Onderwijs. Kerknieuws. Verspreide Berichten. defioit van 1886, geraamd op ƒ5,453.000, groo- tendeels verdwjjnen, indien de tegenwoordige koffieprijzen niet veel verandering ondergaan. Met inbegrip van millioen voor een spoor weg Tjitjalengka-Tjilatjap, beloopt de raming der uitgaven voor 1887 te zamen 136.728.069 en die der middelen 132.885.184, dus het ge raamd tekort ƒ3.842.885. (Mocht de gunstige stemming der koffiemarkt aanhouden, dan zou 1887 geen tekort opleveren.) Voor spoorwegaanleg is 5 J millioen uitgetrokken. Mocht voor 1886 op slechts 710.000 pikols hier te verkoopen koffie worden gerekend, voor 1887 kan, wegens de minder gunstige vooruitzichten van den oogst op niet meer dan 630.000 p. gerekend worden. De prjjs is intusschen één ct. per J kg. hooger geraamd kunnen worden, nl. op 29 ct. (ter- wjjl op de laatste veiling gemiddeld 367s, ct. werd besteed.) Op de suikercultuur is 3.368.200 minder geraamd. Het vermoedelijk tekort over de Indische diensten tot en met 1885 bedraagt, met reserve van 12{ millioen voor het zg. administratief kapitaal, 46.251.179rekent men het tekort over 1886 op 1 millioen en het geraamde tekort over 1887 op ƒ3.842.885, dan klimt het gezamenlijk deficit tot 51.094,064, en, na aftrek van 45.157.365 van de jongste geldleening voor India gereserveerd, 5.936.699. Uit de stukken bljjkt, dat een regeling van het rechtswezen in de residentie Oostkust van Sumatra is geschoeid op de leest der vooride overige buiten bezittingen reeds in werking zijnde organisatie, dat gerekend is op een reorganisatie van het bestuur in genoemde residentie, op de vorming van twee nieuwe eontröle-afdeelingen in het bin- nenlandsch bestuur voor de landschappen Fadang en Bedagei en te Batoe Bara, op reorganisatie van de politie ter Oostkust van Sumatra, op toeken ning en verbetering van bezoldiging van inlandsche hoofden. De plannen van den minister met betrekking tot de Indische spoorwegen komen neer op eene regeling, die particuliere exploitatie in zich sluit, en zooveel mogeljjk de voordeelen oplevert, welke met verkoop van staatsspoorwegen zouden worden beoogd. Eene aaamlooze vennootschap zal de reeds aan gelegde staatsspoorwegen, en later ook de aan te leggen ljjn Tjitjalengka-Tjilatjap exploiteeren, het rollend materieel overnemen tegen betaling van de geschatte waarde, en tevens de fondsen verstrekken, die de staat wenscht op te nemen voor den bouw van evengenoemden spoorweg, benevens tot een vooraf bepaald maximum zoodanig bedrag als de staat wegens kosten van den bouw van reeds aan gelegde spoorwegen wenscht te ontvangen. Over die fondsen voor de kosten van aan te leggen of reeds aangelegde spoorwegen zal door den staat 3J pet. rente worden vergoed en zal tot zekerheid hypotheek worden gegeven op de staatsspoorwegen, in het contract begrepen. Voorts zal als bij een gewoon exploitatie- contract de verdeeling van de opbrengst tusschen den staat en de vennootschap worden geregeld. De regeling zal er dus op nederkomen alsof de staat in vereeniging met particulieren spoorwegen aanlegt, in dier voege dat particulieren kapitaal verstrekken tegen vaste rente, de staat bouwt, en particulieren exploiteeren. De onderhandelingen over zoodanige overeen komst zullen gevoerd worden zoodra de kamers zullen hebben beslist (afgescheiden echter van den spoorweg Tjitjalengka-Tjilatjap) over de voort zetting van den aanleg der staatsspoorwegen op Java. Bjj de begrooting is voorts gerekend op uit breiding van de legerformatie ten behoeve van de duurzame versterking der bezetting ter Oostkust van Sumatra. Verder is 278.000 uitgetrokken voor de over brenging der marine-fabriek te Soerabaija naar het marine-etablissement aan de Oedjong. zjj op geld neerzien en toch zagen zjj opNevison neer, omdat hjj het bjj ongeluk niet had. V. Toen mjjne moeilijkheden in zaken over waren, begon ik aan een huweljjk te deDken. De wereld was mjj zeer wel gezind. Ik geloof dat ik onder de eerste Swarstonsche dames een vrouw had kunnen kiezen, zonder het hoofd te stooten. Maar ik had besloten om iemand uit mjjn eigen stand te huwen. Als ik een vrouw had kunnen vinden; die even arm op de wereld was gekomen als ik zelf en door eigen inspanning de armoede over wonnen had, dan zou ik die boven alle anderen uitverkoren hebben. Maar ik kende er geen, en ken er nu ook geen Laat ik u vertellen, hoe ik mjjn vrouw gevon den heb. Naast de fabrieken was een klein stadje ver rezen; want er waren behalve de mijne nog ver scheiden fabrieken gebouwd. Maar er was geen school. Sommige gegoede ouders zonden hunne kinderen naar Swarston op school. Ons district heette half weg, omdat het halverwege Swarston en Otterbank lag. Ik zei tot mijne naburen, de fabrikanten, dat wij een school moesten hebben. Zjj waren het met mjj eens, maar wilden in deze geen verantwoordelijkheid op zich laden. Dus heb ik alleen een school gebouwd en een advertentie geplaatst voor een man en vrouw als onderwjjzer en onderwijzeres. Mjjn keus viel op Thomas Fry en zjjn dochter, want Fry was weduwnaar en zjjn dochter dong gaar de betrekking van onderwijzeres. Wordt wwlyd.) Voor de scholen met den bjjbel werd dit jaar gecollecteerd teWissekerke (N.-B.) met Geers- dijk 78.54 en te Vrouwepolder 9. In 1885 bedroegen die getallen 65.57 en 10. Bjj de Doopsgezinde gemeente te Gorredjjk is aan de vrouwelijke leden het stemrecht verleend. Aangezien het 't doel van elke reclame is de aandacht te trekken, zal men zeker de firma S. Wiener en C° een compliment moeten maken over de aardige wjjze, waarop zjj den dames bericht geeft van de expositie harer mantels. Circulaires, worden zjj al binnen gebracht, bljjven veeltijds ongelezen, maar wie van het nieuwsgie rige geslacht zou een telegram ongeopend terzjjde leggen? Geen enkele dame immers. Dat was de speculatie van de firma Wiener en C°, toen zij heden avond honderden goed gedachte telegrammen liet verspreiden en hare clientele tot lezen dwong. „Ik kwam, zag en overwon" wordt Cesar in den mond gelegd. „Komt, ziet en koopt" is een variant, die de firma Wiener zich op dat gevleugeld woord veroorlooft. Waarschjjnljjk met succes. Naar een vriendeljjk hand ons schrjjft neemt het verkeer met de pennybooten, varende tusschen de stad en de haven te Vlissingen, als bjj den dag toe. De directie heeft daar het hare aan toege bracht, door den abonnementsprijs te verlagen en den termijn der abonnementen van 6 op 3 maanden te stellen. De waterstaat werkte van zijn kant mee, door het doen leggen van een, bij avond be hoorlek verlicht voetpad, van de aanlegplaats naar den straatweg. Thanï is door een 50 a 60 tal te Vlissingen gevestigde personen, die zich allen geregeld van die bootjes bedienen, een adres aan de directie ingediend, waarbij zjj, met het oog op het nade rende winter-seizoen, aandringen op vergrooting dei- overdekte kajaitjes, die nu hoogstens een dozijn passagiers tegen nat en koude beschutten, wat, bjj het toenemend verkeer ten eene male onvol doende is. Adressanten twjjfelen niet, of de directie zal ook in haar wèl begrepen eigenbelang aan dit billjjk verlangen voldoen, te meer, daar de penny booten in den zomer geenerlei beschutting tegen de zon aanbieden, en er dus, bjj eene doelmatige inrichting der kajuiten, met openschuivende glas vensters, ten allen tijde aan een groot ongerief zal worden tegemoet gekomen. Door het schoone naj aars wed er daartoe uitgelokt zullen in het Grand Hótel meerdere muziekuitvoeringen plaats hebben. Dank zjj de zorgen der Kurzaal-vereeniging worden van 24 tot 29 Sept. e. k. concerten gegeven door de kapel Olk, uit 7 personen bestaande (2 dames en 5 heeren), onder directie van den heer H. Olk, elève van professeur Joachim te Berlijn en Emile Sauvet. Dit strjjkorkest moet zeer schoone nommers op haar programma hebben, die met zorg worden uitgevoerd en laatst te Antwerpen veel succes hebben gehad. Men meldt ons dat vanwege de sociëteit De Unie te Vlissingen eene prjjsvraag zal worden uitgeschreven voor den bouw van een nieuw sociëteitsgebouw met recreatiezaal. Dit nieuwe gebouw zou men willen zetten aan het einde dei- Nieuwe Kolvenierstraat in het voormalige Bastion n° IV. Het Nederlandsehe drankschip Mariegezv. Hansen, dat door de Britsche toloverheid te Do ver, opgebracht en later weer vrjjgelaten is, vaart, naar men ons schrjjft, voor de tweede maal uit de haven van Veere. Daardoor gaan matrozen van Veera en Middelburg mede zonder dat zjj goed weten aan welk gevaar zjj zich blootstellen. Het is daarom misschien niet ondienstig dat wjj hier laten volgen wat de Londensche correspondent der N. R. Ct. omtrent de Hollandsche „Coopers" zegt. De tolbeambten te Dover zullen wel een leeljjk gezicht getrokken, misschien zelfs gevloekt heb ben, dat hun een zóo kosteljjke prooi als de Marie met hare geurige lading ontsnapt is, maar de bemanning van den zoogenaamden Dutch Cooperdie sedert Vrijdag gevangen gezeten heeft op het soheepje, mag van geluk spreken. Zjj bad, wat de Engelschman noemt, a narrow escape en is slechts met groote moeite ontsnapt aan de zware boeten, welke de wet bedreigt tegen allen, die de inkomende rechten zoeken te ont duiken. Dat ondervinden thans de beide andere, onlangs opgebrachte Hollandsche drank vaartuigen, de Merchant en de Kenan, alle twee uit Schiedam, waarvan het eerste te Lerwick, het tweede te Hartlepool bjj het „cooperen" gesnapt is, de Merchant al ten tweeden male. Ik geloof dan ook, dat de eigenaars verstandig zouden hebben gehandeld, met te berusten in het advies van ons consulaat te dezer stede, en, met den steun hiervan, een beroep te doen op de goedertieren heid der Britsche overheid, in plaats van in appèl te komen tegen een vermoedelijk alleszins recht vaardig vonnis. Het consulaat heeft thans van alle verdere tusschenkomst afgezien. Ik moet erkennen bitter weinig sympathie te koesteren voor eigenaars der zoogenaamde Coo pers, welke stil thuisblijven, grove winsten behalen, maar geen andere dan een geldeljjk risico beloo- pen, terwjjl hunne bemanningen de kastanjes voor hen uit het vuur moeten halen. Ik schrijf dan ook hoofdzakelijk, om mijne landgenooten te waarschuwen. Ik weet, dat de Britsche overheid vast voornemens is, eene onverbiddelijke jacht te maken op alle vreemde Coopers, met de bedoeling Idie zoo mogeljjk uit te roeien. Snelvarende kuststoomers worden, naar ik hoor, in gereedheid gebracht, en daarna zal het werk in allen ernst beginnen. Ik vrees, dat de schoone dagen van het „coo peren" voorbjj zijn, en de eigenaars dezer drjjvende tabakswinkels en slijterjjen zullen een ander, eervoller bestaan moeten zoeken. Onder de vis- schers der Noordzee wordt het „cooperen", dank zjj het streven van sir E. Birkbeck en van de visschers-zendelingen, gaandeweg geweerd. Maar nu schjjnen de eigenaars der Coopers den gevaar lijken weg te willen betreden van eenen geheimen smokkelhandel langs de Engelsche kusten. Dit is eene bedenkelijke proefneming. De Customs House Consolidation Act van 1876, onder wier bepalingen de vervolgingen plaats vinden, laat niet met zich sollen, en de bedreigde boeten zjjn allerzwaarst, terwijl de overheid de macht heeft, niet alleen het opgebrachte vaartuig, mitsgaders de lading, in beslag te nemen en te verkoopen ten bate der schatkist, maar ook de bemanning gevangen te houden, tot de boeten zjjn betaald. Dat dus niemand uit cooperen" ga, zonder zich eerst te doordringen van de waarheid, dat het handwerk van den Cooper niet enkel niet eervol, maar ook gevaarljjk is. Niettegenstaande zoo schrjjft men ons uit Goes in den laatsten tjjd hier buiten om de gemeente vele arbeiderswoningen zjjn gebouwd, is de behoefte nog zoo groot, dat zes nieuwe woningen, met den bouw waarmede men bij den stationsweg een aanvang heeft gemaakt, al op belofte zjjn verhuurd, tegen dat zjj voltooid en bewoonbaar zjjn. Zelfs was het accoord al getroffen vóór dat een steen op het bouwterrein aanwezig was. De groote vraag ligt hoofdzakelijk wel hierin, dat men inziet hoe het wonen met zooveel gezinnen in een huis bedompt en nadeelig voor de gezondheid is. Voor de huisjesmelkers zal dit wel niet zeer aangenaam zijn, want zjj plaat sen gaarne zooveel huisgezinnen in hun woningen als maar eenigszins mogeljjk is. Nu het buitengewoon warme weder der laatste Augustus- en eerste Septemberdagen aanmerkeljjk is afgekoeld, begint, naar men ons uit Bruinisse meldt, de oesterverzending lang zamerhand toe te nemen. De voorspelde schadelijke gevolgen van de ontijdige verplanting dier schelp dieren, tengevolge van de, voor oesterkweekers en planters, nadeelige mosselzaadplaag, komen, helaas nu maar al te zeer te voorschjjn niet alleen doordien de Fransche oesters, die eerst in den handel moeten komen, omdat ze geen vorst kunnen verdragen, weinig of in het geheel niet gegroeid zjjn, maar ook doordien er vele dooden worden aangetroffen, zoodat de schade nog niet te overzien is. Burg. en weth. van Groningen hebben bjj een advies aan den raad om den gasprjjs aldaar niet te verminderen ten behoeve der nijverheid overgelegd een vergelijkenden staat van de gas- prjjzen in 17 steden van ons land, waaruit bljjkt dat per stère wordt betaald te Utrecht 5 cent: te Leiden 6 ct.te Arnhem, 's Hertogenbosch, Rotterdam en Zwolle 7 ct.te Groningen 7§ ct. te Delft, Dordrecht, Leeuwarden, Maastricht en Zutfen 8 ct.te Amsterdam, 's Gravenhage, Haar lem, Middelburg en Schiedam 9 ct. (te Dordrecht wordt voor andere doeleinden dan verlichting 6 ct. per stère betaald). Groningen heeft zoo wat het middencjjfer. Op de buitenplaats van den heer G. Birnie te Deventer staat een witte Camelia sedert het begin dezer maand in vollen bloei, hetgeen door deskundigen een groote zeldzaamheid genoemd wordt. De vereeniging voor handel en nijverheid te 's Gravenhage heeft in hare gisterenavond gehouden vergadering het voorstel tot het aanstellen van een commandant der brandweer besproken en is tot de volgende conclusiën gekomen, welke den gemeenteraad zullen worden kenbaar gemaakt. Het aanstellen van een commandant boven een opperbrandmeester en als gevolg reorganisatie in den geest der Amaterdamsche brandweer, is niet noodzakelijk, op grond dat de statistiek der branden bewjjst dat de brandweer vrjj voldoende is. Bjj behoud der tegenwoordige organisatie wenscht de vereeniging verbetering door toe kenning aan den opper-brandmeester van de, den commandant te verleenen uitgebreide macht, bijgestaan door twee adjunct-opperbrandmeesters; door herstel van het personeel der stadsspuiten op de vroegere sterkte, door behoud van het premiestelsel, door het luiden der brandklok bij nacht, door het aanschaffen van een tweede stoom- brandspuit in de nabjjheid van Scheveningen en vooral door uitbreiding van het getal brandputten bjj de groote hotels en gebouwen te Scheveningen. De hoofdstrekking van het adres is alzoo behoud van het oude, verbeterd naar hetgeen de onder vinding leerde. Onlangs werd der posterij een verwijt er van gemaakt dat een brief, met drie lakken voorzien, maar onaangeteekend, ambtshalve aangeteekend was, hoewel die brief niets dan waardelooze pa pieren bevatten. Dit verwjjt vonden wjj vrij ongemotiveerd eerder had men den beambten voor die daad erkenteljjk moeten zijn. Wie toch lakt een brief zonder waarde op dezelfde wjjze toe als voor een aangeteekenden gebruikelijk is? Allicht moet de administratie dan denken aan verzuim; en bovendien voor haar eigen verant woordelijkheid is zjj door hare handelwjjze gedekt. Hetzelfde is dezer dagen geschied met een brief voor het Dagbl., die van grooten omvang en met twee lakken geeacheteerd was. Toen bij het openen de waardeloosheid van den inhoud bleek werden echter voor de aantee- kening ambtshalve geen kosten gevorderdalleen wanneer zioh geldswaarde in den brief had be vonden, zouden de kosten verschuldigd zjjn ge weest. Het blad brengt terecht der administratie een woord van dank voor hare goede zorgen. Te Sauwert ontspoorde, vermoedelijk door het te vroeg omtrekken van een wissel, de locaal- trein komende van Groningen. Een conducteur werd gedood. Te Laaghalen viel een rietdekker, die op een huis eenige werkzaamheden verrichtte, van eene aanzienlijke hoogte, met het treurige gevolg dat hjj den nek brak. Den volgenden dag overleed hjj. Volgens bericht uit Wageningen over de steenfabricatie ia er, evenals het vorige jaar, onge veer 20 pet. minder gemaakt dan in 1884. Meer en meer ondervindt de fabrikant, dat een over voerde markt zjjn grootste mededingster is en dat alleen door vermindering van productie stjjging van prijzen is te wachten. De uitkomsten van die mindere voorbrengst bljjven niet uithet aantal steenen van't vorig jaar, nog aan defabrie ken aanwezig, is zeer gering, terwjjl de prijzen van sommige soorten reeds een weinig zjjn ge stegen. Het werkvolk op de steenovens heeft zich de laatste jaren met een belaagrjjk lager loon moeten tevreden stellen. De voorstellen tot reorganisatie der Amater damsche Chininefabiiek komen, volgens Huiz. Nieuwe Fin., op het volgende neer De Chininefabriek, opgericht met een aandeelen kapitaal van 1.000.000, waarvan slechts twee seriën van te zamen ƒ400.000 aanvankelijk zjjn uitgegeven, heeft reeds een verlies van 197.014.43 geleden, afgescheiden van de afschrijvingen, waar door het verlies tot 272.000 klimt. Nu wil men de derde serie van het aandeelenkapitaal ad ƒ200.000 uitgeven; maar, aangezien de plaatsing daarvan bjj de tot nu toe verkregen resultaten ondenkbaar is, wordt voorgesteld -. de tegenwoordige aandeelen tot 25 pet. te reduceeren, zoodat het kapitaal zal bestaan uit 200.000 uit te geven preferente aandeelen (nieuw kapitaal) en 100.000 gewone aandeelen (in de plaats der oude aandeelen.) Omtrent den hevigen storm die Dinsdag 17 Aug. op het eiland Curayao heeft gewoed, schrijft men aan de N. R. Crt nog de volgende bjjzonderheden. Zooals men vreesde, zijn Bonaire en Aruba ook hevig geteisterd. Vooral op eerstgenoemd eiland heeft men het zeer zwaar te verantwoorden gehad, 's Morgens in de vroegte begon het daar reeds sterk uit het noordwesten te waaien later draaide de wind naar het zuidwesten, terwjjl eindelijk de hevigste windvlagen uit het zuidoosten kwamen. De schoeners en barkjes, die op de reede vóór Kralendjjk, de hoofdplaats van Bonaire, ten anker lagen en niet in tij da in veiligheid konden worden gebracht, sloegen weldra van hunne ankers weg en werden met geweld door hemelhooge golven op het strand geworpen, alwaar zjj door de steeds woester aanrollende zeeën heen en weer gesmakt en grootendeels verbrijzeld werden. 16 vaartuigen liggen daar thans hoog op den wal, en slechts 4 daarvan kunnen eenigszins worden gerepareerd, hoewel de reparatiekosten ongeveer evenveel zullen bedragen als voor het bouwen van nieuwe barkjes zou noodig zijn. Het verlies van al die vaartuigen is een ont zettende schade voor vele bewoners van Bonaire velen zjjn tot den bedelstaf gebracht, die hun gezin moesten onderhouden met hetgeen ze door middel van hunne vaartuigen verdienden. Het heeft eenige dagen geduurd vóór we hier tijding van Bonaire hebben gekregen, want aldaar was geen enkel zeewaardig vaartuig om hierheen te stevenenen de weinige Bonaireaansche scheepjes, die in onze haven eene veilige ligplaats hadden, durfden de eerste dagen na den storm niet in zee steken om informatiën te gaan in winnen. Een ooggetuige heeft mjj verteld, dat de zee zóó loeide en brulde, dat de menschen, die bezig waren om te redden wat men machtig kon worden, elkander nauwelijks konden verstaan, terwijl de golven met zulk eene kracht tegen Kralendjjk aanrolden, dat zware jjzeren spoorstaven, die ais ballast voor sommige schepen hadden gediend, evenals stukjes hout door de zee opgenomen en op den wal geworpen werden. De gouvernements steiger is geheel weggeslagen, en dikke in den grond geheide palen zjjn als rietjes afgebroken. Van sommige wegen op Bonaire is tbans niets meer te zien dan hoopen losgewoelde en op elkander geslingerde steenen. Dat er tal van stroo- hutten dei' arme bevolking spoorloos verdwenen zjjn, behoef ik niet te zeggen. Gelukkig zijn er geene menschenlevens te betreurenechter zjjn sommige personen, die van de schepen sprongen, toen zij zich aan de golven prjjs gegeven zagen en het gevaar van verpletterd te worden voor oogen hadden, slechts met groote moeite gered kunnen worden. Op Aruba heeft de storm ook in niet geringe mate zjjne kracht doen gevoelen. Daar begon het tegen den avond pas erg te waaien, en Was de wind omstreeks middernacht het hevigst. Verscheidene schoeners zijn daar wel in de haven losgeslagen, doch men is er gelukkig in geslaagd, ze voor vergaan te behoeden een paar sloepjes zijn alleen verbrijzeld. Een visscher, die buiten de haven door den storm overvallen werd, is met zjjne kano omgeslagen en verdronken. De Duitsche brik Hero, die op reis was van Maracaïbo naar Europa, is op de noordkust van Aruba gestrand en geheel uit elkaar geslagen. Slechts de stuurman van dat schip heeft zjjn leven met de grootste inspanning kunnen redden de kapitein en al het scheepsvolk vonden den dood in de golvenhunne lijken spoelden den volgenden dag op het strand aan. Op Cerro Colorado, de plaats waar de bekende phosphaatgroeven op Aruba zjjn, werden tal van pannen van de daken gerukt. Verder is daar betrekkeljjk veel minder schade dan hier en op Bonaire aangericht. Men is hier thans druk bezig, om de door den storm toegebrachte nadeelen te herstellen. Omtrent den opstand te Madrid verneemt men, dat de revolutie eerst den 22 Sept. had moeten uitbreken, maar door een misverstand vervroegd werd. Nabij Aranjuez vonden een paar schermutselingen plaats, waarbjj drie officie ren gedood zjjn. 191 soldaten ea 30 aiefe-militairen zjjn ge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1886 | | pagina 2