escudieo murcheaux Ham-
baux, Mejjt-rbeer; 4 Viva Pampolono, boléro, Van
Groeningen 5 Polka voor piston, Meack.
Te 3 uren zal van de Markt uit een optocht
der slachters, met een gekroonden zegewagen,
door de stad trekkeD,
Te jnalf zeven wordt door het muziekkorps uilj