N»37.
130e, Jaargang!
1887.'
Maandag
14 Februari
van II. fieii Mm-
Middelburg 12 Februari.
Verspreide Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke norumers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Onze jeugd en ons volk.
MIDDELBURGSCHË COURANT.
W
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhtjijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
gelet op de verordening van algemeene plaat
selijke politie, maken bekend:
dat bp gelegenheid van den jaardag van Z. M.
den koning op den 19en Februari a. s. het af
steken van vuurwerken zal geoorloofd zjjn, doch
uitsluitend op het exercitieplein op het Molen
water en zulks van 7 tot 11 uren des avonds,
alsmede dat de verkoop van vuurwerken eveneens
tot 11 uren des avonds zal worden toegestaan.
Middelburg, den 8 Februari 1887.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K
De secretaris.
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
De meer gebruikelijke en bekende titel Onze
leestafeldien wjj oorspronkelijk boven deze regelen
hadden gezet, konden wij niet laten staan, toen
■wij kennis hadden genomen van enkele boekjes,
welke op bespreking lagen te wachten.
De titel voegde niet bij hetgeen wjj op het
hart haddenbij zeide niet duidelijk, of liever in
't geheel niet, welke gedachten ons bezieldenbij
was te algemeen voor hetgeen bijzonder ditmaal
uit onze pen zou vloeien.
Wij schrapten hem uit wrevel over het gelezene;
uit hartelijkheid voor onze jeugd, uit liefde voor
ons volk; hopende dat de nieuwe titel eer tot
lezen van deze regelen zou opwekken dan de oude.
Wjj Btaan aan den vooravond van een ieest-
week. Ons wacht het vieren van een dag, naar
aanleiding waarvan wellicht nog wel iets te
zeggen zal zjjn.
Zoo langzamerhand komt men bijna algemeen in
een meer of minder feestelgke stemming; geheel
onttrekken kan men zich daaraan nietal sluit
men evenmin de oogen voor het kunstmatige, dat
ook deze vreugdebetuiging kenmerkt.
Maar al ware het alleen om het feit, dat men
19 Feb. den kinderen en den armen een feest wil
bereiden dan had men al reden genoeg om
dien dag een vreugdedag te noemen.
Het spreekt van zelf, dat menig schrjjver zich
opgewekt gevoelt om der jeugd de teteekenis van
dien dag bloot te leggenen nog meer ligt het
voor de hand dat zjj, die bij voorkeur voor onze
Spes patriae de pen voeren, daaraan hunne krachten
beproefden.
Drie vruchten van dergelgken arbeid lagen
voor ons.
Het een was een bewerking van Andriessen's
Geschiedenis van het tijdperk van vijf en twintig-
jarigen vredeeen oude en goede bekende ineen
nieuw gewaad gestoken.
Andriessen was een kinderschrijver bjj uit
nemendheid; en de heer W. F. Oostveen die, op
verlangen van den Leidschen uitgever A. W.
Sgthoff, den vroegeren arbeid van dien overleden
schrgrer voor de jeugd een weinig pasklaar maakte
voor den a. feestdag, had geen moeiljjke taak.
Dit boekje dankt dus niet aan den 19 Febr. 1887
zjjn ontstaan; het deed in 1874grootendeelsreeds
dienst.
Twee andere boekjes zgn geheel nieuw en uit
sluitend met het oog op den feestdag van onzen
koning geschreven.
Het een heet s Waarom, het Nederlandsche volk
den 70"°° verjaardag van Z. M, onzen geëerbie-
digden koning dankbaar en met blijdschap het denkt
aan de jeugd verhaald door D. B. van IJeuvtnen
is uitgegeven door den heer W. Hilarius Wz. te
Almelo.
De titel ia lang en het boekje is dun; het eerste
noemen wij een gebrek, het laatste een deugd van
dit werkje. Wjj kennen den heer Van Heuven
niet; zelis niet bg naam; of hg dus als schrjjver
voor de jeugd meermalen iets leverde, kunnen wij
niet zeggenop dat gebied is echter zjjn faam
niet tot ons doorgedrongen. Maar wel weten wjj
dat zjjn boekje eenvoudig is en in menig opzicht
niet onverdienstel gk. Of het der lieve jeugd
eenigszins belang inboezemen zal, dat de gevangene
tegenwoordig „bg gepaste gestrengheid niet alleen
lichamelijk behoorlijk verzorgd wordt maar er
bovendien wordt gearbeid aan zjjne zedelijke op
bouwing" of de kinderen de waarde en strekking
dit poge» begrgpen, meenen wjj met grond
te mogen betwijfelen. Eene memorie van toelichting
kunnen ouders er wel bg geven, maar men had
gevoegelijk dit punt kunnen laten rusten.
Toen grepen wjj naar een boekje, dat wjj,
gedachtig aan het bekende „lest best" tot het
laatst hadden bewaard, en waaromtrent wg veel
verwachting koesterden.
Het zag er allerkeurigst uitde auteur was
iemand die zich uitsluitend toelegde op het schrg-
ven van kinderlectuur; en in tal van bladen had
men er met ingenomenheid wel niet warm
maar toch met schjjnbare sympathie op
gewezen. Genoeg om die verwachting te wettigen.
De titel zelf was kernachtigEen koninklijk
feestluidde hg. En verder Aan de Nederlandsche
jeugd ter herinnering aan den 19ea Februari 1887,
De heer P. Louwerse, redacteur van het maand
werk Voor het jonge volkje, had het geschrevene
als bjjdrage in dat tijdschrift geleverd, en de
uitgever Joh. IJkema, te 's Gravenhage, zond het
afzonderlijk de wereld in. Als introductie, en
eene die zelden faalt, schonk hij zgn kleine een
allergunstigst uiterljjk sierlijken druk, fijne plaat
jes, saamverbonden in een keurigen omslag.
Maar des te meer viel daarom de inhoud ons
tegen en is een enkel woord daarover niet ongepast.
Als men een rjjmelarjjtje koopt, dat begint met
de karakteristieke woorden
«Viert Nederland vereend van zinnen,
Den dag waarop uw grijzen Vorst,
Tot zeventig jaren is geklommen,
Dat geen leed zijn schouderen torst".
dan weten wij dadeljjk, hoelaat het is en zgn
wjj er op voorbereid iets dwaas en leelgks ge
kocht te hebben.
Maar in eén^fraai kleed, onder een goede vlag,
met een goeden naam minder goede waar binnen
te smokkelen, dat is
Reeds de plaatjes, hoe verdienstelijk op zich
zelf, kwamen ons allerzonderlingst voor. Waarom,
zal van zelf blijken.
De schrgver wil de jeugd „een feestel jjk gestemd
hart bezorgen". Of hg daarin geslaagd is Wij
gelooven dat de jeugd, in verband met de pret,
die haar wacht, opgewekter zich gestemd zal
gevoelen dan door de redeneering van den heer
Louwerse.
Zij wordt tot dat doel door dien schrijver erop
gewezen, hoe lief men het kindeke, dat eenmaal
Willem III werd, reeds „in de wieg" had. Het
kan zgnvorsten-kinderen hebben dit tegen,
omdat dit later voor hen zoo gevaarlijk is, dat
er reeds bij hun wieg wierook gebrand wordt,
waarmee men gestaag voortgaat.
Als iets bijzonders wordt den kinderen ver
der verteld „dit kind in de wieg groeide op,
leerde loopen, werd een knaap, een jongelingi
een man, een grgsaardterwjjl als sloteffect op
dit alles volgt „hjj werd koning". De volgorde
moest terwille van de climax worden verbroken
vóór Willem III grgsaard werd, was hg reeds
koning. Het verwondert ons echter, dat de heer
Louwerse de jeugd niet in 't bjjzonder wees op
al die zeldzame verschijnselen; dat groeien,
oopen. enz. is hoogst merkwaardig.
Maar wjj willen ons niet verder in die oogen-
schijnlgke nietigheden verdiepen; al is dergeljjke
manier van vertellen zelfs van kleinigheden
ongezond en gevaarlgk voor de jeugd wjj
heoben een ernstiger grief,
Had de heer Louwerse evenals de heer Andriesen
dit zoo goed deed en de heer Van Heuven mis
schien zonder het te weten, hem in menig
opzicht loffelgk navolgde, zich bepaald tot het een
voudig medeelen der levensgeschiedenis van onzen
koninger verder aan herinnerd, dat onze vorst
waaideering verdient om zgne goede'1 eigen
schappen zgn goed hart, dat hjj o. a. in 1855 en
1861 toonde bij gelegenheid der overstroo
ming; had de schrgver erop gewezen hoe
men 'skonings jaardag viert, omdat de leeftijd
van 70 jaar een belangrijke en Willem III de
laatste telg is uit het vorstenhuis, dat ons land
belangrjjke diensten beweeshad de heer
Louwerse daartoe zich bepaald en in dien geest
geschrevengeen enkel bezwaar hadden wg
daartegen geopperd.
Maar nu. Onze lezers oordeelen zeiven over
hetgeen in dit boekje wordt opgedischt.
Wjj zien dan eerst een plaatje met een voor
stelling van het bekende poolscheepje de Willem
Barends. Geen enkel woord lezen wjj in den
tekst over steun, door den koning aan die nuttige
zaak verleend. Trouwens, dit zou moeiljjk zijn
geweest. Maar waarom daarvan dan ophef ge
maakt 1
Dan vinden wjj in het boekje afgebeeld de
kweekschool voor de zeevaart te Amsterdam en
daarbij is de mededeeling gevoegd, dat die scbool
tot stand kwam „omdat de tjjden voorbjj zgn,
dat een zeeman aan ervaring op zee genoeg
heeft." Yan den koning geen woord.
De buitenhaven te Vlissingen laat de volgende
plaat ons zien; en ja, daarbjj lezen wij iets van
onzen vorst, en wel het volgende
Vlissingen, het afgelegen Vlissingen, werd aan
het Europeesch spoorwegnet verbonden en kreeg
eene haven, die eene der beste van heel Europa
is; en, al is ze tot heden eene van de minst
bezochte, de tgd zal komen", waar haalt de heer
Louwerse toch die wetenschap van daan »dat
de Vlissingers met trots op hunne druk bezochte
haven wjjzen; en" hoeden af, nazaten van De
Ruijter „met dankbaarheid zullen ze dan
denken aan koning Willem III, die" nu zou
een vreemde allicht denken dat er volgde zoo'n
kraehtigen stoot gaf aan het tot stand komen
van die werken neen, >die, gearmd met zjjnen
broeder prins Hendrik, daar in 1873, onder het
gejubel des volks en het gedonder van het ge
schut, aan wal stapte om het feest van de opening
dier havenwerken met zgne onderdanen te vieren."
Abah, wat een kost.
Als wjj nu nog meedeelen, dat wg, in dit
feestboekje, zien voorstellingen van de Pa-sage
te Rotterdam, de landbouwschool te Wageninjen en
thans zou menig belastingschuldige gevoege
lijk van vreugde kunnen weenen van 'de
koninklijke stallen le 's Gravenhagedan zal
menigeen met ons vragen, of dat nu de weg is
om den kinderen een feesteljjk gestemd hart te
bezorgen
Wg meenen dat het eerder te doen was om den
uitgever eenige eliché's te laten gebruiken, die
hjj nog in zgn bezit had en waarbjj op die
manier de heer Louwtrse op allerzonderlingste
wijze bgschriften leverde.
Hadden beiden ons iets willen laten zien, dat
sloeg op koning Willem, dan zou het Bronbeek
bij Arnhem gewtest moeten zjjn, door Z. M. in
1862 welwillend afgestaan in hot belang van de
oud-strjjders uit Oost- en West-Indiè'.
Een ernstiger vraagstuk dan menigeen oogen-
schijnlijk en oppervlakkig denkt, ligt ten grond
slag aan onze beschouwing. Niet om den heer
Louwerse en zgn werkje bekommeren wij ons
maar wel om de wjjze waarop zulke schrjjvers,
kinder-auteurs nog wel van naam onze
jeugd leerenen om de ideeën, die zjj haar, z. g,
spelende, inprenten.
Wat ons vólk in de toekomst wezen zal, hangt
geheel af van onze kinderenen het zal nooit flink
worden als men begint met hun zulke akelige
voorbeelden te geven van vorstenvleierjj en vor-
stenvergoding, want daarop toch zjjn zulke uitingen
gebaseerd.
Het feit, waarop wjj wezen, staat lang niet op
zichzelfwg bozen zelfs nog niet eena het laagste
voorbeeld.
Als men ons, ouderen, een feestlied wil opdringen
zooals Van Goethem er een vervaardigd heeft,
waarbjj men den zanger de verklaring in den
mond legt
«Wij doen den heil'gen eed gestand:
Den Vader van het Vaderland
Zal steeds ons hart vereeren"
dan kunnen wjj daarvoor dankenin de over
tuiging dat zulke eeden moeten vermeden worden,
omdat het beneden de waardigheid van het volk
en tegen de heerschende begrippen omtrent die
waardigheid is, om een eed te zweren, waarvan
men niet weet of men hem wel houden kan. Een
vorst kan het wel zoo erg maken, zoo zeer zjjn
plichten vergeten, dat het volk zich vernederen
zou door hem te vereeren.
Eu daarom ook dienen wjj reeds vroeg te be
ginnen met op dat gebied bij onze jeugd gezonde
begrippen aan te kweeken. Een vorst dankbaar
te moeten zijn, omdat hg „gearmd met zgn broer
ergens aan wal stapte om een feest bjj te wonen",
is een onzinnigheid, die men niet onder de oogen
van kinderen moest brengen. Schrjjvers, als de
heer Louwerse, moesten verstandiger zijn; de
bladen hadden niet met een schjjnheilig goed
keurend woordje zijn boekj e moeten aanprijzen.
Hadden zjj dan liever gezwegen; maar erover
schrijvend hadden zjj moeten proteeteeren.
Het koningschap zelf wordt door zulke futili
teiten geschaadals de kinderen eenmaal tot
oordeel des onderscheids gekomen zullen zjjn>
ergeren zg zich aan de hun geleerde ideeën en
slaan zjj gemakkelijk tot een ander uiterste over.
In de dagen, nu er zooveel onheilig vuur ge
brand wordt op het altaar der z. g. koningsge-
4 zindheid, nu wjj weer voor de zooveelste maal
zien hoe men tot overdreven uitersten overslaat
was het, dunkt ons, noodig hierop eens te wjjzen,
omdat oorzaak en gevolg in dezen niet moeiljjk
zjjn na te gaan.
Voor de toekomst van onze jeugd en ons volk
kan dat wellicht nuttig wezen.
Billijkheidshalve dient nog wei vermeld te
worden wat wij eerst heden vernamen dat
gisteren bij liet redden van den jongen, die op
de vest alnier door hetijs zakte, zich ook ver
dienstelijk maakte zekere Van Eetveide, ver
pleegde in 't ga-thuis, die, zoodra hij het gevaar
zag, waarin dc jongen verkeerde, niet aaizelde om
zien op een derladdeis te wagen, welke uien op
het ijs had gelegd. Ongelukkig zakte hij er
door, maar zelfs in dien be-..arden toestand deed
bij nog pogingen om den drenkeling een lijn toe
te werpen.
Hoewel niet met zoo'n gelukkigen uitslag be
kroond als de hulp van korporaat Bauer, verdient
toch ooa zeker de cordaa'heid van Van Eetveide
niet minder geprezen te warden.
De stoouub' ot Mercurius, welke op hare
laatste reis van Londen net losgewerkte schroei
ie Vlissingen arriveeide, is henen morgen in het
droogdok van de de Scheids gezet, om de
schade te hersti lieu.
De stoomboot Engelandbestemd voor den dag-
dieust der m# Zeeiand, zal in het einde dezer
maand hare pro ireia op de Clyde maken en ia
het b gin van Maart a. s. naar Vli-singen komen.
De Duitschland zal korten tijd daarna volgen.
De derde boot hoopt men dezer dagen op de
werf van de Fairfield Engineering shipbuilding Cy
te Govan b.i G-asgow te water te laten. Twee
eerste machinisten van de dN Zeeland vertoeven
-rteda te Glasgow, out bij het steileu der machines
tegenwoordig te zijn.
Wjj begonnen de vorige week met de op»
name van een bericht omtrent de markt, die
iederen Zaterdag te Axel wordt gehouden ;en zul
len daarmee, ten koste van eenige opoffering,
voortgaan in de hoop velen of enkelen lezers
daarmee een dienst te bewijzen.
Voor een talrijk publiek werd Donderdag in
de herberg van P. Timmerman te Kwadendamme,
eene openbare opvoering gegeven door de Muziek-
en Rederpkersvereeniging Vooruitgang zij ons
s,reven". Het program bestond uit Een woord
van eer Zonder geld op reis of een avontuurtje
van twee schoolmeesters en Vergissing is menschelijk',
wel se stukjes flink van stapel hepen. Tenslotte
werd nog vertoondDe eerajke Turf boer, dat
met aplomo werd gespeeld en het puuliek deed
schaterlachen. Alles werd afgewisseld met muziek.
De geheele opvoering mag uitnemend geslaagd
genoemd worden. Wel moet, zoo schrjjft onze
berichtgever, gezegd wordenIn 't land der
blinden is een-oog Koningwel is 't hinderljjk
uat er boekentaal wordt gesproken, maar 't is
toch beter iets dan niets. Houdt men in 't oog
dat alle vertoouers zonen zjjn van ambachtslui en
arbeiders, dan is het streven reeds te prjjzen en
er komt op die manier eenige afwisseling in het
eentonige dorpsleven.
Xe Ehewoutsdijk ontdekte men Vrijdag dat
bij de WesthaveuLOl eene belangrijke zandaf»
schuiving heeft plaats gehad. Voor eenige jaren
deed z,ch aldaar hetzeifdev erschijnsel voor zon
der evenwel on middellij u gevaar op te leveren.
Een koninklijk paar in miniatuur. Te
's Heereuhoek zal 19 Febr. een optocat gehouden
worden, waa aan o. a. zal worden deelgenomen
door een ingezetene, De Koning genaamd, die
met zijne ecutgeuoote en zijne dochter Wilhel»
miua zich zal laun rondrijden.
De Dondeidag te Zi rib zee gehouden ten-*
toonstelling vau zaaigranen en za en, van weg6
de Centiald Vereeuiging Landbouwbelang, is, vol
gens de Z. N., uitstekend geslaagd, zeer zeker
ook ten genoege der conim ssie, die hare moeiie
zoo ruimschoots beloond zag, De tentoonstelling
werd zeer druk bezocht ook door landbouwers
en audere belangstellenden buiten deze eilanden
woouaehiig, Ten bewijze van het nut dezer ten»
looustuilingeu, ook voor den handel, deelt het
j blad mede dat ruim 800 Heet. L. zaaigianen en
zaden zyn verkocht.
Dezer dagen begaf zich eene arbeidersvrouw
te Wapenvelde nabij Heerde even naar een
buurvrouw, hare 3 kinderen onbewaakt in hare
woning latende. Thuis komende vond zjj het
oudste van 5 jaren geheel verkoold op den vloer
liggen, terwgl het joogste, nog slecnts een half
jaar oud, met brandwonden overdekt was, zoodat
men ook voor het leven van dit kin t vreest.
Ook een eigenaardige feestviering. Door de
feestcommissie te Zwolle zjjn 39 manspersonen
van verschillenden rang en stand, die op 19 Fe
bruari e. k. 70 jaren oud zjjn, uitgenoodigd dien
dag met haar feest te vieren. Zij zullen des
namiddags te uur iu het Heerenlogement aan
de Groote Markt aldaar bjjeenkomen, Waar hun
een feestmaaltjjd zal worden aangeboden.
Te Amsterdam hebben regenten van het- R. K.
oude mannen- en vrouwenhuis St. Jacob, het Voor
beeld der Israëlieten volgende, besloten het getal
hunner verpleegden, ter herinnering van den 19®*'
