IT 235.
i«8«.
W oensdag
6 October.
FEUILLETON.
Middelburg 5 October.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.5Ü
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Veemarkt te Middelburg
MEVROUW JUNI.
MIDDELBURGSCH
LIRA1MT
Agenten te Vlissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee peijl,te Zierikzee: A. C. de Moou.te TholenW. A. van nieuwenhuijzen,te Terneuzen: A.van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
Donderdag den 7 October 1886, van des voor
middags 8 tot des namiddags 4 uren.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K i
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
In de October-aflevering van de Nieuwe Gids
komt een artikel voor over het „palingoproer" te
Amsterdam. De schrijver „Diederik van Amstel"
wijst, evenals indertijd in de Werkmansbode is
geschied, op de houding der politie bp het standje,
dat tot de betreurenswaardige ongeregeldheden
leidde, en wijdt aan hare onhandigheid den droe-
vigen loop, dien de zaken namen. Hij meent
voorts dat men, door de verantwoordelijkheid te
schuiven op de schouders der socialisten gelijk
o. a. het Hand. z. i. doet de aandacht van
het publiek afleidt van de ware oorzaak der
rampen en de oogen doet sluiten voor fouten, die
begaan zjjn, en voor het blijvend karakter der
gevaren, die ons bedreigen.
De ware oorzaak was, in het oog van den
sehrjjver, de haat van het Amsterdamsche volk
tegen de politie, en de politie heeft het er naar
zijn meening naar gemaakt. Het beleid is
slecht. Nu eens wordt alles toegegeven, dan weder
wordt er op ingeslagen of ingehakt zonder genade.
Zoo wordt verbittering gekweekt. Maar het is nu
eenmaal niet geoorloofd daarop het licht te laten
vallen. Men scheldt op de socialisten, als vreesde
men dat het iemand in den zin zou komen ook
eens iets over de politie zelf in het midden te
brengen.
De schrijver acht het noodig, dat juist te be
spreken, daar volgens hem ons vaderland in een
kritiek oogenblik verkeert. De Amsterdamsche
politie, het Amsterdamsch gemeentebestuur, het
Amsterdamsch Handelsblad regeeren met hun
macht, hun sabel en hun pen meer dan de hoofd
stad. Van hen hangt het af door hun doen en
laten Nederland in beroering te brengen, zoodat
we van onze onafhankelijkheid niet langer zeker zijn.
Hjj licht deze pessimistische opvatting uitvoerig
toe, wijst er op dat in de oogen der buitenland-
sche pers de Amsterdamsche onlusten Nederland-
sche troebelen zjjn en allicht aanleiding kunnen
geven, dat ons land, als gevaarlijk voor de rust
van Europa wordt aangemerkt door zjjn socialis
tische neigingenvestigt ter versterking van deze
zjjn meening de aandacht op de plannen van den
heer Heemskerk in zake het recht van vereeniging
en vergadering en besluit met de woorden„Een
grondige hervorming der Amsterdamsche politie
is een landsbelang, Hiermede toch zal elke aan
leiding tot het maken van uitzonderingswetten
of wetswijzigingen in reactionairen zin vervallen.''
Het Vad. heeft in een tweetal artikelen de
Uit het Engelsch
door THOMAS KEYWORTH.
DERDE BOEK.
Bladen uit het dagboek van een rechercheur
door Eduard Willis.
IV.
Bartle liet niets achter dat mjj op zjjn spoor
kan brengen. Een stuk van een oude Longport»
sche courant met tabak en een strook papier, die
voor fidibus gediend had. De eenige woorden die
ik daarop kon lezen, waren: besten Grip.
Ik ging van avond naar: De Hamer en het
Aambeeld, gekleed als een der fabrieksarbeiders
van Redgate, en hoopte iets aangaande den man
te vernemen, dien ik zoek.
Ik nam Tiffy meemaar het was moeieljjk om
hem iets te leerenbp was te veel in angst over
zpn paard, dat niet beter werd. Als zpn vrouw
en negen kinderen ziek waren geweest, had hp
niet meer bezorgd kunnen zpn.
Mjjn plan was om over Bartle te spreken en
hem Grip te noemen. Als die naam niet bekend
was deed het er niet veel toeik kon volhouden
dat zjjne vrienden hem Grip noemdenik zou den
hond tot voorwendsel nemen en vragen of zjj
jachten dat Bartle er om zou sturen. Maar daar
aanhangige telephoonwet behandeld en komt
daarbij tot de conclusie dat het verwerping van
dit ontwerp in 's lands belang wenschelijk acht.
Liever geen wettelpke regeling dan zulk een
slechte regeling. Het geven van concessies binnen
een enkele gemeente kan men gerust aan de
gemeentebesturen overlaten voor verbindingen
tusschen verschillende gemeenten is de eisch eener
regeeringsconcessie wenseheljjk, maar de vrjjheid
der ondernemers moet daarbij zoo weinig mogelijk
worden beperkt, en de staat mag geen wettelijke
regeling van de telephonie in het leven roepeD,
met geen ander doel, dan om uit het nieuwe ver
keersmiddel zooveel mogelpk baten te trekken
voor de schatkist.
Ook dit jaar zullen in sommige nuts-departe-
menten, vanwege het hoofdbestuur, voordrachten
worden gehouden, die door een ieder tegen een
zeer matige entrée kunnen worden bijgewoond.
Zulke voordrachten, waarop door een spreker
onderwerpen van sociaal belang of op historisch
gebied worden behandeld, zullen in onze provincie
o. a. te Goes en te Yerseke plaats hebben.
In beide departementen zal de heer Herm. Snjj-
ders, leeraar aan de H. B. S. te Middelburg, als
spreker optreden; terwjjl de datum voor Goes
voorloopig vastgesteld is op 4 Nov.
Met hetzelfde doel zal de heer SnjjderB te Ze
venbergen en te Tiel, en de heer J. H. C. Hejjse
van Zierikzee in enkele andere departementen
optreden.
Blijkens het jaarverslag over 1885/6 telt het
natuurkundig gezelschap te Middelburg thans 3
eereleden, 29 gewone en 7 buitengewone.
Ofschoon zegt dat verslag het gezelschap
ongetwpfeld aanspraak maken mocht op meer
waardeering en krachtiger steun, vooral van hen
wier benijdenswaardige roeping het is natuurkennis
aan te kweeken, toch kan gemeld worden dat de
voordrachten ook dit jaar niet onbelangrpk waren.
Het bestuur bestaat uit de heeren F. Ermerins
voorzitter, J. C. van den Broecke, P. J. van der
Leijé, penningmeester, C. L. van Sorge en P.Polet.
Gisteren slaagde te 's Gravenhage de heer J.
Meulenberg te Middelburg voor het tweede gedeelte
van het candidaat-notaris examen.
Het aangekondigde concert in het Grand hotel
des Bains, door mej. Adelaide de St. Moulin, den
heer Emile Blauwaert en den heer Arthur de Greef
heeft gisteren avond plaats gehad.
Mej. De St. Moulin werd bjj het binnenkomen
der zaal een fraaie bloemruiker aangeboden en zjj
verwierf vele toejuichingen met de door haar ge
zongen liederen. De stem van den heer Blauwaert
bleek voor de Kur:aal te omvangrjjk te zjjn. Eerst
nadat de zanger haar wat minder uitzette, vol
deed de zang goed.
De pianist, de heer De Greef, behaalde veel succes.
De Kurzaal was vrjj goed bezet.
De heer De Geer van Jutphaas is, in de plaats
van den heer Yan Wassenaer, tot voorzitter van
verrezen onvoorziene bezwaren. Tiffy zei dat hp
den hond niet wilde missen.
„Bartle is niet geschikt om een hond te
hebben," zei hjj, „want hjj behandelde hem slecht
en ging heen en liet hem achter. Hjj is mjj vjjf
en twintig stuivers schuldig en dat is meer dan
de meeste menschen voor zoo'n hond zouden
geven. De kinderen houden van hem, alle maal
en wjj hebben er nog al wat. Zeur dus niet over
dien hond, alsof iemand dien opeischte."
Het was allergrappigst om de halsstarrigheid
van het kleine mannetje te zien. Ik dacht dat
hjj monden genoeg te vullen had, zonder er nog
een hond bjj te hebbenmaar hjj zei dat al de
kinderen liever zonder eten naar bed zouden gaan
dan den hond honger te laten ljjden. Eindeljjk
beloofde ik dat ik geen moeite zou doen om den
hond aan zjjn meester terug te bezorgen, en toen
was hjj tevreden.
Een kind had kunnen zien, dat Tiffy met een
bedoeling in de herberg zat; zpn gezicht verried
hem even goed alsof hjj gezegd had: „vrienden,
hier ia een rechercheur en ik ben hier om hem
te helpen om zooveel mogeljjk van Bartle te
weten te komen."
Maar het gezelschap was niet achterdochtig en
het deed er niet toe. De klanten van De Hamer
en het Aambeeld zjjn in geen enkel opzicht aardig.
Het is ook moeieljjk te begrjjpen hoe iemand
dkar voor zpn genoegen naar toe gaat. Het huis
de club der anti-revolutionnaire kamerleden ge
kozen.
Over den tegenwoordigen toestand op Java en
de vervolgingsmanie tegenover journalisten laat
de Deli Crt. zich zeer scherp uit.
Dat blad geeft ouders den raad hun jongens
vooral geen suikerfabrikant of journalist te laten
worden. Werkt de eerste reeds jaren pour le roi
de Prusse, de laatste kan zich een denkbeeld
gaan vormen hoe d la Prusse de drukpersvrjjheid
moet worden toegepast.
Het moge waar zjjn dat de heer Van Rees
vóór zjjn optreden als gouverneur-generaal aan
den oud-resident Faes gezegd heeft„onder
mjjn bestuur zal ik het gezag hoog hou
den"; er bestaat een verbazend groot onder
scheid tusschen »hoog houden" en „eerbied
afdwingen", en dit laatste moet voor elke regee
ring hooger idenal wezen dan het eerste. Het is
te vreezen dat in de herinnering van het nage
slacht van het heilzaam ingrjjpen van dezen
gouverneur-generaal weinig anders zal achterblijven
dan de bjjzonderheid dat onder geen zjjner voor
gangers en naar de D. Ct. hoopt onder
geen zjjner opvolgers zulk een gebruik is of wordt
gemaakt van de strafbepalingen van het drukpers
reglement. De voornaamste data van zpn bestuur
zullen dan luiden
sluiting van den Javabode, met de latere
transactieaftreding van den hoofdredacteur
Brunner
sluiting en einde van het Indische Vaderland
gelukkig slechts in figuurljjken zin en veroor
deeling van den redacteur Daum tot éen jaar
gevangenisstraf
vervolging van de Soerdbaija courant, en haar
hoofdredacteur Eyssell;
veroordeeling tot éen maand gevangenisstraf van
dr l'Ange Huet, hoofdredacteur van het Algemeen
Dagblad, voor een artikel van Neerlands grootaten
criticus, den sinds overleden Busken Huet
vervolging enz. van de Locomotief, haar hoofd
redacteur Scheltema en zjjne medewerkers naar
aanleiding van de scherpe afkeuring van zjjn
excellentie'a psrsoonljjk ingrjjpen in zake Tjiomas.
Terwpl de aandacht van den G. G. meer ge
vestigd is op futilliteiten, dan op de gewichtigste
staatsbelangen, meer op Tjiomas c. a. dan op het
uitgeputte leger, de verrotte marine en de op
sterven liggende suikerindustrie, ziet de minister
van koloniën in dato 13 Augustus zich genood
zaakt in de tweede kamer de treurige verklaring
af te leggen: dat, wanneer in zake opbeuring
van de suikerindustrie niet spoedig gehandeld
wordt, een ramp op Java voor de deur staat.
Den 16 Augustus heeft de Soerabasche ver
eeniging van suikerfabrikanten namens alle
landbouwvereenigingen, telegrammen verzonden,
een aan den koning, luidende
„Onze industrie gaat ten onder.
Eerbiedig smeken wjj uwe majesteit maatrege
len te bevelen, waardoor deze ramp voor uwer
majesteits onderdanen op Java worden afgewend".
is klein, er wordt slecht gelucht en de menschen
die er komen zpn zeer vuil. Maar Tiffy had toch
plezier. Hjj zei op zachten toon tot mjj
„Dat noem ik nu eens prettig. Een man
met een paar kinderen, zooals ik, kan zich zoo
iets niet vaak veroorloven. Ik moet zeggen, het
is heel aardig van n om mjj zoo te onthalen."
Mjjn eerste opwelling was dat Tiffy een stille
satiricus was, Maar neen, hjj was geheel oprecht.
Die onwelriekende plaats en die onwelriekende
omgeving bekoorden hem.
Wjj zaten in de gelagkamer, met houten banken
en een steenen vloer weelderig was het er dus
niet. Ik betwpfelde of die vloer van 't jaar al ge
schrobd was. De zoldering was geheel zwart en
de wanden waren beplakt met papier dat eiken
zweem van patroon verloren had. Ik zat naast
iemand, die er zeer op zjjn gemak scheen te zjjn-
Ik hoorde hem Cubs noemen en hjj knikte tegen
iedereen die binnen kwam.
Daar hjj heel toeschietelijk was, zei ik tegen hem
„Grip schjjnt van avond niet te komen."
„Grip zal wel niet meer hier komen" was
het antwoord, „weet gjj dan niet dat hjj naar
Amerika is
„Geen woord van gehoord," zei ik. „Wanneer
is hp gegaan
„Een paar dagen geleden. Hp is gisteren
uitgezeild denk ikj maar Cornelis zal het we
weten."
En aan de ministers van binn. zaken en
koloniën, de tweede kamer, den heer Van Dedem,
waarin het volgende wordt medegedeeld
Onthou ding kapifaal door banken, voor eenige
fabrieken reeds ingetreden, is tengevolge daling
prjjzen velen aangezegd na afloop dezer campagne.
Alleen opheffing van lasten kan algemeene
catastrophe voorkomen.
Daartoe is dringend noodzakeljjk
lo Afschaffing inkomend recht Javasuiker in
Nederland. 2o Opheffing cjjns vrjje aanplant en
verlaging cjjns contractueele aanplant. 3o Tjjde-
Ijjk zeer verlaagd tarief tusschen vierde en vjjfde
klasse spoorwegen. 8o Afschaffing uitgaand recht.
5o Verlaging verponding. 6o Tjjdeljjke ophef
fing pachtschat voor fabrieken op erfpach tsper-
ceelen. 7o Tjjdeljjke tegemoetkoming op den
voet als in andere staten.
Een en ander wordt door de vereeniging eer
biedig verzocht.
In de Locomotief van 21 Aug. komt, onder het
opschrift: Op de Valreephet volgende schrjjven
van den heer J. F. Scheltema voor, door hem
dt. 21 Aug. uit Singapore geschreven.
Om mpn lezers niet te veel te vermoeien, volgt
hier in korte woorden de reden van mpn vertrek.
De artikelen van den 5ea en den 7en Augustus,
die van de zjjde der regeering, meer bepaald bjj
den gouverneur-generaal, zulk eene heftige ver
volging uitlokten, hebben het onderwerp geenszins
uitgeput. Veel bljjft nog te zeggen.
Nu het Z. E. echter behaagd heeft de Locomotief
onder censuur te stellen, is mjj de gelegenheid
ontnomen, in dit blad daarmede voort te gaan en
hier langer het goed recht voor te staan in de
zaak van Tjiomas, die nu ook mjjne zaak ge
worden is.
Maar werd het mjj in Indië onmogeljjk gemaakt,
ik ben thans op weg naar Holland,om haar
ginder verder te dienen.
Ik ben tot dezen stap overgegaan eerst toen
de zekerheid verkregen was, dat Z. E. de gouv.-
generaal had afgezien van politieke maatregelen
ten opzichte van de Locomotief of hare redactie»
zoodat ik mjjn post verlaten kon zonder eenigen
schjjn van waarheid te geven aan de beschuldiging
(die mjj van zekeren kant toch wel niet gespaard
is gebleven) dat ik het gevaar den rug toekeer.
Alleen bljjft nu de gerechteljjke vervolging.
De raad van justitie te Samarang, immer over
stelpt van werkzaamheden, zal in de eerste maan
den geen tjjd kunnen vinden om dit drukpers
delict in behandeling te nemen.
Vóór het daartoe komt, ben ik weder terug,
want mjjne afwezigheid kan slechts van korten
duur zjjn lang genoeg alleen om te voleindigen,
tot zoover mjj dit gegeven zal wezen, hetgeen ik
begonnen ben.
De collecte voor de bjjbelscholen Wacht dit
jaar op te Nieuwdorp 27.50 en te Oost- eE
West-Souburg 65.50.
De kastelein kwam binnen en Cubs, die hem1
als Cotter aansprak, vroeg of Grip al uitgezeild
was.
„Ik heb niets meer van hem gehoord," zei
Cotter „maar hjj was voornemens om met de
Caroline te gaan en die zou morgen uitzeilen."
„Hjj woonde bjj mijn kameraad," zei ik op
Tiffy wjjzende, „en dien heeft hjj niet verteld dat
hp weg ging. Wjj begrepen niet, wat er van hem
geworden was."
„Hjj is ook eensklaps vertrokken. Hjj ont
moette een oud vriend, die tien jaar in Amerika
was geweest en daar fortuin gemaakt had. Grip
kwam gisterenavond nog even bier om te zeggen
dat hjj naar Amerika ging met zpn vriend. Peel
noemde hjj hem. Hjj heeft zpn kist hier gelaten,
want als dat land hem niet bevalt, komt hjj terug.
Peel zou zpn overtocht betalen en hjj wou wel
eens zien, hoe het er daar uitziet. Ik heb beloofd
hem zpn kist te zenden als hjj er om schrjjft."
Ik geloof dat Cotter niet weet dat Bartle vera
dacht wordt van in dien diefstal betrokken te
zpn, anders zou hjj niet zoo mededeelzaam ge
weest zjjn.
- j,Dat had hjj mjjn kameraad wel eens kunnen
vertellen," zei ik, „hjj woonde toch bjj hem."
„Hjj woonde bjj mjj totdat hjj werk kreeg,''
zei Cotter. „Hjj bleef mjj vrjj wat schuldig en
liet daarom zpn kist achtermaar hjj zei gisteren
avond dat hjj mp zou zenden, wat hjj scb
