PT 208.
129* Jaargang.
1886'
Zaterdag
4 September.
Middelburg 3 September.
FEUILLETON.
onbruikbaar.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco f 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.'
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels 1.5U
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGS»
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen, te Terneuzen: A.van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
De Haagsche briefschrijver in de Zaanlandsche
Ct. acht het voorstel van het Dagblad, volgens
hetwelk de staat onze suiker-industrie moet helpen
door aan leeningen, geljjk de dezer dagen door de
Dorrepaalsche bank uitgeschrevene, rentegarantie
te verleenen, een staats-socialisme van de ergste
soort. Maar dit daargelaten, de motiveering van
het denkbeeld acht hg geheel onjuist. Spoorwegen
en waterwegen zjjn in het belang van het alge
meen, maar de suikerondernemingen zjjn onder
nemingen, wier eigenaren louter eigen voordeel
•p het oog hebben. Spoorwegen en kanalen zjjn
middelen tot verlevendiging, tot ontwikkeling van
handel en nijverheid, maar niet de handel en de
nijverheid zelve. Indien de staat directe hulp zal
verleenen aan de suikerlords, zal hjj het dan ook niet
moeten doen aan onze boeren, die in sommige
streken van ons land het zeer hard te verant
woorden hebben? Onze landbouw kwjjnt, onzen
boeren gaat het slecht en dientengevolge ljjden
over ons geheele land duizenden veldarbeiders
groote schade. Waar zou het einde zjjn van de
staatshulp?
Ook uit te maken, welke onderneming wel en
welke geen gezond gestel heeft, acht de schrjjver
onuitvoerbaar. Zal de staat dit onderzoek moeten
instellen, en door wien? Door deskundigen
Waar haalt de staat die van daan? En als hy
bedrogen wordt Of kan hjj zelfs niet te goeder
trouw worden bedrogen?
De staat moet tusschenbeide komen, meent de
brief schryver, door alles weg te nemen wat de
ontwikkeling der suiker-industrie belemmert. De
spoorweg vrachten moeten worden verlaagd en
evenzoo de accjjns. Dit komt den suikerplanters
ten bate, maar dezen niet direct en ook niet
alleen. De gansche bevolking van Java wordt er
door gebaatevenzeer handel en ny verheid hier
te lande en bovendien de verbruikers. Door ver
laging van den accjjns zal het gebruik van suiker
aanzienlyk toenemen, want onze suiker is duur.
Bedraagt de winkelprjjs van witte suiker in Neder
land 54 cent per kilogram, in Engeland, waar geen
accjjns van dit artikel wordt geheven, is dieprjjs
slechts 22 cent. Onze schatkist kan de opbrengst
van den accjjns moeielyk missen, maar geen accjjns
is te verdedigen, die het gebruik van een hoogst
nuttig product in hooge mate tegenhoudt, die
een belangryken tak van industrie in zjjne
ontwikkeling belemmert en die de markt van
het product naar elders verplaatst. Het Neder-
landsche volk betaalt bovendien èn de bjjdrage
voor de schatkist én de bescherming voor raffi-
naderjj èn de hulp aan de beetsuiker-cultuur. In
één woord: de wetgeving op den suikeraccjjns j
behoort niet uit het oog te worden verloren, maar
dient te worden herzien op eene wjjze, waarbjj
niet uitsluitend het belang der schatkist en van
enkele industrieelen op den voorgrond staat, maar
1.
Uit het N o o r s c h
door JOHN PAULSEN.
Dokter B. verhaalt: t
Gedurende mjjn verbljjf te Napels in 187
bezocht ik den consul, mynheer C., by wien ik
mjjne brieven uit het vaderland vond. Toen ik
hem mededeelde, dat ik den volgenden dag naar
Sorrento dacht te gaan en daar tot het einde van
het voorjaar wilde bljjven, verzocht hjj my om
een pakje Noorsche couranten mee te nemen Toor
een jongen zieken landgenoot, den heer Karei L.
die in hetzelfde hotel „Cocumella" woonde, dat
my aanbevolen was.
Ik nam die opdracht bereidwillig aan en vertrok
den volgenden dag per spoortrein naar Caitella-
mare en van daar in een open rjjtuig naar Sorrento,
na een half unr met de lastige koetsiers gekibbeld
te hebben. Wie eens dien heerlyken rit gedaan
heeft, vergeet hem nooit en zou hem telkens weer
willen doen. De weg kronkelt langs de zee,
voorbjj Castellamare met zjjne groene, hooge,
schuimende watervallen en kastanje bosschen. Het
landschap wisselt voortdurend af. Grjjze oljjf-
bosschen, donkergroene eike- en bloeiende oranje-
boomen, liefelijke tuinen en wynbergen, vriendelijke
dorpjes, molens, oude kerken en kloosters, dat
alles snelt in een bonte reeks voorbjj. En met
gen geur va» den oranjebloesem vermengt zich de
waarbjj het belang van de consumenten, dat is
van de geheele bevolking, tot zjjn recht komt.
Nog ééne opmerking. Als de staat rente-garantie
verleent ten behoeve der suikerplanters, houdt hjj
misschien betere cultures niet tegen In een En-
gelsch werk van den heer P. L. Simmonds Tro
pical Agriculture, wordt gewezen op de pepercul
tuur, die zoovele voordeelen afwerpt en maar al
te lang aan de zorgelooze werkwijze en den roof
bouw van Sumatraan en Chinees is prjjsgegeven.
In antwoord op de interpellatie van den heer
Elout verklaarde de minister van koloniën, dat
hjj de noodige gegevens uit Indië heeft ontvangen
en dat het niet lang zal duren, of de wetsont
werpen betreffende dit onderwerp zullen de kamers
bereiken. Spoedig zal derhalve de gelegenheid
zjjn aangeboden om nader over dit onderwerp van
gedachten te wisselen.
Uit Amsterdam wordt aan de Arnh. Crt. ge
schreven: In mjjn jongste schrjjven meldde ik u
de plannen tot vermindering der wetenschappelijke
eischen voor de rjjks-telegraafambtenaren. Thans
kan ik u meedeelen dat zjj, die van tjjd tot tjjd
eens een enkel tabletje uit de officieele doos mo
gen snoepen, met zekere gemaakte deftigheid
vertellen, dat er zeer ingrjjpende veranderingen
op til zjjn, dat de toekomst voor de telegraaf
ambtenaren zeer duister is, dat er in de eerste
jaren niet de minste promotie zal plaats hebben,
doch dat men niets met volkomen zeker
heid kan zeggen, omdat de heer hoofddirecteur
slechts plannen ter uitwerking voorlegt, maar
niets loslaat van 't geen hem daaromtrent geschikt
of ongeschikt voorkomt. In zooverre zou ik dus
kunnen schrjjven: Ik heb de eer u mede te
deelen, dat er zeer veel gewichtings in de lucht
hangt, doch dat nog geen enkele kjjker voldoende
is gebleken om waar te nemen wat het is. Offi
cieel is het echter, dat den ljjninspecteuren
een zeer onjuiste titel voor die heeren de
vraag is voorgelegd, of ze bezwaar zouden zien
den dagelykschen diensttjjd der ambtenaren van
8 tot 10 uur te verlengen,, alsmede wie er in
hunne afdeeling in de termen zouden vallen om
op pensioen te worden gesteld. Daarbjj in aan
merking genomen, dat er in de eerste jaren geen
toelatingsexamens meer worden uitgeschreven en
dat er in dien tjjd geen jongelieden met einddi
ploma hoogere burgerschool kunnen worden aan
genomen, kan men zeker zjjn, dat er by derjjks-
telegraaf ernstig sprake is van inkrimping en
bezuiniging. De hoofddirecteur, die in den post
dienst, theoretisch en practisch volkomen op de
hoogte kan zjjn, houde my echter ten goede, dat
hjj den post- en telegraafdienst volstrekt niet op
éene Ijjn kan stellen. Terwjjl by eerstgenoemden
dienst een weinig routine in het sorteeren van
brieven en- 't vlug gereedmaken van een pakket
voldoende is, wordt by den telegraafbeambte een
voortdurend werken met het hoofd, gepaard aan
eene zeer sterke zenuwprikkeling, vereischt. Ieder
deskundige, en vooral ook de geneesheer, die
beide takken van dienst nauwkeurig leert kennen,
zal zonder dralen verklaren, dat 6 uren telegraaf
frissche zeewind, terwjjl men den heelen tjjd het
vrye uitzicht heeft op de blauwe golf en de heer-
ljjkste eilanden (Ischia valt het meest in het oog)
en boven dat paradjjs breidt zich een doorzichtige,
donkerblauwe hemel uit.
Het hotel „Cocumella,1' veel door Scandinaven
bezocht, is een oud klooster, doch nu geheel ge
moderniseerd en opgeknapt voor zjjn nieuwe be
stemming. De kleine kloosterkerk ligt er vlak
bjj. De oude monniken verstonden uitstekend
de kunst om te bouwen en mooie plekjes voor
hunne gebouwen uit te zoeken; die eer moet men
hun geven.
Die breede, koele gangen, die open veranda's
passen uitstekend bjj een warm klimaat zooals
dat van Italië; en de ligging van het hotel, een
paar voetstappen van de zee af, waarvan het slechts
door den tuin gescheiden is, noodigt steeds uit
tot baden en maakt dat het in huis heerljjk
frisch is.
Toen ik 's avonds laat aankwam, was mjjn
landgenoot reeds naar bed, zoodat ik hem eerst
den volgenden morgen kon begroeten.
Hjj lag buiten in de groote veranda met het
uitzicht op de golf, in een langen rolstoel en
ondanks den warmen zonneschjjn had hjj een
dikken rooden plaid over zjjne kniëen.
Zjjn kleeding was keurig, zelfs met eenigen
artistieken zwier, een onschuldige ydelheid, waarin
zieken vaak uit verveling vervallen. Hjj droeg
geen vest maar over zjjn fijn overhemd, met
knooye» tm» Jtofflwnwlie pwleu, ee»kort, swwrt
dienst veilig geljjk mag worden gesteld met 8
uren postdienst. Slechts 2 der negen lyninspec
teuren, door 't personeel zeer weinig bemind en
als met den natten vinger aan te wjjzen, hebben
de hun voorgelegde vragen in gunstigen zin be
antwoord, de overigen adviseerden allen afwyzend.
Niet ten onpas is het hierbjj op te merken,
dat, terwjjl de Tweede kamer zich eenige jaren
geleden vereenigde met het voorstel om de
telegraaf-ambtenaren reeds op 55jarigen leeftjjd,
bjj minstens lOjarigen dienst, aanspraak op pen
sioen te geven, zonder dat ze het advies van een
geneesheer behoefden, thans wordt voorgesteld
hun diensttyd te vermeerderen en, door voorge
nomen inkrimping van personeel, te verzwaren
tevens.
Op de te Groningen gehouden algemeene ver
gadering van den Volksbond werd in het jaarver
slag door mr Snyder van Wissenkerke het vol
gende medegedeelde omtrent de te 's Gravenhage
gehouden conferentie over den drankverkoop op
de Noordzee
„De staten, die tot de gesloten overeenkomst,
welke nog bekrachtigd moet worden, zullen toe
treden, zjjn Nederland, België, Frankrjjk, Duitsch-
land, Denemarken en Groot-Brittanië, terwjjl
andere zich daarbjj alsnog kunnen aansluiten.
Het protocol, bevattende den tekst der overeen
komst, houdt de volgende bepalingen inDe
overeenkomst geldt voor allen, die zich in de
Noordzee, buiten territoriaal water, bevinden aan
boord van een schip van een der contracteerendo
partyen. Zjj verbiedt aan allen, die zich bevinden
aan boord van of behooren tot een visschersvaar-
tuig, sterken drank te koopen en aan ieder om
dien aan deze personen teverkoopen. Ook ruiling
van sterken drank tegen visch, netten of andere
voorwerpen, behoorende tot de uitrusting van het
schip, is verboden. Voor verkoop van andere zaken
dan eterken drank is eene vergunning noodig van
den staat, waartoe het schip behoort, en welke
alleen verleend wordt onder voorwaarde, dat niet
meer sterke drank aan boord worde genomen,
dan noodig is tot eigen gebruik van de beman
ning, en dat die andere zaken, zooals levensmid
delen enz. niet worden ingeruild tegen netten en
andere voorwerpen van uitrusting of vischop
overtreding dezer bepalingen zal iedere staat een
straf stellen, en die overtredingen zullen vervolgd
worden in het land, waar het beschuldigde Bchip
te huis behoort. Voor de naleving der overeen
komst zullen waken kruisers van de verschillende
staten, waarvan de commandanten processen-ver-
baal mogen opmaken en in ernstige gevallen het
schip, dat de overtreding pleegde, mogen opbren
gen naar eene haven van zjjn eigen land."
Het Weekblad van het Recht herinnert hh.
advocaten aan art. 6 van het gewyzigd reglement
van orde en discipline voor de advocaten en pro
cureurs, volgens welke hunne acte van beëediging
in de maand September moet worden geviseerd;
volgens art. 25 van hetzelfde reglement is deze
fluweel buis, zooals de schilders vaak dragen. Zjjn
pantalon was licht grjjs en wjjd, zjjne schoenen
waren zoo laag dat men zjjne rood zjjden kousen
kon zien. Hjj moest ongeveer dertig jaar oud
zjjn, was bleek en blond, had onregelmatige
trekken, oprechte, lichtblauwe oogen en een
kleinen rossigenjknevel. Bjj den eersten oogopslag
zag ik dat hjj de tering had en zelfs in een zeer
vergevorderd tjjdperk. Hjj had zoo'n scherp af-
geteekend rood kleurtje en dan die onnatuurljjk
schitterende oogen 1 Hjj merkte niet dat ik met
den hoed in de hand naderde. Hjj lag droomerig,
met een tevreden glimlach op het gelaat, naar
den helderen hemel te kjjken. Af en toe rook
hjj aan een takje oranjebloesems dat hjj in de
hand hield. Op zjjn voeten lag een open boek,
waarin hjj zooeven scheen gelezen te hebben.
Eindeljjk stoorde ik hem in zjjne bespiegelingen
door mjjzelven voor te stellen en mjjn boodschap
over te brengen. Hjj was verheugd van zjjn
moedertaal weer te hooren, ging overeind zitten,
stak my een uitgeteerde, bloedelooze hand toe,
waarvan de vingers zoo vermagerd waren dat
de ringen er bjjna afvielen. Toen ik mjjn naam
noemde, glimlachte hjj beleefd, doch toen ik zei
dat ik dokter was, kwam er een pjjnljjke uit
drukking op zjjn gelaat, die hjj terstond zocht te
verbergen door zich af te wenden. Ik kende die
beweging maar al te goed uit de hospitalen, bjj
patiënten, die onderzocht moesten worden en bang
waren voor de uitspraak.
„Bljjft gy lang bier i» Serento?" vroeg hy.
bepaling ook van toepassing op hen, die op hun
verzoek als procureur zjjn toegelaten.
In de heden te Goes gehouden raadszitting werd
door burg. en weth. aangeboden hun ontwerpbe
groting, sluitende in ontvang en uitgaaf met
een bedrag van 103.433.20.
De H. O. bedraagt, evenals het vorig jaar,
26500, terwjjl voor onvoorziene uitgaven een
bedrag van 1638.73§ is uitgetrokken.
Wjj werden heden in de gelegenheid gesteld
het proefblad te zien van de nieuwe scboolkaart
van Zeeland, die onder toezicht van den heer
N. A. M. van den Thoorn, ingenieur by 's rjjks
waterstaat te Goes, vervaardigd is door den heer
Chr. van de Linde, hoofd der school te 's Heer
Abtskerke.
In afwjjking van het oorspronkelyk plan,
waarvan wjj in ons nommer van 19 Julijl. mede-
deeling deden, is de kaart zwart op rose-onder-
grond en wordt zjj, in plaats van op vier, op zei
steenen gedrukt. Vuurtorens en spoorwegen zjjn
met rood aangeduid.
De druk op rose-ondergrond heeft het voordeel,
dat daardoor de provinciale grensljjn duidelyk
uitkomt, wjjl de aangrenzende provinciën Zuid-
Holland en Noord-Brabant, benevens het konink-
rjjk België in zwart op witten grond gedrukt
worden.
De kaart is aangenaam voor het oog, van
overlading door namen en teekens is geen sprake
zjj bevat niets meer, maar ook niets minder dan
van eene werkeljjk goede schoolkaart mag ver
wacht worden.
De heer A. W. den Doop alhier, de graveur
uitgever der kaart, heeft den prjjs ervan zeer
billjjk gesteld en wel, los op 10, opgeplakt op
15, zoodat ook dit het aanschaffen der kaart
voor schoolgebruik niet in den weg staat.
De goede indruk, dien de geteekende kaart op
mannen van het vak maakte, zal door dat proef
blad zeker worden verhoogd.
Een onderwjjzer uit Zuid-Beveland schrjjft
ons:
Onlangs heeft het my bjj een verbljjf op
een dorp in Groningen zeer getroffen dat aldaar
het schoolverzuim zoo uiterst gering was. Van
de p. m. 300 leerlingen toch ontbraken er hoog
stens 20. Daardoor kon het klassikaal onderwjjs
en de overgang van de eene klasse naar de andere
geleideljjk voortgaan.
Welk een verschil met onze provincie, ten
minste met Zuid-Beveland, want in Walcheren
en Schouwen is het schoolverzuim zoo groot niet.
Van de 100 leerlingen toch, in Januari jl. op
mjjne school aanwezig, wonen thans nog slechta
44 het onderwjjs bjj. Met Maart reeds begint het
getal te dalen, met Mei vermeerdert het door de
toelating van nieuwe leerlingen, om vervolgens
allengs weer te verminderen tot Sept. Met October
keeren weer eenige leerlingen terug, met Nov.
„Eenige weken En gy vroeg ik ge
dachteloos.
„Ik bljjf hier voor goed. Ik zal hier in
het zuiden sterven."
Hy zei dit zonder eenige ontroering, zoo natuur-
ljjk als men iets vertelt dat zich niet laat weg-
redeneeren maar hjj zag tegeljjkertjjd uit naar
die glinsterende golf, wier zilveren baren op en
neder wiegden en zongen van levenskracht en
eeuwig voorjaar, hjj zag op naar den Vesuvius,
uit wiens blauwen kegel een grjjze rookkolom,
als een wimpel der hope ten hemel steeg.
Ik verborg mjjn ontroering en trachtte hem
moed in te spreken.
„Ach gy kunt mjj niet misleiden, dokter
uwe eigen collega's hebben mjj hierheen gezonden
als het laatste middel En ik beklaag er
mjj niet overintegendeel."
Hy speelde rustig met het takje oranjebloesem,
dat hjj in do hand hield.
„Ja als mjjne ouders nog leafdendan was
het wat anders want die hielden van mjj en
zouden het vreeseljjk gevonden hebben om mjj te
verliezen maar nu die dood zjjn, voel ik mjj
zoo vrjj, zoo vrjj Niemand zal over mjj treu
ren, niemand zal mjj missen ja misschien de
kastelein, die wat aan mjj verdient. Een zieke
betaalt dubbel, zooals gy weet."
Hjj zei dit alles zonder een zweem van bitter
heid en rook telkens aan het verwelkende
bloempje.
Ik kon niets antwoorden. Geen enkel van 4if