vsw Jaargang.
1886;
Donderdag
9 December.
Nieuwjaars-Collecte.
Middelburg 8 December.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Adverteniiën 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoorcn drie BIJVOEGSELS.
GENEESKUNDIGE RAAD VOOR ZEELAND.
MIDDELBURGS»
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: P. van dek Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Nieuwenhuuzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken bekend dat de commissie, die zich in de
laatste jaren op hunne uitnoodiging welwillend
heeft belast met het verzamelen van gitten en
het doen van eene uitdeeling van eetwaren en
brandstoffen op den Nieuwjaarsdag, zich dit jaar
weder heeft bereid verklaard tot datzelfde doel
werkzaam te zijn
dat deze commissie op Maandag den 20 Decem
ber a., te beginnen des middags te 12 uren, eene
inzameling aan de huizen der ingezetenen zal
houden, terwijl burgemeester en wethouders, het
doel en streven dezer commissie zeer waardeerende,
de vrijheid nemen, haar andermaal bjj de inge
zetenen ten dringendste aan te bevelen.
Middelburg, den 7 December 1886.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
F. ERMERINS, l. b.
De secretaris,
DE VULDER VAN NOORDEN.
De Eerste kamer der staten-generaal heeft
Dinsdagavond hare werkzaamheden hervat. Het
voor Groningen herkozen lid heeft weder zitting
genomen en de door de Tweede kamer toegezon
den wetsontwerpen, waaronder de Indische be-
begrooting voor 1887, werden naar de vernieuwde
afdeelingen verzonden.
Gelijk wij nog in een deel der oplaag van gis
teren mededeelden is benoemd tot ambtenaar van
het openbaar ministerie bjj de kantongerechten
in het arr. Middelburg voor de kantons Oostburg,
Ternenzen en Hulst, ter standplaats Middelburg,
mr O. Baart de la Faille, advocaat en procureur
te Leeuwarden, tevens werkzaam bij den officier
van justitie, en als beëedigd klerk ter griffie van
de arr. rechtbank aldaar.
Ook is aan den heer J. J. van der Harst Lzn.
te Middelburg, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als plaatsvervangend lid van den ge
neeskundigen raad voor Zeeland.
De minister van binnenl. zaken geeft Zaterdag
a. geen audiëntie.
Aan de Tweede kamer zjjn, onder meer, wets
ontwerpen aangeboden, houdende naturalisatie van
L. Steyart, landbouwer te Grauw, A. de Buck,
landbouwer aldaar en T. L. E. Müller, oester
handelaar te Yerseke.
Ook de heer H. A. de Vos komt op tegen de
inlichtingen van den minister van justitie, naar
aanleiding van zijn adres omtrent den vicieusen
toestand der rjjksgestichten te Veenhuizen ge
geven.
Hjj handhaaft tegenover den minister alles wat
hij beeft aangevoerd in zjjn adres en is bjj machte
daarvoor bewjjzen te leveren, alsmede voor zjjn
schrjjven over den landbouw.
In de Haagsche sprokkelingen van het U. D.
wordt melding gemaakt van een calembour van
den heer Keuchenius, te geestig om onopzette-
ljjk te zjjn.
Zooals men weet, sprak de heer Keuchenius
eerst mede over de gratie, aan mevr. Bulkley
verleend. Daarop overgaande tot de zaken van
de gegratieerde bewaarschoolhouderes uit Zaandam
en van Neeltje R., in wier persoon geprocedeerd
is over de wettel jjkheid van prostitutie-voorschrit-
ten, toepasseljjk aan den ljjve, zeide hjj
„En nu de twee andere gratiën."
Met een enkel woord maakten wjj gisteren
melding van de antipathie, cie bjj vele meubel
fabrikanten bestaat tegen het Ned. Handelsmuseum
en zjjn plan om eene tweede tentoonstelling van
meubelen te houden.
Thans heeft die antipathie zich duideljjk ge
openbaard.
Da Amsterdamsche Meubelmakers-pa'roons-ver*
eeniging heelt besloten zelve, op hetzelfde tjjdstip
waarop het Handelsmuseum dit wenscht te doen,
een dergelijke tentoonstelling te houden. Reeds
nu ondervindt dit plan van die Meubelmakers
patroons-vereeniging zeer veel ondersteuning; een
40tal inzendingen moeten reeds toegezegd zjjn.
Eene bjj ons bekende firma heett ook het bestuur
dat handelsmuseum van alles behalve gunstige
zjjde leeren kennen. Daaruit bleek dat er meer
eigen belang in 't spel was dan het belang der
inzenders. Indertjjd heeft reeds de Meubelmaker
het orgaan van het algemeen meubelmakersbond
afdeeling Nederland, zich hierover in scherpe be
woordingen uitgelaten.
Bjj de gisteren te St. Laurens gehouden ver
kiezing voor een lid van den raad, ter vervulling
der vacature ontstaan door het overljjden van den
heer Jac. den Boeft, werd door 28 van de 50
kiezers hunne stem uitgebracht,
De uitslag was dat de meeste stemmen waren
uitgebracht op de heeren J. Marinissen, die 9 en
H. Vader, die 8 stemmen verkreeg. Tusschen
deze heeren moet alzoo herstemming plaats heb
ben, die bepaald is op 21 dezer.
Vergadering van Dinsdag, den 7 December,
's avonds te 7 uren.
Voorzitter de heer dr. B. Carsten, wa.-inspecteur
voor het geneeskundig staatstoezicht voor Zeeland.
Na de leden welkom ter vergadering geheeten
te hebben, deelt de voorzitter mede dat de heeren
Goemans, Janssen, Van Hoek en Martin verhin
derd zijn ter bjjeenkomst aanwezig te zijn en dat
als hunne plaatsvervangers zitting genomen hebben
de heeren Kosten de Brujjne, Kejjzer, Snouck
Hurgronje en Van Berlekom.
Naar aanleiding van het in de vorige vergade
ring beslotene heeft het bureau de aandacht van
ged. staten van Zeeland gevestigd op de ondoel
matige en onvoldoende ventilatie in vele scholen.
Ged. Btaten hebben daarop een prov. blad uitge
geven, waarin de wenschen van den geneeskundigen
raad zijn opgenomen.
Verder is aan het gemeentebestuur van Middel
burg medegedeeld, dat met belangstelling door den
raad kennis genomen is van de aangewende
pogingen om te voorzien in de behoefte aan eene
drinkwaterleiding.
Nog deelt de voorzitter mede dat de commissie
tot het doen van een scheikundig onderzoek naar
het regenwater te Middelburg, een relaas heett
uitgegeven van den uitslag van haar onderzoek,
dat door de welwillendheid der MiddeltJ. Cl. ge
publiceerd is en dat gezonden is aan de genees
kundigen in de provincie en aan de leden van
den geneeskundigen raad.
Einueljjk heett het bureau nog eene circulaire
gericht aan de verscheidene gemeentebesturen,
waarin de wenscheljjkheid betoogd wordt van
vaccinatie in het eerste levensjaar.
Daarna wordt mededeeling gedaan van de
handelingen van het geneeskundig staatstoezicht
voor Zeeland, over het tjjdvak van 1 Juni tot 1
November 1886.
Wjj ontleenen daaraan het volgende
Pokken werden in de provincie niet waar
genomen.
Van het voorkomen van roodvonk werd
bericht ontvangeu uit Clinge, Kloetinge, Oostka-
pelle, öerooskerke, Scherpenisse, St Maartensdjjk
en Zierikzeede ziekte bepaalde zich in elk dezer
gemeenten tot 1 geval.
Mazelen hebben zich over een groot gedeelte
der provincie verspreid; vooral op Walcheren,
Zuid-Beveland en in het 4e district. De stertte
aan deze ziekte was echter uiterst geriDg. Het
getal overledenen bedroeg 12.
Nadat de mazelen zich in Juni te Vlissingen
reeds zoodanig hadden uitgebreid, dat de ziekte
dé-ar epidemisch moest worden verklaard, zjjn bjjna
alle gemeenten van Walcheren besmet.
Te Meliskerke, Middelburg, Nieuw- en St Joos-
land en Oost- en West-Souburg werd de ziekte
epidemisch verklaard.
Mazelen verspreidden zich verder over het
grootst gedeelte van Zuid-Beveland, waar deze
epidemisch heerschten te Driewegen, 's Graven
polder en Ovezande.
De scholen waren wederom de brandpunten van
besmetting.
In het vierde district verkreeg de ziekte eenige
uitbreiding te Biervliet, Hooldplaat, Sluis, Water
landkerkje, terwjjl ze te Breskens en IJzehdjjke
epidemisch werd verklaard.
Verder werd bericht ontvangen van het voor
komen van maze.en te Dreischor, Nieuwerkerk,
Zierikzee en Zonnemaire op Schouwen, te Wisse-
kerke, Coljjusplaat en Cats op Noord-Beveland
in welke laatste gemeente de ziekte epidemisch
heerschte; in het vjjtde district kwamen mazelen
voor te Terneuzen.
De ziekte werd overgebracht van Middelburg
naar Bruinisse, van Vlissingen naar Heinkenszanu,
van Leiden naar Zierikzee, van Zierikzee naar
Dreischor en Nieuwerkerk, van Driewegen naar
Borsscle en Ellewoutsdjjk.
Scholen werden gesloten te Driewegen, Hoede-
kenBketke, Meliskerke en Nienw- en StJoosland.
Het eiland Tholen bleet van de ziekte verschoond.
Diphteritis bleet te Scherpenisse heerschen
tot het einde van Augustus. Meer dan 8U per
sonen zjjn aldaar dit jaar door die ziekte aan
getast en 13 overleden. Ook te St Maartensdjjk
kwamen eenige gevallen van diphteritis voor. En
thans is het eiland Tholen nog niet vrjj van die
ziekte 1
Te Oost- en West-Souburg kwamen 9 gevallen
van kwaadaardige keelziekte voor. Te Middel
burg 1, te St. Philipsland 1, te Krabbendjjke 2,
te Hulst 2, te Ossenisse 3 en te Terneuzen 2.
Typhus en febris typhoïdea verkre
gen nergens eene epidemische uitbreiding.
3 gevallen kwamen voor te Middelburg, 2 te
Scherpenisse en 1 te Arnemuiden, Clinge, Nieuw
en St. Joosland, St. Maartensdjjk en Wolfaartsdjjk.
Febris puerperalis. Te Hontenisse zjjn
eenige gevallen van kraamvrouwen-koorts voor
gekomen en 3 aan de ziekte bezweken, onder be
handeling van éen verloskundige. Eerst nadat
hjj eindeljjk de verloskundige prattjjk tjjdeljjk
staakte, kwam de ziekte daar niet meer voor.
Te Hengstdijk leed ook eene vrouw aan kraam
vrouwenkoorts. De geneeskundige dr. J. E Cal-
lenfels heeft zich tjjdeljjk van verloskundige hulp
onthouden. De ziekte verspreidde zich niet verder.
Onder bet plaatseljjk onderzoek en handelingen
ter bevordering der volksgezondheid werd onder
meer medegedeeld
a. Afvoer van vuil. Varkenshokken enz. te
Scherpenisse. Bij de uitbreiding der diphteritis
te Scherpenisse bleek meer en meer, dat opeen-
hooping van vuil, in privaten, varkenshokken en
slooten, achter en nabjj dicht opeen gebouwde
woningen, tot den ongunstigen loop dezer ziekte
bjjdroegen. Op aandrang van den inspecteur zijn
bjj herhaling de privaten geledigd en ontsmet,
de mest uit de varkenshokken, en het vuil uit
de slooten verwijderd. Tevens werd door den
gemeenteraad besloten buiten de kom der ge
meente vergaderbakken voor privaatmest te doen
metselen.
Als de meest afdoende maatregel moet echter
worden beschouwd de verwjjdering der varkenshok
ken uit de naaste omgeving der woningen. De
inspecteur gaf daarom het gemeentebestuur in
ernstige overweging eene verordening in het leven
te roepen, waarbjj het houden van varkens, bin
nen zekeren afstand van bewoonde perceelen, wordt
verboden, op dezelfde wjjze, als dit in andere ge
meenten pleegt te geschieden.
Meermalen werd dit onderwerp in den gemeen
teraad behandeld, doch ten slotte een voorstel
tot verplaatsing der varkenshokken, binnen de
kom der gemeente aanwezig, verworpen.
Buurten »Java" en „Hoenderweg" te St. Anna-
land. Het gemeentebestuur te St. Annaland werd
door den inspecteur gewezen op den onhoudbaren
en voor de gezondheid schadeljjken toestand dezer
buurten, waar de varkenshokken, en mestverza-
melingen dezer, aan de woningen grenzen.
Reeds vroeger werd hierop de aandacht van
het gemeentebestuur gevestigd. Opnieuw werd
door burgemeester en wethouders verbetering toe
gezegd.
„Kleine Kaai" te St. Maartensdjjk. De gebrek
kige afwatering der „Kleine Kaai" te St. Maar
tensdjjk, welke in den geneeskundigen raad bjj
herhaling ter sprake werd gebracht, gat w. derom
aanleiding tot eene correspondentie met het ge
meentebestuur. Volgens bericht was de gemeen
teraad thans eenstemmig van gevoelen, dat, indien
een doelmatig plan tot verbetering kan worden
ontworpen, de uitvoering Diet langer moest wor
den nagelaten.
Daarom werd aan een deskundige hieromtrent
een onderzoek opgedragen, met het gevolg dat
tot overkluizing der sloot werd besloten.
Klachten over eene vuile sloot te Terneuzen.
Door eenige ingezetenen van Terneuzen, bewoners
van perceelen in de Tholenstraat, werd geklaagd
over de stinkende uitwaseming van eene sloot
achter hunne erven, welke schadeljjk voor de
gezondheid werd geacht.
Bjj een onderzoek in loco bleek de voorstelling
der adressanten niet overdreven. Niet alleen het
vuile water van die erven, maar ook de gier uit
varkenshokken, vloeide in dit stilstaande water,
dat hier en daar op een modderpoel geleek.
Dat dergeljjke toestand, in de nabjjheid van
een dicht bevolkte buurt, schadeljjk moet zjjn
voor de volksgezondheid behoeft wel geen betoog.
De inspecteur gat aan burgemeester en wethouders
in overweging hierin spoedig te voorzien. Dit
werd toegezegd.
b Begraatplaatsen. Bouwen bjj de begraafplaats
te Yerseke. Gedeputeerde staten verzochten advies
omtrent een verzoek van A. Hartoog te Yerseke,
om de schuur van zjjne, 50 meters van de be
graafplaats gelegen, woning tot een woonhuis te
mogen verbouwen, waardoor het nieuwe gedeelte
slechts 48 M. van de begraafplaats verwjjderd
zoude zjjn.
Daartegen bestond, de ligging der begraafplaats
in aanmerking genomen, uit een hygiënisch oog
punt geen bezwaar.
Dienovereenkomstig werd door gedeputeerde
staten vergunning verleend.
c Gebouwen. Inrichting tot het distilleeren van
koolteer te Selzaete. De administrateur der sui
kerfabriek te Sas van Gent wendde zich tot den
commissaris des konings in Zeeland met bezwaren
tegen de oprichting van eene koolteer-distilleer-
derjj te Selzaete.
Adressant beweerde, met het oog op dergeljjke
fabrieken in Duitscbland, dat daarbp groote hoe
veelheden arsenicum zouden worden gebruikt en
dat het water van het kanaal GentTerneuzen,
voor zjjne labriek benoodigd, en dat mede door
menschen en vee wordt gedronken, met arsenicum
bevattende bestanddeelen zal worden vermengd,
daardoor voor zjjne industrie onbruikbaar en voor
de algemeene gezondheid gevaarljjk zoude worden.
Adressant verzocht die maatregelen te willen
nemen, welke het belang der openbare gezondheid
dier Btreken, en van zjjne suikerfabriek, vordert.
Dit adres werd in handen gesteld van den in
specteur.
Een onderzoek in loco leerde, dat de aanvrager
het voornemen heeft uit koolteer een product te
distilleeren, bestemd voor het creosoteeren van de
houten liggers der spoorwegen. Daarom werd den
commissaris des konings medegedeeld, dat daar
tegen uit een hygiënisch oogpunt geen bezwaar
bestaat; en dat het vermeende nadeel aan het
kanaalwater geen redeljjken grond heelt. De dooi
adressant bedoelde industrieën in Duitscbland,
waarbjj veel arsenic wordt gebruikt, zjjn toch van
geheel anderen aard dan die, waartoe te Selzaete
vergunning werd gevraagd.
Nadat over het adreB tevens het advies van
den hoofdingenieur van den waterstaat in het 11"
district was ingewonnen, werd door den minister
van buitenlandsche zaken opnieuw de vraag ge-
Bteld, of afval van koolteer-diBtilleerderjjen al dan
niet arsenicum bevat.
Deze vraag werd stellig ontkennend beant
woord. De grondstof toch bevat geen arsenicum
en bjj overhaling kan dit metalloid alleen dan
voorkomen, als het er wordt bjjgevoegd, hetgeen
in tene koolteer-distilleerderjj niet het geval is.
Daarbjj werd de aandacht gevestigd op de
mogeljjkheid van verontreiniging van het kanaal
water door alval, al bevat die ook geen vergiftige
zelfstandigheden en op daartegen c. q. te nemen
maatregelen.
d Geneeskundige armverzorging. Gebrek aan
vroedvrouwen. Bjj het voorkomen van kraam
vrouwenkoorts, onder behandeling van den ge
neeskundige te Hontenisse, en de daarop gevolgde
staking zjjner verloskundige praktjjk, bleek de
groote behoefte aan eene vroedvrouw in die
gemeente van ruim 5000 zielen. De inspecteur
gaf den burgemeester daarom in overweging de
aanstelling van eene vroedvrouw, bp voorkeur
ter standplaats te Lamswaarde, zooveel mogeljjk
in de hand te werken. Spoedig daarna heett
zich eene vroedvrouw aan den Groenendjjk, ge
deelte der gemeente Hontenisse, gevestigd.
Te Westkapelle zjjn in de maand Maart 1 ea
in Juni 2 doodgeboren kinderen aangegeven. Bjj
de geboorte ervan was geen verloskundige hulp
verleend. In die gemeente bestond groote behoefte
aan eene vroedvrouw. Daarom heett de inspecteur
bjj het gemeentebestuur aangedrong n op aan
stelling van eene titularis. Hieraan werd gevolg
gegeven. Sedert 9 October jl. is aldaar eene
vroedvrouw gevestigd.
In verband met de uitvoering van art 17 der
wet tot voorziening tegen besmetteljjke ziekten
werd in de meeste der bezochte gemeenten een
onderzoek ingesteld naar de vaccinatie be wjj zen
op de scholen. Deze beantwoordden aan de voor
schriften der wet, uitgezonderd die van een ge
neeskundige, welke zich, in strjjd met de wet, n.et
persoouljjk had overtuigd van den afloop der
koepokinenting, en slechts het door de ouders
opgegeven aantal ontwikkelde koepokken had
ingevuld.
De geneeskundige werd gewezen op dit plicht
verzuim, met herinnering aan de daarop betrek
king hebbende strafbepalingen.
Het noodzakeljjk gevolg van deze aikeurings-
waardige handeling was, dat eenige kinderen, die
geene litteekenen van koepokken vertoonden, op.
nieuw moesten worden ingeënt,'t geen is geschied.
Tinea capitis op de school te Vrouwepolder.
Op de openbare school te Vrouwepolder werd
een leerling ljjdende aan hoofdzeer aangetroffen,
in strjjd met de bepalingen der gemeente-veror
dening.
Toen de inspecteur het gemeentebestuur hierop
opmerkzaam maakte, deelden burgemeester en
wethouders het voornemen mede, den gemeente
raad voor te Btellen die verordening in te trekken,
aangezien de kinderen, die aan hoofdzeer ljjden,
nu gedurende kortoren of langoren tjjd van on-
derwjjs verstoken zjjn, en er geen bezwaar schjjnt
te bestaan, zoodanige kinderen op de school toe
te laten, mits zjj afgescheiden van de anderen
worden geplaatst.
De inspecteur achtte zich verplicht hiertegen
ten sterkste op te komen. Door de intrekking
dier bepaling toch zoude de verspreiding det
tinea capitis in hooge mate worden bevorderd.
Het ligt immers voor de hand, dat kinderen,
ljjdende aan hoofdzeer, op eene school niet zoo
danig kuDnen worden afgezonderd, dat het gevaar
voor besmetting wordt opgeheven. De inspecteur
gat het gemeentebestuur m ernstige overweging
aan bedoeld voornemen geen gevolg te geven;
met verwjjzing naar art. 29 der wet tot voorzie
ning tegen besmetteljjke ziekten, dat juist met
het oog op gevallen, als het onderhavige, werd
in 't leven geroepen.
De verordening werd niet ingetrokken.
Hondsdolheid te Cortgene. Te Cortgene kwamen
verdachte gevallen van hondsdolheid voor bg een
hond en eene kat. In die gemeente is de wet
van 5 Juni 1875 ütaatsbl. no. 110) toegepast.
Ter aanvulling hiervan deelt de voorzitter nog
mede, dat, sedert deze handelingen zjja gedrukt,
de mazelen-epidemie in de provincie nog beiang-
rjjk is toegenomen. Behalve de in de handelingen
genoemde plaatsen is de ziekte nog epidemisch,
verklaard in de gemeenten Middelburg, Goes.
