N" 316.
139' JaargjahS:
1886:
Dinsdag
14 September.
Middelburg 13 September.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
GEMEENTERAAD.
MIDDELBURGS» COURANT.
-- -7
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van bes Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen\Vr, A. van NiEuwENEüuzEN,te Terneuzen: A.van der Peul Ja.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John P. Jones, opvolger
De burgemeester van Middelburg, maakt bekend,
dat op Woensdag den 15 September 1886 des na
middags te 2$ ureneen openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 13 September 1886.
De burgemeester voornoemd,
F. EBMERINS L. B.
Volgens aankondiging zal hedenavond in het
badhuis te Vlissingen, ter gelegenheid van het be
zoek der Middelburgsche weezen, een buiten
gewoon concert gegeven worden door de
Hongaarsehe kapel.
Dit geeft ons aanleiding tot een paar opmer
kingen, welke reeds geruimen tjjd ons op het hart
lagen; maar die wij thans niet langer willen
verzwjjgen.
De eer, die in andere plaatsen slechts is weg
gelegd voor vorstelijke of dergelijke hooggeplaatste
personen, wordt dus nu bewezen aan onze weezen.
Het buitengewone, dat het concert zal kenmerken,
geldt henen nu is het mogeljjk dat de aankon
diging eenvoudig is geschied als lokaas voor het
publiek, dat nu bij deze gelegenheid wellicht iets
tulrjjker zal opkomen, maar dan is ook daaraan
reeds een gevaarlijke zijde verbonden. De weezen
worden er door over het paard getild, en komen
zoo licht op de gedachte dat hun bezoek iets
buitengewoons is, waarop vooral de aandacht
moet gevestigd worden.
Geldt deze opmerking meer dit bijzondere ge
val het feit op zich zelf geeft ons de lang ge-
wenschte gelegenheid tot eene beschouwing in
het algemeen.
De vrees van mis verstaan te wordende ge
dachte van niet te kunnen ontgaan de bescHuldi-
ging minder gevoel te bezitten dan honderden
die, meestal zonder nadenken en louter mee
gesleept door hun gevoel, vol meelij steeds
spreken over weezen en dezen alles in den schoot
willen werpen, kunnen en mogen, naar onze mee
ning, ons niet weerhouden, te waarschuwen tegen
overdrijving.
Wjj durven verzekeren, in belangstelling voor
de weezen niet onder te doen voor al die gevoels-
menschen; en wjj willen zelfs niet het minst te
kort doen aan het goede hart van mannen als den
heer Alberts hjj weet wel beter, want vroeger
reeds spraken wjj met hem over deze kwestie die
zich den eerenaam van weezenvriend verwierven.
Maar wjj moeten toch erop wjjzen dat men een
verkeerden weg op gaat door zulk eene overdre
ven weezen-verheerljjking.
Men zal daardoor stranden op twee klippen:
men loopt gevaar de weezen te bederven en men
wordt onbilljjk tegenover anderen.
Om dit duideljjk te maken, bepalen wij ons
natuurljjk tot onze eigen omgeving.
Een wees verdient vaak meeljj, omdat hem de
ouderljjke zorg ontbreekt, maar wanneer wjj
de wereld van hare practische zjjde beschouwen
dan vallen er tegenover die schaduwzijde zoovele
lichtpunten op te merken, dat er wezenljjk niet
altjjd zoo hard geroepen behoeft te worden over
dat groote gemis.
Yraag eens in menig weeshuis, wat het lot der
kinderen was vóór zjj daarin werden opgenomen
wat er door de overleden ouders werd gedaan
voor die kleinenuit welke omgeving zjj zjjn
gehaald en of het moge dan ook hard klinken
het verlies van vader en moeder voor hun stoffe
lijk en zedelijk welzjjn niet soms eer een winst
dan een verlies mocht heeten.
Maar bovendien, welk verlies zjj ook geleden
mogen hebben in een goed vader en een goede
moeder, die naar hunne krachten al deden wat
zjj konden om hunne kinderen met liefde en zorg
te overladen, toen eenmaal de droeve slag was
gevallen, was de humaniteit op haar post om
dien kinderen dat verlies ruimschoots te vergoeden
en werd in het belang van hunne lichameljjke en
zedelijke opvoeding alles gedaan, wat billijkerwijze
geëischt kon worden.
Regentessen en regenten van een weeshuis houden
steeds zich bezig met hunne belangen. In het
huis staan een vader en een moeder, welke wjj
willen hen, die hun taak niet begrjjpen, daar laten
menigmaal met toewijding de plichten vervul
den die op hen rusten en wjj kennen daarvan
voorbeelden genoeg vaak toonen voor die
kinderen evenveel, soms nog meer te gevoelen dan
eigenlijke ouders.
Aan goed onderwjjs wordt alles ten koste gelegd
en zelfs bjj het beloonen, vanwege comités tot
wering van schoolverzuim, worden de weezen, die
als van zelf daaraan zich niet kunnen schuldig
maken, niet vergeten.
Dat zij een vak of een betrekking kiezen en,
voor zoover dit niet de iinancieele krachten van
een weeshuis te bovengaatdaarin eene goede
opleiding genieten, is bekend.
Verder ontbreekt het niet aan bewijzen, dat men
hun ook in hun t'huis niet vergeet, waar het
zaken geldt die tot veraangenaming van het leven
kunnen strekken.
Met kermis, met St. Nicolaas worden zjj meestal
bedacht; menig regent of menige regentes toont
bjj het eene of andere huiselijk feest of zelfs
zonder dat, hoe zjj de ouderloozen ook gaarne
doet deelen in hun vreugde of hun eenige ge
noeglijke oogenblikken gunnen.
Maar wanneer men, zooals nu meer en meer
gewoonte wordt, hun alle mogelijke pretjes wil
doen naloopen en zelfs een Hongaarsehe kapel
tot een buitengewoon concert laat optreden dan
wekt men bp die kinderen den lust tot genoegens
op, die voor hun volgend leven hoogst gevaarljjk
kon worden.
Men vergete toch niet uit welken kring die
kinderen grootendeels voortkomen en waarin zjj
zich later zullen moeten bewegen. Aan zulke
uitspanningen valt in hun verder leven niet meer
te denken als dienstbaren en, nog veel minder
later als getrouwde personen, zullen zjj het genot
kunnen najagen, waaraan men hen nu went. Men
heeft dan het zaad der ontevredenheid gezaaid
dat hoogst nadeèlig werkten men vrage slechts
eens of er niet onder hen reeds gevonden worden,
die volstrekt niet naar waarde beseffen en ge
voelen, welke de plichten der erkentelijkheid en
dankbaarheid zjjn, en die steeds hooger in hunne
eischen worden.
Laat men al doen wat men kan om die weezen
tot flinke mannen en vrouwen te vormen; laat
men hen goed onderwijzen en goed opvoeden, de
jongens voor een vak bekwamen en de meisjes,
zoo zjj dit wenschen, voor een betrekking opleiden
of anders in huiselijke zaken haar onderrichten:
laat men hun nu en dan genot verschaffenmaar
men bederve hen niet door overdrijving.
Want men wordt daardoor ook onbilljjk tegen
over andere kinderen.
Hoevele voorrechten genieten de weezen, in
vergelijking met tal van andere kleinen, wier
ouders nog leven, zelfs al zjjn dezen van nog zoo'n
goeden wil! Dat er vaders en moeders zijn, die
de opvoeding van hun kroost verwaarloozen, is
schande voor hen maar dubbel treurig voor de
kinderen, die later voor zulke fouten, waaraan zij
geen schuld hebben, moeten boeten. Maar daarop
hebben wjj niet in de eerste plaats het oog.
Er zjjn zoovele goede ouders, die al doen wat
in hun vermogen is die werken van den vroegen
morgen tot den laten avond, zich voor hun kinderen
alles getroosten, maar hun niet die genoegens
kunnen aandoen, welk den weezen worden bewezen
en die zjj den hunnen toch ook zoo gaarne zouden
gunnen.
Wjj herinneren ons eens de uitdrukking van
een dienstbode»ik wou dat ik ook een wees was,
dan had ik ook veel meer genoegen". Dat klonk
hard en gevoelloosmaar kenschetst toch ook de
onbillijkheid, die op dit punt zoo dikwjjls wordt
begaan.
Waarom dan niet liever ook eens anderen dan
juist weezen bedacht Het is waar, ook dat ver
geet men niet, maar aan laatstgenoemden wordt
veelal het leeuwendeel geschonken.
Wanneer kindervrienden, die nu alleen den
ouderloozen hun warm hart toonen, ook hunne
goede gaven eens elders verspreiddenen bij hen,
die met eene gemeente bekend zjjn, o. a. te Mid
delburg t>jj de wijkbezoekers van de Vereéniging
tot het bezoeken der armen, navraag deden of er
niet kinderen zijn, die ook verdienen eens eenig
genot verschaft te worden; men zou, dunkt ons,
billjjker en beter handelen, zonder aan der weezen
belangen iets te kort te doen.
En wil men uitsluitend en bjj voorkeur zich
over de ouderloozen ontfermen en hun toestand
zich aantrekken, laat men dan zjjne zorgen en
aardsche middelen besteden voor zaken van zuiver
practisch belang en veel nuttiger aard.
De weezen in de steden hebben al wat zjj bil
lijkheidshalve kunnen eischen. Aan hen wordt
veel ten koste gelegd; en zelfs genot wordt hun
niet onthouden.
Maar er is nog een ruim veld ter bearbeiding
open, wanneer men let op de weezen op het
platteland.
Aan hunne opvoeding ontbreekt nog vaak het
noodzakelijkste aan goede opleiding kan in menig
deel van onze provincie zelfs niet gedacht worden.
De plattelandswees behoort nog vele opzichten
tot de misdeelden.
Is het dan niet beter dat men daaraan zijn
krachten en gaven besteedt dan deze te verspillen
aan die ouderloozen welke nog altijd stof te over
hebben tot roemen
Er zullen tegen onze beschouwing genoeg be
denkingen zjjn in te brengenwie ze weet
schrijve ze. Het is in het belang van een goede
zaak dat wij onze opmerkingen gavenen hierbij
vooral kan wrijving van denkbeelden hoogst
nuttig zjjn.
Naar aanleiding van de vele onheilen met
petroleumtoestellen vraagt een onzer lezers of het
niet tjjd wordt, dat de regeering zich met die
zaken gaat bemoeien of anders dat de gemeente
besturen bjj politie-reglement bepalen dat ieder,
die een petroleum-toestel wil branden, het niet
anders mag doen, dan na het vooraf in een bak
of pot te hebben geplaatst, welke tot op gedeelte
met zand gevuld is, ter grootte van ten minste
50 cm. in doorsnee. Hierdoor zou tevens de vlam
gedekt zjjn voor den tocht, die de meeste branden
veroorzaakt.
Dit idee verdient zeker wel overweging. Evenals
door de brandweer gelet wordt op stookplaatsen
enz., kan zij zich ook aan die gevaarlijke instru
menten laten gelegen liggen. Zou men die toe
stellen echter niet aan keuring kunnen onderwerpen
Zij worden vaak niet voldoende schoongemaakt en
tevens let m^n er niet altijd op of er soms iets
aan ontbreekt. Die zorgeloosheid en onvoorzich
tigheid hij het publiek eischen meer toezicht van
hooger hand, maar dan blijven toch nog altijd de
petrol eunv\ampe.f.die nu en dan springen en
onheilen veroorzaken.
Hoe wil men daarop toezicht doen houden en
welke middelen weet men om rampen met zulke
lichtverspreiders te voorkomen
HET TOONEEL.
Door 's konings commissaris zijn de burge
meesters onzer provincie uitgenoodigd vóór het
einde dezer maand op te geven hoeveel personen
in de grondbelasting (hoofdsom en rjjksopcenten)
zijn aangeslagen tot een bedrag van 12 en
daarboven,
Dit staat in verband met het verzoek, indertijd
gedaan door de commissie uit de tweede kamer,
belast met het onderzoek van het ontwerp van
wet, strekkende tot het in overweging nemen van
een voorstel van verandering in de additioneele
artikelen der grondwet, dat de voorstellen der
regeering betreffende het kiesrecht door eenige
statistieke gegevens zouden worden toegelicht.
De aandacht onzer lezers zij gevestigd op ach
terstaande advertentie, waaruit blijkt dat in ons
land zich eene commissie heeft gevormd, tot het
ontvangen van giften ten behoeve der zwaar
geteisterde slachtoffers van den grooten brand van
het dorp Beaufort in Luxemburg.
Onder de leden dier commissie komt ook voor
de heer J. W. de Raad alhier.
Woensdag a. s. des namiddags ten 2£ ure houdt
de raad te Middelburg vergadering ter behande
ling van ingekomen stukken en de volgende
voorstellen van burg. en weth.
tot verkoop van gemeentegrond gelegen achter
den Korendijk; idem aan den noordbuitensingel
tot vaststelling pensioen Mej. Gerth van Wijk
tot wijziging gemeente-begrooting 1886 tot vast
stelling staat oninbare posten inkomstenbelasting
1882; tot vaststelling overeenkomst huur localen
teekenacademiebetreffende de gemeente-reiniging
en tot gewijzigde vaststelling van de door de
gascommissie opgemaakte begrooting der gasfa
briek voor 1887.
In dezelfde vergadering zullen vaste commissiën
benoemd worden.
De tweede luitenant G. W. F. Epkemavanhet
6e regiment infanterie is op den le October a. op
zjjn verzoek overgeplaatst bjj het 3e regiment te
Middelburg en ingedeeld bjj de 3" compagnie
2® bataljon.
De verkiezing van een lid der tweede kamer
van de staten-generaal, die tengevolge van het
overljjden van den heer mr S. Wybenga in het
hoofdkiesdistrict Sneek moet plaats hebben, is
bepaald op Dinsdag 5 October en herstemming
zoo noodig op 19 October a.
Hemel, wat een stuk
Wij hebben hooren schieten, zelfs vóór bet scherm
op was en nadat het eerste, rumoerige tafereel,
met zijn kwasi-gevechten, reeds was geëin
digd wij hebben hooren praten van een natuurlijk
kind, van een teedere familie-historieover som
men waarvan men duizelde; wjj hebben iemand
valsch zien beschuldigen, en daardoor stom
wordenen dat nog wel nadat de man reeds elf
jaar voor dood doorging en men zelfs ter eere
van zjjn nagedachtenis een dienst in de kerk
hield.
In het eerste bedrijf stierf een generaal, iets
later schoot een oud-jager te paard zich dood
voor een avond, dunkt ons, wel voldoende. Maar
er werd nog meer moois vertoond. Een moeder
klaagde in het gansehe stuk over het gemis van
haar dochter en opende, tot opfrissching van
menige overprikkelde verbeelding, nog even een
geheel nieuw gezichtspuntdoor den uitroep „O
mjjn God, wellicht leeft zij wel in schande
Een zeer verdienstelijk acteur gaf tevens te
aanschouwen hoe uitstekend hjj thuis is in ge
barenspel en wjj waren bljjal zagen wjj
ook vooruit dat dit wel gebeuren zou, toen hjj
tot belooning toch ten slotte wel weêr spreken kon.
Een enkel pistoolschot, vlak bjj zjjn oor door
zjjn zoon gelost, joeg hem zulk een schrik aan,
omdat hij daarbjj aan zelfmoord moest denken,
dat de spraak weêr haar taak kon vervullen. Het
bleek echter dat de jongen het maar uit aardig
heid had gedaan en zeker wist hoe schrik in da
zen een geneesmiddel kan zjjn. En toen
kwam alles op het heerlijkst terecht! De recht
hebbende dochter kreeg haar vermogendemoeder
haar kind, hoewel zjj daarvan weinig plezier had,
want, ter wille van de oude historie, werd de
mama nog even, niettegenstaande zjj er inleven
de lijve bjj stond, dood verklaard i
Dit alles hoorden en zagen wij in de Oude
Korporaalmaar wanneer men ons nu vraagt,
om geregeld den inhoud van dezen draak te ver
halen, dan verklaren wjj er ons niet toe instaat.
En zulke stukken worden in Amsterdam door
zeker publiek genoten! Wellicht vermaakte zich
ook Zondagavond menig bezoeker in onzen
schouwburg uitstekend. Wjj ergerden ons echter
dat bekwame acteurs aan zulk een stuk hunne
talenten moesten wjjden, al deden zjj dit nog zoo
goed
Het trok onze aandacht dat een lid van het
klein, maar hoogst verdienstelijk orkest het
bestond slechts uit zeven man, die onvermoeid
schenen in het uitvoeren op goede wijze van
aangename muzieknommers zjjn rug naar het
tooneel keerde als het scherm opging! Dat
pleitte voor zijn smaak. Hjj had van zooveel
drakerigheid zeker al meer dan hem lief was
gezien
Zooals gebruikeljjk bjj dergeljjke oude stukken
werd elk bedrjjf met eenige tonen muziek ingeleid,
en werden treffende tooneelen daarmede geaccom
pagneerd teneinde het publiek in de ware stemming
te brengen.
Het was dus, in 't kort, nog eene echte, ouwer-
wetsche komedie.
Het lust ons niet meer over het spel uit te
wjjden. Alleen een compliment aan mej. Van
Gelder, die wjj hier voor het eerst bjj dat gezel
schap zagen. Zjj is leerlinge der tooneelschool
geweest, en speelde, vergissen wjj ons niet, te
Utrecht bp gelegenheid der algemeene vergadering
van het tooneel verbond een paar jaar geleden.
Zjj belooft wat voor de toekomst en paart aan
een gunstig uiterlijk losheid van beweging. Aan
genaam was haar rol Zondag niet, maar als men
dan weet dat, door ongesteldheid van mej. Meeu-
wissen, zij deze vervangen moest en eerst Zaterdag
de rol van Mariotte ter instudeering kreeg, ver
dient zij zeker wel een woord van waardeering
voor hetgeen zjj van die flauwe rol maakte. Op
het programma stond dat zjj voor Ca'harina
speelde, maar die niets-beduidende partjj was in
handen van een ons onbekende.
De schouwburg was slecht bezet. Alleen op de
hoogste rangen was een talrjjk publiek. Het
seizoen voor komedie is er nog niet, en alleen
met kermis gaat men naar zulke gelegenheden.
Bovendien lokte de heerljjke avond en de Hon-
gaargche kapel velen naar Vlissingen.
Er bestaat plan dat de heer Van Lier dezen
winter hier eenige voorstellingen zal gevenwjj
houden ons dan aanbevolen voor nieuwe stukken
of oude, die van meer smaak getuigen en mee?
waarde hebben dan de Oude korporaal,
