N° 147.
129e Jaargang.
1886.
25 Juni,
Vrijdag
8 FEUILLETON.
De (loiter Tan den predikant.
Middelburg 24 Juni.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.-, van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Jhr J.L. C.Pompe vanMeerdervoort
Mr L. A. Bybau
hevelen wij den kiezers in het district
Goes ten dringendste aan voor de herstem
ming op Dinsdag a.
1 1
De algemeene vergadering van de
Zeeuwsche Landbouw-Maatscbappij, de
tentoonstelling en de landbouwfeesten
te Zierikzee.
MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
w
Agenten teYlissingen: P. G. de Yey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: P. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van nieuwenhuijzen,te Temeuzen: A.van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
en
Het Centrum schrjjft het volgende:
„De Midd. Ct. haalt de door Mgr. Melchers te
Rome tot de Ned erlandsche pelgrims gerichte
woorden aan en knoopt er de volgende vraag
aan vast
„Dat de Nederlandsche Katholieken in staat
waren hun geloofsgenooten in Duitschland gast
vrijheid te verleenen, hadden zij dit aan de aan
hangers van Calvjjn of aan de liberalen te danken?"
„Op deze snuggere vraag alleen dit antwoord:
»De Nederlandsche katholieken zijn niet het
minst verplicht den hun betuigden dank aan een
der beide genoemde partgen te endosseeren, maar
hebben het volste recht dien voor zich zeiven te
behouden.
„En nu hebben wjj ook een vraag aan de Midd.
Ct.:
„Aan wie hadden de Duitsche Katholieken het
te wijten, dat zij verplicht waren onze gastvrij
heid in te roepen, aan hun geloovige Evangelische
en Luthersche of aan hun liberale landgenooten?"
Hoe is bet mogelijk, vragen wjj op onze beurt,
dat:
Een verstandig man
Iets zoo onnoozels vragen kan.
Laat de redactie van Het Centrum de geschie
denis eens in haar geheugen terugroepen en dan
eens eerljjk wezen.
De in Pruisen genomen maatregri n vonden juist
van de zijde der Duitsch-vrijzinni on hettige te
genkanting, Het Centrum zal tor zeker Von Bis
marck en de nationaal-liberalen, ondanks hun
naam, niet tot de liberalen rekenen. Die gansche
strijd tegen de R. K. kerk werd zeer afgekeurd.
Maar bovendien, behalve die bestrijding op
eigen bodem, hebben de liberalen in andere
landen en daaronder was Nederland een der
eerste dergelijke maatregelen steeds verworpen.
Ons land achtte het zich steeds tot eer om aan
wegens het geloof vervolgden een veilige en rus
tige verblijfplaats aan te bieden. En wjj bljjven
beweren dat dit alleen te danken is aan de li
berale beginselen, aan de vrjjzinnigen, die zich
stellen boven eiken geloofsstrijd.
Uit eene zeer vertrouwbare bron verneemt het
TJtr. D., dat de heer de Geer van Jutphaas de
benoeming tot lid van de Tweede Kamer der
Staten-generaal niet zal aannemen, om plaats te
maken voor den heer Keuchenius, vroeger afge
vaardigde voor het district Gorinchem.
TJit de portefeuille van een Fransch novellist.')
De patroon gaf hun een bal, de werklieden gaven
van hun kant een concertzjj werden op een diner
gevraagd, zjj zorgden voor het vuurwerk, en zoo
werd bjj alles de geljjkheid in het oog gehouden
tussehen arbeid en kapitaal.
Het puikje van Straatsburg woonde het feest
bjjook de goede juffrouw Blumenbach was niet
vergeten, maar Clara betreurde zeer .de afwezig-
beid van Adda. De predikant en zjjne vrouw
kwamen met nog eenige leden van de familie reeds
vroeg in den morgenjuffrouw Lauth, die bruids
meisje zou zjjn, verontschuldigde zich met een
riefje, waarin zjj meldde dat zjj erge hoofdpijn
had. En dit was stellig geen uitvlucht, want Clara
maakte de opmerking, dat het schrift tamelijk
onduideljjk was. Henri Marchal, aan wien men het
mededeelde, nam er al even weinig notitie van als
van het orgelgebrom en het gesis der vuurpjjlen.
Het rijtuig, dat hem en zjjne vrouw 's avonds om
negen uren zou komen afhalen, boezemde hem
meer belangstelling in.
Hjj had eene maand verlof, en het jonge paar
gebruikte dezen tjjd om een reisje door Duitsch
land te maken. Hoe aangenaam nn ook eene
huweljjksreis moge wezen, voor intellectueel ont
wikkeling beduiden ze gewoocljjk weinig, Men
Uit Yeere schrjjft men ons
Door den gemeenteraad schijnt in zijne laatste
vergadering besloten te zjjn om, in plaats van
denhrM.de Mol die op 1 Juli a. zijn ontslag heeft
verzocht, een hoofdonderwijzer aan te stellen op
een jaarwedde van 800, zijnde dit 150
minder dan de aftredende had. Dientengevolge
heeft dezer dagen bjj de notabelste ingezetenen
een adres gecirculeerdwaarin verzocht wordt
een hoofdonderwjjzer met acte van Franscbe taal
te doen aanstellen, en diens hoogere bezoldiging
uit de schoolgelden te vinden.
Dit verzoek zal tot hoogere autoriteiten worden
gericht.
In het Goescbe land zullen, ter bevordering van
de liberale zaak, als sprekers optreden: de heer
Hejjse Vrijdagavond te Heinkenszand in de zaal
bij M. Hoondert, de heer G. A. Vorsterman van
Oyen uit Aardenburg Zaterdag te Wemeldinge in
de gemeentekamer en mr E. Fokker uit Middel
burg Maandag, achtereenvolgens te Wolfertsdijk
bjj C. Van Strien en te Cortgene bjj Van der Linde.
Crt.)
In de vergadering van ingelanden van het
waterschap Loven en Willemskerke, gemeente
Hoek, aldaar gehouden, is, door de aftreding van
den dijkgraaf P. Scheele Jz., eene voordracht op
gemaakt, waarop zjjn geplaatst de heeren P.
Scheele Jz., M. de Regt en H. Wolfert Hz., en is
als afgevaardigde in het waterschap voor het
beheer en onderhoud van de Nol tussehen den
Kouden- en den Lovenpolder herbenoemd de heer
J. de Kraker Az. Verder is, op verzoek, eervol
ontslag verleend als waterbouwkundig ambtenaar
bij bovengenoemd waterschap aan den heer I.
Keukelaar.
De heer A. A. van Haelst te Zuiddorpe is her
kozen als djjkgraaf van den polder Beoosten en
Bewesten Bljj.
Bjj het personeel van den geneeskundigen dienst
der landmacht zijn 1° benoemd tot dir. off. van
gez. 2e kl., de dir. off. van gez. 3e kl. dr W. J.
de Mejjer, C. J. van der Burcht van Lichtenberg
en J. Baum, tot dir. off. van gez. 3e kl., de off.
van gez. le kl., met den titulairen rang van maj.,
C. de Mooy en P. H. Thijs, alsmede de off. van
gez. 1" kl. H. C. van Eyk van Voorthuysen, allen
van genoemd personeelen is2° de titulaire
rang van maj. verleend aan de off. van gez. le
kl. G, A. J. Baum, J. K. Stakman Bosse, D. H.
van Vierssen, P. K. J. Pabst, W. T. Philipsenen
J, Binnendijk, mede van genoemd personeel.
In een onlangs gehouden vergadering van de
Nijmeegsche kiesvereeniging werd, bjj de behan
deling van het Atjeh-vraagstuk, door den heer
Laging Tobias zjjn leedwezen uitgedrukt dat
generaal Van Swieten aan de aanvaarding van
het commandement der tweede expeditie het
beding van geldeljjke voordeelen voor zijne nabe
staanden had verbonden.
Dit gaf den heer Fransen van de Pafte, destijds
minister van koloniën, aanleiding het volgende
bezoekt kerken en schilderijen-tentoonstellingen,
men maakt gebruik van de table d'hötes, maar
men heeft slechts oogen voor elkaar. Hoe schitte
rend het panorama ook zij, dat zich op den achter
grond van het tooneel afteekent, de aandacht der
toeschouwers wordt geheel gevestigd Op Cupido,
die den voorgrond inneemt. Toen de jongge
trouwden te Straatsburg terugkwamen, waren zjj
misschien niet geheel thuis in de koninklijke galerij
van kunst te Dresden, of in de glyptotheek te
Munchen, maar zjj hadden elkander leeren kennen
hun voortdurend samenzjjn, de botsingen en kleine
onaangenaamheden, die men op reis allicht heeft,
hadden hen tot elkander gebracht kortom, zij
waren eén van ziel en eén van zin geworden. Ik
behoef u niet te zeggen, dat zjj geen geheimen
voor elkaar hadden.
Toch vertelde de dokter aan zjjne vrouw niets
van het voorgevallene bjj de familie Lauth, niets
van die genegenheid, die door de goede ouders in
de geboorte was gesmoord. Hjj verzweeg dat niet
uit vrees Clara jaloersch te maken, en ook niet
omdat hjj er inwendig nog een zekere spjjt over
gevoelde, maar om de eenvoudige reden, dat bjj
de zaak nagenoeg vergeten had. Het was van
zoo korten duur de genegenheid was zoo
vluchtig geweest, en er was zooveel gebeurd
na dien tjjd. Zjjn tegenwoordig geluk nam alles
in beslag, en drong alle herinneringen ver naar
den achtergrond. Adda Lautb Welke Adda?
Hjj bad die persoon in eene eeuw (zegge drie
maanden) niet gezien!
in de N. R. Ct te schrijven over de toedracht
dezer zaak.
„In den vroegen morgen van een der eerste
dagen van Juni 1873 gewerd mij een gecjjferd
telegram van den gouverneur-generaal, waarin,
onder vermelding dat de gouvernements-commis-
saris, die de eerste expeditie tegen Atjeh vergezelde,
vervangen moest worden, gevraagd werd: dat de
gepensioneerde luitenant generaal Van Swieten in
activiteit hersteld zou worden, om tot gouverne-
ments-commissaris en opperbevelhebber der tweede
expeditie benoemd te worden.
De generaal Van Swieten, dien ik sedert jaren
kende, werd in die dagen meermalen door mij
geraadpleegd over uit te zenden materiaal en
benoodigdheden, ten behoeve van de 2e expeditie
tegen Atjeh.
Ik schreef den generaal een paar woorden, om
hem te vragen, bij zijne dagelijksche middagwan
deling even bjj mij op bet ministerie te komen.
Geljjk altijd, voldeed de generaal bereidwillig
aan mjjn verzoek. Ik begon met hem te onder
houden over de uitzending van materiaal, toen
ik als eene invallende gedachte, zonder nadruk
er op te leggen, zeide: »Och, het beste is, gene
raal, dat gjj zelf maar naar Indië gaat."
„Waarom", antwoordde de generaal»de generaal
Verspjjck en andere bekwame opper- en hoofd
officieren zijn in Indië aanwezig."
Ik nam daarop, zonder een woord te zeggen,
het bovenvermelde telegram van den Indischen
landvoogd en overhandigde dat aan den generaal,
hem den tijd tot overdenking latende, terwjjl ik
inzage nam van een voor mjj liggend stuk.
Na eenig tijdsverloop keerde ik mjj naar den
generaal, hem aanziende: „Welnu?"
„Het penBioenreglement," zoo voerde de generaal
aan, „bevat de bepaling, dat de regeering ten
allen tijde de gepensioneerde officieren, lichamelijk
niet ongeschikt, in activiteit kan herstellen, en
de officieren verliezen bjj weigering hun recht op
pensioen."
„De regeering zoo hernam ik zal van die
bepaling nooit gebruik maken. De gouverneur-
generaal vraagt, gij ziet het, uwe uitzending. Ik
zou, in de bestaande omstandigheden, niet gaarne
de verantwoordelijkheid op mjj nemen, aan een
der geljjk verzoek van den landvoogd niet te
voldoen. De regeering doet dus een beroep op
uwe vaderlandsliefde in 's lands belang. Maar
gij gaat geheel vrijwillig, of gij gaat niet. In-
tusscben, generaal, ik begrijp dat er uwerzijds
overwegende bezwaren kunnen bestaanuw leef-
tjjd, ik weet dat mevrouw Van Swieten u ontvallen
is, dat ge in uw gezin door uwe dochters moeieljjk
kunt gemist worden. Kom dus morgen of over
morgen bjj mij aan, om mjj uwe beslissing mede
te deelen."
„Ik heb geen tijd van overweging noodig," ant
woordde de generaal; „de bezwaren, aan mijn
vertrek naar Indië verbonden, liggen voor de hand
en zjjn daar juist door u genoemd, maar als de
regeering, aan wie in dezen alleen de beslissing
staat, mij oproept, dan ga ik."
Maar Adda Lauth herinnerde het zich maar al
te goed. De drie maanden waren haar eene
voortdurende marteling geweest. De tijd duurde
haar lang, want de dagen waren haar eene aan
eenschakeling van verdriet en droefgeestigheid en
zij verbaasde zich, hoe men in zoo korten tjjd
zoovele tranen kan vergieten.
Jonge meisjes worden in den regel niet genoeg
beklaagd. Zie nu eens dit aardig, vriendeljjk,
liefhebbend wezentje, dat zich, zonder eenigen
weerstand te kunnen bieden heeft, overgegeven
aan eene welgemeende genegenheid. Zjj bemint
misschien nog niet volkomen, maar dan scheelt
het toeh niet veel, en heeft reden te denken dat
hare liefde beantwoord wordt, maar de zeden
verbieden haar er iets van te laten bemerken,
of de zaak, die over haar toekomst moet beslissen,
aan te roeren. Zjj moet afwachten en zwjjgen.
Zelfs hare ouders zouden het afkeuren als zij de
zaak ronduit met hen besprak. Iedereen is het
over dit punt eens, dat zij eene onverschillige,
werkelooze houding moet aannemen, desnoods
kan zij zich ietwat dom aanstellen I Alle huw
bare mannen mogen rondom haar fladderen, en
men ziet het aan, dat zjj verliefd raakt op dokter
Marchal. Och, de zaak is van geen beteekenis,
het is maar eene gevoelskwestieMaar o wee
toen de heer Marchal het meisje dat hjj lief had
ten huweljjk kwam vragen, toen keerde het
blaadje om. „Wat blieft ju, mjjnheerwas het
u meenens met uwe hofmakerjj aan mjjne dochter
Denkt ge er waarijjk aan haar te trouwen
„Hebt gij ook voorwaarden te stellen, generaal?"
„Geene," was het antwoord„ik laat dit geheel
aan u over."
Ik stond op, en drukte den generaal de hand.
Geen woord werd er verder tussehen ons gewisseld.
De in het kort daarna gevolgde koninkljjk
besluit opgenomen bepalingen, zoowel ten aanzien
van de aan den generaal toe te kennen reis- en
tafelgelden, waaromtrent eenvoudig vroegere ante
cedenten werden gevolgd, als ten aanzien der
voorzieningen ten behoeve der kinderen, voor het
geval van 's mans overljjden, een geval waarop
bij vroegere gelegenheden niet behoefde te worden
gelet, werden opgemaakt buiten weten van den
heer Van Swieten, op initiatief en onder verant
woordelijkheid van den toenmaligen minister van
koloniën."
De heer dr J. G. Ringeling, leeraar in de plant
en dierkunde aan de hoogere burgerschool met
5jarigen cursus voor jongens te Amsterdam, heeft
eervol ontslag uit die betrekking verzocht en ver
kregen.
Van onzen eigen verslaggever).
II.
Eindeljjk! Die uitroep, gevolgd door een zucht
van verlichting, ontsnapte ons toen wij Woensdag
laat in den avond op onze kamer kwamen. Ein
deljjk een oogenblik om rust té nemen
zoudt ge misschien denken, neen een oogenblik
om, onzer belofte getrouw, de pen ter hand te
nemen en ons kort telegraphisch bericht aan te
vullen.
Alvorens het verslag der algemeene vergadering
te schrijven, eisebt de plicht der beleefdheid een
enkel woord te zeggen over de plaats, die ona
heden en morgen als hare gasten beschouwt.
De hoofdplaats van Schouwen en dat eiland zelve
behooren, door hun isolement, tot die streken van
ons land, waar men niet komt of men moet er vol
strekt noodig hebben. De vreemdelingen, die men
er dan ook in den regel ziet zijn in twee cate
gorieën te splitsen de zeer enkele lieden, die bet
nog wel der moeite waard vinden nu en dan eens
een stukje van Nederland te bezoeken, omdat het
hun Vaderland is, en in de tweede plaats zjj, die
onder den naam van reizigers een naam die
zjj ten volle verdienen „door 'tland loopen,
hua waren zeer prijzende, die ze willen verkoo-
pen", zooals Roemer Visscher zich ergens uitdrukt.
Toch is de plaats wel een bezoek waard. Wan
ofschoon Zierikzee, welks ontstaan zich verliest in
den nacht der tijden en dat vooral in de oudere
geschiedenis van ons land eene merkwaardige rol
speelde, niet meer is, wat bet vroeger was, is het
toch eene vriendeljjke nette plaats, waarin veel
meer teekenen van welvaart dan van kwgning
zijn op te merken.
Wel zjjn de tijden vervlogen dat „die van
Zierinczee eene groote vaert hadden met haer
groote schepen en diversche landen" en zjjn zjj
Scheer u spoedig weg en kom niet terug vööf
gjj geroepen wordt. Gjj zjjt te arm of te oud,
of er mankeert iets anders aan, het doet er niet
toe, maar onze dochter krijgt gjj niet 1"
„Maar ik bemin haarl"
„Des te erger."
»En als zjj mjj ook liefheeft
»Onmogeljjk 1"
»Maar ik heb haar het hof gemaakt; zjj
heeft bemerkt, dat ik haar altijd opzocht, wat
moet zjj van mij denken als ik den_ecbjjn op
mjj laad haar eensklaps zonder eenige opheldering
den rug toe te keeren?"
„Zjj zal niets denken, mjjnheernemen jonge
meisjes ook al de vrijheid om te denken
„Gjj zult mjj toch wel toestaan haar te
zeggen, dat ik naar hare hand dong? dat ik er
u over gesproken heb? dat het mjj veel kost de
hoop op een gunstig antwoord te laten varen
»Wel, verliefd heerscbap, waar ziet ge ona
voor aan Wjj zouden bjj haar met zulke roman
frasen aankomen, die den geest in oproer brengen?
Een van de twee, of zjj bemint u niet, en dan is
uw wegbljjven haar onverschillig, of zjj heeft eenige
genegenheid voor u opgevat, en dan behoeft zjj
niets te doen dan u te vergeten. Als zjj verstrooiing
moet hebben, zullen wjj met haar gaan reizen,
want als het geluk van dochters op het spel staat,
is voor de ouders geen offer te zwaar!"
Wordt vervolgd.)