N° 15.
130é Jaargang!
188TJ
Woensdag
19 Januari.
Middelburg 18 Januari,
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers ziin verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regelj
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels f l.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.'
Bescherming en vrije handel.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieüwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Dapbe Cie-, John F. Jones, opvolger
Vaak hoort men beweren dat ons land het
stelsel van den vrjjen handel behoort te verlaten,
omdat andere landen een protectionistisch stelsel
volgen. Maakt men daartegen de opmerking dat
het onverstandig is zijn eigen glazen in te gooien
alleen omdat onze buurman de zijne inwerpt,
zo O luidt het antwoord dat protectionisme nog
zoo kwaad niet is, daar het in de beschermende
landen veel beter gaat dan in de niet beschermde.
Vraagt men naar bewjjzen voor die laatste
stelling, dan brengt men hem, die haar ten beste
gaf, in niet geringe verlegenheid. De feiten
toonen veeleer aan dat het tegendeel waar is.
Leerzaam is in dit opzicht wat voorkomt in het
bekende orgaan der London Chamber of Commerce
van 5 Nov. 1886, onder het opschriftDuitsche
industrie en handel.
Ik lees daar
„Het is de gewoonte geworden den voorspoed
van Duitschland te vergelijken met den onvol
doenden stand van zaken in Frankrjjk. De vol
gende uittreksels van verslagen van Duitsche
kamers van koophandel (over 1885) geven eenig
licht over den waren stand van zaken.
„De kamer van koophandel te Liegnitz zegt
Het einde van de crisis is niet te voorzien, het
protectionistische stelsel, door Duitschland toege
past, heeft navolgers gevonden, en onze nijverheid,
die van uitvuer leeft, ziet hare débouchés gesloten.
»Chemnits zegtDe gedruktheid van den han
del is te wjjten aan het protectionistische stelsel
dat represailles heeft uitgeloktde Duitsche
industrie komt meer en meer in een slechte posi
tie, de zaken zjjn langzaam achteruitgaand en de
verwachte verbetering bljjft uit.
>Hanau vermeldt dat dit jaar slechter is dan
zjjn voorgangers en dat de uitvoer tot een mini
mum is teruggebracht, ten gevolge van de hooge
rechten. Een betreurenswaardig gevolg is de aan
houdende vermeerdering van voorraad bij fabrikan
ten en kooplieden.
„Darmstadt getuigt:
„De productie is buitensporig en het verbruik
ia verminderend; de hooge rechten buitenslands be
lemmeren aldaar den invoer van Duitsche goederen,
en het verbruik is verminderd door de waarde
vermindering van het kapitaal en den lagen ren
testandaard. Het is onvermijdelijk noodzakeljjk
desen tarievenstrjjd op te geven en terug te keereu
tot het stelsel der handelsverdragen.
„Crefeld klaagt dat bescherming het binnen-
landsch verbruik van inlandsche goederen niet
vermeerderd en het buitenlandsch verbruik ver
minderd heeft. "Van jaar tot jaar wordt de uit
voer moeilijker. De fabrikanten van de ftjjnstreek
zjjn sterk gekant tegen verhooging van rechten.
„Munster richt een votum van wantrouwen,
tot prins Bismarck als minister van koophandel.
Het verslag verzoekt dat het ministerie van
koophandel worde toevertrouwd aan een deskun
dige (properly qualified mandie van economische
vraagstukken geheel op de hoogte ia, opdat de
slechte toestand, geschapen door deze verkeerde
politiek, nog niet verergere."
In datzelfde nummer van het Journal komt
eene mededeeling voor uit Bochuru betreffende
de ijzer- en Btaalproductie in Duitschland, die
aldus luidt:
„De kamer van koophandel te Bochum oordeelt
dat de vooruitzichten der ijzer* en staal-industrie
zeer treurig zjjn. Het productievermogen over
treft aaumerkeljjk de behoeften der binnenland-
sche markt en de uitvoer dreigt te verminderen,
gedeeltelijk tengevolge van de steeds grooter
wordende internationale mededinging en gedeel
telijk door de ontwikkeling van de ijzerindustrie
in verschillende streken. De gemiddelde
prjjs van ruw ijzer, die 57,89 M. in 1882 bedroeg,
daalde tot M. 53.31 in 1883, tot M. 47.95 in
1884, ja tot M. 43.46 in 1885. Indien deze stand
van zaken niet spoedig verbetert, zullen een
groote menigte ijzerfabrieken in Duitschland
moeten gaan stilstaan."
Omtrent de kolenmijnen schrijft diezelfde kamer
„Ofschoon de productie iets grooter was, waren
da resultaten slechter tengevolge van de prijs
vermindering; en het groote aantal zaken, die
slechts gaande te houden waren door nieuw ka
pitaal erin te steken oi gelden op te nemen, is
wederom vermeerderd. Totuutoe hebben alleen
Ae kapitalisten, die kapitaal in de mijnen konden
steken, geleden, doch indien er geen verbetering
komt, zal deze nijverheid alleen kunnen blijven
bestaan, wanneer de loonen belangrjjk verminderd
wordenen dit zou een ramp zijn die ernstig het
welzijn zou aantasten van duizenden mijnwerkers
en van hen die met hen in betrekking staan.
Allen, die belangbebben bp de kolenmijnen, zien
met angst de toekomst te gemoet, daar niet ont
kend kan worden dat de uitvoer van kolen ver
minderd is."
Deze mededeeling staat niet op zich zelf.
Baad pleegt men het zeer interessant Jahres-
bericht van onzen consul-generaal te Berljjn van
1885 (opgenomen in de Verzameling van Consulaire
Berichten no. 1 van 1887) dan vindt men daar,
onder zeer juiste opmerkingen over de overpro
ductie, het volgende
„Van welke kamer van koophandel ook men
het verslag opslaat, het oordeel over 1885 valt
doorgaande zeer ongunstig uit. De overproductie,
waarover reeds een jaar te voren geklaagd werd
is niet verminderd, maar vermeerderdde win
sten bij voortbrenging en tusschenhandel zjjn nog
meer ingekrompen en de nauwljjks mogelijk geachte
teruggang der prjjzen van bjjna alle artikelen
heeft den handel aanzienljjke verliezen berokkend.
Had de Duitsche handel, en met name de export-
handel, sich tot nu toe, wat de hoeveelheid be
treft, in uitbreiding kunnen verheugen, terwjjl
naburige landen (speciaal Engeland en Frankrijk)
reeds vroeger ook de hoeveelheid van uitvoer
hadden zien verminderen, ook daarin is in 1885
verandering gekomen belangrjjke Duitsche takken
van njjverheid hebben hun uitvoer niet alleen
niet kunnen vermeerderen, maar ook niet op
dezelfde hoogte kunnen houden."
Duideljjk wordt in dat rapport aangetoond dat
de tarievenstrjjd van Duitschland met Rusland,
Oostenrjjk, Frankrjjk en Italië nadeelig is ook voor
Duitschland.
Een, in hetzelfde nummer der Consulaire Berichten
opgenomen, jaarverslag (over 1885) van onzen
consul te Keulen vermeldt evenzeer den slechten
oestand.
In het Decembernummer van het bovengenoemde
Journal vindt men het volgende bericht uit Ber
ljjn, dat volkomen in aansluiting is met het
bovenvermelde
»Een rapport van de Berljjnsche kamer van
kóóphandel (over 1885 vermeldt dat de handel
in Europa den invloed der Yereenigde Staten
zwaarder en zwaarder voelt. De uitvoer van
Duitsch graan is met 50 verminderd, Mann
heim, dat vroeger een der voornaamste graan
markten was, heeft veel van haar gewicht verloren.
De suikerindustrie is overal in een gevaarlijken
toestand. De katoenhandel, de handel in chemi-
ealia en verwstoffen heeft veel geleden. Aan het
einde van het verslag wordt ernstig opgekomen
tegen de beschermende politiek van de meeste
Europeesche staten en worden de nadeelige ge
volgen voor Duitschland aangewezen."
Dat de toestand te onzent rooskleurig zou zjjn
zal wel niemand beweren. Doch wat nu en dan
bekend wordt Omtrent de toestanden elders en
omtrent den toestand hier te lande bewpst aller
minst, dat het in de beschermende landen beter
gaat dan in de niet-beschermde.
Opmerking verdient in dit opzicht wat in het
Elide stuk der Bescheiden betreffende de geldmid
delen voorkomt omtrent de naamlooze vennoot
schappen. De patentplichtige naamlooze ven
nootschappen, in ons land ten getale van "616,
keerden, blijkens die bescheiden, ovèr 354 millioen
gemiddeld een dividend uit van 5.94 over
1884/5, en gemiddeld 6.73 over 331 millioen
over 1883/4. Onder deze opgaaf zijn de maat
schappijen van scheepvaart en die, welke uitoe
fening van eenig landbouwbedrijf ten doel hebben,
niet begrepen. In de Economist van Januari 1887
worden de redenen daarvoor medegedeeld voor
een uitvoerige mededeeling daaromtrent is het
hier de plaats niet. Alleen zjj hier de volgende
uitspraak met instemming aangehaald
>Deze cjjfers der dividenden (het gemiddelde
over de bovengenoemde jaren) zjjn voorzeker als
vrjj voldoend aan te merkenhet gemiddelde
uitkeeringscjjfer van 5.94 ig inderdaad niet
ongunstig te achten bp onze niet beschermde
nijverheid". Mr E. F.
Van de 289.656 inwoners van het mjjndistrict
Dortmund bestaan er ongeveer 120.000 van de kolen-
mjjnen.
t-mm .ICT'1. »-"■■■;
De ministers van justitie, financiën, oorlog,
waterstaat en marine verleenen deze week geen
audiëntie.
Er is bp de Tweede kamer een nieuwe poging
aangewend om te verkrpgen, dat Ooltgensplaat,
Den Bommel en Stad aan 't Haringvliet bjj hec
district Zierikzee bljjve en niet, zooals plan bestaat,
bjj Brielle.
Een honderdtal kiezers uit die gemeenten hebben
zich met dat verzoek tot de Tweede kamer gewend.
Donderdag 27 Januari a. zal alhier een concert
worden gegeven door den heer Schrattenholz met
zpne beide kinderen, drie zeer goede bekenden,
die bjj hun optreden alhier, den 4en November
1885, zulk een welverdiend succes genoten.
Het zal zeker velen genoegen doen de kennis
making met een bekwamen klavierspeler als de
heer Schrattenholz zeil is en met zjjne talentvolle
zonen te hernieuwen. Wjj hopen dat de lpsten,
die in omloop zjjn, daarvan de welsprekende
bewpzen zullen leveren.
Yan wel ingelichte zijde vernemen wjj met
zekerheid, dat op dit oogenblik aangaande eene
verplaatsing van den heer Musquetier, ingenieur
bjj 's rijkswaterstaat te Vlissingen, naar Utrecht
met den leo Mei, waaromtrent in andere bladen
eene mededeeling voorkomt, nog niets zekers
bekend is.
Het is weer een van die loopende geruchten,
welke reeds worden openbaar gemaakt vóór ze
waarheid zijn geworden.
Wp maken hiervan op verzoek melding.
Uit Vlissingen sehrjjft men ons
In de gisterenavond alhier gehouden zitting van
de kamer van koophandel en fabrieken werden, na
de gewone hartelijke verwelkoming der leden in
deze eerste bijeenkomst in het nieuwe jaar, de
nieuwe leden als zoodanig geinstalleerd.
Voorts werden herbenoemd, tot voorzitter de
heer J. Verkuyl Quakkelaar en tot diens plaats
vervanger de heer P. J. Siegers.
Een ingekomen schrijven van den heer J. van
Hasselt te Kampen, waarin hij dringend aanbe
veelt het gebruik van olie aan boord van schepen
aan den ingang van havens enz. tot tempering
van de branding der zee, werd belangrjjk genoeg
geacht om het in handen te stellen eener com
missie, bestaande uit de heeren Quakkelaar,
Wilkens en Siegers, teneinde daarover rapport uit
te brengen.
Aan de orde was nog het rapport der commissie
voor het aanwjjzen eener geschikte plaats voor het
maken van een overdekte boter- en groentemarkt.
De commissie heeft met lofwaardigen pver getracht
het probleem op te lossen om een plaats te
vinden, geschikt voor het houden der markt, ge
schikt om haar te overdekken, terwjjl tevens het
plan niet te bezwarend voor de gemeente-finan»
ciën moest zjjn om het te kunnen uitvoeren. Het
resultaat van het werk der commissie was de
overlegging van drie plannen, nis om de markt
te vestigen 1° in de Nieuw straat, 2° op de Oude
of Voddenmarkt, 3° op de groote Markt aohter
de school. Het eerste plan zal, door belemmering
van de passage, wel op zjj gelegd moeten worden!
het tweede is een zeer aannemelijk plan maar
vermoedeljjk te kostbaar, terwjjl het derde niet
meer is dan eene kleine overdekking, uitsluitend
voor de boterverkoopsters, en alleen te beschou
wen als hulpmiddel ol voorloopige voorziening in
de dringendste behoefte, voor het geval dat de
raad de andere plannen niet uitvoerbaar mocht
achten.
Na velerlei discussie werd bjj meerderheid van
stemmen het tweede plan aangenomen en zal dit
aan burgemeester en wethouders worden aan
bevolen, met toezending tevens van de beide
andere plannen en mededeeling van de overwe
gingen der kamer betrekkelijk deze zaak.
Uit Goes sehrjjft men ons
Maandagavond werd in het Cafi Hartman de
aangekondigde vergadering gehouden ter bespre
king van de feestviering op konings jaardag.
De voorzitter, de heer Z. D v. d. Bilt La Motthe,
deelde mee, wat reeds bekend was, dat de burge
meester het eere-voorzitterschap en de heer
Soutendam, majoor der dd. sehutterjj, het lid
maatschap van het bestuur heeit aanvaard.
Op de aanvragen aan verschillende corporatiën
om geldelpken steun, zpn reedB onderscheiden
toezeggingen ingekomen en staande de vergadering
werden nog giften, waaronder een van ƒ100.
toegezegd. Gezamenljjk heeft men thans 235-
Aan den gemeenteraad is het verzoek gericht
om óf het stadhuis te illumineeren óf eene bjj—
drage te verleenen.
Vervolgens bracht de president het ontwerp
programma, zooals hat reeds is gepubliceerd, ter
tafel en opende de belaadslagingen daarover,
Hierop werd het woord gevraagd door den heer
M. de Jonge Jz., anti-liberaal lid van den raad.
Hp verklaarde aan de herhaalde oproepingen
gehoor te bobben gegeven en mst eenige vrienden
ter vergadering verschenen te zpn, om te toonen
dat de anti-revolutionnairen wel degelpk belang
stellen in den jaardag van onzen geëerbiedigden
koning. Hp betreurde echter ten zeerste, dat het
bestuur zoo partjjzuehtig is opgetreden en daar
door den weg tot samenwerking heeft afgesneden.
Spreker kan verder niet medegaan met het ont
worpen programma, maar gaf aan het idee der
Midd. Courant de voorkeur om op dien dag eeniga
extra bedeelingen aan de armen te doen, daar da
tjjd zich voor optochten en vuurwerk niet leent
en dat alzoo geld in het water zou geworpen
zjjn. Kan de vergadering zish met dat idee ver
eenigen, dan zuilen de anti-revolutionnairen, die
bjj alle 'aardagen van den koning toonen meer
liefde voo- het vorstenhuis te bezitten dan eeniga
andere partjj, o. a. ook door het uitsteken der
vlaggen, niet achterblijven, maar de beurzen goed
ontsluiten.
De voorzitter wierp het verwjjt van partijdig
heid van'zich en wees erop, dat het slechts een
voorloopig en geen definitief bestuur is.
Na re- en dupliek en nadat nog andere heeren
aan het debat hadden deelgenomen, stelde de heer
J. Fransen van de Putte een motie voor, waarbp
de vergadering instemming betuigde met de
werkzaamheden van het voorloopig bestuur. Met
applaus werd dit voorstel aangenomen. Toen de
drie anti-revolutionnairen zagen, dat hun aanval
op het bestuur niet opging, verlieten zp, onder
luid applaus van hunne tegenstanders, de ver
gadering.
Nog bleek op de vergadering dat de eere-voör-
zitter in overweging had gegeven den optocht
der schoolkinderen, evenals het vuurwerk, te laten
vervallen, doch men was van meening dat de
schoolkinderen, al ia het koud, tOGh op straat
loopen en dus evengoed in een geregelden optocht
kunnen meegaan, wat echter lang niet hetzelfde
is. Zonder zoo'n stoet kan een kleine zich veel
vrjjur bewegen.
Men besloot echter het al of niet doorgaan van
dit plan te doen afhangen van het weêr.
Men zal verder eerst bij de burgerjj rondgaan
om bjjihagen en dan in de volgende week op eene
vergadering het programma definitief vaststellen*
Dezelfden avond had, fen huize van den heer Cfm
L. Laan, ia tegenwoordigaeid van eene commissie,
de uitreiking plaats van het aandenken aan den
heer H. de Liefde, vroeger directeur der gasfabriek;
Het is een fraai geëncadreerde steengravure, voor*
stellende een gezicht bjj maanlicht. Een album
met opdracht, en de namen der commissieleden
en gevers bevattende, werd mede aangeboden.
Aan dr N. J. F. Verschoor te Goes, is op zpn
verzoek eervol ontslag verleend als plaatsvervan
gend lid van den geneeskundigen raad voor Zeeland;
De uitslag van de gisteren gehouden verkiezing
voor een lid van den gemeenteraad te Terseke
waaraan 98 van de 146 kiezers deelnamen, was
dat herstemming moet plaats hebben tussehen de
heeren C. A. Sauër en Joh» Boone, die respec
tievelijk 38 en 22 stemmen bekwamen. 5 briefjes
waren van onwaarde.
Door de te Terneuzen gevestigde afdêeliag
van de liberale kiesvereeniging Eendracht maakt
macht, in het distiict Middelburg, werd Maandag
avond eene bjjeenkomst gehouden, tot het stellen
van een candidaat voor lid van den gemeente
raad te Terneuzen ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het vertrek van den heer M,
Sehuplenburg naar Middelburg, aftredende in 1891.
De verkiezing is bepaald op den 25 Januaria.
Met tweederden der uitgebrachte stemmen werd
de heer W. de Man, ingenieur bp den provin
cialen waterstaat, tot candidaat gekozen.
Uit Amsterdam sehrjjft men ons
Naar men verneemt, zal de kwestie over het
rechtmatig eigendom der kerk-goederen van Am
sterdam in het midden der volgende maand voor
den hoogen raad worden berecht. Zoodra namelpk
tengevolge van het kerkelpk conflict, alhier twee
kerkeljjke commissiën tegenover elkander stonden,
die beide aanspraken deden gelden op de uitkee-
ring der rente van kapitalen, ten behoeve der
kerk op het grootboek vastgezet, weigerde de
directie de uitbetaling daarvan, wat nu reeds een
jaar aanhoudt, zoodat de dienstdoende predikan
ten op dit oogenblik alle een som van 1100'
of het zoogenaamde gemeente-tractement over
1886 moeten ontvangen. Daarin deelen ook dy