N« 292.
129e Jaargang.
1880J
Zaterdag
11 December,
FEUILLETON.
Eet booze voorteeken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regels
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels 1.5(1
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 10 December.
IDDELBIRGSG
Agenten te Ylissingen: P. Gr. de Yeï Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Niedwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger
lijd en Dagblad is de schrik om het hart
geslagen. Zij lazen het nieuwe art. 76 der
grondwet, zooals het door de regeering is inge
diend, na en bemerkten toen dat het fijne ervan
hem zit in de zinsnede, gevoegd bij de bepaling,
waarbij van de uitoefening van het kiesrecht o.a.
zijn uitgesloten zjj die hun aanslag in de belas
tingen van het vorige jaar niet hebben voldaan.
Hierbij zijn gevoegd de woorden: „Voor zoo
verre de kieswet hetzjj zeker bedrag van den
aanslag in éene of meer rjjks directe belastingen,
hetzjj het bezit van een of meer grondslagen van
zoodanigen aanslag als vereischte van kiesbe
voegdheid stelt."
Niets natuurljjker dan die bevoeging.
In het artikel worden bjj wijze van a 1 g e-
meenen regel, als eisch voor kiesbevoegdheid
gesteld„kenteekenen van geschiktheid en
maatschappelijken weistan d."
Nu ligt het natuurljjk iu de bedoeling om aan
den wetgever over te laten die eischen te for
muleeren.
Wil deze nu de geschiktheid doen afhangen van
eene zekere mate van ontwikkeling, hjj ga zjjn
gang. Er ligt een breede zoom tusschen het be
zoeken eener lagere school en het afleggen van
een examen aan eene universiteit. Wat de gewone
wetgever nu daaromtrent doen wil, staat aan
hem zeiven ter beslissing.
Zoo ook met de bepalingen omtrent den maat
schappelijke welstand.
Wil hij daartoe de huurwaarde der woningen
als maatstaf nemen, of den aanslag in een of
meer belastingenhet is hem overgelatenbjj
kan beide óf éen van beide doen.
Wat is nu natuurlijker dan dat de minister
onder de uitzonderingen de gewraakte bepaling wil
opnemen, dat, wanneer aanslagen in eene of
meer rjjks directe belastingen worden aangenomen
onder de kenteekenen van maatscbappeljj-
ken welstand, bet niet betalen van zulk een
aanslag het kiesrecht doet vervallen.
He groote vrees van beide bladen zit hem
hoofdzakelijk hierin dat door die bepaling de weg
voor het algemeen stemrecht is geopend.
Het juiste verband in die redeneering vatten
wjj niet.
Is het een weg, dan zjjn daarop eenige tollen
gezet die den doorgang naar het algemeen stem
recht beletten. En juist eene verklaring in de
memorie van toelichting sluit algemeen stem"
recht uitdrukkeljjk uit.
Wjj verbazen ons dus over de redeneering van
die beide bladen maar het pleit tooh ook tegen
het artikel dat er zooveel verschillende meeningen
over geuit worden. Het verloochent door zjjne
dubbelzinnigheid zjjn maker niet.
In eenvoudiger vorm, zooals wij het aangaven.
Uit het Engelsch-
Toen Frits Hartmann het buis van den notaris
bereikte, vergat hjj echter, dat er iets anders voor
hem te doen kon zijn, dan fortuin te maken. Er
moest werk van gemaakt worden en hjj kon een
maal rijk worden. De oude notaris wandelde
met Hartmann in den tuin laDgs de bloemen. Zij
rookten en praatten over den ouden tijd. He
notaris had den vader van Frits heel goed gekend
en wist dat er een familietwist was geweest.
„Weet niemand in het dorp er iets van?"
vroeg de man van de wet.
„Niemand j ik kan goed geheimen bewaren."
„Maar nu is het tij d om te spreken. U w
zaak is zoo goed als gewonnen. De oude baron
was stervende, toen ik geroepen werd om bet
testament te maken en wel doür den man aan
wien de bezitting toegewezen werd. Zijn verde
diging kan geen steek houden."
Het was al heel vreemd, dat, terwijl die twee
in den tuin ovtr het aanstaande proces praatten,
waardoor het kasteel Scuwartzberg van eigenaars
moest veranderen, op het kasteel zelf htt voor
teeken zich weer vertoonde. In het oude be
hangen salon stond de jonge Schmidt over de
leuning van den stoel zijner jonge vrouw gebo
gen om haar zijne jachtavonturen van den dag
zou er daarvoor geen aanleiding bestaan, maar
helaas dan zou te eeniger tjjd het schrikbeeld van
Tijd en Dagblad kunnen opdoemen.
In de Donderdagavond gehouden zitting der
tweede kamer werden de beraadslagingen over de
begrooting van binnenlandsche zaken voortgezet.
Tusschen den heer Beelaerts van Blokland en
den minister had een gedachtenwisseling plaats
over de ongelukkige toepassing der drankwet
door sommige gemeentebesturen en gedep. staten,
die misbruik maken van het recht om buitenge
wone vergunningen toe te staan. De minister
erkende ingewikkeld het kwaad, maar achtte het
niet raadzaam thans reeds weder de drankwet te
wjjzigen.
Omtrent de vergemakkelijking van het verkrij
gen van homoëpathische geneesmiddelen waren de
heeren Schimmelpenninck van Nyenbeek en de
minister het in beginsel eens de minister achtte
echter wetswjjziging onnoodig, terwjjl de heer
Schimmelpenninck die onvermjjdelijk acht voor de
beoefenaren der homoëpathie.
Over de middelen om de gemeenten van den
last der invaliede landloopers te bevrijden, wis
selde de heer A. Mackay met den minister van
gedachten. De minister meende dat de strafwet
op dit punt nu wel kan gewijzigd wordende
heer Mackay achtte verandering van de armenwet
noodig.
De heer W. v. Dedem lokte van den minister
de verklaring uit, dat voor de zaak der begrafe
nisfondsen een regeling onderhanden is, die echter
niet gemakkelijk is, daar de commissie van des
kundigen het onderling oneens is.
De heer A. Mackay heeft voorgesteld om het
bedrag van 6000, door den minister uitgetrok
ken voor toelage aan artsen en vroedvrouwen ten
platte lande, tot de helft te verminderen en te
beperken tot subsidiën aan vroedvrouwen. De
heer Schaepman steunde hem; de heeren Vermeu
len en Van Baer gingen met den minister mede.
(Men zie Laatste berichten).
De kwestie der verkiezing voor een raadslid te
Hattem, gisteren in de tweede kamer ter sprake
gebracht, betrof het feit dat vóór eene herstemming,
die aldaar moest plaats hebben, een der candidaten
was overleden. Nu had juist die overledene de
meeste stemmen verkregen, maar het stembureau
verklaarde die alle van onwaarde als niet uitge
bracht op een persoon en den anderen candidaat
voor gekozen, met algemeene stemmen.
Ged. staten vernietigden die verkiezing, maar
de minister van binn. zaken keurde haar goed.
Daartegen kwam de heer Van Delden op; en
hjj beriep zich op een advies van den raad van
state, dat juist een andere meening uitsprak dan
de minister.
Dood of levend, de twee personen, wier namen
bjj een herstemming op het stembriefje staan>
bljjven, volgens den heer Van Delden, voor de
kieswet leven, totdat de verkiezing is afgeloopen.
te vertellen. Aan het andere einde van de kamer
hing een portret van Bertha, in het wit, met
paarlen, als bruid; het was daar opgehangen in
plaats van den gebroken spiegel.
Eensklaps lieten de krammen in den muur los
en viel het portret voorover op den geparquet-
teerden vloer.
Zeits Ludwig Schmidt, hoe dapper ook, ver
bleekte en kon zieh in het eerste oogenblik niet
verroerendoch ziende dat zjjn vrouwtje in
elkaar zakte, schoot hij op haar toe. Zou zjj
reed» dood zijn? Neen, het was slechts een
flauwte, waarvau zjj bjj kwam, omringd door al
de verschrikte dienstboden, die haar op het
terras gevolgd waren, toen haar man baar daar
heen droeg. Hare oogen zochten de zjjne en
het eenige wat zij zeide was
„Ik moet sterven
Nu was het bepaald zeker, dat Bertha sterven
zou, als zij bleef vermageren zooals zij de twee
eerste maanden na den val van het portret ver
magerd was. De heele buuit praatte er over.
De „Gouden Draak" had het verspreid de
jonge mevrouw van het kasteel kwijnde weg en
zou spoedig sierven. De dokters ontdekten geen
kwaal, maar zij kwijnde weg als een bloem, die
geknakt is.
IV.
De geschiedenis van Schwartzberg begon de
couranten te Gcnève te vullen. Jaren geleden
was er een broedertwist geweest; de jongste had
Er had daarom eene nieuwe verkiezing uitge
schreven moeten zjjn.
Aan de tweede kamer is het volgend adres uit
Apeldoorn gezonden
Geeft eerbiedig te kennen H. A. de Vos, op
verzoek eervol ontslagen adjunct-directeur van
het gesticht Veenhitizen no. 1
dat de, naar aanleiding van het besluit uwer
kamer van 14 Oct. jl., door den minister van
justitie gegeven inlichtingen op adressants adres
van den 6deo te voren, in zake het gesticht Veen-
huizenl, hem voorkomen niet geschikt te zjjn om
tot eene juiste appreciatie zijner aangevoerde be
zwaren te leidenmitsdien ook niet geschikt er
eene afdoende beslissing op te gronden in een
zoo groot openbaar belang, als hier aan de orde is
dat adressant het daarom plichtmatig acht de
hooge aandacht uwer kamer eerbiedig te vragen
voor de volgende punten, aan 's minister» inlich
tingen ontleend
a. dat het door den minister nauwkeurig ge
noemd onderzoek werd gehouden en geleid door
hen, die er belang bjj hadden, dat de uitkomst
hun gunstig was, en die door hunne positie niet
vrjj kunnen worden geacht van invloed te oefenen
op de van hen afhankelijken, die wellicht
zijn gehoord, al wordt ook aangenomen dat zij
dien invloed niet opzetteljjk deden gelden;
b. dat de rapporten, waarop de minister zich
beroept, gesteld zjjn door hen, wier positie gevaar
liep bjj een volledig en juist verslag;
c. dat voor adressants beweren „dat voor land
bouw en veeteelt duizenden bespaard zouden kun
nen worden, die nu nutteloos worden besteed, en
dat de boschcultuur totaal werd verwaarloosd" in
het rapport van den betrokken directeur die
geacht wordt persoonljjk die cultuur te leiden -
wel geen melding zal zjjn gemaakt van adressants
besprekingen onaerwerpeljjk met den directeur
tot verbetering en bezuiniging, waarvan adressant
de door hem in uitzicht gestelde économische
resultaten op aannemelijke gronden meent te
kunnen verzekeren
d. dat wat de minister „volstrekt onnoodig"
heelt geacht, n. 1. een onpartijdig, nauwkeurig
onderzoek door zaakkundigen, juist het eenige
rationeele middel achjjnt om goede gronden voor
eene uitspraak te verkrijgen, en zulk een onder
zoek door Z. Exc. zooal niet gevreesd, dan toch
door de betrokken autoriteiten allerminst gewenscht
kon worden, omdat daaruit kon resulteeren, hoe
misplaatst het »onbeperkt vertrouwen" steeds was
en nog is, volgens den minister, in dien macht
hebbende gestelden
e. dat uit 's ministers inlichtingen niet bljjkt
welk aandeel de ^inspecteur der gevangenissen
heeft gehad in de behandeling van adressants
zaakeen aandeel zeker van overwegenden in
vloed en onmogeljjk onpartijdig, omdat, zoo
adressants beschuldigingen gebleken waren wat
ze zjjn, d. i. minder onjuist dan de minister ver
meent, een groot deel van de schuld aan des
zich den toorn zijn» vaders op den hals gehaald
en was, als een banneling van huis en haard
verdreven, de wijde wereld ingegaan. Hij leidde
een zeer woest, avontuurlijk leven en keerde
nooit terug, zooals de verloren zoon. Maar zijn
zoon kwam terug, als een vreemdeling, als een
boer, en leed een somber ontevreden leven aan
den voet van het kasteel, waar zijn vader als
knaap gewoond had. Tnans woonde er de broer
van zijn vader, nu een oude man, 'en de erf
genaam was een kleinzoon, met een ietwat oudere
zuster, een heel mooi meisje. De jonge erfge
naam wa» bij een val van de rotsen omgekomen.
De oude baron was dood en een man, die geen
auderen naam had dan Schmidt, bekleedde de
plaats der baronnen van Schwartzberg. Dit
merkwaardige geval wekte zeer veel opzien. Er
waren twee testamentenhet eena te voorschijn
gehaald uit de brandkast van den ouden notaris
van Schwartzberg, geschreven onmiddellijk na
den noodlottigen dood van den armen jongeling,
waarbij de bezitting vermaakt werd aan den
naasten erfgenaam der barons von Schwartzburg.
Het andere was den avond voor den dood van
den baron geschreven. Dit werd betwist, omdat
de erflater gerekend werd, toen niet meer geheel
bij kennis te zijn geweest, aan den rand van het
graf en omdat het gemaakt was op aansporing
van Schmidt zelf.
Wat was het heele dorp verbaasd, toen men
vernam, wie die Fritz Hartmann eigenlijk was;
er viel niet aan te twjjfelen boe de zaak zou
inspecteurs onvoldoend en bevooroordeeld toezicht
zou moeten worden geweten.
Redenen waarom adressant uwe kamer eerbie
dig verzoekt, als nog wel te willen doen instellen
een onderzoek naar den toestand van onderwerpe-
lijke rjjksgestichten tjj dens adressant
daar werkzaam was, en naar de hande
lingen van den inspecteur, den directeur en de
onder-directrice, waartegen adressant zijne bezwa
ren bjj deze handhaaft, en die hij bij machte is
overtuigend te bewijzen, wanneer hem daartoe de
gelegenheid wordt geopend.
Als naar gewoonte ontvingen wij van den uit
gever H. L. Smits te 's Gravenhage een exemplaar
van de Kindercourant, nl. het tweede halfjaar
1885/6.
Reeds nu en dan, wanneer daartoe aanleiding
was, deelden wjj omtrent den inhoud van enkele
nommers iets mede, zoodat wjj nu kunnen vol
staan met een bespreking en bloc. Die kan uit
den aard der zaak niet anders dan gunstig zjjn,
want waar namen van mannen als Hendrik van
Balen en Gerard Keller aan het hoofd van ver
halen prijken, is het onnoodig onze jongens tot
lezen aan te sporen, terwjjl de stukjes van Aga
tha, Cella en Wilhelmina onze meisjes steeds
naar het weeknommer doen grjjpen.
Evenals vroeger is in de bjj de courant gevoegde
platen veel verscheidenheid, aardige spelen, knip-
platen, kleurprenten, zaagvoorbeelden, modellen
van vliegers of andere spelen, ziedaar wat ons bjj
het doorbladeren in het oog viel.
Aardige, opwekkende, nuttige lectuur, den geest
scherpende raadsels, voorstellen en logogryphen,
den vrjjen middag of avond aangenaam makende,
knip-, plak- en andere prenten, is er nog iets
meer noodig om de Kindercourant het succes te
verzekeren, dat zjj zoo ten volle verdient?
Bjj het personeel der militaire administratie is
benoemd tot 2° luit. kwartiermeester, bjj het 8e
reg. inf., de sergeant S. J. Koster, van het 3e
reg. inf.
Benoemd tot ontvanger der directe belastingen
invoerrechten en acejjnzen te Kampen c. a., W'
F, van Nouhups, ontvanger der directe belastingen
en acejjnzen te Hoogezand c. a.
Uit Yerseke scbrjjft men ons:
Donderdag avond hield de heer H. Snjjders van
Middelburg hier, van wege ons Nuts departement,
een volksvoordracht over Neerlands verleden en
heden op maatschappeljjk gebied.
Br was een vrjj talrjjk gehoor, dat den spreker
van begin tot einde met onverdeelde aandacht
volgde, waaruit mag worden afgeleid, dat de heer
Snjjders zjjn doel, om voor allen bevatteljjk te
zijn, genoegzaam bereikte.
In de raadszitting van gisteren namiddag werd
besloten de voorwerpen, door de meisjes op de
handwerklessen deropenb. scholen vervaardigd, niet,
zooals vroeger, in 't openbaar te verkoopen, maas
onder die meisjes te verloten.
afloopen,
„Maar dat arme vrouwtje! voor haar is het
toch hard 1" zei deze en gene.
„Zij sterft toch, dus het doet er niet veel
toe", zei een ander. „Voor de dooden maakt
het geen verschil of zij een kasteel of een hut
in hun bezit gebad hebben-"
—„Maar zou zij waarlijk stervende ziju vroeg
men met een rilling.
„Ja", werd er gefluisterd, „bet portret is
gevallen dat is het voorteeken. Zij is dade°
ljjk gaan sukkelen. Hot zal een mooie begrafe
nis zijn. Mijnheer Scnmidt kan nu weer tot
zijne wetboeken terugaeeren zijn leven op het
kas.ee.1 was kort, maar vruolijk."
Maar Ludwig spoedde zieh huiswaarts uit Ge-
nève en riep zijn jonge vrouw toe „victorie 1 wij
beuben bet proces gewonnen 1"
Zjj richtte zich van haar rustbank op en liet
het hoofdje op zijn schouder ïusten. „Wat ben
ik blij, dat gij hier kunt blijven en niet arm
zult zijn als ik er niet meer ben."
„Maar gij sterft niet, lieveling want aia
gij sterft, zou het van angst zijn en gij moogt
geen angst meer hebben."
„Beknor mij niet ik kan niet helpen dat
ik bang ben", zei Bertha op zwakken toon. „Ik
heb ruijn heele leven van het voorteeken van
Schwarzuerg gehoord."
„Arm kind 1 Gij hebt veel te veel gehoord
„En o! Ludwig; ik durf het u bijna niet
zeggenmaar den avond toen gij heengregt i|
