W Jaargang.
Maandag
13 December.
JN° 2
1880:
Verspreide Berichten,
Middelburg 11 December.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën SO Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behooren vier BIJVOEGSELS.
lüSIGALIA.
MIDDELBURGS» COURANT.
GW
iiir
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. tan der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou, te TholenW. A. van Nielwenhuuzen.
Hoofdagenten voor bet Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datibe Cie., John F. Jones, opvolger
Dat een praatje spoediger in de wereld komt
dan er uit gaat, leert de ervaring dagelijks.
Toen men dan ook eenmaal begonnen was met
bet fantaseeren op bet gebied der aanlegplaats
van den Nord Deutschen Lloyd, was men niet
spoedig geneigd om dat terrein te verlaten.
Eerst was Vlissingen de gelukkige in stilte,
naar het heette toen die verwachting bleek zonder
eenigen grond te zijn, kwam in de laatste dagen
een te Amsterdam loopend gerucht in de wereld,
waarvan de Amsterdamsebe bladen zelve niet
eens melding maakten, dat die hoofdstad zou
gekozen worden tot aanlegplaats met of ter ver
vanging van Antwerpen.
Natuurlijk bleek spoedig ook daarvoor geen
grond te bestaanen wij vonden bet niet de
moeite waard om er onzen lezers mededeeling van
te doen.
Thans is gebleken, dat eigenljjk van Botterdam
uit bet gerucht is gegaan de N. R. Crt. deelt
dit ten minste mee. Opgeschrikt door de vrees
dat Amsterdam bevoordeeld zou worden, stelde
zij een onderzoek in; en het zou misschien niet
onaardig wezen om eens te weten, boe dit gerucht,
in Amsterdam onbekend, van daaruit toch naar
elders werd verspreid, hoewel slechts naar een
enkele plaats.
De slotsom van alle nasporingen der N. R. Crt.
is neergelegd in eene particuliere, telegraphiscbe
mededeeling uit Berlijn, die volkomen bevestigt,
wat wij reeds bjj het begin der loopende geruchten
hebben gezegd.
Volgens die correspondentie is het voorlcopig
niet te verwachten, dat de Duitsche regeering tot
zoodanige wijziging het initiatief zou nemen. Het
zou alleen kunnen uitgaan van denJVo?-<7 Deutschen
Lloyd, als ondernemer. Doch deze heeft daarbij
geen belang, omdat hjj te Antwerpen geen haven
gelden behoeft te betalen, en omdat de Belgische
regeering bovendien bereid is, hem een subsidie
in geld te verstrekken. De Belgische regeering
verwacht namelijk dat door dit subsidie aan
Duitsche stoomschepen op indirecte wijze de uit
voerhandel van België zal worden bevorderd.
De Nederlandscbe regeering daarentegen acht
het voor de belangen der scheepvaart en van den
handel van haar eigen land niet gewenscht, een
deel der staatsinkomsten uit havengelden enz.
prjjs te geven ter wille eener buitenlandsche
maatschappij, en dit te minder, omdat het niet
vaststaat dat zoodanig indirect subsidie aan de
Duitsche booten zou worden goedgemaakt door
een overeenkomstig voordeel voor de Nederlandscbe
nijverheid; de omvang van deze en hare behoefte
Concert-Bouwman.
Wjj, Middelburgers, zjjn op het stuk van muziek
verwend en veeleisehend, Het is niet veel, wat
we iederen winter te hooren krjjgen vast rekenen
kunnen we op niet meer dan drie concerten 1
Maar wat we krjjgen, is van het allerbeste.
We stellen dit voorop, om te bewjjzen, dat de
beer Bouwman zich min ol meer op glad jjs
waagde, toen hjj het plan opvatte, hier een vocaal
en instrumentaal concert te geven.
Wat de heer Bouwman met zjjne zangers
geleistet heeft, willen we niet beoordeelen naar
den maatstaf, dien we de concerten onzer zang-
vereeniging aanleggen. Immers: het was geen
vereeniging die zong; het waren een zeventigtal
(deels geheel ongeoefende) zangers, alleen voor
deze gelegenheid saamgebracht de tjjd van voor
bereiding was zeer kort; de repetitiën werden
onder twee verschillende directeuren gehouden
Bedenen te over, om een en ander door de vin
gers te zien.
Voor het orkest geldt dit echter niet. En nu
moeten we, tot onzen spijt, verklaren, dat ook
het orkestrale gedeelte ons niet geheel heelt kun
nen bevredigen. Het orkest had, we constateeren
het met genoegen, goede, zelfs zeer goede
momenten. Maar over het geheel was de muziek
ons niet fijn, niet artistiek genoeg. Er ontbrak
die volkomene harmonie, dat zekere ik-en-weet-niet-
wat, dat zich beter voelen dan beschrijven laat,
waaraan wjj hier gewoon geworden zjjn. Het
etrjjkkwartet is zeker de zwakke zjjde van het
aan uitvoer zijn niet zoo intensief als in België'
bij de daar bestaande overproductie, het geval
is. Om redenen van geldeljjken aard is het der
halve voor den Lloyd voordeeliger, zich aan
Antwerpen te houden, evenzeer als het, uit het
oogpunt der handelsbelangen gezien, voor de
Nederlandsche regeering niet gewenscht schijnt
aan de Duitsche maatschappij geldeljjken steun
te verleenen.
Onder deze omstandigheden wordt er van Duit-
schen kant aan eene latere keuze van Vlissingen,
Botterdam of Amsterdam voorloopig in het
geheel niet gedacht.
Alle geruchten, welke er nu rondgaan, en wel
licht later zullen worden verspreid, moeten worden
beoordeeld van het boven aangewezen standpunt.
Slechts dan zou voor Antwerpen de stand van
zaken anders worden, wanneer eene langdurigere
proefneming aan de Duitsche industrie mocht
hebben geleerd, dat de postbooten, door het aan
doen van Belgische havens, de gevaarlijke con
currentie der Belgische njjverheid gevoelig hadden
versterktmaar zelfs heden schijnt men reeds te
mogen aannemen dat, ook al brak dat tijdstip
aan, de Duitsche regeering, door toepassing van
de vereischte spoorweg- en in bjjzonder der reeds
thans in werking gekomen kanalen-politiek, het
daarheen zou trachten te leiden, dat zoowel de
Belgische als de Hollandsche tusschenhavens werden
uitgesloten, en de gesubsidieerde stoombooten
werden bevracht te Bremen of in andere Duitsche
havens.
Volgens dezelfde correspondentie zijn tussehen
Nederland en Duitschland onderhandelingen aan
geknoopt over eene zoodanige regeling, dat voor
den in het volgende voorjaar aanvangenden
NederJandschen dagdienst tussehen Vlissingen en
Queenboro, de noodige aansluiting aan de Duitsche
spoorwegljjnen worde verkregen.
Als bjj na overbodig beschouwen wij het onzerzjjds
een opwekking te richten aan onze muziekliefheb
bers tot een talrjjk bezoek aan het concert de
volgende week door rnej. Cateau Esser, concert
zangeres te Amsterdam, en den heer W. Kess,
violist uit Dordrecht, met medewerking van onze
stadgenoote inej. Marie Berdenis van Berlekom
alhier te geven. De heer Kess is een oude, een
goede bekende van het Middelburgsche publiek.
Buimschoots zal er gelegenheid bestaan zijn fraai
spel in het Vioolconcert van Wieniawsky, de
Romance van Svendsen en Habanera van Sarasate
opnieuw te bewonderen.
Voor zoover ons bekend trad mej. C. Esser nog
nimmer hier op. Wat wjj in verschillende muziek-
verslagen in de Hollandsche bladen lazen, waar
borgt haar echter ook in Middelburg een goede
ontvangst. Meermalen roemde de Portefeuille haar
schoone en klankvolle altstem, haar beschaalde en
uitstekende voordracht. Het Ulrechtsch DagLL
schreef, na een opvoering van Das Paradies und
die Peri door de Maatschappij tot bevordering van
orkest. Ook herinnerden de heeren blazers ons
wel eens onaangenaam, dat we met een militair
korps te doen hadden.
Het komt ons voor, dat in het, in dubbelen zin
eenig, vioolconcert van Mendelssohn de gebreken
van het orkest het best aan den dag kwamen.
De begeleiding was ook een enkele maal niót
bescheiden genoeg en de stemming liet nu en dan
te wenscben over. De solo-partjj was in handen
van onzen stadgenoot, den heer A. de Jong, in
goede handen dus. Opnieuw, na vele jaren,
hebben we zjjn glashelderen toon, zjjne groote
techniek, en zjjne eenvoudige voordracht bewon
derd. Voor een goed deel van het publiek was
dit nummer het pii.ee de resistance van den avond.
Het best voldeed ons het orkest in een ander
hoofdnummer van het programmaDe Water
geuzen, eene compositie van den heer Bouwman
zei ven. Onder de bezielende leiding van den com
ponist werd dit werk met entrain uitgevoerd.
De Watergeuzen is in de eerste plaats orkest
werk. Het schildert de inneming van den Briel
en houdt daarbjj geljjken tred met den gedecla-
meerden tekst, een deel van Ten Kate's gedicht*
Een paar koren sluiten zich hierbjj aan.
Het is natuurljjk niet mogelijk, na eene enkele
auditie een gegrond oordeel over een dergeljjk
werk uit te spreken. De algemeene indruk was
zeer goed, wat het orkestrale gedeelte betreft.
Den zang vonden we te schreeuwerig. We zon
deren hiervan uit het eenvoudige en lieflgke
Zingt den Heere, Geeft Hem eere enz., dat ook
goed gezongen werd. Yoor het overige is de
Toonkunst te UtrechtBijzondere hulde brengen
wij aan mej. Cateau Esserinnig en gevoelvol
volbracht zij haar taak. Uit iederen noot sprak
gedachte; elke passage greep de toeschouwers aan.
Haar roerende sonore stem en haar voordracht,
zoo vol eenvoud, herdenken we met ingenomenheid."
Met niet minder lof gewaagt Le Ménéstrel van den
18 Febr. 1888 van deze nog jonge kunstenares,
terwijl zjj te Londen op de concerten, met den
heer De Lange aldaar gegeven, even groot succes
behaalde als te Parijs op een concert van den
Cercle hollandais in de Salie Herz. Door mej. Esser
zullen liederen van Schumann, Saent-Saëns, uit
den Trompeter von Sükkingen van Henschel gezon
gen worden.
Welwillend heeft mej. M. Berdenis van Berle
kom haar medewerking toegezegd.
In de heden gehouden vergadering van het
departement Middelburg der Nederlandsche maat
schappij van Nijverheid werd de begrooting voor
1887 vastgesteld in ontvang op ƒ266.90, in uit
gaaf ƒ197 en sluitende met een vermoedelijk
saldo van ƒ269.90. Aan de vereeniging de Am
bachtsschool te Middelburg werd eene subsidie
toegestaan van ƒ65. In plaats van de op 1
Januari a. s. aftredende bestuursleden F. G. Spren-
ger en H. J. E. Gerlach werden benoemd de heeren
J. C. Lantsheer en J. A. Frederiks, terwjjl het
wetteljjk getal bestuursleden werd verkregen door
verkiezing als zoodanig van den heer dr. J. J*
Couvée. Het bestuur is voor 1887 samengesteld
uit de heeren: P. M. de Ligny, J. van der Lejjé,
G. O, Altorffer, J. C. van den Broecke, J. C. Lants
heer, J. A. Frederiks en dr. J. J. Couvée.
De minister van waterstaat enz. heeft bepaald;
dat het goedkeuringsmerk voor de maten, ge
wichten en gasmeters, gedurende 1887 te bezigen,
zal zjjn: bjj den jjk en herijk der maten en ge
wichten de letter X in den gewonen drukvorm,
s>chuin gesteld, en bjj den jjk van gasmeters de
koninkljjke kroon het merk, waar de eerste stem
peling heeft plaats gehad, zal voor Middelburg
bestaan in het cjjfer 12.
In de openbare vergadering der aid. geschillen
van bestuur van den raad van state op 15 dezer
zal verslag worden uitgebracht in zake het be
roep van den gemeenteraad van Arnemuiden ca-
gedep. staten van Zeeland.
In de Vrjjdag te Terneuzen gehouden raadsver
gadering hebben o. a. de volgende herbenoemingen
plaats gehad, nl. tot lid der plaatseljjke commissie
van toezicht op het lager onder.wjjs de heer
dr H. B. van Nestot leden van het burgerljjk
armbestuur de heeren J. Wieland en J. van de
Bee, en tot commissarissen der brandweer de
heeren J. A. Tazelaar en J. Dieleman Wz.
Tot tweede geineentevroedvrouw werd benoemd
mej. M. Bjjl, aldaar, op eene jaarwedde van 200.
Omtrent het in een vorige zitting aangenomen
zangmuziek eigenljjk orkest-muziek met woorden.
We spreken hier in het bjjzonder op de fuga, die
het werk besluit. Enkele gedeelten ervan zjjn
nauweljjks zingbaar.
Op het programma stonden nog: Concert-ouver
ture van Lortzing en Album-blatt van Wagner
voor orkesten voor mannenkoor: Krijgslied van
Hol, De stem der Zee van Coenen (omde met soli
en orkest) en VaderlandMijn Vaderland van
Nicolaï (zonder begeleiding).
De uitvoering van het Album-blatt trof ons door
de fijne schakeering, en het relief aan het thema
gegeven.
Yan de sangnommers werd het Krijgslied het
best gezongen. In alle hinderde het zoo goed als
totale gemis aan nuanceering. Yooral de tenoren
zongen bjjna altjjd forto of fortissimo. Vaderland,
Mijn Vaderland werd geleid door den heer De
Waal, die met den heer Bouwman de voorbe
reidende oefeningen hield. Jammer, dat de goede
indruk, dien dit nummer aanvankeljjk maakte,
weggenomen werd door de geheele verstoring der
harmonie bjj den overgang van Es naar Ces aan
het slot.
In de Watergeuzen had het koor het tameljjk
zwaar te verantwoorden. Hooge Bes komt er bjj
dozjjnen in voor, eene enkele maal zelfs tweege
streept C. Bedenkt men nu, dat Bouwman's orkest
de hooge stemming heeft (dat is bjjna een halve
oon hooger dan de Normal-Slimmung), dan kan
het geen verbazing wekken, dat de grens tussehen
zingen en schreeuwen door de tenoren meermalen
overschreden werd,
voorstel, om een nieuwen toegangsweg naar het
station van den spoorweg, van af den dijk bjj de
begraafplaats, te maken, hoofdzakelijk in het belang
van een veilig verkeer met rjjtuigen, werd mee
gedeeld dat nog onderhandelingen gevoerd worden
met twee landeigenaren, tot het afstaan van een
gedeelte grond, waarover men den nieuwen
weg wenschte gelegd te zien. Het uitzicht bestaat
echter op een gunstig resultaat.
Naar men ons meldt zal de ingenieur van
den rijkswaterstaat, de heer C. B. Schuurman te
Terneuzen, met primo Februari a. s. die gemeente
verlaten en vervangen worden door den heer J.
Mulder, ingenieur, thans gedetacheerd bjj de
staatsspoorwegen ter standplaats Sneek.
Tot onderwijzeres aan de openbare lagere school
te Zuidzande is benoemd mej. E. M Mazure te
Groede. Met haar stonden op de voordracht mej.
Van Overbeeke te Hoek en mej. Ten Hagen te
Stadskanaal.
De uitslag der examens voor boekhouden
en handelscorrespondenties voor de prakt jjk van
wege de Vereeniging van Leeraren in het Boekhouden
te Amsterdam, op 30 November, 1 en 2 December
jl. gehouden, is aldus: voor het boekhouden had
den zich aangemeld 22 eandidaten; niet opgeko
men 2, teruggetrokken 1geslaagd 18.
De eerstvolgende examens voor handelscorres
pondentie zullen in het voorjaar worden gehouden
De commissie van toezicht der vereeniging bestaat
uit de heeren A. D. de Marez Ojjens, H. J. Mid
dendorp, mr. F. S. van Nierop en mr. W. H. K.
Mouthaan.
Drietal te Tholen vacature-Croli de hrE
Feringa te Bunnik, Pop te Hagestein en Klaar
hamer te Montfoött,
Gisteren is eene vrouw, die water wilde schep
pen uit de gracht, bjj de houttuinen van de firma
De Broekert, te water geraakt. Door een in de
buurt bezig zjj iaden werkman werd zjj op het
droge gebracht.
het aantal gevallen van mazelen neemt al
hier af; thans dragen nog een 40tal pereeelen
het kenmerk van besmettsljjke ziekte
Te Borssele is, wegens het heereehen dier ziekte
in ongeveer 30 huisgezinnen, de scbool tjjdeljjk
gesloten.
Ook te Westdorpe, gehucht Strooiendorp, zjjn
de mazelen in twee huisgezinnen uitgeoroken.
Aan den Molenpolder te Nieuwland, op de
zoogenaamde hoogte, uitgebaggerde grond en slib
van het Welsingsche kanaal, ongeveer daar waar
in 1793 het uitvarend Oost-Ind. compagnieschip
Ten slotte brengen we een woord van huid©
aan den dilettant-declamator, die den tekst van
de Watergeuzen sprak. Hjj deed dit met vuur,
met kracht, zonder overdriving.
En hiermee nemen wjj afscheid van het concert
zelf, om nog even een paar vragen te richten
aan het adres van wie het aangaat.
Er heerschte in de Schuttershof-zaal een onuit-
staanbare atmosfeer, het onverdraagljjkst zeker
voor de heeren op het orkest. Men snakte naar
een weinig frissche lucht en menigeen zal het
gisteren gesmaakt genot heden met hooldpgn
hebben moeten bekoopen.
Na de pauze, toen de rook uit de koffiekamer
de zaal binnendrong, werd het nog erger.
Op eene beleefde vraag of men niet even boven
in de zaal de ventilatie-toestellen wilde open
zetten, werd verzekerd dat de wil goed was, maar
de macht er toe ontbrak. Wjj gelooven dat de
man gel jjk had, maar dan vragen wij: was het
niet mogeljjk 's middags men wist toch dat
de zaal over, overvol zou wezen te zorgen dat
er 's avonds behoorljjke luchtverversching was
En kon men niet in de pauze het rooken ver
bieden ot eene andere rookzaal aanwjjzen?
Ziedaar vragen, die wjj ter overweging aanbieden
aan hen, die in deze eenig gezag kunnen doen
gelden. Misschien kan de verzekeung, uat zjj aan
de leden van het vrouweijjk geslacht een grooten
dienst zullen bewjjzen, medewerken om die vragen
eens ernstig te doen overwegen en in 't vervolg
in dezen een gewenschte verbetering aan
brengen,
