W 201.
129* Jaargang.
Vrijdag
27 Augustus.
1886:
6 FEUILLETON.
De eeuwige wet.
Lager Onderwijs.
Middelburg 26 Augustus.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
EEN MERKWAARDIGE DAG.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van nieuwenhtjuzen,te Terneuzen: A.van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekenddat de lessen aan de school
G voor meer uitgebreid of voortgezet lager onder
wijs voor meisjes (hoofd der school mej. S. van
Slee) zullen aanvangen op Maandag den 6 Sep
tember a., des voormiddags te 9 uren, in het
gebouw op de Haringplaats.
Middelburg, den 25 Augustus 1886.
De burgemeester en wethouders voornoemd.
F. ERMERINS, L. B.
d a aocvotq.l'l q
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
(27 Augustus 1816.)
door
F. NAGTGLAS.
{Slot).
De vermetelheid van den aanval had de Alge
rijnen een oogenblik verbasterd, doch later werd
het vuur krachtig beantwoord en kregen vooral
de Engelschen vele dooden en gewonden. Op de
Impregnable een 98er, wier ankertouwen afgescho
ten werden, viel een bom die vjjttig schepelingen
buiten gevecht stelde. Zelfs lord Exmouth be
kwam een schram en aan zijne zjjde werd kapitein
Brisbane door een matten geweerkogel, die hem
een oogenblik bewusteloos maakte, getroffen. De
orde werd echter geen oogenblik gestoord, en toen
de Charlotte door het losraken der brandende
wrakken in gevaar scheen te komen en sloepen
tot hulp werden aangeboden, klonk het lakonieke
antwoord »Wjj hebben op alles gerekendga voort
met vuren" Van Capellen had bp den aanvang
van den strjjd last gegeven om stelling te nemen
aan bakboord zjjde van den Engelschen admiraal,
wat onder een kruisvuur van meer dan honderd
stukken door de Melampus, meesterlijk werd ver
richt; de Diana, met niet minder zeemanschap
bestuurd, volgde en W6erde zich kloekmoedig met
18 ponders tegen de 42 ponders der vijandelijke
batterp, in welk gevecht den adelborst der le kl.
A. J. Weerts de beide beenen werden afgeschoten,
aan welke wond hp kort daarop overleed. De
Amstel dreef, door het afschieten der achtertou
wen, met zjjn spiegel naar de vpandelpke batte
rpen, waarop sloepen van de Eendracht het schip
voortboegseerden. Daarbjj werd een jol in den
grond geschoten en de 2® luitenant Witte van
Oldenbarneveld doodeljjk gekwetst. Omstreeks zes
uur begon het vuur van de moelje te verzwakken
en kon men tusschen den dikken kruitdamp
door, de uitwerkselen van het bombardement
aanschouwen. Het was een tooneel, gelpk lord
Exmouth in zjjn rapport schrijft, door geen pen
te schetsen. Een groot deel der stad was vernield;
het tuighuis en de magazijnen lagen in puin, en
Novelle van E MI L M A RRIO T.
IV.
„Ik had mpn vrouw zeer lief en meende dat
zjj ook van rnjj hield," zei de koopman, „en de
eerste jaren van ons huweljjk waren inderdaad
zeer gelukkig en kalm. Later begreep ik echter
dat Anna mp alleen getrouwd had om geborgen
te zpn, zooals zooveel meisjes doen; ik voelde
dat zjj hoe langer hoe meer van mp en het kind
vervreemdde en op zekeren dag kwam zjj niet naar
huis, keerde nooit terug en ik vernam alleen dat
zp naar het buitenland gegaan en met een ander
gehuwd was. Ik kan u zeggen dat ik toen zeer
ongelukkig wasniet omdat ik haar verloren had
ik had niets aan haar verloren maar omdat
ik mpn innige, warme liefde aan een onwaardige
verspild had. Ik heb mp verder niet om haar
bekommerddoch zonder er naar te vragen ver
nam ik dat zjj niet gelukkig was, dat haar man
haar slecht behandelde Eenige jaren geleden
is zp gestorven."
„Waarom neemt gjj geen tweede vrouw?"
vroeg Martha.
„O 1 Martha 1" viel Marie in. „Hoe kan
iemand ten tweeden male trouwen? Dat begrjjp
ik nooit. Als ik gelukkig gehuwd was geweest,
4an sou ik bet ter wil lp van (jen geliefden doode
achter de moelje, stond de geheele Algerjjnsche
vloot, waarvan het voorste fregat door eenige
stoute Engelsche adelborsten geënterd was, in
vlammen. Om 10 uren oordeelde de opperbevel
hebber, steeds den regel gedachtig dat de oorlog
slechts een middel mag zpn om tot den vrede te
komen, den strpd beslist, en gaf bevel om buiten
het bereik van het geschut te wjjken, wat onder
het vuur van enkele der nog werkzame batterpen
boven in de stad, in goede orde werd volbracht.
De landwind kwam echter spoedig door, en de
vloot liet 's nachts te 2 uren, onder een hevig
onweder, veilig in de baai het anker vallen. De
Engelschen telden 123 dooden en 690 gekwetsten
en de Nederlanders hadden 11 gesneuvelden (3 op
de Melampus, 6 op de Diana en 2 op de Amstel
en 56 gewonden. Dit geringe verlies was zeer
opmerkelijk, vooral met het oog op de groote
schade aan touwwerk en rondhout, terwjjl menige
kogel de rolpaarden raakte en een eind weegs
door den kuil snorde. Men schatte dat er van
de Algerijnen wel een zes of zevenduizend waren
gedood en hun admiraal, die den Dep de verdediging
had aangeraden, was reeds spoedig als een offer
aan de volkswoede onthoofd. De uitslag van den
strpd was luisterrpk. De Algerpnen schenen zich
te vleien dat de vloot voor goed afdeinsde, doch
toen den volgenden morgen de schepen weer in
goede orde kwamen opzeilen, haastte de Dep,
de 47jarige Omarebn Mohamed, zich om de
vroeger gestelde voorwaarden aan te nemen. Meer
dan duizend Christenslaven, waaronder ook Neder
landers waren, werden in vrjjheid gesteld, met de
plechtige belofte dat krijgsgevangenen voortaan
nooit meer in slavernjj zouden worden gehouden,
terwjjl de door Sardinië en Napels betaalde
382.000 piasters voor losgelden dadeljjk moesten
worden teruggegeven. Bovendien was geëischt
dat de Engelsche er de Nederlandschg vlag ieder
met 21 schoten moesten worden gegroet.
Toen na het staken van het bombardement de
Queen Charlotte langs de Melampus liep, begeerde
lord Exmouth onzen admiraal te ontmoeten. Hp
drukte hem harteljjk de hand met de verzekering
dat hp tpdens den strpd de Nederlanders niet
uit het oog had verloren en dat zp geen gering
aandeel hadden in den roem van den dag. Ook
in zpn verslag was de opperbevelhebber zeer
billijk jegens de oude geallieerden, de dankbare
erkentenis hunner goede diensten, zoo schreef hp,
zou slechts met zpn leven eindigen. Bjj het
feestelijk afscheidsmaal aan boord van het ad
miraalschip stelde de vlootvoogd een dronk in op
de nagedachtenis van De Ruyter en daarna op
die van Nelson, niet alleen, zooals hjj zeide, om
dat De Ruyter ouder was, maar ook omdat hp
grooter mocht heeten.
Op last der admiralen werd op den eerstvol-
genden Zondag aan boord van ieder schip eene
opzettelijke godsdienstoefening gehouden om de
Voorzienigheid te danken voor de behaalde zege
praal en de verlossing der Christenslaven. Het
was, zeide mp, dhr. Van Citters, een aandoenljjk
onvergetelijk oogenblik, toen de zes en twintig
niet willen doenen na een ongelukkig huweljjk
zou mij de moed er toe ontbreken."
„Ik zou het er wel op willen wagen," zei
de koopman en zag haar onafgebroken aan.
»Maar ik zou de rechte moeten vinden, een vriendin
voor mp en een moeder voor mjjn kind.
Marie merkte dien blik op en werd nadenkend.
Wanneer de koopman met Martha alleen was
spraken zp meestal over Marie.
»Ik moet er eens ronduit met u overspreken,"
zei Martha op zekeren dag. „Voor haar houd ik
rnjj goed maar begrppt gjj haar zonderlinge
manier van zjjn? Zp is het en zjj is het niet
ik ken haar te nauwernood meer. Zjj is
plotseling verschenen en zal even plotseling weer
verdwijnen. Zjj behoort zich zelf niet meer toe,
haar gedachten verwjjlen ergens anders wat
zou haar toch zoo bezig houden?"
„Misschien een man," hernam hjj aarzelend.
„De herinnering aan een man."
Waarom ook Diet!" riep Martha harts
tochtelijk uit. „Maar waarom is die man dan niet
bjj haar Waarom spreekt zjj niet van hem Zou
hjj harer dan niet waardig zpn?"
„Zp behoort tot die vrouwen, waarvan mis
bruik gemaakt wordt," zei de koopman. „Het is
merkwaardig dat zulke edele wezens zich altjjd
aan onwaardigen ketenen. Als ik zoo gelukkig
was geweest van zulk een vrouw te vinden, zou
ik haar op de handen gedragen hebben."
Hjj keerde zich af en onderdrukte een zucht,
't geen Martha eehter niet ontging en zjj zag
bevrjjde Nederlanders aan boord van de Dageraad
kwamen, welk fregat hen naar het vaderland zou
terugvoeren.
Het bericht der tuchtiging van de gevreesde
Algerpnen, klonk als een bljjde mare door de be
schaafde wereld. Alleen de nieuwsbladen van
het nog door de geallieerden bezette Frankrijk
stemden slechts flauw mede in dien juichtoon.
Ook in Nederland was de indruk der goede tjj ding,
die door kanonschoten aan de bewoners der
residentie kenbaar werd gemaakt, ontzagljjk groot.
In de meeste nieuwsbladen o. a. ook in de Mid-
delburgsche Courant van 17 Aug. waren de tochten
tegen Algiers min of meer omstandig besproken,
en het officieele bericht der overwinning door
den luit. Arriens op den 16 Sept. aan den minister
van marine overgebracht, viel als een zonnestraal
uit de meestal bewolkte lucht van dat voorbeel
deloos sombere jaar.
Op den 1 Oct. zond de koning aan de staten-
generaal het vredestraktaat met Omar den Basha,
Dep en gouverneur der vestingen van Algiers
gesloten, en bepaalde dat op Zondag den 20 Oct.
in de kerken van alle gezindheden aan den
Allerhoogste een dankoffer zou worden gebracht
voor het roemvol aandeel onzer zeemacht in de
behaalde zegepraalde vrjjmaking der slaven en
het herstel van den vrede. Op onderscheiden
plaatsen in Noord- en Zuid-Nederland werd de
overwinning feesteljjk herdacht, o. a. te Ostende;
en vooral te Apeldoorn, waar het hart van den
ouden admiraal v. Kinsbergen nog warm klopte
voor den roem van ons zeewezen. Niet het minst
juichte men echter te Schiedam, waar eene samen
komst van het Nuts-departement door een 12-tal
pas uit de slavernjj verloste mannen bjjgewoond
werd en de spreker zjjn toespraak naar waarheid
kon eindigen met te zeggen:
„Holland schijnt twee eeuwen jonger,
Dan het was voor twintig jaar."
Aan belooningen ontbrak het niet. De vice-
admiraal Yan Capellen, kreeg te gelpk met den
Britschen opperbevelhebber, het grootkruis der
Militaire Willemsorde de kapiteins-kommandanten
ontvingen de 3e klasse dier orde, terwjjl de overste
Wardenburg, de luit. Arriens en nog enkele
schepelingen met de 4e klasse werden versierd.
De opper-chirurgpn Krabacher en de chir.-
majoors op de Melampus en Diana A. Robyn en
D. A. Tappers, werden ridders der orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Ook in Engeland was de vreugde algemeen en
werden de dappere strijders met onderscheidingen
en geschenken vereerd. De vlootvoogd, die ofschoon
negen en vjjftig jaren oud en van zijn vroegste
jeugd in dienst, voor het eerst het oppergezag
voerde, werd tot viscount verhevenBrisbane tot
ridder geslagen en ook onze vice-admiraal met
anderen in de Bath-orde opgenomen.
Spoedig ondervond de handel de weldadige
gevolgen der tuchtiging van de roofstaten. De
kracht der Algerpnen was voor lang gefnuikt en
van een eigenljjke zeemacht was later geen sprake
meer. Een jaar daarna, in Sept. 1817, werd de
hem van ter zjjde wantrouwend aan. Was het
mogeljjk? Kon die oudachtige man, die weduw
naar, met zpn moederloos kind zich zoover ver
geten dat hjj zjjne oogen tot Marie durfde opslaan
Tot Marie, die zjj aan niemand, zelfs den besten
niet gegund had. Zou hp vermetel genoeg zjjn
om te hopen? Toorn en ijverzucht maakten zich
van haar meester. Er waren dus menschen, die
er in stilte op bedacht waren om haar haar
kleinood te ontstelenHjj was wellicht niet
de eenige. Die gedachte veroorzaakte haar tal-
looze kwellingen. Toen zjj weer eenigszins bedaard
was, moest zjj bekennen dat Marie te zien, dageljjks
met haar om te gaan en haar niet te beminnen,
iets onmogelpks was. En die man scheen te be
minnen zonder hoop; hjj drong zich nooit aan
Marie op, kwam slechts bjj haar aan huis, wanneer
Martha hem uitnoodigde, bleef nooit lang en was
al gelukkig als Marie een vriendeljjk woord voor
hem over had, dat hjj steeds als een onverdiende
gunst aannam. Hij vereerde haar als een heilige
en als zjj lief en deelnemend jegens zjjn kind was
straalde zjjn gelaat van vreugde en dankbaarheid.
Martha kon hem niets verwpten; kon hjj het
helpen dat hjj Marie beminde? Bovendien deed
hjj immers zjjn best om zjjn gevoel zoo goed
mogeljjk te verbergen.
Martha vergaf hem zjjn vermetelheid maar de
ontdekking dier neiging deed haar een blik slaan
in een afgrond, waarin zjj zichzelf vreesde te
verliezen. Marie was een vrouw, een schoone
vrouw 1 Marie werd bemind, begeerd,,, daaraan
Dey Omar vermoord en weder een jaar later werd
zijn opvolger door de pest weggerukt. Deze werd
opgevolgd door Hussein Pacha (al Hossayns-ebn-
el-Hasan) onder wiens bestuur de zeerooverjj weer
begon op te steken, zoodat Engelsche oorlogschepen
voor de stad verschenen, en ook het Nederlandsch
eskader, dat toen jaarljjks in de Middellandsche
zee kruiste en in dien tjjd getuige was der gru
welen door de Turken op Chios (Aug. 1822) en
op Candia (1825) gepleegd, last kreeg om naar
Algiers koers te zetten, toen de onderhandelingen
naar wensch slaagden. Frankrjjk, dat sedert
jaren een tal van grieven tegen de Algerpnen had
en wiens consul-generaal in Augustus 1827 door
den Dey in het openbaar was beleedigd en met
een waaier geslagen, besloot om voor goed een
einde aan den schandelijken roofstaat te maken.
In Juni 1830 werd een leger van ruim dertig
duizend man onder den generaal De Bourmont,
op de vloot van den admiraal Duperrey naar
Algiers overgebracht. Na een korten doch hevigen
tegenstand, werd de stad op den 5 Juli ingeno
men, en in dezelfde maand, dat te Parjjs de
oudste tak der Bourbons van den troon werd
gestooten, legde een dapper leger de grondslagen
van het schoone en rjjke gewest, dat Frankrjjk
aan de overzjjde der Middellandsche zee bezit.
De 27 Augustus verdient in Nederland een
gedenkdag te blijven van een merkwaardig wapen
feit. Het belang onzer deelneming aan de tuch
tiging der zeeroovers, werd ook door den dichter
Maarten Westerman uitgesproken, toen hjj kort
daarna den pas met de jeugdige grootvorstin van
Rusland gehuwden kroonprins in den gala-schouw
burg te Amsterdam geluk wenschte. Hjj besloot
zijne kernachtige toespraak met de ook in onzen
tpd nog behartigengwaardige woorden
«Blijf, o, Neerland, blyf het toonen,
Toonen met den ouden gloed,
Dat hier liefde en eendracht wonen,
Rust en veerkracht, deugd en inoed".
Domburg, 20 Aug. '86.
De overvolle tribunes der Eerste kamer bewezen
gisteren de groote belangstelling van het publiek
in de interpellatie van den heer Elout van
Soeterwoude.
Over de antwoorden van den minister van
koloniën schrijft het Vad. in zjjn kameroverzicht
De minister van koloniën zelden verlegen, was
zeer op zijn dreef en had op elke vraag een kort
en recbtstreeksch antwoord, dat bjj den heer Elout
op een paar ondergeschikte punten nog slechts een
flauwe bedenking uitlokte, maar bp niemand in de
kamer verder behoefte aan meer licht deed ontstaan#
En toch, wat heeft de minister eigenljjk gezegd
Wjj bepalen ons tot de eerste drie vragen, die
uit een algemeen oogpunt van verreweg het grootste
gewicht waren.
Hoe staat het met Atjeh en den menschen- en
schattenverslindenden strjjd? Wjj vernamen, dat de
regeering den toestand van het oogenblik hand
havende, geheel het advies volgt van generaal
Demmeni en dat generaal Demmeni van volharding
had zp tot nog toe nooit gedacht, nooit willen
denken. Omdat zp zelf niets om mannen gaf en
niets anders begeerde dan de vriendschap van
Marie, had zij bjj haar stilzwijgend dezelfde ge
voelens verondersteld. Tot nog toe had zjj da
mannen slechts over het hoofd geziennu ver
foeide zjj hen. In eiken man zag zjj thans een
vjjand, een roover van haar geluk. Haar hart
werd door jaloezie gefolterd. Zp zou Marie wel
hebben willen verbergen, bewaken, met haar naar
een onbewoond eiland trekken
Als Marie van een wandeling terugkeerde vroeg
zjj angstig en wantrouwend„Is u ook iemand
gevolgd Heeft men u niet lastig gevallen, of
aangekeken, of toegesproken Gp moest nooit
zonder sluier uitgaan."
„Wat hebt gp toch antwoordde Maria
verbaasd„Ik wilde dat gp rnjj met rust liet."
Het tegenwoordige kon Martha nog verdragen,
maar het verledene 1 Die zes jaren, waarvan zjj
niets af wist, die lieten haar dag noch nachtrust.
Die stonden tusschen haar en Marie —onverbid
delijk als het noodlot. Wat was er in hun schoot
begraven, dat als uit het graf oprees, de armen
tusschen haar beiden uitstrekte en haar scheidde?
Zou het inderdaad de liefde voor een man zpn
O God 1 Martha zou alles eerder hebben kunnen
verdragen dan dat.
Die inwendige strpd harer vriendin ontging
Marie geenszins, maar zjj scheen er veeleer door
geërgerd dan getroffen te zpn. Ook tegenover dep
koopman werd zjj stjjver en stroever,
