1886.
Maandag
Verspreide Berichten.
N° 155.
129® Jaargang^
5 Juli
Middelburg 3 Juli.
Brieven uit de Hofstad,
Onderwijs.
Kerknieuws.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
w
Agenten te Vlissingen: P. G. be Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der PEUE,te Zierikzee: A. C. de Moon,te TholenW. A. van Niedtvenhduzen^o Terneuzen: A.van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger
2 Juli 1886.
Thans, nu alle verkiezingen voor de tweede
kamer zjjn afgeloopen, kunnen de overwinnaars
eerst goed het terrein van den strijd overzien
en een keuze doen in welke richting moet worden
voortgemarcheerd om de vruchten van de be
haalde zege te plukken. Een vorig maal meldde
ik, dat de liberale partij waarschijnlijk van den
uitslag te Goes zou doen afhangen, of zij al dan
niet de regeering zou opeischen. Nu Goes aan
de tegenpartjj bleef, schijnt de linkerzijde
werkelijk een afwachtende houding te zullen aan
nemen en te willen zien hoe Heemskerk het schip
van staat sturen zal. Hij behoort de voorgeno
men grondwetsherziening weer op te vatten en
naar den loop van deze zaak zal de houding der
liberalen zich regelen. Intusschen zjjn zij op alle
eventualiteiten voorbereid en zjjn de beer Gleich-
man en zijne vrienden zoo goed als gereed om
op een gegeven oogenblik aan de groene tafel
zitting te nemen. Zij zullen dit echter vooreerst
niet doen dan daartoe zedelijk gedwongen, en wel
om drie redenen. Vooreerst omdat het tegen
woordig kabinet nog een grootsche taak te ver
vullen heeft, ten aanzien waarvan het vrjjwel
eenstemmig denkt met de linkerzijde, en welk
werk van verzoening misschien het best dooreen
niet te sterk gekleurd ministerie zal worden ten
einde gebracht. Ten andere omdat een te haastig
optreden, zonder daartoe gedwongen te zjjn, wel
licht de oude breuk in de liberale gelederen weder
zou in het leven roepen. Bjj de verkiezingen is
van die breuk gelukkig geen spoor meer te zien
geweest, maar te groote krachtsontwikkeling
mocht haar eens opnieuw doen ontstaan, doch bjj
gegronde redenen voor de liberale partjj, om de
regeering in handen te nemen, kan men zeker
zjjn, dat alle naijver zal worden ter zjjde gesteld
en dat eendrachtig samenwerken het doel en
streven van alle liberalen zal zjjn. Daarvoor zjjn
de noodige voorzorgen genomen. Eindeljjk wordt
het minder wenseheljjk geacht om terstond na
den verkiezingsstrjjd en midden in den zomer
nieuwe agitatie teweeg te brengen door het uit
lokken van eene ministerieele crisis.
In de politiek zjjn dus ten minste een paar
maanden van kalmte en rust te wachten.
Een andere strjjd, waarover ik ook in mjjn
laatsten brief schreef, die tusschen het bestuur
van het concert Diligentia en dat deel der leden,
dat voor den directeur Verhuist in de bres sprong,
is thans ook uitgevochten. Maar daarover moet
mjj nog een enkele opmerking van het hart.
Genoemd bestuur stelde het nederleggen van zjjn
mandaat uitdrukkelijk afhankeljjk van de aan
neming der motie-Pinto c. s., die een afkeuring
inhield van hetgeen in deze zaak door dat
oestuur is verriehf. Die motie werd dus, door
de geopenbaarde opvatting van het bestuur zelf,
een motie van wantrouwen in optima forma.
Een ministerie had de kabinetskwestie niet dui
delijker kunnen stellen. En nu beging het bestuur
de onvergefelijke fout, om niet te zeggen de
onbieschheid, om individueel over die motie mede
te stemmen. Bjj een aantal van ongeveer twee
honderd stemgerechtigde leden, die in vrjj gelijke
partpen verdeeld waren, had de uitslag van de
zeven stemmen der bestuursleden kunnen afhangen
en het scheelde dan ook zeer weinig of die stem
men tegen de motie hadden den doorslag gegeven.
Onthouding ware, dunkt mjj, hier een voorschrift
van kieschheid en onpartijdigheid geweest. Het
ging hier vóór of tegen het bestuur, tegen of vóór
Verhulst, en tot de beslissing had de eene be
schuldigde niet mogen medewerkenmen stemt
niet mede, waar het een aanklacht geldt tegen
zichzelf ingebracht. Het spreekt van zelf, dat het
bestuur meende het recht aan zjjne zjjde te hebben;
zjjne stemmen mochten dus eigenljjk niet mede
tellen om het oordeel der leden te doen kennen.
Ons wacht in de residentie nog een andere
strjjd, die over de al of niet opwekking uit den
doode van de Haagscbe kermis. Meer dan zeven
tienduizend personen verklaarden zich door hunne
handteekening vóór de herroeping van het ten
vorigen jare genomen besluit tot afschaffing van
onze jaarmarkt. Zulk een getal legt zeker gewicht
in de schaal, al is dan ook het gehalte van alle
onderteekenaars niet even zuiver en al is de
drjjfveer van hun petitionnement bjj yelen niet
aan het algemeen maar aan hun persoon
lek belang ontleend, hetzjj hun belang om geld
te verdienen, hetzjj hun beweerd belang om ker-
misgenot te smaken. Tn hoeverre misschien zulk
een kraehtige uitspraak van den volkswil zou
moeten weerhouden van de afschaffing der kermis,
zal ik thans niet beoordeelen, maar nu eenmaal
tot die afschaffing op wettige wjjze door den
gemeenteraad besloten is, mogen die zeventien
duizend ingezetenen wel eens bedenken wat zjj
eigenljjk vragen. Zjj verlangen niet alleen behoud
van het volksvermaak, waarop zjj zooveel prijs
sehjjnen te stellen, maar tevens, dat hunne ver
tegenwoordigers openljjk hun stem, verleden jaar
uitgebracht, zullen herroepen en te niet doen dat
de gemeenteraad zal terugkomen op een pas ge
nomen beslissing over een zaak, waarvan het
voor en tegen zoo dikwerf is bepleit; dat nieuwe
argumenten niet meer kunnen worden aangevoerd
en de voor- en nadeelen bjj ieder, zeker bjj onze
vroede mannen, die er reeds over oordeelden, ten
volle bekend zjjn. Ieder lid, dat thans tot behoud
en een vorig jaar tot de afschaffing der kermis
meewerkte, geeft openljjk bljjk èf de eerste maal
zeer liohtvaardig, en op laakbare wjjze van zjjn
stemrecht te hebben gebruik gemaakt, öf nu
eenvoudig te zwichten voor de dommekracht van
de menigte, in strjjd met zjjn overtuiging. Het
is te hopen dat, waar de verzoekers dit dilemma
over het hoofd zien, de leden van den raad er op
bedacht zullen zjjn, en dat dit achtbaar college
rekening zal houden meer met de publieke opinie
in den lande dan met die van onmiddelljjk belang
hebbenden, dat het niet zal ongedaan maken een pas
genomen, nog niet eens tot uitvoering gekomen
besluit, en dat wel zonder dat een enkele nieuw
opgekomen gegronde reden daartoe noopt. Waar
zou het heengaan met het prestige van den raad
en den eerbied der burgers voor zjjne beslissingen
Het gebeurt te zelden dat de redacteur van een
blad over zjjne eigen houding een afkeurend
oordeel uitspreekt dan dat wjj op dit opmerkeljjk
feit niet even de aandacht zouden vestigen.
In het jongste nommer van het christelijk-
historiscb blad in onze provincie wordt nog I
eens over de candidatuur van graaf Van Ljjnden
van anti-revolutionaire zijde, geschreven.
Na eerst de volgende grove onwaarheid ver
kondigd te hebben: »Graat Van Ljjnden had
zich kras tegen de liberalen uitgelaten"vraagt
het blad: wat te zeggen »van een redacteur, die
eerst raadt tegenover graaf Van Ljjnden een ander
te stemmen, en later in zjjn schulp kruipt?"
Deze vraag getuigt van zelfkennis en besef
van schuld.
Bjj de verkiezing op 11 Mei is er maar éen
blad geweest, dat een candidaat tegenover
graat Van Ljjnden stelde en met warmte verzocht
een ander te stemmen.
Een tweede blad beval graaf Van Ljjnden aan,
terwjjl de Midd. Ct baar partjjgenooten den raad
gaf zich tegenover hem te onthouden, zoolang er
geen bepaalde verklaring zijnerzjjds was ingekomen.
Er was dus maar een blad dat, met de anti-
revolutionnaire kiesvereeniging, vjjandig tegenover
graaf Van Ljjnden optrad, en dat blad was.... het
Zuiden. En toen nu later graaf Van Ljjnden op
zoo zonderlinge manier candidaat werd gesteld,
zweeg dat blad zeer leuk en deed het als of er
niets was gebeurd.
Nu de redactie zelf vraagt hoe men zoo'n hou
ding vindt, willen wjj wel opmerken dat zjj
eigenljjk naar den bekenden weg vraagt en zeer
goed weet, hoe men zulk een handelwjjze in het
dageljjksch leven beginselloos noemt.
Nu voor den heer Keuchenius de hoop om in
Gorinchem opnieuw gesteld te worden is vervlo
gen, bestaat er voor hem nog alleen kans door
Amersfoort afgevaardigd te worden, altjjd als de
heer Mackay voor dat district bedankt.
Maar, zegt he.t Vad., de heeren Brantsen, Van
der Hoop en Donner zjjn ook nog non-actief en
wachten
Het beste zal dus maar zjjn de vacature onder
de heeren aspiranten te verloten, altjjd na be
komen machtiging van de katholieke bondgenooten!
Het nieuw gekozen kamerlid voor Leiden, de
heer mr. Smeele, bevindt zich in de West. Wan
neer bjj het mandaat voor Leiden aanneemt,
zullen hem volgens tarief de reiskosten naar Den
Haag worden toegekend, die indertjjd ook door
den heer Keuchenius werden genoten.
De officier van gezondheid A. W. Verhejjden,
van het 3» regiment infanterie te Middelburg,
sedert 6 Juni jl. gedetacheerd Tn de legerplaats
bjj Oldebroek, keert op den 15 Juli a. s. naar
zjjn garnizoen terug,
Tot raadslid te Eede (in onze provincie) is,
inplaats van het overleden lid P. Crombeeke, ge
kozen de heer J. B. Vermeire.
De St.Ct. van heden behelst een koninklijk
besluit, inhoudende dat de buitengewone verga
dering der staten-generaal zal worden geopend in
een vereenigde zitting der beide kamers op Woens
dag 14 Juli, des namiddags te éen uur.
H. J. Knottenbelt, off. van adm. 2e kl., is eervol
ontheven van de waarneming der betrekking van
administrateur bij het hospitaal der marine te
Willemsoord en tegen 16 Juli op non-act. gesteld.
Heden morgen tegen 10 uren vereenigden zich
in een der localen van het schoolgebouw van den
heer L. de Man in de St. Janstraat alhier 52 leden
van het onderwjjzergezelschap in het arrondisse
ment Middelburg om per rijtuig zich te begeven
naar Domburg, waar in het Schuttershof de alge-
meene zomervergadering van het gezelschap zou
worden gehouden.
Begunstigd door prachtig zomerweder werd in
de aangenaamste stemming de reis naar de fraaie
Zeeuwsche badplaats aanvaard.
Onder den weg werd het aantal leden nog ver
meerderd, doordien verscheidene heeren zich bij
het gezelschap aansloten.
Met de leden, zoo gewone als honoraire, waren
de heeren schoolopzieners in Zeeland en de leden
der plaatseljjke schoolcommissie te Middelburg tot
bjjwoning der vergadering uitgenoodigd.
Van die autoriteiten was, behalve de voorzitter
van het gezelschap, de heer mr J. van der Lek
de Clereq, ook de heer C. M. van Visvliet,
districts-school opziener, aanwezig.
Wij zullen den rijtoer niet beschrjjvenhet
meerendeel onzer lezers maakte dien zelf herhaalde
malen en zag hoe
Vaal en in grilligen bocht,
Weerszijden met boomen belommerd,
Kronkelde 't pad door het veld,
Wen in 't noorden, maar half door 'nen sluier
Olmen en beuken verborgen,
Zich Domburg toonde.
Ook over de plaats zelve hier iets te zeggen
zou overbodig wezen. Wie eenmaal in de schoone
manteling ronddoolde, van de hooge duinen de
wjjde zee overzag, aan het koele strand verkwik
king vond, of in het frissche zeewater vermoeienis
afschudde en nieuwe krachten zocht te vinden,
deed indrukken op, die de pen niet anders dan
slechts zwak vermag wêer te geven.
Te half een opende de heer mr J. van der Lek
de Clereq de vergadering in het Schuttershof, die
ook door jhr mr W. C. M. de Jonge vanEllemeet
werd bijgewoond, en riep den aanwezigen een
harteljjk welkom toe.
Hjj wierp vervolgens een terugblik op het af
geloopen jaar, waarin de vriendschappeljjke ver
houding onder de leden werd bestendigd en men
het doel der vereeniging meer en meer naderbjj
kwam.
Het ledental bleef onveranderd en, hoewel de
opkomst ter vergadering beter werd, bleek aan
sporing tot meerder bezoek niet overbodig.
Door de zangvereeniging der ouderwjjzers, onder
leiding van den heer J. van Slujjs, werden eenige
zangstukken ten beste gegeven.
De notulen der algemeene vergadering van 8
Mei 1886 werden daarop gelezen en de rekening
over 1885, bjj afwezigheid van den penning
meester, den heer M. de Mol, door den secretaris,
den heer A. Cense, gedaan.
De ontvangsten beliepen ƒ381.21, de uitgaven
215.56de rekening sluit dus met een voordeelig
saldo van 165.55.
Door den heer L. de Man werd verslag uitge
bracht omtrent den staat der bibliotheek, waaruit
bleek dat het aantal boekwerken, van de voor
naamste schrjjvers en over verschillende vakken
van onderwijs, 196 bedraagt, Door 21 lezers
werden 268 boeken ter lezing gevraagd.
De bibliothecaris, hoezeer tevreden over het
naarstig gebruik dat van de boekerjj gemaakt
wordt, wekte toch de leden op het niet te ontzien
's Zaterdags tusschen 5 en 6 boeken aan te vragen.
Een nog drukker gebruik der bibliotheek zal hem
aangenaam zjjn,
De heeren L. de Man en W. M. Morren, als be
stuursleden aan de beurt van aftreding, werden
beiden herkozen.
Vervolgens werden eenige mondelinge voor
drachten gehouden over onderwerpen, staande de
vergadering door het bestuur opgegeven.
De heeren K. O. Delvoije van Vlissingen en A.
Passenier van Middelburg spraken over zelfstan
digheid en de heer F. van der Veen van Vlis
singen over vrjjheid.
Daarna werd gezamenljjk eene wandeling ge
maakt en te half 5 vereenigden de leden zich in het
Schuttershof aan een gemeenschappeljjken maaltjjd.
Gisteren had te Stavenisse de 6e alg. verg.
der onderwijzers in 't arrondissement Tholen plaats.
Zjj werd bijgewoond door de heeren mr L. A.
Bybau, arr.-sehoolopz., en W. J. v. Gorkom, distr.-
schoolopz., en ruim 40 onderwjjzers en voorstan
ders of andere genoodigden.
Bjj de opening deelde de voorzitter, mr L. A.
Bybau, mee dat de inspecteur bjj het L. O., da
heer Moens, tot zjjn spjjt verhinderd was de ver
gadering bjj te wonen.
Na eene kleine discussie werd met applaus het
voorstel aangenomen, om het volgende jaar te
Coljjnsplaat te vergaderen.
Door gebrek aan tijd werd alleen behandeld
punt 5, luidende: „het eerste leesonderwijs, in
betrekking tot de methode van Wulfen, door den
heer Mouthaan te Coljjnsplaat, die in eene duide-
ljjke en heldere rede genoemde methode zeer aan
beval en een en ander met voorbeelden ophelderde.
Van het tochtje, door de vergaderden naar
Zierikzee gemaakt, deelden wjj gisteren reeds een
en ander mee.
Te zeven uur vereenigden allen zich aan een
gezelligen disch.
Door de heeren J. H. Ochtman Szn. en A. R.
de Graaf Jzn., beiden geboren te Zierikzee, is met
gunstig gevolg het eindexamen afgelegd aan da
rijksnormaalschool voor teekenonderwjjzers te
Amsterdam.
Men meldt dat Maandag den 28ea Juni de
kerkgebouwen enz. van de Hervormde gemeente
te R-itsum c. a. door den ring Holwerd voor den
vacaturedienst per deurwaarders-exploit van de
voormalige kerkvoogden zjjn opgeëiacht.
Zooals men weet, zjjn de predikant te Reitsum
de heer Ploos van Amstel, en de leden van den
kerkeraad van hun ambt vervallen verklaard,
omdat zjj zich uit het verband der Herv. kerk.
hadden losgemaakt.
Het bericht van gisteren omtrent het dwer-
genpaar was zoo meldt onze correspondent uit
Vlissingen, in zooverre niet juist, dat niet „Gene
raal Mite en vrouw", de American Midgets
zjjn gepasseerd, maar een ander paar dwergen,
slechts een weinig grooter, maar ouder dan de
genoemde. Het was „Commandure" Toote met
zuster, van wie wjj reeds op hun heenreis naar
Duitsehland het een en ander meedeelden.
Onze zangvereeniging zoo schrijft men on8
uit Nieuw en- St. Joosland deed gisteren haar
gewonen rjjtoer door Walcheren, ditmaal niet in
gezelschap van den Walcherschen zangersbond.
Aan Vlissingen bracht men het eerste een bezoek
en natuurlijk werd het nieuwe badhuis niet ver
geten. Eenige nummers, waaronder Nederland
en de Brabanfonne, werden gezongen, waarop men
de beleefdheid had den bezoekers een kjjkje
te gunnen in het Grand Hotel. In eeiie vrooljjke
en opgewekte stemming werd nu de reis voort
gezet naar Westkapelle, waar de zangvereeniging
zich eveneens deeu hooren en eenige leden van
het gezelschap een paar luimige versjes voordroe
gen, die zeer in den smaak van het publiek vielen.
Over Domburg werd nu de terugreis aanvaard en»
na een zeer vrooljjken en genoegdjjken dag door
gebracht te hebben, kwam men omstreeks elf uur
weer op de plaats van bestemming terug.
Te Eist bouwt een zwaluwenpaar zjjn nestje
op de gordjjnlat in het kantoor. De glazendeur,
tevens lichtraam, wordt 's avonds gesloten en
geduldig wachten de vogels de opening daarvan
in den voormiddag af, om hunne werkzaamheden
van den bouw voort te zetten.
De N. R. Crt geeft nu weer de volgende
lezing van het te Delft gebeurde
De dood van het kind was niet het gevolg eener
vergissing van den geneeskundige, maar van eene
vergissing bjj een der huisgenooten van de kraam
vrouw. Bjj den geneeskundige was nameljjk het
dertienjarig dochtertje der kraamvrouw gekomen,
met de boodschap dat hare moeder nog pjjn ge
voelde en dus om een recept verzocht. De ge
neesheer gaf dit en schreef er duideljjk bjj, dat
het voor de vrouw bestemd was Het medicament
werd daarop geleverd door den stadsapotheker,
die op het etiquet insgeljjks duideljjk vermeldde,
dat het voor de vrouw was. Toch heeft een der
huisgenooten bjj vergissing het medicament aan
het kind ingegeven, en vandaar het noodlottig
gevolg.
Waarom, vragen wjj, zjjn berichtgevers, vooral
bjj zulke teedere zaken, niet voorzichtiger en
informeeren zjj niet bjj de betrokken personen
vóór zjj dergeljjke berichten de wereld inzenden,!
Varia uit den Bredaschen ge
meenteraad. In de jongste zitting van diet)
