N° 291.
189" Jaargang.
me:
V rijdag
10 December.
Middelburg 9 December.
1 FEUILLETON.
Eet booze voorteeken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nonsmers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
De Zout-accijns en fle Landbouw-belangen.
Uit het Eng els ch.
IDDEL
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Niehwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger
Onder dezen titel bevat De Economist van
December de volgende beschouwing
Bij de behandeling van de wetsontwerpen omtrent
de wik- en weegloonen in vier Noord-Hollandsche
steden, heeft de tweede kamer (zitting van 24
November) voor de eerste maal eenige verminde
ring dier beffingen als voorwaarde aan hare goed
keuring der uitzonderingswetten verbonden. In
plaats van 80 ets. per 100 kilogram gewogen
artikelen, is 70 ets. als maximum gesteld. Deze
vermindering is op zich zelf luttel, en meer van
belang om het beginsel hetwelk daarin besloten ligt-
Bjj de behandeling dezer ontwerpen zijn door
meer dan een der leden de belangen van den
landbouw ter sprake gekomen, mede naar aan
leiding van adressen, die betreffende de wik- en
weegloonen waren ingekomen.
Als soortgelijk bezwaar als waarover in die
adressen was geklaagd, werd ook gewezen op den
zout-accjjns. Deze bedraagt, geljjk men weet, ƒ9
per 100 kilo, alzoo 9 cent of, daar wel de
meeste inslagen van grossiers, dus uit de tweede
hand zullen geschieden, circa 10 cent per kilo.
een bijzonder zware belasting voor een artikel
dat circa 3 cent per kilo kost. Bjj de laatste
wjjziging der wet op den zout-accjjns is dan ook
in beginsel vrijdom aangenomen voor velerlei ge
bruik ten behoeve van den landbouw. De boter
en kaasmakerij is echter daarvan uitgeslotenwat
de binnenlandsche consumenten aangaat, voorzeker
terecht, doch een groot deel van de boter en kaas
werdt naar buitenslands uitgevoerd. Nu wordt
wel bjj uitvoer van boter, vrjjdom van accijns
verleend voor het zout dat bij de verpakking ge
bruikt wordt, b.v. in dubbel fust naar Indië, doch
voor hetgeen in de boter en in de kaas verwerkt
is, bestaat geen vrjjdom, en die artikelen komen
dus op de buitenlandsche markt in concurrentie
met boter en kaas van andere landen, die bjjna
alle den zout-accjjns hebben algeschaft.
Yrage, hoe groot is dat bezwaar? Volgens
deugdeljjke informatiën meenen wjj te mogen
aannemen dat, zoowel bjj de boterbereiding als
voor de kaas, circa 5 a 6 percent van het gewicht
aan zout verbruikt wordt. Stel dus op 10 kilogr
boter of kaas, ruim 4 kilo zout, geeft 5 cent
accijns, of 4 cent per kilo.
In waarde uitgedrukt, is dat ongeveer pet.
der waarde van de boter, en circa 1 pet. der
waarde van de kaas; (men zal ook wel mogen
aannemen dat in hetgeen voor uitvoer bestemd is
meer zout verwerkt wordt dan voor de rest.)
Voorzeker, op zich zelf schjjnt die last niet
groot, doch op het uitsluitend kaas- en boterbe-
drjjf is het wel van eenig belang. Stel b.v. een
huurboertje met 20 koeien, produceerende (a 250
I.
„Het is alweer gebeurd 1" zeiden al de gasten
in den „Gouden Draak."
„tiet is alweer gebeurd 1" had de oude
knecht op het kasteel Schwartzenberg gezegd en
al de bedienden hadden het herhaald en zoo was
het nieuws iu de „Gouden Draak" gekomen en
door het heele dorp verspreid.
Hoe het geschiedde was een geheim; maar het
viel niet te ontkennen.
Als er iemand van de edellieden op den
Schwartzenberg zon sterven, dan viel er altijd
iets in het kasteel naar omlaag, zonder dat een
menscheuhand het aanraakte; er was geen
uitvlucht te bedenken waarom die Blag juist vóór
het sterfgeval had plaats gehad eu niet op een
anderen tijd. Na verloop van een eeuw had het
booze voorteeken zich weer op eens vertoond-
De vader van den ouden bediende, die heel lang
geleden slotbewaarder was geweest, had er rare
dingen van verteld. Hi) had ze ook maar in
zijn jeugd gehoord, maar het waren vreemde
verhalen, en de „Gouden Draak" en het geheele
dorp waren het er over eens, dat die niet weg
te redeneereu waren.
.Maar het was nog veel gewichtiger dat bet
kilogram kaas per koe), een hoeveelheid van circa
5000 kilogram baas, dan is daarin jaarljjks voor
circa 30 aan zout-accjjns begrepen. Worden
die producten op de buitenlandsche markt ver
kocht, dan is hjj voor dat bedrag jaarljjks in
nadeel tegen over zijn concurrenten.
Nu bedroeg onze gezamenljjke uitvoer uit het
vrjj verkeer:
KAAS. BOTER.
1883 I 23,600,000 kilo. 37,732,000 kilo.
1884 29,264,000 57,399,000
1885 I 34,445,000 63,374,000
Stel gemiddeld 30 millioen kilogr. kaas, en 60
millioen kilogram boter*); dan bevinden wjj dat onze
buitenlandsche afzet dezer zuivelproducten met niet
minder dan circa een half millioen guldens jaarljjks
aan zout-accijns bezwaard is. Dat is circa 13 a 14
pet. van onzen geheelen zout-accijns (die circa
ƒ3,700,000 opbrengt). Voorzeker een aanzienljjk
bedrag, doch is er een redelijke grond om dien
last op den export te bljjven behouden in de
tegenwoordige gedrukte tjjden, terwijl bjj zooveel
andere artikelen, voor eenige jaren nog bjj de
suiker, het billjjk beginsel van restitutie bjj uit
voer is aangenomen? Bij uitvoer van geconden
seerde melk wordt accjjns teruggegeven voor de
suiker, die bjj de fabrikatie is gebezigdwaarom
bjj uitvoer van boter en kaas, niet voor den
accijns van het daarbjj verbruikte zout Een
accjjns die op zich zelf driemaal de waarde van
zijn object bedraagt, terwjjl de suiker-accjjns 1 a
1§ maal de waarde bedraagt
Het komt ons dus voor, dat diezelfde belangen,
die uit een landbouwers-oogpunt vermindering
van wik- en weegloonen vroegen, ook betrokken
zjjn bjj het al of niet behouden van dezen last op
den afzet onzer zuivelproducten. Moge de zaak
vooral ook bjj den minister van financiën wegen,
bjj zjjne aangekondigde voordracht eener gewjj-
zigde zoutwet.
In de. laatste jaren zal onder het nitvoer-cjjfer wel
zeer veel margarineboter zijn begrepen; voor het daarbij
gebezigde zout geldt echter hetzelfde, ja, in hooger mate,
daar de prijs van het artikel lager is dan van de gewone
boter.
Tot rapporteurs over de gewjjzigde voorstellen
der regeering betreffende hoofdstuk III en de
additioneele artikelen der grondwet zjjn benoemd
de heeren Goeman Borgesius, Van Delden, Van
der Linden, De Bruyn Kops en W. K. van Dedem.
De heer W. C. Revius de Brouwer heeft aan
de leden der tweede kamer een adres gezonden,
waarin hjj aandringt op verbetering in het ka.
daster.
Het is zegt bjj sedert tien jaren bekend
wat aan het kadaster hapert en wat gedaan moet
worden om het in orde te krjjgen. Kamerleden
hebben bet gezegd, commissie van rapporteurs
heeft het aanbevolen, de minister heelt het er
kend, en toch 1 bljjft het bjj het oude.
Alleen wetteljjke regeling, afzonderlijke afdee-
voorteeken zich in den tegenwoordigen tijd ook
weer vertoonde. Nu was het geen verhaal van
grootmoeder, nu was het werkelijkheid. Al
fluisterende en huiverende verspreidde men het
praatje en den angst; het was zoo heerlijk om
iets te hebben waarvoor men rilde.
De „Gouden Draak" zou bepaald teleurgesteld
zijn geweest, als er niemand gestorven was, nadat
de groote hertekop in de vestibule van het kas
teel gevallen was.
Maar het toeval wilde dat den volgenden dag
de kleine jonker de kleiazoon en erfgenaam
van den ouden baron op den Zwarten berg
viel en zijn hals brak. Dat was pas drie maan
den geleden gebeurd. En nu was de groote
spiegel in het behangen salon gevallen. Nu zou
de baron zelf zeker heen gaan. Het dorp wachtte
ademloos at, wat er gebeuren zou.
Zaterdagavond kwam Fritz Hartmann met het
nieuws thuis. Hij was nog slechter geluimd dan
anders: en dat zegt veel; want Fritz Hartmann
is de somberste man van het geheele dorpen
het was voor een ieder een geheim, wie hij was
ot waar hij altijd over peinsde.
„Bloemetjes, vadert" zei zijn lief blond
dochterlje, om zijn aandacht te trekken.
„Ga naar bed 1" bromde Hartmann, wierp
de bloemen op den grond en schopte ze weg.
„Wat nieuws?" zei zijn lieve, opgewekte
vrouw. De somberste bui van Fritz kon nooit
haar glimlach verdrijven en meuig opkomend
onweder was door Martha weggelachen,
ling aan het departement, eigen administratie
en „een uitstekend technisch hoofd" en „deskun
dig chef," zcoals de heer Smidt het indsrtjjd in
de kamer heeft gezegd.
Uit Suriname deelt men aan het N. v. d. D.,
mede dat, wegens de hoogere prjjzen van de
koffie op de Enropeesche markt, eenige planters
het voornemen hebben opgevat om op bananen-
gronden, aan de Beneden-Commewjjne, koffieboo-
men aan te planten.
Zooals men weet, heeft in vroegere jaren de
vruchtbare bodem der kolonie veel koffie voort
gebracht de jaarljjksche uitvoer van dat product
bedroeg in de vorige eeuw 14.856.275 Amsi. pd.
en vjjitig jaar geleden nog 3.289.990 Amst. pd.
De geringe opbrengst en de lage prjjs der koffie
moeten als de voornaamste redeneD worden aan
gemerkt, waarom dat voortbrengsel in de kolonie
zoo goed als niet meer wordt geteeldin het
vorige jaar bedroeg de uitvoer daarvan niet meer
dan 1425 Kg.
Aan den ontvanger der directe belastingen, in
voerrechten en accjjnsen J. L. de Weille, te Axel
c. a., is op zjjn verzoek, eervol ontslag uit 's rijks
dienst verleend, behoudens aanspraak op pensioen.
De heer dr N. J. F. Verschoor te Goes heeft,
wegens hoogen leeftijd en na eene ruim 50jarige
praktjjk, eervol ontslag gevraagd uit zijne be
trekking van gemeentegeneesheer. GCt.)
Te Nijmegen overleed op 73 jarigen leeftjjd de
heer mr W. G. de Knokke van der Meulen, oud
officier van justitie en oud-president der voorma
lige rechtbank te Goes, waar hjj ook eenmaal
lid van den raad is geweest.
De heeren mr. N. G. Pierson te Amsterdam,
dr. J. C. Barkens te Rotterdam, F. C. de Bas te
's Gravenhage, en pror. in. a.. uuumm ie Leiden
hebben allen hunne benoeming tot lid van het
hoofdbestuur der Ned. Vereeniging tot bevordering
van Zondagsrust aangenomen.
Het kantoor van den betaalmeester alhier za
van aanstaanden Maandag 13 dezer af gevestigd
zjjn Dam Noordzjjde N 2.
Bjj de heden plaats gehad hebbende opening
der stembus ter herstemming voor een lid van
den gemeenteraad van Vlissingen bleek, dat 192
briefjes ingeleverd waren, waarvan 6 blanco en 1
van onwaarde wareB, zoodat 185 geldige stemmen
zijn uitgebracht.
De uitslag was dat op den heer A. Koppejan
124 en op den heer C. J. Rekkers 61 stemmen
waren uitgebracht en de eerstgenoemde alzoo ge
kozen is.
Nu men van zekere zjjde toch gedeelteljjk
volhoudt, dat er bjj de tram Breskens Maldeghem,
wel niet een chef van dienst maar een chef
conducteur is benoemd, zjjn wjj zoo vrjj even
„Wat zou er voor nieuws zijn riep hij
norsch uit, smeet zijn jas in een hoek en viei
op een stoel neer met den hoed op het hoofd.
Liefde in een hutje heeft hare schaduwzijden en
eene daarvan is ongemanierdheid.
Da flinke, vlugge Martha stopte het kind in
bed en begon het avondeten voor Fritz te war
men. Zij bezat geen greintje vrees en eene
groote dosis nieuwsgierigheid.
„Ik wilde wat hooren van den ouden baron,"
zei zij.
„Men zegt dat hij op sterven ligt."
„O, die arme man
„Waarom? Hij heeft mij mijn beetje snij
werk betaald. Wat gaat het ons verder aan
„Ja, dat gaat ons wel aan, leeljjke oude
Frits" zei zij hem bij den arm schuudende.
„Als een arm man stierf", zei FritB, „zou
men hem ouder den grond stoppen en vergeten.
Waarom zonden de rijken ook niet sterven Hij
heelt het pootje; het zal een uitkomst voor den
oude zjjn als hij er uit is." Martha hail dik
wijls gebeden dat hij nog jaren mocht leven
met ot zonder pootje - hij was vroeger zoo goed
voor haar geweest, toen haar ouders stierven en
zjj op het kasteel in dienst was gekomen om de
kippen en de eeudeu te voeren.
Frue maakte in zijn vrijen tijd altijd eenig
houtsnijwerk, dat de reizigers, wien hij als gids
diende, 's zomers van hem kochten. Op het kasteel
werd het ook gekocht en hij was zoo dikwijls
met zjjn lijstjes en hangertjes bjj den baron ge-
op te merken, dat van eene definitieve
benoeming nog geen sprake is. De genoemde
persoon deed nog slechts proefdienst.
Alleen is aan dien dienst benoemd de chef-
machinist, tevens chef-werkmeester, en wel zekere
T. O. van de Stadt, vroeger werkzaam bjj de
Zuider St. Tr. Maatschappjj te Breda.
Uit Philippine sehrjjft men ons
De herstellingswerken aan den spuiduiker be
ginnen hunne voltooiing te naderen, zoodat eindeljjk
met de reeda zoo lang verbeide spuiingen tot
instandhouding onzer havengeul een aanvang zal
kunnen worden gemaakt. Wjj willen hopen dat
de voortdurend goede werking thans zal ver
zekerd zijn.
Aan den bouw en het in goeden toestand
brengen van dit werk is eene heele ljjdensgesehie-
denis verbonden. Door 's rjjks domein ontworpen
en voor. rekening der bedjjkers van den Vergaert-
polder gemaakt, kwam de duiker in het vorig
jaar gereed. Spoedig na de voltooiing van het
werk, werd hp echter door achterloopsheid der
muren en onderloopsheid vaD den vloer, onbruik
baar, Na eenige maanden doelloos gelegen ta
hebben is het werk naar een ontwerp van de
ambtenaren van den rijkswaterstaat verbeterd en
hersteld, welk werk alsnu ten einde spoedt.
Dat het telephoon-kantoor alhier nog al van
beteekenis is, blijkt hieruit, dat in dit jaar reeds
meer dan 1200 berichten zjjn behandeld. De
telephoonhouder heeft 100 belooning per jaar,
die uit de gemeentekas moet worden betaald.
Deze ambtenaar vroeg onlangs aan den gemeente
raad om verhooging, maar men heeft hem verwezen
naar den minister van waterstaat, handel en
np verheid,wien men verzoeken zal om de belooningi
nu de opbrengst van het kantoor zoo hoog bljjkt
te zjjn, voor 't vervolg voor rekening van den
staat te willen nemen.
De heer K. Baart, onderwpzeï aihieï, is benoemd
tot onderwpzer aan eene 0. 1. school te Rhenen.
Op verzoek vernielden wjj gaarne dat niet
de heer R. Vermeulen zooals wjj gisteren op
gezag van andere bladen meldden maar de
heer A. R. Vermeulen geslaagd is voor akte M. O-
gymnastiek.
Met ingang van 16 Januari a., is tot ama
nuensis aan de R. H. B. school te Groningen
benoemd de heer L. Sampon, thans in geljjke
betrekking aan de H. B. S. te Goes. OCt.)
De voordracht ter benoeming van een
onderwpzer aan de gemeenteschool no. 1 te Bier
vliet bestond uit de heeren J. Esman te Warsum,
M. Simons te Stad a/'t Haringvliet en J. H. B.
Torly te Zwolle. En die voor onderwjjzeres aan
de gemeenteschool no. 2 uit de dames M. C. van
Overbeeke te Groede, A. M. ten Hagen te Drouwe-
nermond en M. H. Venneman te Winterswjjk.
Geljjk we gisteren meldden, zjjn de eerst voor-
weest, dat hij nooit meer in de bediendenkames
behoefde te wachten en toen hij Donderdag den
gesneden stoel bracht, had de baron hem dien
zelf in de bibliotheek laten zetten. Het was dus
heel ondankbaar van Frits om blij te zijn dat de
oude baron op sterven lagmaar Frits pruttelde
altijd over dat „volk" op net kasteel en zpn
eigen armoede.
Na het avondeten ging hij naar den „Gouden
Draak" en zat met de nietsdoeners op de banken
buiten de deur. Hij was er de man met naar om
ue anderen toe te sprekenhij had deu naam
van zoo trotsch te zijn ais Satan, maar hij luis
terde met over eikaar geslagen armen, eu zijne
toegeknepen donkere oogen namen alles nauw
keurig op. Hij zei dat er geen reden was dat de
oude mau zou moeten sterven, omdat die spiegel
gevallen was. Dat was malligheid. Hij was Ue
tenige in het heele dorp, die niet geloofde aan
het voorteeken van het kasteel Schwartzenberg.
Toen de notaris voorbijkwam een deftig man
met wit haar boog hij voor Hartmann, Het
was al heel vreemd, dat de notaris altijd boog
voor Hartmann, den werkman. Somtijds ging
Hartmann zells 's avonds bij hem eteu dat was
nog vreemder.
II.
Op het kasteel was het behangen salon flauw'
veracht en de groote ronde, gebroken spiegel
lag onaangeroerd op den grond. De kleindochter
van den baron zat er met een vriend uit Genèveg
