129<
me:
Zaterdag
18 September,
FEUILLETON.
üit Ie tarten ra let Ms ra Cartee,
W220,
Middelburg 17 September.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Rechtszaken.
Dit blad verschijnt dagelij ks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen."
Prijs per 3/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
De verzoeking van Gideon Grasper.
MIDDELBURGSCHE CO! RANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Nieuwenhuuzen, te Terneuzen: A.van dek Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
Nu de nieuwe strafwetgeving is ingevoerd,
wijst de Gemeentestem erop dat de Zondagswet
van kracht is gebleven, als tot nutoe, niet voor
het geheele rijk maar in die gemeenten of ge
deelte van gemeenten, waar zjj reeds van kracht
was.
Door de ministers van justitie en van binnen-
landsche zaken is in 1868 verklaard, dat de wet,
op grond harer voorlaatste bepaling in verband
met art. 53 en 54 der Grondwet van 1814, wat
Limburg aangaat, alleen van toepassing is voor
de gemeente of deelen der gemeenten, welke voor
maals bekend waren onder den naam van gene
raliteitslanden. Op gemeenten of deelen er van,
die, tijdens het uitvaardigen van het arrêté van
1 Oct. 1814, dat dezelfde strekking had als onze
Zondagswet, nog wel niet tot België behoorde,
maar waarvoor het bij arrêté van 31 Juli 1815
uitvoerbaar werd verklaard, of wel die na 12
Maart 1815 ten gevolge van tractaten bij Neder
land zjjn gevoegd, is onze Zondagswet niet van
toepassing.
Ten gevolge van dien toestand bestaat er
groote verwarring. Het arrêté van 1 Oct. 1814
is niet ingetrokken en al zijn wel is waar de
verbodsbepalingen ervan door de nieuwe straf
wetgeving van poenale sanctie beroofd, zoo hebben
toch de besturen van die gemeenten, waar het nog
van kracbt is, geen bevoegdheid deze zaak te
regelenin de andere gemeenten waar noch het
arrêté, noch onze Zondagswet geldt zijn de besturen
volkomen vrij in hunne regeling. Hierin dient, meent
het Gemeenteblad, verandering te moeten komen.
Het genoemde arrêté en de Zondagswet moeten
plaats maken of voor volkomen vrijheid van inge
zetenen en besturen öf voor zoodanige beperkingen
als het algemeen belang eischt. Dat de Zondagswet
weinig meer wordt toegepast, is zeker geen motief
tot bestendiging van voorschriften, die vrij alge
meen erkend worden, voor een groot deel althans,
niet meer in de tijdsomstandigheden te passen,
en met de huidige rechtsbegrippen niet in har
monie te zijn. Juist in het feit, dat de wet van
1815 en het arrêté van 1814 weinig meer worden
toegepast, terwijl, gelijk van algemeene bekendheid
is, hunne voorschriften niet overal worden nage
leefd en gehandhaafd, ligt het bewijs, dat deze
gemist kunnen worden of niet doeltreffend zijn.
Feitelijke niet-toepassing van verbindende wetsbe
palingen ondermjjnt den eerbied voor de wet, die
bij ieder behoort te worden levendig gehouden,
heeft minister Modderman terecht gezegd.
Den 8 Sept. heeft men, met of zonder kwade
bedoeling, dit kunnen wjj nog niet beoordeelen,
ons op een dwaalspoor gebracht.
Dien dag was er te Terneuzen inlevering van
biljetten voor een, door den calamiteusen Nieuwen
Neuzen-polder te houden aanbesteding van uit te
3
Uit het Engelseh.
door ü/ucie Farmer.
jHet geheim der MartijnHenry's,
TWEEDE HOOFDSTUK.
het geheim opgelost.
„Goedendag!" herhaalde ik droomerig, want
ik begreep er niets van. Eensklaps vroeg ik
„Karei 1 Wat beduidt dit alles toch
„Wel, Lucy!" zei hjj geruststellend, „ik
geloof, mjjn kind, dat uw hoofd nog wat zwak is
en dat is het ook. Sedert uw ziekte is uw hoofd
nog niet sterk geweest."
»Ikzwak van hoofd Denkt gjj dan dat
ik niet weet wat ik zeg?"
„Ja, mjjn kind. Gjj hebt aldoor over een
moord gebazeld en nu beschuldigt gij kapitein
Henry."
„Maar wie is die mjjnheer Strong, die mjj
kwam ondervragen?"
»Een agent voor de mijnwerken. Ziet ge,
kapitein Henry heeft naar jjzererts gezocht en
nu denkt Jacob dat hjj doorgedrongen is in de
aderen van zjjn maatschappijdaar zocht hjj
de bewijzen voor, kapitein Henry en Jaap hebben
een schacht laten zinken
„Een schachtEen schacht om te graven 1''
gilde ik.
r~ Ja en gjj praat aldoor over een moord I
Voeren oeverwerken. Wjj ontvingen toen een
^elegram, waarin de naam werd genoemd van den
minsten inschrjjver benevens de ingeschreven som.
Beide opgaven zijn gebleken geheel onjuist te zjjn.
Het telegram was onderteekend met een letter,
die aan een onzer correspondenten ons deed
denken; bovendien wisten wjj niet of de opening
der biljetten soms niet direct had plaats gehad-
Dit alles deed ons vertrouwen stellen in de mede-
deeling en haar opnemen.
Dadelijk toen de onjuistheid van een en ander
ons bleek, hebben wjj een onderzoek ingesteld
naar den afzender van het telegram.
Tot heden toe weten wjj diens naam nog niet
met zekerheid, al hebben wjj gegronde reden om
te vermoeden, wie het is geweestmaar dit weten
wjj zeker dat geen onzer correspondenten aan
deze mystificatie schuld heeft.
Te hunner eer en ter voorkoming van verkeerde
gevolgtrekkingen meenden wjj dit te moeten
meedeelen.
Wie ons verder op het spoor brengen kan van
den afzender, zal ons een grooten dienst bewjjzen.
Vermoedelijk is het doel geweest om het publiek
te bewjjzen, dat, al moeten de biljetten voor eene
aanbesteding van een calam. polder ook, volgens
1 der A. B., een dag te voren worden ingeleverd,
de uitslag toch niet geheim bljjven kan. Zoo
verzekerde men ons. De afzender of zjjdelingsche
berichtgever zou een tegenstander van die bepaling
wezen en daarom aldus gehandeld hebben.
Men zal toestemmen dat het niet aangaat om bij
dergelijke gelegenheden een courant daarvan dupe
te maken en haar lezerskring te misleiden.
Dat men vaak de pers gebruikt en welwillend
bejegent als men haar noodig heeft, weten wij
reeds lang bij eigen ervaring; maar dat men op
die wjjze haar misbruikt, hadden wjj nog niet
ondervonden.
De heer mr. Roëll heeft voor een candidatuur
in het district Sneek bedankt.
Door de Zuiderzeemaatschappjj is tot hoofd van
het technisch onderzoek benoemd de hoofdinge
nieur J. van der Toorn, behoudens de toestemming
der regeering om hem onbepaald verlof te ver-
leenen, en tot ingenieur de heer Lely, civiel-inge-
nieur te Delft.
Het aantal leden der vereeniging neemt steeds
toe en van vele zjjden worden bljjken van in
stemming ontvangen. Het bestuur bestaat nu uit
de heeren A. Buma, voorzitter mr. P. J. G. van
Diggelen, onder-voorzitterA. O. Werthtim, pen
ningmeester en H. C. van der Houven van Oordt,
secretaris.
In eene gecombineerde vergadering van den
kerkeraad der Hervormde gemeente en regenten
over het nieuw gestichte diakoniehuis voor ouden
van dagen en weezen te Terneuzen, zjjn tegen de
volgende maand benoemd tot vader en moeder
in dit gesticht de heer A. Dees en mej. A. de
Klerk, te Terneuzen.
De kapitein is met de monsters naar Londen
gegaan, heeft een maatschappjj opgericht en zal
gelukkiger zjjn dan ooit. Wjj waren geheel in de
war over hem en juffrouw Grace. Zjj houden heel
veel van elkaar
„Dan ben ik erg dwaas geweest, Karei. Ik
had mij allerlei dingen verbeeld. O! wat spjjt
mjj dat
„Gjj hebt een sterke verbeeldingmaar het
zjjn altemaal praatjes geweest, dat de kapitein
verkeerde dingen gedaan heeft. Houd nu verder
uw mond. Ik zal ook zwjjgen, Het groote geheim
is nu opgelost. Hjj trachtte slechts een bestaan
te vinden teneinde niet van het geld van zjjn
vrouw te moeten leven en gjj Lucy zjjt een
dom gansje geweest."
Dat geloof ik ook.
EERSTE HOOFDSTUK.
windzaaien.
Het speet mjj niet erg, toen de Martyn Henry's
Het Huis weer verlieten, want ik schaamde mjj
toch wel een weinig over mjjn verdenking. Zjj
hebben gelukkig nooit geweten, wat ik mjj ver
beeld had»
De herfst ging voorbij. Het werd Februari,
maar het jaar liet ons een legaat in het dorp in
den persoon van Gideon Grasper, een agent voor
de mjjnwerken van kapitein Henryeen halven
zeeman; flink, werkzaam, brutaal en sterk. Maar
Aanstaanden Maandagmorgen wordt de com
missaris des konings in dit gewest, per provinciale
stoomboot te Terneuzen verwacht, ten einde aan
de verschillende gemeenten in Oosteljjk Zeeuwsch-
Vlaanderen een bezoek te brengen.
Voor een lid van den raad moet te Hontenisse
eene herstemming plaats hebben tusschen de heeren
Johs. Menu die 15 en G. H. Wullemsens die 14
stemmen verkreeg.
Van belangstelling getuigde de eerste stemming
niet. Slechts 40 van de 217 kiezers brachten hun
stem uit.
De vacature was ontstaan door het overljjdeu
van den heer P. J. van Remortel.
De berichten van Atjeh, loopende van den 23en
Juli tot begin Aug., bevatten weinig of niet8
belangrjjks.
Hoewel in de onderhoorigbeden de sterfte gering
was, bleef de gezondheidstoestand ongunstig.
Door de marine werd een prauw met contra
bande van Toekoe Oemar aangehouden; de waarde
der goederen wordt op 10.000 dollars geschat.
De deserteur V. d. Mejj, wiens doodvonnis juist
bekrachtigd was, is overleden.
Omtrent mevrouw Hansen en den machinist Fay
wordt gemeld, dat zij zich weer bjj Oemar bevin
den, en wel in het binnenland van Tenom. Men
zegt dat Oemar op den Koran heeft gezworen,
zjjn gevangenen niet onder de 50,000 dollars,
benevens vergoeding van alle hem berokkene
schaden en kosten, te zullen afstaan, doch naar
het schijnt heeft de gouverneur het erop gesteld
geen duit te betalen, maar den roover en zjjn
aanverwante vrienden en goederen te treffen tot
zoolang hp zal gelieven het hoofd in den schoot
te leggen.
Te Zierikzee bracht de collecte voor de scholen
met den bjjbel dit jaar 187.18§ en in 1885
ƒ193.51 op.
Er meldden zich 8 sollicitanten voor de be
trekking van onderwijzeres op school A te Ter
neuzen. De vacatuur begint 1 Oct. a. s.
Op de voordracht voor hoofd van school 5 te
Arnhem komt als n° 3 voor de heer Bosman te
Vlissingenn° 1 staat de heer Van Lohuizen te
Harderwjjk. Er hadden zich aangemeld 90 sollici
tanten, waarvan er 58 waren opgekomen. Hiervan
werden bjj het tweede examen 9 teruggeroepen.
Volgens de N. R. Crt. hebben zich voor de
onderwijzers-examens 1. o. (art. 56 a.) in onze
provincie aangemeld 22 mann. en 10 vrouw,
candidaten.
Gisteren verscheen de hr. d'. A. Kuyper voor
de Synodus contraeta maar weigerde te antwoorden
op de naar aanleiding van het getuigenverhoor
vastgestelde vragen, indien niet eerst zjjne be
zwaren tegen processueele informaliteiten en de
daarbij zoo knap, dat hjj binnen vier maanden
het hart van juffrouw Cato Canton van Heuvel
hoeve gestolen had. Wat ik nu te vertellen heb
betreft haar en dien man.
Toen de Martyn Henry's vertrokken, kwam de
familie Cardewe op het Huis terug. Mevrouw
was even lief als altjjd tegen mjj en Karei.
Juffrouw Jones, de huishoudster, wist niet wat ik
over de Henrys gezegd had en Fanny beloofde
mjjn geheim te bewaren. Ik werd dus spoedig
heelemaal beter en dat was maar goed ook, anders
zou die geschiedenis van Gideon Grasper mjj den
dood aangedaan hebben. Zie hier wat er gebeurde.
Op zekeren nacht in Februari werden wjj allen
gewekt door een kanonschot. Ons huis stond,
zooals gjj weet, bjj het duin en de wind dreef
het geluid rechtstreeks tegen onze ramen. De
ruiten rammelden en ik riep
„Karei, wat is dat?
„Een schot, denk ik."
„Wie zou er nu van nacHt uit stroopen gaan.
En dat in dezen tjjd van het jaar
„Het is een schip in nood, daar ginds. Het
zal op de Doodemansbank zitten," riep Karei en
sprong het bed uit. „Arme menschen
In een ommezien was hjj gekleed en buiten. Ik
kon niet meer slapen en ging dus uit het raam
kjjken. Het was vjjf uur en pikdonker. Er viel
een dichte motregen en af en toe wat jachtsneeuw,
ofschoon de wind west was en er een halve orkaan
woei. Ik kleedde mjj aan en ging naar het hek.
Nog nooit had ik zulk een geruiseh in dg
competentie der synode tot het stellen van vragen
opgelost werden. De synode kon die voorwaarde
niet aannemen, maar was bereid dr. Kuijper aan
het slot van het verhoor gelegenheid te geven zijne
bezwaren te ontwikkelen. Dr. Kujjper weigerde
dit en verliet de vergadering.
Arrondissementsrechtbank te Middelburg
Heden zjjn veroordeeld
R. P. h/v van A. M., Hulst, wegens laster tot
8 boete subs. 8 d. hechtenis; E. J. 12 j., Mid
delburg, wegens mishandeling tot 3 boete of
3 d hechtenisS. E. h/v van J. D., Middelburg
wegens idem tot 3 subs. 2 d. hechtenis; A.
v. d. D. 23 j. zonder beroep, Goes wegens idem
tot een maand gev. en 3 boeten ieder 3 subs.
2 d. hechtenis voor elk; A. W. D. 23 j. zonder
beroep, Goes wegens moedwillige mishandeling
tot 8 d. gev. en 3 boete subs. 2 d. hechtenis
C. J. van R.,Terneuzen h/v van J. v. wegens hoon
tot 3 boete s. 3 d. hechtenis; C. F. 30 j., her
bergier 's Heerenhoek, wegens beleediging van een
bedienend beambte, tot 8 boete ot 8 d. hechte
nisPh. J. J. van H. 44 j., slachter Goes, wegens
mishandeling tot 14 d. gev. en 3 boete s. 2 d.
hechtenis; S. V. 52 j., klompenmaker Hoede-
kenskerke, wegens overtreding uer jachtwet, ap
pellant, tot 20 boete s. 7 d. gev. en P. B. 18
j., klompenmaker, Hoedekenskerke, wegens als
voren tot ƒ15 b. of 7 d. gev..Beide laatste in de
kosten van beide instantiën.
De overigen allen in de kosten.
Vrjjgesproken werdenE. N. K. 38 j., Middel
burg beklaagd van het aannemen van geschen
ken door een openbaar ambtenaar (vroeger uit
voerig vermeld) en M. K. 36 j., bleeker Goes,
beklaagd van mishandeling. Kosten ten laste van
den staat.
Op Dinsdag 28 Sept. a. s. zal door de recht
bank alhier worden behandeld de zaak tegen J.
A. K. te Krabbendjjke, beklaagd van manslag
door onvoorzichtigheid.
Hoe treurig de bekende zaak, waarbjj een jong-
mensch uit Middelburg als slachtoffer viel, voor
den beklaagde reeds is, schjjnen er nog termen
te zjjn om hem strafrechterlek te vervolgen.
Voor het gerechtshof te 's Gravenhage zul
len op 14 October a. s. terecht staan de personen
van A. P. de M., schipper te Sliedrecht, en A.
de M. schipper te Yerseke, beiden beklaagd van
het afdwingen door geweld en dwang van de
teekening van een geschrift, eene verbindtenia
medebrengde.
In deze zaak zullen 8 getuigen worden gehoord.
De kantonrechter te Oostburg stelde, bjj vonnis
van 2 September, den burgemeester van Hoofd
plaat in het ongelijk tegenover den heer A. J.
Cammaert, landbouwer en wethouder aldaar,
eischer, ter zake van het bekende feit dat op 3
Juli 1885, na het sluiten der vergadering van het
dageljjksch bestuur der gemeente, door den burge-
gemeester gelaat was geworden hem, ten slotte
met den sterken arm, uit de vergaderkamer te
boomen gehoord en als er nu en dan stilte kwam,
hoorde ik duideljjk in de verte het gebulder van
de zee. Toen ik het waagde naar den hoek te
gaan, waar de helling begon, spatte het zilte
schuim mjj in het gelaat. Een flikkering een
slag daar was het schip. Ik zag niets dan
het witte schuim en de reusachtige golven, die
kwamen aanrollen. Er flikkerden nu en dan nog
een paar lichtenmaar daar ik toch niets kon
zien, ging ik weer op bed liggen tot Karei terug
kwam. Ik moet zeker in slaap gevallen zjjn,
want eensklaaps schrikte ik op en zag hem voor
mjj staan als een geest, druipnat en toegetakeld
als een visscber.
Een oogenblik kon ik niet gelooven, dat hp het
was. Maar toen hjj over mjjn verbaasd gezicht
lachte, herkende ik hem en zei
„Maar Karei, wat hebt gjj uitgevoerd
„Ik ben met de reddingboot uit geweest,
Lucy, om een paar van de arme stumpers te redden.
Het was zwaar werk maar van de tien zjjn er negen
behouden, er is maar éen jongen verdronken."
„Maar éen jongen, Karei Zjjn moeder zal
er wel andera over denken. Hjj kan wel een
eenige zoon zjjn."
„Ja, wij konden er niets aan doen. Hjj nam
zjjn sprong te kort en viel in zee. Hjj was niet
meer te redden. Zelfs kapitein Cherton beproefde
het te vergeefs."
„De kapitein yan de reddingboot? Was
Grasper er ook
Wordt vervolgd