N° 194.
Donderdag
19 Augustus.
129*
1886J
FEUILLETON.
Ik zal het vergelden.
Middelburg 18 Augustus.
ÜP
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
-■
MIDDELBllRGSCiE COURANT.
w
Agenten te Vliasingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kniiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de MooiJ,te Tholen: W. A. van NiETJWENHHijzEN,te Terneuzen: A.van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
Het Handelsblad is van oordeel, dat, ofschoon
bljjkens het verslag de meerderheid van de leden
der tweede kamer de formulering van een nieuw
artikel omtrent het kiesrecht aan de regeering wil
overlaten, er toch in het verslag iets voorkomt,
waarin de regeering de bouwatoffen, ja, de be
woordingen van het nieuwe artikel, zooals de
meerderheid dat wenscht, voor zich vindt liggen.
Eerst geve de grondwet de algemeene eischen,
voor den kiezer te stellen, en die, welke op leeftjjd,
geslacht, nationaliteit en burgerlijke eer betrekking
hebben. En dan eene bijzondere bepaling, die
het stellen van verdere eischen wel aan den ge
wonen wetgever overlaat, maar dezen althans bindt
om die eischen te toetsen aan geschiktheid en
zelfstandigheid.
Met zulk eene bepaling, zegt het Hdbld., zal
het allemans-stemrecht of allemensch-stemrecht
onbestaanbaar zijn, zoolang de gewone wetgever
niet van oordeel is, dat alle mannen of alle menschen,
die Nederlandsche staatsburgers zijn, geschikt en
zelfstandig genoeg zijn om het kiesrecht uit te
oefenen. Het kiesrecht wordt zoodoende niet een
natuurrecht, waarmeê men geboren wordt, maar
een recht, dat een burger eerst mag uitoefenen,
als de wet hem geschikt en zelfstandig verklaart.
Het Hdbld. meent, dat deze formule ook voor de
regeering aannemelijk is. Maar te gelijker tijd moet
een voorloopig kiesreglement worden aangeboden,
dat een zeer ruimen kring van burgers aanwijst,
aan wie de grondwetgever reeds terstond de ver-
eischte geschiktheid en onafhankelijkheid toekent
en waarin ook wie men de gezeten werklieden
noemt en dat zjjn in de eerste plaats die, welke
personeele belasting betalen worden opgenomen.
Dat reglement moet de richting aanduiden, waar
naar gestreefd wordt, en die richting is niet in
krimping, maar zeer sterke uitbreiding van het
kiesrecht.
Naar aanleiding van het bericht, dat de minister
van binnenlandsche zaken aan eene commissie
van geneeskundige ambtenaren opdroeg advies uit
te breDgen omtrent de noodzakelijkheid van een
onderzoek in zake de toepassing der fabriebshygiëne
in de Nederl. fabrieken, wordt de aandacht der
N. R. Crt. gevestigd op de jongste jaarverslagen
van het geneeskundig staatstoezicht, waarin uit
voerig mededeeling wordt gedaan der adviezen
door verschillende geneeskundige inspecteurs en
adj.-inspecteurs aan ged. staten in zake fabrieks
hygiëne en arbeid van kinderen in fabrieken toe.
gezonden, die echter tot heden zonder gevolg
gebleven zjjn, daar het geneeskundig staatstoezicht
slechts adviseerend optreedt.
Men meldt aan het Rott. Nbl. dat de minister
van financiën een voorstel tot herziening der wet
op de burgerlijke pensioenen aan de goedkeuring
der kamers zal onderwerpen.
6.
(TJ it het HeenscK)
van CA KIT ETLAR.
„Zei hjj niet dat ik in staat was om hen
allen onder de tafel te drukken vroeg Terkei
met vuur.
»Zeker, maar het was toch vooral uw stem,
die hjj prees, „zulk een fraai geluid als de
leenheer had, wanneer hg liederen zong!" Ter kei
knikte welgevallig en zichtbaar voldaan, telkens
wanneer Jes weer een zjjner voortreffelijkheden
op noemde. Al wat hg hoorde, klonk hem als
muziek in de ooren. Hg luisterde naar die woor
den en die geloofwaardige stem, zonder op de
spottende, guitige uitdrukking te letten, die er
mee gepaard ging. Na een korte poos begon hg
eensklaps te zingen, valsch, héesch, hggend met
een krassend geluid en op het laatst zoo doordrin
gend, dat het kind in de wieg begon te schreeuwen
en Ana Maria uit de keuken kwam loopen, over
tuigd dat Jes nu bezig wa* met den leenheer te
vermoorden. Zg zag Terkei half opgericht, met
beide handen op den kant der legerstede zitten
en Jes bg de tafel staan, den maat slaande met
het hoofd en een gezicht dat de grootste ver
rukking te kennen gaf. Toen het gezang uit was
had de leenheer een violetkleurig gelaat. Hg
Jrok zjjn jas heelemaal nit en ging weer rechtuit
De raad van toezicht op de spoorwegdiensten
is met de spoorwegbesturen in overleg getreden
over eene betere verlichting der buitenpleinen van
stations, waar die voornamelgk in buitengemeenten,
wier kom ver van het station is gelegen, te
wenschen overlaat. Een ongeval, een reiziger te
Eist overkomen, gaf hiertoe aanleiding. De raad
ondervindt in deze zaak bg de spoorwegbesturen
weinig medewerking. Mocht verbetering afstuiten
op bepaalde weigering, dan geeft de raad den
minister van waterstaat in overweging de wettelgke
voorschriften, met het oog op het te bereiken
doel, aan te vullen.
Aan mr J. W. Römer is, op zgn daartoe ge
daan verzoek, met ingang van 1 September 1886,
eervol ontslag verleend als procureur-generaal bg
den Hoogen Raad der Nederlanden, met dankbe
tuiging voor de vele en gewichtige diensten, door
hem in verschillende rechterlgke betrekkingen
aan den koning en den lande bewezen.
Z. M. de koning heeft den eersten luitenant W,
M. Wgnaendts, van het 7e regiment infanterie,
in garnizoen te Amsterdam, bg wgze van onder
scheiding wegens zgne koene en beleidvolle hou
ding tgdens het oproer in den Jordaan, in rang
overgeplaatst bg het regiment grenadiers en jagers
te 's Gravenhage.
Naar wg vernemen zal de Nederlandsche stoom
boot Mij te Amsterdam haar stoomschepen niet
langer van Terneuzen op Londen doen varen,
maar voornemens zgn die voortaan vanVlissingen
gebruik te doen maken.
Voor Londensche rekening, zou dan de lgn
TerneuzenLonden voorzien worden.
Naar men aan de Arnh. Crt. mededeelt,
wordt het getal beschikbare plaatsen aan de
militaire school te Haarlem verre overtroffen
door dat der aspiranten. Onder dezen bevinden
zich zelfs heeren, in 't bezit van het diploma als
civiel-ingenieur, zoodat men mettertgd infanterie-
officieren zal kunnen bekomen, geschikt om den
dienst hunner collega's bg de genie waar te nemen.
Aan een relaas van het afloopen van de Hok
Canton in de Penang Gaz. dd. 22 Juni ontleenen
wg nog het volgende:
„Terwgl dit alles aan boord van de Canton voor
viel, wachtte kapitein Roura aan den wal te Rigas
reeds eenige uren te vergeefs op Toekoe Oemar
voor het afwegen der peper, en kwam het hem
vreemd voor dat ook de Atjehers, die reeds een
begin hadden gemaakt met het wegen, den arbeid
staakten. Kort daarop hoorde hg geschreeuw aan
het strand en werd hem meegedeeld dat hg beter
zou doen de vlucht te nemen, daar hg anders
vermoord zou worden. Hg sprong onmiddellgk
in een boot en zette koers naar de Canton, terwgl
hg den lieden van zgn eigen schoener in het
voorbg varen toeriep zee te kiezen.
Aan boord van de Canton, gekomen en ziende
wat er voorgevallen was, vergewiste hg zich da-
in het bed liggen.
„Ik heb hongerriep hg even daarna, „bezorg
mg wat te eten. Maar hier in dit hondenhok
zal wel geen menschelgk voedsel te vinden zgn?
Maar wat drommel wat hangt daar op dat rek
Snippen Te dekselwaar hebt gg die van daan
gehaald, sehurk
„Die vang ik in strikken voor mgnheer
Hartvig, hg houdt zooveel van die vogels."
„En wat is er in die kruik met bladeren
er over?"
„Aardbeziën, die mgn vrouw voor mevrouw
Christina geplukt heeft."
„Als men die snippen maar behoorlgk ge
braden kon krggen Ik houd er ook zoo veel van."
„Dat zou wel gaan. Ana Marie is in de
laatste jaren keukenmeid op het heerenhuis
geweest."
„Dat belooft watLaat zg ze alle vier klaar
maken, of zg krggt een ongeluk."
De vogels werden gebraden, Terkei at, daarna
gebruikte hg eenige versche aardbeziën en smakte
met de tong, ten bewgze dat het lekker smaakte.
„Nu ben ik moede en ga een beetje slapen.
Maak het bed op en wees zoo stil als een muis;
als gg u verroert, rgt ik u den maag open."
Hg legde zich ter ruste, sloot de oogen en deed
alsof hg sliep. Toen hg onverwachts opkeek, zat
Jes naast hem en joeg de vliegen weg. Terkei
glimlachte, knikte hem toe en keerde zich naar
den muur. Weldra verkondigde eenige lage, brom
mende tonen dat hjj inderdaad ingeslapen was.
delgk van den stoomdruk en toen deze hem
voldoende bleek om te kunnen wegstoomen, sloeg
hg, volgens zgn eigen verklaring, de bout uit de
ankerketting en liet het anker slippen. De Serang
beweert echter dat hg reeds met dien arbeid bezig
was, toen kapitein Roura aan boord kwam en
deze er niets mede te maken had. Hoe 't ook
zij, de laatste nam het bevel over de Canton
op zich en bracht den stoomer naar Oleh-leh,
waar in de nabgheid van het stoomschip Rajah,
eigendom van dezelfde kongsie, het anker neer
gelaten werd.
Kapitein Kerr van de Rajah kwam onmiddellijk
aan boord, nadat men hem toegeroepen had wat
er gebeurd was en volgens diens verklaring was
het tooneel dat hg te zien kreeg zoo gruwelgk
als slechts te bedenken is. Vooral de vreeselgk
verminkte lgken van den eersten officier en van
Mc Culloch maakten een allerpgnlgksten indruk.
Kapitein Kerr nam onmiddellgk het bevel over
het schip op zich en roeide, nadat hg het veilig
voor anker had gebracht, terstond naar Oleh-leh,
om daar bg het bestuur kennis te geven van het
gebeurde. Kort daarop ontving kapitein Kerr
bericht uit Kotta-Radja, dat de gouverneur den
volgenden morgen naar Oleh-leh zou komen.
Kapitein Kerr ging daarop naar boord terug en
maakte alles gereed voorde begrafenis, welke den
volgenden morgen zeer in de vroegte plaats had.
De heer Tolson las den Engelschen tekst van
het begrafenisrituaal voor en de predikant hield
daarna een indrukwekkende Igkrede. De begrafenis
werd bggewoond door alle burgerlgke ambtenaren;
militairen of vertegenwoordigers van het bestuur
waren niet aanwezig. De gouverneur, vergezeld
van verschillende ambtenaren, kwam dienzelfden
morgen te Oleh-leh om een onderzoek in te stellen
en keerde daarna naar Kotta-Radja terug. Kapitein
"Kerr en de havenmeester inspecteerden de Hok
Canton en brachten daarover rapport uit. Het bevel
over het Bchip werd voorloopig opgedragen aan
den eersten officier van de Rajah en Donderdag
avond verliet kapitein Kerr Oleh-leh met orders
voor de commandanten der oorlogschepen op de
Oostkust van Atjeh en met brieven en telegram
men voor Penang, die geadresseerd waren aan het
Nederlandsch-Indische gouvernement".
In zjjn nommer van den 25en Juni schrijft
hetzelfde blad o. a. nog:
»Het Hollandsche gouvernement zal het geld
enz., vergoeden, dat bij de plundering der Hok
Canton is ontvreemd, alsmede alle schade, die
het schip geleden heeft".
Den len Juni jl. overleed te Buenos Aires, in
Zuid-Amerika, in den ouderdom van 45 jaren, de
heer I. P. Bredius, vroeger lid der Tweede kamer
van de staten-generaal voor het hoofdkiesdistrict
Goes, later' professor in de Duilsche taal te Bue
nos Aires.
Een der Indische bladen meldt, dat bjj de
ontzegeling van den inboedel van wijlen den
heer O. E. Swaving een mes werd gevonden,
dat ongetwijfeld datgene zal zjjn, waarnaar de
Toen hjj weer ontwaakte scheen de middagzon
door het kleine vensterJes zat nog stil en on-
bewegeljjk aan het hoofdeneinde.
„Gjj heb mjj te lang laten slapen, gauwdief.
De dag is bjjna voorbjj, de zon gaat achter de
bergen onder. Nu is de uitspraak gedaan en
Hartvig Saie heeft zeker zijn proces gewonnen.
Dat alles hebben wjj aan u te danken." Hjj
stond op en ging geeuwende op de beddeplank
zitten.
Jes knielde naast hem neer en zei ootmoedig
en smeekend
„Gjj vergist u edele heerAls het zoo is
dat mjjnheer Hartvig het proces gewonnen beeft,
dan is dat slechts uw schuld, daar gjj u liet
overhalen om in mjjn armoedige hut te blijven.
Al de landheeren in den omtrek beteekenen niets
Alleen voor u was hij bevreesd. Gjj overreedt de
lieden van Oost en West. Gjj wil toch niet slechter
zjjn dan uw naam en wrok koesteren jegens een
oud vriend, omdat er een hond in het spel ge
komen is In de lente ontnaamt gij Kip aan
Hartvig; van morgen wildet gjj hem van zjjn
zalm en zjjn haring beroovenvan middag hebt
gjj zjjne vogels en de aarbeziën van mevrouw
opgegeten, wat bljjft den heer van Lönborg eindeljjk
nog over
Terkei barstte in een schaterend gelach uit
en hield zich met beide handen aan de bedde
plank vast.
„Dat is de grootste pret, die ik van daag
gehad heb, dat ik zjjn vogels en haar aardbeien
justitie zéé lang heeft laten zoeken. Het mes was,
of liever is nog bedekt met roode vlekken, welke
zonder twjjfel en zooals later uit een scheikundig
onderzoek zal moeten bljjken, van bloed afkom
stig waren. Van de vondst is door den secretaris
(fg. assistent-resident) proces-verbaal, onderteekend
door een paar heeren, die bij de ontzegeling
tegenwoordig waren, opgemaakt, terwjjl het
corpus delicti ODgewasschen naar Samarang werd
opgezonden.
Emile Michel, bekend o. a. door een werk over
Rembrandt, geeft in „l'Art" van 1 Aug. het le
gedeelte van een beschouwing over ons rijksmu
seum.
Zjjn oordeel verschilt hemelsbreed van dat van
dr Reichensperger, wiens lofspraken op het rijks
museum wjj voor eenige dagen onzen lezers mede
deelden.
Hjj had, zegt hjj, zoo streng over dat museum
hooren oordeelen, dat hjj aan eenige overdrijving
dacht. Nu geeft hjj zelf zjjn oordeel. Uit de
verte had hjj er een vrjj goeden indruk van ont
vangen, zooals het daar staat, omringd van groen
en geheel vrjj. Hjj gevoelde zich aanvankeljjk
gestemd voor deze »tentative de restauration
d'un style soi-disant national". Ongelukkig houdt
die goede indruk geen stand, hoe nader men komt,
hoe meer de aanmerkingen zich in menigte op
dringen. Niets in dit gebouw doet zjjn bestem
ming bevroeden. Is het een stadhuis, een klooster
of een gesticht van weldadigheid De twjjfel is
hem des te gerechtvaardigder, daar het nieuwe
stationsgebouw een geljjksoortig karakter draagt
en evenmin zjjn bestemming verraadt. Al de
kennis en ondervinding, waar andere musea gele
genheid toe boden, schjjnen den architect vreemd
te zijn gebleven. Hjj schjjnt >a tout prix" de
aandacht alleen voor zjjn gebouw te hebben ge
zocht zonder zich om de eischen van het inwen
dige te bekoiümeren. Yan binnen geen zweem
van stelselmatige rangschikking. De voorhal met
haar bonte glazen, waarin een slecht beeld van
Rembrandt voorkomt; de tweede doorgang, met
met zjjn bonte gordjjnen en te kleine zjjkabinet-
tende nadeelige werking van het licht in de
eerezaalde kolommen met vergulde poppen,
>plus que médiocres", de toestand van Rembrandts
Schutters, „ce pauvre tableau qui ne laisse plus
rien soupijonner de ses transparences myaterieuses
et veloutées", in dit alles »l'erreur est com
pléte". De weinige methode in de schikking van
het overige, de nabjjheid der nieuwe schilderpen,
met zooveel kaf onder het koorn, worden verder
door hemafgekeurd.
Naar aanleiding van de genomen besluiten in
de Maandag gehouden vergadering van de kamer
van koophandel alhier is door het bureau aan de
Tweede kamer het volgende adres ingezonden.
Het wetsontwerp tot regeling der gemeenschap
door electrische telephonen, bjj koninkljjke bood
schap van 14 Juli opnieuw aan uwe vergadering
ter overweging aangeboden, bevat o. a. een drietal
heb opgegeten. Maar hangen zult gjj toch. Kom
help mij mjjn jas aantrekken. VoorzichtigDe
voering in de eene mouw is gescheurd. Kjjk
nu eens uit naar mjjn paard en neem dat bankje
mee, opdat ik daarmee ban opstjjgen."
„Neen edele heer, dat is niet noodigvan
morgen ben ik eoo lomp geweest om u van uw
paard te lichtennu mag ik er u ten minste
wel weer opzetten."
Daarop nam hjj den dikken man weer op zjjn
arm, droeg hem het huisje uit en tilde hem op
het paard.
„Nu zult gjj Gods zegen verwerven als gjj
Hartvig de hand reikt, wanneer gjj hem ontmoet.
Dan is al het kwaad vergeten en kan hjj weer
in zijn burchtzaal naar uwe liederen zitten luisteren
als van ouds."
„Maar wat drommel, waarom vraagt gjj
geen vergiffenis voor u zeiven? Uw nek is vrjj
wat dichter bjj den strop dan die van Hartvig."
Jes schudde lachend het hoofd.
„Voor mjj is er geen gevaar; ik sta veelte
ver beneden u, dan dat gjj mjj kunt bereiken.
Wat heb ik eigenlijk gedaan? Hetzelfde wat ik
den heer Hartvig beloofde op dien zomerdag, toen
bjj mjj bevrjjdde, zou ik ook voor u doen, als gjj
in zjjn plaats waart geweest."
Terkei Brok zat te paardhjj keerde zich in
het zadel om en zei
„Als gjj één woord vertelt van hetgeen er
van daag gebeurd is, kom ik u terstond de
ooren afsnjjden."
