FEUILLETON.
Don Cesualdo.
Verspreide Berichten.
Onderwijs.
Landbouw
Rechtszaken,
eene worsteling wie geljfk zon kr jjgen: de gemeente
ot de kerk, en waardoor het aanbrengen van den
sluitsteen van den toren zelf tot ongerief van het
publiek een heel jaar ongeveer verschoven is.
Nog eene andere zaak, die lang hangende is
geweest, kwam eindelijk tot eene beslissing. Het
gemeentebestuur kon het nl. met ged, st. maar
niet eens worden over de schoolgeldheffing voor
het onderwjjs in de Fransche taal en hoewel de
onderwijzer voor die taal reeds sedert half Nov.
11. in functie is, kon tot heden met dat onderwjjs
niet worden aangevangen. Eindeljjk ia de goed
keuring van ged. st. ingekomen en kon de voor
zitter mededeelen dat van af heden de inschrijving
van leerlingen voor het Fransch is opengesteld tot
•n met den 81 en dezer.
Ue raad verliest tegelijk twee zjjner leden. De
heeren Sandee en Van Oeveren hebben beiden
hun ontslag ingediend. De verkiezing zal plaats
hebben den 30en Juli en eene eventueele herstem
ming den 18 Aug.
De voorzitter deelde nog mede, dat 's middags
door burg. en weth. uit 4 sollicitanten tot klerk
ter secretarie benoemd was de heer P. de Vey,
met ingang van 20 Juli. Met zjjne in functie
treding zal eene vermeerdering en wijziging der
zittingsuren op de secretarie gepaard gaan, zeel
ten gerieve van het publiek.
Nog verdient vermelding, dat de inspecteur van
het geneesk. toez., dr. Carsten, de wenscheljjk-
heid had te kennen gegeven van eene verordening
op de varkenshokken en van eene verdere ver
wijdering buiten de kom der gemeente van de
verzamelplaats voor straatvuil en beer. De voor
zitter beloofde spoedig eene verordening op var
kenshokken onder handen te zullen nemen. Ook
aan de klachten van den inspecteur over een
zekere sloot in deze gemeente is zooveel mogelijk
te gemoet gekomen.
Omtrent den bouw van een post- en telegraaf
kantoor zullen burg. en weth. zich zelve moeten
helpen, want de min. heeft geantwoord, dat hij
den opziener van 's rijks gebouwen niet hierheen
zenden zal, omdat ieder architect het gevraagde
advies omtrent den verbouw van het telegraaf
kantoor geven kan. Wel heeft hjj modelteeke-
ningen gezonden, die het bestuur tot richtsnoer
kunnen, of liever moeten, strekken.
De St. Ct bevat een kon. besluit van den 2en
Juli 1886, bepalende de plaatsing in het Staatsblad
van de op 30 Juni 1885 te Berlijn tusschen Neder
land, Duitschland en Zwitserland gesloten over
eenkomst tot regeling der zalmvisscherij in het
stroomgebied van den Rjjn en van het daarbij
behoorend slotprotocol.
De heer mr. B. Mees heeft bedankt voor zijne
benoeming tot lid van het hoofdbestuur der
Maatschappij tot Nut van V Algemeeneene nieuwe
voordracht, daartoe opgemaakt, bestaat uit de
heeren dr. J. Zaajjer te Leeuwarden en mr. J. A.
van Gilse te Rotterdam.
Het hoofdbestuur wil weer voordrachten doen
houden door sprekers, die zich daartoe beschik
baar stellen en in departementen, die zich bereid
verklaren te dien einde eene som van 10 te
storten in de algemeene kas, over onderwerpen
in verband staande met het streven der maat
schappij.
Die voordrachten moeten ook voor niet-leden
toegankeljjk zjjn, liefst kosteloos, maar anders
tegen een niet hooger entree dan van 10 cent.
^De tjjdingen nit Deli, loopende van 9 tot 12
Juni luiden, volgens de Javabode, weder hoogst
treurig. Het ophangen van brandbrieven, het
uitrukken van jonge tabaksplanten en het in
brand steken van schuren, wijzen er op dat ook
onder de ingeboren bevolking niet alles couleur
de rose is en er valt gemakkelijk uit af te leiden
dat zij, die hoopten op een samenwerking der
Battakstammen met ons bestuur tegenover den
Atjehschen vijand, zich hebben vergisten de taak om
hem te verdrjjven aan ons overgelaten worden zal.
Aan een partieulier schrijven uit Buitenzorg
(28 Mei) is door het N. v. d. D. het volgende
ontleend
Een schets door Ouïda.
III.
Onder den indruk van hun gemeenschappelijk
leed had Talko zich een tjjd lang tot Gesualdo aan
getrokken gevoeld, als den eenige, die zich bekom
merde over het lot van de vrouw van Tassilo
maar nu de argwaan zich van hem had meester
gemaakt, nu keerde zijn afkeer voor de kerk
terug met al de kleingeestige vooroordeelen, welke
het zachte karakter van den pastoor van Marca
een tijd lang in hem onderdrukt had.
„Hjj is natuurlijk een leugenaar, een huiche
laar" dacht bjj njjdig. Misschien is hij zelf de
moordenaar wel 1"
Hjj wist dat dit een krankzinnig denkbeeld
was. Gesualdo was er voor bekend, dat hjj nooit
een vlieg kwaad deedzelfs had zjjn afkeer van
pjjn te zien doen hem dikwjjls blootgesteld om
door de kinderen van Marca uitgelachen te wor
den, als hij vogeltjes of sprinkhanen, of kikkers
nit hunne wreedaardige handen bevrjjdde, of hun
verbood om steenen te werpen naar de geitjes en
lammetjes, welke zjj naar de weide brachten.
„Zjj zjjn niet gedoopt", hadden de kinderen vaak
brutaal lachend gezegd, waarop Gesualdo ant
woordde „de goede God heeft hen zelf gedoopt."
Het was geheel ongerijmd om zulk een man,
Het bericht van hetWëèseljjk bloedbad, verleden
week op Tjampea onder eene oproerige bende
aangericht, hebben de couranten u natuurlijk
gebracht. Ia het fanatisme, is het ontevredenheid
over afpersing der landheeren, met name van
dien van Tjiomas? Of is het dit een en het ander?
Het fanatisme, van zulke ontevredenheid gebruik
makende? Ik geloof dit laatste; men wilde, na
door een opstootje bjj het feest op Tjampea de
militaire macht te hebben afgeleid, de gevangenis
op Buitenzorg aanvallen, en den onlangs ten
huize van zekeren Sinjo Barnevelt gevangen geno
men hadji ontzetten. De toeleg mislukte, omdat
de troepen zich dien avond niet naar die afge
legen plaats begaven. Wie weet, wat er anders
was gebeurd 1
Wellicht zal het, na de geduchte strafoefening,
er bij blijven. Maar rustig is het hier nog bij
lange na niet. Gisterenavond is onze nieuwe
assistent-resident van Czernicky hals over kop
naar Semplak gereden, waar ook weer iets aan
de hand was. Wat er gebeurd is, of er iets ge
beurd is, weten wij nog niet.
Dat wjj hier niet op ons gemak zjjn, moge het
feit bewijzen, dat de vrouw van den zoon des
landheers van Tjiomas, het landhuis verlaten
hebbende, in onze twee voornaamste hotels niet
onder dak is kunnen komen, maar haar toevlucht
heeft moeten nemen tot een hotel van veel min
deren rang. Trouwens verscheidene officiersvrou
wen zjjn naar Batavia vertrokken, en velen hebben
er hunne kinderen heen gezonden.
Lantaarn n° 14 bevat een plaat onder den titel
Het schip van staat en verder Idylle, door G.
Waalner. Een brief uit Parijs, door Champrosé.
Aan Jantje Blanus, door Willem Hollander.
Aan Willem Hollander, door Janus Blanus.
Als naar gewoonte ontvingen wij ook dit jaar
eene uitnoodiging om tegenwoordig te zijn bij de
uitreiking der belooningen voor getrouw school
bezoek in 1885 door het bestuur der Vereeniging
tot wering van schoolverzuim alhier.
Heden waren de leerlingen van school C (hoofd
de heer De Man) aan de beurt, Maandag is het
feest voor die van school A (hoofd de heer De
Jager) en Dinsdag voor die van school B (hoofd
de heer Nierse.)
Op school C waren op 1 Jan. 1885 aanwezig
228 jongens en 156 meisjes, 53 jongens en 47
meisjes verlieten in den loop van het jaar de school.
Van de 175 jongens en 109 meisjes, die het ge-
heele jaar de school bezochten, werden 150 jongens
en 94 meisjes, die niet meer dan 5 willekeurige
verzuimen hadden, bekroond.
Aan 85 leerlingen der hoogste klassen, te weten
61 jongens en 24 meisjes, werd de toezegging
gedaan, dat zij aan den jaarljjkschen rijtoer
mogen deel nemen.
27 jongens en 14 meisjes van het 4e leerjaar
ontvingen de Atlas voor de Volksschool van P. R,
Bos, uitgave van Wolters; de overigen een grooter
of kleiner boekgeschenk.
Na afloop der bekroning hield de heer Verheij
waarnemend voorzitter aangezien de voorzitter
de heer dr. Smit Sibenga eenige dagen geleden
gemeend heeft zijn ontslag te moeten nemen
eene korte toespraak, waarin hij de kinderen op
wekte tot getrouw schoolbezoek en de ouders
aanspoorde hunne kinderen van het onderwijs te
laten profiteeren. Hij wees erop dat de maat
schappij allengs meer en meer eischt van zijn
leden en zonder ijverige studie het vooruitkomen
in de wereld onmogelijk is.
Door een deel der kinderen werden vervolgens,
onder leiding van den heer Termjjn, eenige zang
stukken ten gehoore gebracht, werd een „leve de
commissie" met een hoera bezegeld en eindelijk
het volkslied gezongen.
Vele ouders woonden de feestelijkheid bij.
Tot ledenjder jury voor den aanstaanden wed
strijd, door de leerlingen der ambachtsschool alhier
te houden zijn benoemd
Voor het timmervak de heeren W. van Ujje
JJzn., C. L. van Sorge en H. P. van de Ree.
Voor het smidsvak de heeren G. Vogel, P,
Ragut en W. Gilde
fijngevoelig als een vrouw, bedeesd als een lam,
zacht als een hazewindhondje, te verdenken van
Tasso Tassilo doorstoken te hebben, een paar
roeden van zjjn eigen kerk, bjjna op gewijden
grond. En toch maakte dat denkbeeld zich meer
en meer van den minnaar van Generosa meester,
totdat het eindelijk al de kracht eener vaste ovei^
tuiging kreeg. Wij kweken geen vermoeden zoo
gaarne aan, als dat hetwelk strookt en zich ver
eenzelvigt met onze eigen vooroordeelen. Hij
verzuimde zjjn plichten en zijn werk om over dat
vermoeden te peinzen en alle kleinigheden, die hij
zich bedenken kon, op te sommen om herbeves
tigd te krijgen. Het vervolgde hem overal, op de
wijnmarkt, op de veemarkt, op de paardenmarkt,
in het korenveld, tusschen de wjjngaarden, te
midden zjjner boeren, aan het middagmaal, of
alleen in de verwilderde tuinen der villa bjj mane
schijn. In zjjn woede en smart was het een soort
van verlichting om zijn haat bjj een levend wezen
te kunnen bepalen. Als hjj alleen zat en nadacht
over alles wat er gebeurd was, (zooals hjj nacht
en dag en altjjd door deed) schoten hem allerlei
kleinigheden te binnen, die hem in zjjne vage en
dwaze vermoedens schenen te bevestigen. Zelf
een vrjjdenker scheen het hem heel natuurljjk toe
om een lid der geestelijkheid van een misdaad van
welken aard ook te verdenken. De Italiaansche
twjjfelaar is even bekrompen en verwaand in a jjn
vrije gedachten als de Italiaansche geloovige in
zjjn overdreven godsdienstijver. Melegari was een
goedhartig jong menaeh, vrooljjk en opgeruimd en
en voor het sohildervak de heeren A. J.
Bos, C. van den Burg en W. Hejjboer.
Volgens het verslag, uitgebracht door het
hoofdbestuur van het N. O. G., telde deze instel
ling op het einde van het genootschapsjaar 85/86
149 afdeelingen, 3123 gewone leden, 421 alge
meene leden, 5 leden van verdienste, 145 honoraire
leden en 127 voorstanders.
Ons gewest heeft in zjjne 11 afdeelingen 149
gewone, 21 algemeene, 11-honoraire leden en 28
voorstanders.
De financieele toestand is zeer verbeterd. Had
men in 't afgeloopen jaar een nadeelig saldo van
ruim 200, thans heeft men een voordeelig saldo
van 269.
Alle instellingen, door het genootschap in 't
leven geroepen, spaarbank, levensverzekeringmaat
schappij, ondersteuningsfonds en a., mogen zich in
gewenschten bloei verheugen.
Bjj beschikking van den minister van binnen-
landsche zaken, is de waarneming der betrekking
van inspecteur van het middelbaar onderwas,
opengevallen door het overljjden van den hoog
leeraar dr. M. Salverda, tot en met 15 Augustus
1886 opgedragen aan den heer dr. A. T. Yan Aken,
inspecteur vau het middelbaar onderwjjs te 's
Gravenhage.
De St.-Ct. van gisteren bevatte een kon. be
sluit, tot vernietiging van het besluit van gedepu
teerde staten van Noord-Brabant, houdende be
schikking op het verzoek van G. W. Priester,
hoofd der openbare school te Andel, om de uit
betaling te bevorderen van het hem verschuldigde
voor zjjne jaarweddeen vergoeding voor huishuur.
Een landbouwer schrjjft ons uit „Walcheren
In de Landbomv-Coïirant van dr Mulder n° 56
komt een artikel voor, waaruit ten duidelijkste
bljjkt dat men alle zaken van meer dan éen
kant moet bekijken om daarover een juist oordeel
te vellen. Er wordt verhaald van een verpachter
die zoo gierig was, dat hjj steenen wierp in het
hooiland, hetwelk hjj 's jaarlijks publiek verpachtte
„Wat een inhaligheid" riep een ieder. Doch iemand
die op de hoogte is van wat maaien is en die bjj
ondervinding weet., hoe deerlijk de weide soms te
1 jjden heeft van zulke pachters die alles van hun
perceeltje willen halen wat er maar op staat, en
niet alleen het grasgewas maar ook de grasfcnoo/j
oogsten willen, zal een heel ander oordeel vellen
over de, oppervlakkig beschouwd, zeer vreemde
handeling van den landheer. Deze toch had
begrepen dat, indien de pachters, den grond zwart
maaien, hjj daarvan de schade zou ondervinden
in de volgende jaren. En welk middel was beter
geschikt om de grondvillers tot matiging te
stemmen dan ze op steenen te laten stuiten, indien
ze den grond met de zeis te dicht naderen. De
praktjjk leert het eveneens dat het kort afmaaien
van het gras goed is, doch nog lager te gaan en
den grasknoop door te snjjden, hoogst nadeelig is
voor den verderen groei der grasplanten. Het
hart van de plant wordt alsdan gekwetst en
daardoor kwjjnt of sterft menig gewas.
Over 't algemeen wordt in Walcheren niet vroeg
gemaaid. Nog dit op oogenblik staan vele perceelen
hooigras vast, waarvan het volle rjjp zjjn der
graszaden aantoont dat zulks reeds lang gemaaid
had moeten zijn, en waarvan de kwaliteit veel
minder is dan van het gras dat hooi is geworden,
vóór dat alle grassen in vollen bloei waren; daar
juist voor de vrucht of zaadvorming de beste en
meest voedende bestanddeelen worden verbruikt.
De opbrengst van hooi bjj publieke veilingen
loopt van 60 tot 70 gulden per hectare en de
naweide van 20 tot 25 gulden per hectare. De
haudelsprjjs van 't hooi bedraagt van 20 tot 22
gulden per 1000 kilo. De gewassen zjjn door de
laatste regens veel opgeknapt, hoewel de witte
boonen er nog maar treurig uitzien en zeer
armoedig bloeien. Ook de erwten staan, op enkele
uitzonderingen na, treurig te velde en de gele
kleur duidt hunne doodelijke krankheid aan.
Mangels en suikerpeenen zjjn ook wat opgefrischt
evenals de ajuin en andere handelsgewassen. Tarwe
en gerst staat dun, platte boonen zjjn forsch
gegroeid en beloven veel struo, doch de in den
edelmoedig van aard; maar hjj bezat de voor
oordeelen van zjjn tjjd en van zjjn school. Die
vooroordeelen maakten hem geneigd om te gelooven
dat een geesteljjke in zjjn hart altjjd geschikt is
voor de galeien of het schavot; een massa van
ongerechtigheid bedekt door zjjn kleed.
»Ik geloof dat gjj er meer van weet dan
iemand anders", zei hij op ruwen toon, toen hjj op
zekeren dag den pastoor tegenkwam, op een smal
paadje in het koren, terwjjl zjjne oogen vol arg
waan op het demoedige gelaat van Gesualdo
rustten, en deze een weinig achteruit deinsde, alsof
hjj een slag kreeg, en zweeg,
Hjj had in de eerste opwelling gesproken zonder
er bjj te denken en zou niet hebben kunnen zeggen
wat hjj eigenljjk bedoeldemaar toen hjj de ver
legenheid van den ander zag en merkte dat hjj
niet antwoordde, schenen zjjne toevallig geuitte
woorden op zonderlinge wijze bevestigd te worden.
»Als gjj iets weet dat haar kan redden en
gjj spreekt niet", riep Talko hartstochtelijk uit,
„mogen dan alle kwelgeesten waarin gjj gelooft
u in alle eeuwigheid pijnigen."
Gesualdo bleef zwijgen. Hjj ihaakte zenuwachtig
een kruis en ging zjjns weegs.
„Die vermaledeide priester" zei de jonge man,
hem naoogende. „Als men maar met hem kon
handelen als met andere menschenmaar iu hun
laagheid en hun zwakheid zjjn zjj net als de
vrouwen gedekt door hunne rokken."
Hjj was buiten zich zelf van toorn en smart en
door het pjjnljjke gevoel zjjner onmacht hjj was
bloeitjjd gevallen zware regens hebben veel nadeel
aan de vruchtzetting veroorzaakt, zoodat de
opbrengst aan zaad niet zal meevallen. Men kan
van den stand der gewassen dooreengenomen ge
rust zeggen: „1t Is maar een dun zoodjel"
Te Borssele werd Donderdag eene partjj
bouwland van ruim 17 hectaren, gelegen in ge
noemde gemeente, ter verpachting voor zes jaren
aan den meestbiedende gepresenteerd, waarvoor
slechts 22 per hectare werd geboden, tengevolge
waarvan geene toewijzing plaats had.
De vruchten, op bedoelde gronden wassende,
brachten dien dag in publieke veiling de navol
gende maximum prjjzen per gemet op: tarwe
74, aardappels 46, erwten 30, rogge 26,
gerst 65, haver 40, paardeboonen 56,
duivenboonen 45, platteboonen 25, beesten
peen 20 en klavers, eerste en 2de snee 60
zonder de tiendeverhooging.
Men schrjjft ons uit Schouwen:
Omtrent den stand der gewassen kan ik het
volgende melden: De hooioogst is over 'talge
meen goed geweestal heeft de kwaliteit door
de hoeveelheid wel wat geleden. Op de hoog
gelegen gronden speelt de superphosphaat eene
voorname rolweiden, daarmede bezaaid, leveren
vaak goede uitkomsten op. De tarwe zal daaren
tegen beneden het middelmatige bljjven. Rogge,
niet te lang van stroo, kan middelmatig worden,
wat men ook van wintergerst kan zeggen. Het
vlas, dat dit jaar grage afnemers vond, is zeer
middelmatig en op vele plaatsen door de bruine
afsterving veel iu waarde verminderdhet zaad
is ook zeer schraal aanwezig. De karwei, die hier
weinig voorkomt, is, tengevolge van het koude
voorjaar en de langdurige droogte, tot het mini
mum gedaald. Erwten zjjn op de hooge gronden,
zooals de landbouwer dat noemt, van het hondje
gebeten; op de vochthoudende gronden zjjn ze
goed aangeslagen. De matige zomerwarmte geeft
een goed vooruitzicht op de verschillende peul
vruchten. Haver en zomergerst zjjn over het
algemeen middelmatig. Aardappelen beloven veel,
te meer daar een gewenscbte regen de dorstende
plant heeft gedrenkt. Suikerbiet en mangelwor-
tel staan op menig akker zeer armoedig.
Over het geheel komt men tot de conclusie dat
alleen door hoogere marktprijzen dit jaar deland-
bouwers het tot een goed eindcijfer zullen kun
nen brengen.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van heden, Vrjjdag 16 Juli, zjjn
de navolgende personen veroordeeld
H. W. zonder bekende woonplaats, wegens het
zonder behoorlijk plaatsbewijs zich in den trein
bevinden tot f 2 b. s. 2 d.H. S. Hoedekens-
kerke, F. Y. 's Heerenhoek, P. H. v. d. M.
Wissekerke en C. V. Wolfaartsdijk, wegens het
aanwenden van pogingen om wild te bemachtigen
door middel van wildstrikken, ieder tot f 20 b.
s. 5 d.P. B. Hoedekenskerke en J. de G. Bieze-
linge, wegens het in gesloten jachttjjd niet behoorljjk
zorgen dragen om te beletten dat de hond, die
men bjj zich heeft, wild opspoort, ieder tot 15
b. s. 3 d.L. V. Heinkenszand, wegens het in
gesloten jachttijd zich met geladen schietgeweer
bevinden in het jachtveld zonder buitengewone
machtiging tot 20 b. s. 7 d.M. de B., C. J.
en P. C. Krabbendjjke, wegens het in de gemeente
Krabbendjjke zonder vergunning van den burge
meester zingen en schreeuwen op den openbaren
weg, ieder tot 1 b. s. 1 d.; C. K. Wissekerke,
C. P. Krabbendjjke, wegens het maken vannach-
teljjk burengerucht, ieder tot 5.50 b. s. 1 d.
C. P. B. en J. Y. Goes, wegens openbare dron
kenschap, ieder tot ƒ0.50 b. s. 1 d.J. T., J. d. W.
en A. L,, allen Goes, wegens als voren ieder tot
1 b. s. 2 d.P. M. de W. Goes, wegens het
gaan over iemands bezaaiden grond zonder eenig
recht daartoe te hebben tot 3 b. s. 1 d.C.
P. Goes, wegens het tegen iemand uiten van
scheldwoorden tot 0.50 b. s. 1 d. Allen tevens
in de kosten.
Yrjjgesproken werden H. de P., W. de P., J. T.
Goes, P. L., M. E. Kapelle, A. L. Schore en P. V.
Biezelinge, beklaagd van het zoeken van eieren
van waterwild in de maand April.
Voor den pleziertrein naar Rotterdam op
Zondag a. zjjn behalve de 550 kaarten te Middel
burg, nog genomen teVlissingen 291, Goes 295,
Kruiningen 116 en Bergen op Zoom 106in het
geheel dus op de Zeeawsche lijn 1700 kaarten.
jong en sterk en smoorljjk verliefd en toch kon
hjj niets meer doen om de vrouw, die hjj liefhad,
te bewaren voor eeuwige scheiding van hem, dan
wanneev hjj een kind of een idioot geweest ware,
of wanneer hjj geen hart in het lijf, geen bloed
in zjjne aderen had gehad.
Telkens wanneer hjj daarna den pastoor tegen
kwam, nam hjj niet eens zjjn hoed af en hield
zelfs op met die uiterljjke eerbewijzen voor d«
kerk, welke hij nog altjjd in acht genomen had,
ten believe van zjjn landheer die er op gesteld
was, dat de k rentmeester een goed voorbeeld ga
aan de boeren.
„Als Ser Baldo er mjj om wil wegzenden,
dan moet hjj het maar doen," dacht hij. „Ik zet
geen voet meer in de kerk. Ik zou dien ellendigen
pastoor op het altaar kunnen smoren."
Want argwaan is een vergiftig kruid, dat wan
neer men het ongehinderd laat opschieten spoedig
rjjpt, en Talko Melegari hield zich weldra over
tuigd dat zjjn vermoeden een waarheid was, die
slechts tjjd en bewijzen behoefde om in aller oogen
even duideljjk te zijn als in de zjjne.
(Wordtv trvolgd.)
