MIDDELRURGSCHE COURANT
T
BTJVOE GSBL
Maandag 29 November 1886. N° 281.
Middelburg 27 November.
GRONDWET.
Onze Leestafel.
VAN DE
VAN
De regeering heeft haar antwoorden ingezonden
omtrent de vooratellen tot wijziging van de
grondwet.
Haar gewijzigd art. 80 (kiesrecht) verklaart
zij sluit algemeen stemrecht uit; alleen zj
zullen, naar bij de kieswet te stellen regelen, het
kiesrecht kunnen erlangen, die uiterljjk waar
neembare kenteekenen bezitten van voldoende
geschiktheid en maatschappeljken welstand, en
wel door betaling van een voldoende som in 's rijkB
dir. belastingendoch dit zal niet het eenige
kenteeken behoeven te zijn; andere kenteekenen
van gegoedheid kunnen er voor in de plaats
treden, bv. het bekleeden van zekere ambten of
het bezit van zeker bedrag op het grootboek, enz.
De wetgever zal ten deze de vrije hand hebben,
ouder bovenbedoeld voorbehoudeen minimum
van aanslag moet de grondwet niet bepalen.
Wordt kiesrecht toegekend op grond van een
belasting-aanslag, men zal dien, hetzij over het
loopende of over het vorige dienstjaar, mosten
hebben voldaan, om op de kiezerslijst te worden
geplaatst. Zoo gesteld, kan de bepaling geen
practische moeilijkheden opleverenen zj voldoet
aan den hoogen eisch dat zj geen staatkundige
rechten uitoefent, die zich aan de lasten onttrekt.
Aan het art. is een bepaÜDg tot uitsluiting van
bedeelden toegevoegd.
Het stelsel van rechtatreeksche verkiezing
.zegt de regeering is ten onzent sedert 1848 te
zeer gevestigd, dan dat het wenscheljk zou kun
nen zjn, daarvan af te wjken. Waarom dat
stelsel invoering van een evenredige vertegen
woordiging zou verhinderen, is overigens niet
duidetjk.
Het getal leden der Tweede kamer bljft be
paald op 100. Mocht later een groote oneven
redigheid ontstaan in de verdeeliug van de
afgevaardigden over de districten, de wet zal
daarin verbetering kannen brengen.
Eveneens volhardt de reg. by haar voorstel
betreffende de verkiesbaarheid tot lid der Eerste
kamer. Er is ruimte van kens genoeg.
De reg. stelt er prj» op, dat de grondwet den
waarborg voor een beboorljke behandeling van
de zaken geve, die gelegen is in de verdeeling
der kamer in afdeelingende bepaling strekt om
het gevaar voor overhaaste besluiten, onder zekere
opwinding in een vergadering voorgesteld, te
voorkomen.
Het gewjzigd art. 76 (80) luidt
"De leden der Tweede kamer worden rechtstreeks
gekozen door de mannelijke ingezetenen, tevens Neder
landers, die de door de kieswet te bepalen kenteekenen
van geschiktheid en maatsehappelijken welstand bezitten en
den door die wet tj bepalen leeftijd, welke niet beneden
23 jaren mag zijn, hebben bereikt.
«Van de uitoefening van het kiesrecht zijn uitgesloten
zij, wien dat recht hij rechterlijke uitspraak is ontzegd
zij die in gevangenschap of hechtenis zijn; zij die hij
rechterlijke uitspraak de beschikking of het beheer ovee
hun goederen hebhen verlerenzij die in het burgerlijkr
jaar, voorafgaande aan de vaststelling der kiezerslijsten,
van een instelling van weldadigheid onderstand hebben
genoten en, voor zoover de kieswet, hetzij zeker bedrag
van den aanslag in een of meer rjjks direcle-belastingen,
hetzij het bezit van een of meer grondslagen van
zoodanigen aanslag als vereischte van kiesbevoegdheid stelt,
zij die hun aanslag in die belastingen niet hebben voldaan."
In verband hiermede heeft de reg. gemeend, in
de addit. artikelen voorloopige kiesbepalingen te
moeten voorstellen, zoodanig dat1° deze voor
loopige regeling geschikt zj voor onverwjlde
toepassing, en 2* een nieuwe uitbreiding van het
kiesrecht worde verleend.
Zj is tot het besluit gekomen, dat dit recht
hier behoort te worden toegekend aan hen, die
zooals de staatscommissie het uitdrukte ter
zake van de bewoning van een huis of gedeelte
daarvan in de personeele belasting ten volle zjn
aangeslagen, mits zj dien aanslag over het laatste
dienstjaar hebben voldaan en in het laatste jaar
geen bedeeling ontvingen. Bovendien is geljk
recht toegekend aan hen, die voor minstens 12
in de grondbelasting zjn aangeslagen.
Het getal der in het personeel tot het volle
bedrag aangeslagenen in 1884—85 bedroeg 368.380,
waarvan 352.090 hun aanslag hebben voldaan.
Na aftrek van vrouwen enz, bljft dus een ver-
moedeljk getal van 300.000 kiezers, tegen nu
136.234 en 222.215 voor de gemeenteraden.
Omtrent het stemmen en de stemopneming
schjnt geen verandering noodig.
Yoor de verkiezing van de nieuwe kamer is
het rjk verdeeld in enkelvoudige districten, met
gemiddeld 43.360 zielen, behoudens uitzondering,
voor de gemeenten Groningen, Utrecht, Amsterdam,
Rotterdam en 'sGravenhage noodig, omdat deze
grootere bevolking hebbendeze meervoudige
districten bekomen resp, 2, 2, 4, 5 en 3 leden.
Yoor zooveel Zeeland daarbj betrokken is
worden de volgende kiesdistricten voorgesteld
Middeburg, Oostburg, Goes. Hontenisse, Zierikzee
en Bergen op Zoom.
Het stelsel van enkelvoudige districten zegt
de reg. heeft twee voordeelenhet geeft
zeer weinig gelegenheid voor een partjdige indee
ling, omdat de districten zich als het ware van
zelf aanwjzen, en het geeft grooter kans op een
evenredige vertegenwoordiging van de staatkun
dige richtingen.
De eerste kamer wordt dadeljk op 50 leden
gebracht.
Voorts heeft de reg. gemeend, den census voor
kamer, prov. staten en gemeenteraad voorloopig
op dezelfde wjze te moeten regelen.
Yan de amendementen van den heer Rooseboom
op hoofdstuk II (troonsopvolging) neemt de reg.
het eerste en derde, als verbeterde omschrjvingen
OTer.
In hoofdstuk IV is alsnog voorzien in het ge
val een gemeenteraad in gebreke bljft, zjn taak
te vervullen. Voor dat geval zal de wetgever den
koning kunnen machtigen, de bezorging van de
zaken tjdeljk aan den burgemeester of een ander
gedelegeerde op te dragen.
Verandering in de wjze van benoeming van
burgemeesters acht de reg. niet wenscheljk.
Hoofdstuk V. De reg. heeft de belangt jke be-
schouwingen van den heer Roëll over de admini
stratieve rechtspraak met alle aandacht nagegaan.
Zj bevatten enkele verbeteringen van redactie,
maar tegen het stelsel heeft de reg. bezwaren, die
haar nopen tot handhaving van haar voorstellen
met eenige verbetering van redactie.
Ook de 2* alin. van art. 168 (van den gods
dienst) handhaaft de reg. Het schjnt in een zoo
belangrjke en teedere kwestie niet gewenscht,
alles aan den wetgever over te dragen, zooals
„vele leden" wenschten.
Haar voorstellen omtrent de defensie (hoofdstuk
VIII) heeit de reg. ook slechts in éen art. in de
redactie gewjzigd. Zj houdt vol, dat het een
groote onvoorzichtigheid ware, ia zake den dienst
plicht den wetgever ta binden. De bestrjdingen,
welke de bevoegdheid tot het zenden van de
militie naar Indië vond, beweegt zich bezjden
het onderwerp. De reg. acht het zeker niet ge.
heel onaannemel jk, dat het voorgestelde een doode
letter zal bijven, maar dan wjl geen behoefte
aan de toepassing bestaat.
Ditmaal moeten wj slechts kort zjn, maar het
is de tijd van het jaar, die ons reeds zoo spoedig
weer tot schrijven van deze rubriek dringt.
Met een kinderfeest, en een nieuwjaar in 't
verschiet zjn we alweêr zoo ver 1 mogen
wj niet wachten met te wjzen op enkele uitgaven.
Een lief meisje met een frisch gezichtje brengt
ons de lang niet opwekkende tjding, dat het jaar
haast om is.
Duideljk houdt zj ons de cjfers 188Ï1 voor;
en tegel jkertjd brengt z j ons eene goede bekende
de Nederlandsche Almanak, uitgave van den heer
H. D. Tjeenk Willink te Haarlem, met hare vele
onmisbare opgaven en zeer keurige platen, welke
bjna even zoovele herinneringen zjn aan vrouwen
en mannen van naam, die ons kortelings ontvielen.
Zjn die teekeningen bjna alle reeds in Eigen
Haard verschenenzj zullen daarom, nu zj in
een bundel vereenigd en vergezeld zjn van zooveel,
waardig te weten en nuttig om nu en dan na te
zien, velen niet minder welkom wezen, te meer
omdat de geheele almanak voor zulk een gerin
gen prjs te verkrjgen is.
Een tweede goede bekende, van wiens wederver-
schjning wj melding moeten maken is dr Starings
almanak voor den Nederlandschen landman voor
het a. jaar. Het is een kroonjaar, zouden wj in
Zeeland zeggen, waarin deze almanak, die door
directeuren en leeraren der rjks-landbouwsohool
is bewerkt, zich verheugen mag.
Haar veertigste jaar is aangebroken; en zj
dankt dit aan haar wakkeren uitgever, den heer
W. E. J. Tjeenk Willink te Zwolle. Zj verdient
zoo'n feest, want zj zegt het zelve In den Al-
monak vin i de waarheidGa rij an 1 Zj, die deze
almanak reeds in bezit hebben, kunnen oord eelen
of dit „de waorheid" isen wie haar niet kennen,
zullen, wj houden ons ervan overtuigd, er toch
in ieder geval veel waars en goeds in vinden.
Weer ontvingen wj een paar boekjes met
sprookjes, en welUit het land der middernacht
zon. Sprookjes van P.Chr Afjsjornson. Uit het Noorsch
vertaald door C. Honigh en uitgegeven bj Njgh
en Van Ditmar te Rotterdambenevens Nieuwe
sprookjes door A. S.) Reule Nzn, verschenen bj
Ellerman, Harms C° te Amsterdam. Op grond
van hetgeen wj de vorige week schreven, kunnen
wj volstaan met de mededeeling dat er lieve
vertellinkjes in voorkomen. Absjornson, die voor
Noorwegen en Zweden was wat Andersen voor de
Deensche en Gebr. Grimm voor de Duitsche kin
deren waren, heeft vooral slag om aardig te ver
tellen, en wanneer zijne sprookjes den kinderen wor-
den voorgelezen en hj of zj die dit doet tevens
eens wjst op hetgeen de schrjver den kleinen wil
leeren, dan galooven we dat die sprookjes zullen
worden gewaardeerd en do heer Honigh te Wage-
ningen veel genoegen zal beleven van zjn be
werking.
Wj eindigen met een grapwant meer waarde
hechten wj niet aan de Student thuisbijspel in
