Onderwijs, Bêclitssato. Verspreide Berichten, zjj nog veel ter verbetering van bun fabrieken kunnen doen. Voorts werd aanbevolen, den on dernemers de gelegenheid te geven om de gron den voor langer dan 5 jaren te huren, en scheen de regeering bij de verhuurders in de vorstenlanden op verlaging van de pacht te kunnen aandringen, alsook op verlenging van de bestaande pacht- contracten Enkele leden meenden, dat de fabrikanten alleen door geldelijke hulp, als voorschot, zouden worden gebaat. In Indië kan daartegen geen bezwaar bestaan. Men gaf daarom in overweging gedu rende drie jaren een voorschot van 3 p. pikol te verleenen, naar de gemiddelde productie in 1884—86, af te lossen met een annuïteit van 7§ pet., "waarvan 4 voor rente. De staat zou dan ca. 13 millioen in 3 jaren hebben te betalen, terug te betalen in 19J jaar. Dan zou het verlies voor de schatkist enkel zjjn 1.340.000 sjaars, voor afschaffing van uitvoerrechten cijns. De meerderheid zou dit optreden van den staat als bankier echter in hooge mate bedenkelijk achten. Er is geen grens voor zulke staatsvoor- schotten. Andere leden, voor wie genoemd plan verder ging dan noodig was, zouden echter geen overwegend bezwaar hebben tegen geldelijken steun onder voldoende zekerheid en binnen gepaste grenzen, voor verbeterde inrichting der fabrieken. Een aantal leden wilden aan de te verleenen hulp het beding verbinden van consignatie der Javasuiker naar het moederland. Sommigen wilden verder gaanh. i. kon het gouvernement bv. 4/5 van den oogst opkoopen tegen 3.50 p. pikol n° 14 en daarvan de helft in Nederland ter markt brengen. Anderen, die daarvan geen herstel onzer suikermarkt voorzagen, bestreden het denkbeeld ook op grond dat uit dien dwang weer lagere prijzen zouden voortkomen. Wat den voorsteller zeiven betreft, vroegen onderscheiden leden, hoe de min., na zijn eigen overwegingen omtrent het ontstaan der moeilijk heden, heil kan verwachten van zijn hulp voor éen jaar. Waarop steunt de overtuiging dat daarna de bloei zal zijn teruggekeerd Zeer vele leden waren door de voorstellen in hooge mate teleurgesteld. Het geschokt vertrouwen kan alleen herleven door de zekerheid dat, met medewerking der regeering, de productiekosten zullen dalenen die zekerheid wordt nu niet gegeven, want het geven van het voorschot is zelfs afhankelijk van een nader onderzoek. Bovendien zagen vele leden een ernstig bezwaar in de zeer uitgebreide macht, aan den gouv.-gen. te verleenen, en in de verantwoordelijkheid, welke die discretionaire macht op het Indisch bestuur zou laden. Niet minder bedenking ontmoette de wijze, waarop den staat zekerheid zal worden verschaft. Er zou een groote omslag aan verbonden zijn, terwijl het geenszins zeker is, dat de bestaande hypotheek-houders zich met hun rangverlaging zouden tevreden stellen. De rente van 6 pet. kwam in elk geval veel te hoog voor 4 ware voldoende. In de Haagsche sprokkelingen van het U. D. leest men „Is het bv. niet typisch, micro-episch, de pen van den dichter eener Jobsiade waard, een greep uit het volle menscbenleven, de strjjd tusschen die twee heroën onzer letteren op den drempel van »Oefening K. K.", waar een Justus van Mau- rik verzekert, niet te kunnen spreken in eene zaal waarin een Frans Netscher als gastheer gezeten is, met het antwoord van dezen, dat hjj, als zijn gezicht alleen den heer van Maurik hindert, met alle mogelijke genoegen zijn woord van eer wil geven, niet onder de oogeh van den geestelijken vader van Janus Tulp te zullen ko men, en er gaarne diens novelle aan geeft Net scher exit en Justus van Maurik verschijnt Of zie eens wat de Tweede kamer ontdekte in het departement van marine, hoe de zuinigheid de wijsheid bedroog. Er zijn ambtenaren teveel, jammerde de kamer jaarljjks, en de minister gaf toe; drie klerken werden bevorderd tot adjunct- commies en hunne plaats bleef ledig driemaal driehonderd gulden was bespaard op het staats budget. Maar de schrjjfloonen stegen van 300 tot ƒ4000. Afrekening: voor drie klerken minder ƒ900, voor schrijvers meer ƒ3700 De motie-Keuchenius, waarover heden in de Tweede kamer zal worden gediscussieerd, luidt als volgt »De kamer, van oordeel dat de door de regee ring aangekondigde uitbesteding ter ontginning van het Ombiliën-steenkolenveld in de Padangsche bovenlanden vooruitloopt op haar verklaard voor nemen, om de regelen omtrent de ontginning van delfstoffen in en boven den grond in Nederlandsch- Indië te doen stellen bjj de wet, en uit dien hoofde afkeuring verdient, gaat over tot de orde van den dag." In de zaak van den heer Willink Ketjen is door den heer Van Hennep voorgesteld de con clusie van het rapport der commissie van onder zoek aldus te lezen »Den minister van koloniën dank te zeggen voor de gegeven inlichtingen en als baar meening uit te spreken, dat de afschriften van officieele stukken, welke aan een officier, die voor een raad van onderzoek is getrokken, krachtens de wetteljjke voorschriften te zjjner verdediging zijn medege deeld, niet kunnen geacht worden te behooren onder de gouvernementsstukken, waarvan, krachtens het Indisch Staatsblad 1854, n° 18, de ter be schikkingstelling aan de regeering kan worden gevorderd." (Men zie Laatste berichten.) Prov. blad no. 149 is eene circulaire van ged. tateh aan de gemeentebesturen in Zeeland en uidt aldus Ten behoeve van de commissie uit de Tweede kamer der staten-generaal, belast met het houden eener enquête naar de werking en uitbreiding van de wet van 19 Sept. 1874 (Stbl. no. 130) en den toestand van fabrieken en werkplaatsen, wordt o. a. eene opgave verlangd van het getal jongens en meisjes, die in 1885 in elke gemeente vóór het twaalde jaar de openbare of bjjzondere dagschool voor goed hebben verlaten, alsmede, voor zoover dit bekend is, het aantal van die genen onder deze kinderen, welke dit deden ten einde op eenigerlei wijze arbeid te gaan verrichten. Wjj hebben de eer u te verzoeken ons die op gave voor uwe gemeente zoo spoedig mogelijk toe te zenden. Bij de samenstelling dezer opgaven zullen de hoofden der openbare scholen en, naar wjj ver trouwen, ook die van de bijzondere scholen, indien zij daartoe in het bjjzonder worden uitgenoodigd, u hunne medewerking wel willen verleenen, ten einde die gegevens zoo volledig mogelijk te ver strekken. De minister van binnenlandsche zaken, gelet op zijner majesteits besluit van 7 November 1886 {Staatsblad no 179) heeft goedgevonden: met ingang van 17 Nov. artt. 1 en 2 -?an het aange haald koninklijk besluit toe te passen op de ge meenten Clinge, Grauw, Kapelle en Rilland-Bath, uit of naar welke gemeenten mitsdien het vervoer van schapen en versche huiden, onbewerkte wol, klauwen, vleesch, mest en afval van schapen en het houden aldaar van schapenmarkten en open bare verkoopicgen van schapcn verboden is. Aan de sergeanten Bariet en Yan Deventer van het 3e reg. inf. is de bronzen medaille toe gekend voor 12 jarigen trouwen dienst. Aan eerst genoemde zal dit onderscheidingsteeken morgen alhier worden uitgereikt. De tweede luitenant W. A. Versteegh van het 3° reg. inf., en de eerste luitenant C. F. van den Hoff, zullen onderling van korps verwisselen. Laatstgenoemde is ingedeeld bij het le bataljon te Bergen op Zoom. Men schrijft ons uit Noord-Beveland: Dat er gang gezet wordt in de werkzaamheden ter voorloopige voorziening aan den Vlietepolder blijkt hieruit dat er dagelijks o. a. Dinsdag 11., nog een vrij groot aantal nieuwe polderjongens worden bjjgezet. Men is niet zonder vrees, dat de kuip, die thans nog slechts door een grootendeels afgegraven dijk van de zee is gescheiden, te eeniger tijd mocht inloopen, waardoor een versch verhoogde verbindingsdam reeds terstond als zee wering dienst zou moeten doen. Zondag 14 dezer althans werd deze dam uit voorzorg reeds van een tijdelijk rijsbeslag voorzien. Heden ontvingen wij de verschillende stukken betrekking hebbende op den a. wedstrjjd van Nederlandsche meubelfabrikantenspiegelfabri- kanten en tapijtfabrikanten, uitgaande van het koninkljjk Nederlandsch handolsmuseum. De stukken liggen voor belangstellenden ten onzen bureele ter inzage. Het eerste boek van het herziene burgerlijk wetboek zal, volgens het Vad., door de staatscom missie eerstdaags aan den koning worden aange boden. Een ontwerp van wet op de faillissementen en de surséance is binnenkort van de staatscom missie voor het wetboek van koophandel te wachten. In het Tijdschrift voor Geneeskunde geeft de heer A. H. Cornelissen uit Utrecht een overzicht van de uitkomsten der commissie, welke te Atjeh een onderzoek instelde omtrent de beri-beri. De commissie, bestaande uit de heeren Cornelissen, geneesk. inspecteur van den burg. gen. dienst, en den off. van gez. Sugenoya, beschouwt als oorzaak der ziekte een door haar gevonden bacillus, kleine staafjes, gelijkende op de bacillen van de anthrax- ziekte, gevonden zoowel in het bloed als in de longen, het ruggemerg en andere organen. Het mocht de commissie gelukken deze bacillen ook buiten het lichaam, volgens de methode van Koch in reinculturen aan te kweeken. De bacillus, die parasietisch leven kan in het menscheljjk lichaam, kan ook daar buiten leven en zich vermenigvuldigen. Alle lokalen, maar bjj voorkeur houten, worden door den bacillus be smet. Overdraging rechtstreeks van persoon op persoon heeft de commissie niet geconstateerd, daarentegen wel overdracht der ziekte en doode- ljjke besmetting door kleedingstukken. De weg van besmetting is hoogstwaarschjjnljjk de adem haling. Het drinkwater voed de smetstof niet, onvoldoende voeding is slechts een voorbeschikkend moment. De commissie acht alle lokalen en vele gouvernements-vaartuigen te Atjeh besmet. In zjjo antwoord op het voorloopig verslag zegt de minister van binnenlandsche zaken nog o. a De inrichting van de rjjkslandbouwschool is niet te weelderig, en de resultaten der school zijn goedvan de 150 leerlingen in 1885 waren 44 zoons van landbouwers. Wjjziging van het leerstelsel is niet wenscheljjk. De landbouw- commissie zal worden geraadpleegd, of het nuttig ware, het toezicht aan een man van het vak op te dragen. Herstel van de subsidies aan midd. meisjesscho len stelde de minister niet voor lo uit zuinigheid en 2o omdat hij meent, dat de meeste dier scholen ook zonder subsidie kunnen bljjren bestaan. Hjj laat echter de beslissing aan de kamer, die ze niet lang geleden schrapte. De mogeljjkheid om de onderwijzerskweekscho- len op bescheidener voet te brengen, zonder schade voor het onderwjjs, moet worden ontkend. De ervaring bewjjst, dat de levenswijze der kweeke- lingen hen niet ongeschikt maakt om ten platte- lande met goed gevolg als onderwjjzer op te treden. In overweging is, uitbreiding te geven aan het stelsel dat bij voorkeur die aspiranten worden toegelaten, die zelf in de kosten van hun huisves ting enz. kunnen voorzien. Het voornemen bljjft, gaandeweg eenige nor maallessen op te heffen. In 1886 meldden zich voor toelating tot die lassen 387 minder aan dan in 1885. Het schjjnt dus alleszins raadzaam, omzichtig en zonder overhaasting te werk te gaan met het opheffen van inrichtingen ter opleiding van onderwjjzers. De diep te betreuren blijken van gebrekkige kennis van de Ned. taal, op de examens voor de hoofdakte, en de vele grove fouten der aspiranten getuigen, meent de minister, van verwaarloozing van de taalstudie. Hoofdoorzaak van den ongun- stigen uitslag dier examens is ook z. i., dat zeer vele aspiranten er zich roekeloos aan wagen. Het heffen van een examengeld en verandering van den leeftjjd zijn bjj de inspecteurs in over weging. In 1886 zullen 183 schoolhoofden noodig zjjnbjj de examens in dit jaar verkregen 316 de akte. Voor hoofdoud.-nood scbjjnt dus in de eerste jaren geen gevaar te bestaan. Waardeert men, dat dé regeering zorgt voor behoud van onze gedenkteekenen, dan moet men ook goedkeuren dat zjj op alle gevallen let. Over drijving ontkent de minister echter. Een toelich ting van hetgeen is geschied ten aanzien van den gevangentoren te Vlissingen trouwens bjj oorlog in gebruik bewjjst, dat daarvan ook in dat geval geen sprake was. De oplage der Staats-Ct. is 1000 ex.; het getal geabonneeraen is 592. De kostende prijs is 18.30 per ex., ongerekend de uitgaven voor de expeditie enz. Prijsvermindering, die het getal abonne menten slechts zeer weinig zou doen toenemen, zou dus alleen ten nadeele der schatkist strekken. Door de vereeniging van beheerders van land bouwondernemingen te Soekaboemi, is opnieuw aan de tweede kamer een adres gezonden, waarin gewezen wordt op de voordeelen, die de Britsch- Indische planters genieten van de daar heerschende muntregeling, en op dien grond opnieuw wordt aangedrongen op het verminderen der fiscale lasten en der onverdedigbare hooge spoorwegvrachten, die drukken op de Ned.-Indische landbouwnjjver heid. Bjj het examen M. O. te 's Gravenhage is voor wiskunde (K. I.) heden o. a. geslaagd de heer C. ft. Koning van Middelburg. Tot directrice der kweekschool voor onder- wjjzeressen te Arnhem is benoemd mejuffr. B. H. Muhring, hoofd eener bijzondere school te Dord recht. Voor de akte-examens M. O. Ned. taal en letterkunde hebben zich 24 mann. en 7 vr. can- didaten en voor aardrjjkskunde M. O. 32 candi- daten aangemeld. Dinsdag deed de rechtbank te Zierikzee uit spraak in een zeldzame kwestie. Het betrof de zaak van D. B., vroeger mole naarsknecht, thans bakker te Zierikzee als eischer. 7 en H. C., molenaar te Ouwerkerk, als gedaagde. Yolgens eischer, die destjjds als knecht bjj den gedaagde werkzaam was, had op een avond in de maand October van 1884, terwjjl hjj aan de wieken eonig werk verrichte, zijn baas, de gedaagde, de onvoorzichtigheid den molen in beweging te brengen. D. B., eischer, werd door de wieken in de hoogte gevoerd, maar viel toen, waardoor hjj zes weken bedlegerig was geweest, eene ontzetting van den ruggegraat had bekomen en ongeschikt geworden is zjjn beroep van molenaarsknecht in het vervolg uit te oefenen. Op die gronden stelde D. B., een eiach tot schadevergoeding tegen zjjn baas H. C. in. Daar het ongeluk op een donkeren avond was gebeurd, en er niemand getuige van was geweest, noch ander bewjjs aanwezig was; terwjjl bovendien de gedaagde molenaar begonnen was met ongeveer alles te ontkennen, heeft dit proces bjjua twee jaren geduurd, in welken tjjd er twee tusschen- vonnissen ten voordeele van den eischer gewezen werden, en een onderzoek van de doctoren De Brujjne, Zuurdeeg en Van der Sfcarp als deskun digen plaats vond. Bjj de einduitspraak nu heeft de rechtbank beslist dat al wat de eischer gesteld had was bewezen, en dat zoowel het ongeluk als de onvoor zichtigheid van den gedaagde en de kwetsuren die de eischer tengevolge daarvan beloopen heeft, bewezen waren. Zjj heeft den gedaagde veroor deeld om aan den eischer te betalen 15 voor kosten van herstel en als schadevergoeding eene som van zes honderd gulden in eens en voorts elk jaar, te beginnen met December 1884, eene uitkeering van honderd gulden tot zoolang de eischer geheel is hersteld, (waaromtrent de ge hoorde doctoren hadden verklaard dat niet met zekerheid te zeggen valt of hjj ooit zal genezen) en voorts voor deel in de kosten. Voor den eischer D. B., was als advocaat en procureur opgetreden mr A. J. F. Fokker, voor den gedaagden molenaar jhr m1' J. W. D. Sch. Boeije. (Z. N.) Naar men ons uit Goes meldt, schjjnt de mazelen-epidemie een gevaarljjker karakter aan te nemen, dan zjj tot nu toe droeg. Met ingang van heden zjjn a^e openbare scholen in die ge meente gesloten. De Hoogere burgerschool voor jongens is voor leerlingen beneden de twaalf jaar tjjdeljjk niet toegankeljjk, omdat in het huis gezin van een der leeraren ook de ziekte heerscht. Dinsdag zjjn echter door de mazelen niet zooveel kinderen aangetast als de drie dagen te voren. Het aantal huisgezinnen, waar de ziekte heerscht, bedraagt nu ongeveer 250 met ruim 350 Ijjders, onder wie eenige volwassenen. Gisteren zjjn 2 kinderen overleden. In verband met hetgeen de voorzitter van den raad bjj de behandeling der gemeentebegroo- ting omtrent de straatverlichting toezei, klaagt een onzer lezers te Goes erover dat, wanneer de almanak volle of ongeveer volle maan aangeeft, er desalniettemin eene Egyptische duisternis heerscht, het meerendeel der straatlantaarns ge- bluscht is, terwjjl, wanneer het officieel donker is doch de lucht helder, de gaslantaarns in volle helderheid branden. Zoo bjjy. had men Zondag 11. te overtollig en Vrijdag te voren veel te weinig licht. Men trooste zich er mede, dat ook in andere gemeenten zoodanige klachten ook klachten bljj- ven. Wellicht zal in deze degemeent e-gasfabriek verbetering brengenmaar er schjjnen onoverko- meljjke bezwaren te bestaan om tot eene ge- wenschte oplossing te geraken. De konjjnenfokkers ondervinden ook al, zelfs in gevoelige mate, wat malaise beteekent. Kon den zjj vroeger zonder moeite 1 voor elk vol wassen viervoeter bedingen, tegenwoordig moeten zij zich tevreden stellen met de helft van dit bedrag. Belgische opkoopers komen nog steeds om handel te drjjven, maar zjj besteden niet meer dan 50 a 60 cent per stuk. Aldus schrijft men ons uit Zuid-Beveland. Het tjalkschip, gepasseerde week buiten het Thoolsche gat gezonken, is door middel van 4 schepen gelicht en naar Bergen op Zoom gesleept. Van de lading suikerbieten is 40 heet. gered. De schade moet aanzienljjk wezen. Men schrijft ons uit Biervliet: De groote brand op de hofstede van den land bouwer Claes geeft tot velerlei opmerkingen aan leiding. De voornaamste is wel deze, dat de meeste branden niet door hemelvuur des Zondags nachts ontstaan. Door de koelbloedigheid van een der knechts, die den brand opmerkte onderwjjl hjj zich ontkleedde, gelukte het nog 4 paarden te redden, waarbij hjj zich zeer in gevaar stelde en ook eenige wonden bekwam, daar de schuur al in lichte laaie stond. De koewachter, slapende in de schuur, kon zich ter nauwernood redden. Zjjn bed en goed verbrandde. Een der geredde koeien was totaal door het vuur gezengd, haar vel ge deeltelijk in kool veranderd. Eerst Dinsdag werd zjj afgemaakt en alzoo een einde aan haar ver schrikkelijk ljjden gemaakt. De brand ontstond om half 12 des nachts. Alleen de Biervlietsche brandspuit verscheen op het terrein, doch kon zoo goed als niets uitvoeren. Te 's Gravenhage zal een nieuw weekblad verschijnen, nl. de Locomobiel, weekblad gewijd aan de belangen van de fabrieks- en landbouwnpver heid en van den handel. Te Brouwershaven is het zesjarig zoontje van een landbouwer in een put gevallen vlak voor de woning, met dit gevolg, dat het kind er levenloos werd uitgehaald. Zooals onze lezers weten, kwam men aan het einde der onlangs te Amsterdam gehouden, en zeer woelige vergadering der Vereeniging voor Kadaster en Landmeetkunde tot het besluit, de vereeniging te ontbinden. Daar het twijfelachtig is, of dit besluit wel het verhingen der meerder heid van de leden teruggaf, worden nu pogingen aangewend om de jeugdige corporatie in stand te houden. Binnenkort zal, namens enkele leden, ieder lid worden uitgenoofigd tot onderteekening eener motie van vertrouwen, uit te brengen op het bestuur, dat zjjn mandaat neerlegde. Te Deventer hadden in de laatste dagen ernstige botsingen tusschen huzaren en burgers plaats. Thans is bevel gegeven om alle avonden eene militaire patrouille te laten loopen. Op de Noord-Brabantsche stoomtram is een hulpmachiniat, die zich te ver zjjwaarts buiten de machine boog, in aanraking gekomen met een langs den weg staanden boom. Hjj viel, geraakte onder den wagen en was binnen weinige oogen- blikken een Ijjk. De gemeenteraad van Leeuwarden heeft met 1 Jan. e. k. den gasprjjs van 8 op 7 cents per stère verlaagd. Te Zutfen is gisteren door den raad besloten de verordening der inkomstenbelasting zoo te wjjzigen, dat voortaan de eigen aangifte vervalt en alleen de ambthalve aanslag als maatstaf geldt. „Dit besluit is genomen met 7 tegen 6 stemmen. - Vereerders van de dames Wolff en Deken zullen zeker met groot genoegen vernemen, dat een nieuwe druk is verschenen van Sara Burger hart bjj gebra Van Cleef te Den Haag. Deze uitgaaf is verrjjkt met de reproductie van het zestal geestige plaatjes van den oorspronkeljjken druk. De heer W. J. van Randwijk firma Van Cleef is in het bezit van de Oost-Indische inteekeningen, indertjjd voor de eerste uitgaaf in 1782 gemaakt De Gebrs Van Cleef zullen voorts ook de volledige, onveranderde Historie van Willem Leevend in drie deeltjes uitgegeven. De minister van financiè'n in België heeft bjj de kamer van afgevaardigden een wetsontwerp ingediend om de 4 pet. schuldbrieven aftelossen, of te converteeren in 3J pet., en tevens een ont werp tot wjjziging der accijnsrechten op het gedistilleerd. Pasteur spreekt openljjk de bewering tegen, dat verscheidene van de door hem ingeënte Russen toch aan de gevolgen der beten van een dollen wolf gestorven waren. Hjj heeft zich gewend tot den burgemeester van Beloï, om te weten te komen of het bericht, dat daar ^16 Russen, door hem ingeënt, gestorven zjjn, waar was, en heeft daarop het volgende telegram van den burgemeester ontvangen: „Het bericht van het Duitsche blad is een brutale leugen. De 16 Russen uit Beloï, die in Parjjs geweest zijn, zjjn nog zeer wel." Behalve een bjjbelsch tooneelspel Die Weis- heit Salomons, naar men verzekert zonder groote poëtische waarde, heeft Paul Heyse nog een bljjspel in drie bedrijven geschreven, dat den langen titel draagt: Gott beschütze mich vor meinen Freunden. Een schitterende ovatie werd den componist Neszier te Leipzig gebracht, toen aldaar in het Stadttheater den 10tD 11. de lOCkjopvoering van zjjn opera Der Trompeter von Sackingen plaats vond. Te Grenoble is een in aanbouw zjjnd huis ingestort. Twintig arbeiders en de aannemer zjjn onder de puinhoopen begraven. Dag en nacht

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1886 | | pagina 2