N° 143.
129® Jaargang!
1886.
Maandag
21 Juni.
FEUILLETON.
De inciter van tei {reitot.
Middelburg 19 Juni.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regek
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels 1.50
iedere regel meer 0.20.1
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Brieven uit de Hofstad.
MIDDELBURGS'» COURANT.
w
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. tan der Peul, te Zierikzee: A. C. de Moon, te TholenW. A. tan Nieuwenhdtjzente Terneuzen: A.tan der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger
18 Juni 1886.
Middelburg en de hofstad mogen elkaar geluk-
wensehen. Eere aan beide, aan de meerderheid
der kiezers in beide districten, die de liberale
partj in den lande zoozeer aan zich verplicht
hebben. Wie weet, zoo schreef ik in mijn vorigen
brief, of ook niet Zeeland een of twee leden aan
de liberale partij zal toevoegen. Dat voorgevoel
is juist gebleken. Vooral in Zeeland's hoofdplaats
is de behaalde overwinning schitterend.
Dat geeft hoop voor de toekomst en gegronde
reden tot de veronderstelling, dat Middelburg
niet spoedig weer „om" zal zjjn.
De anti-liberalen zijn toch, al komen zij met
volle kracht op, in de minderheid. Alleen on
verschilligheid van liberale zijde kan dus der
tegenpartij de zege verschaffen. Maar daarop
thans zelfs ts zinspelen zou ondankbaar zijn,
nadat de kiezers pas zulke doorslaande blijken
van belangstelling en ijver hebben gegeven. Ook
bij een volgende gelegenheid mag worden ver
trouwd, dat de liberalen op hun post zullen
wezen, zeker als zjj zjjn, dat zij slechts hebben
te komen en te stemmen om te overwinnen.
Waar sprake is van dankbaarheid mag die wel
in de eerste plaats worden betracht jegens de
hoofdleiders der liberale beweging in het kiesdi
strict Middelburg, met name jegens mr Eduard
Fokker, die zich de vooral in hem zeer te waar-
deereu moeite getroostte om in verschillende streken
de kiezers voor te lichten omtrent den politieken
toestand, aangaande de groote belangen, die op
het spel stonden. Niet alleen van districtgenooten,
zelfs niet enkel van Zeeuwen, komt hem een
woord van oprechten dank toe, maar de geheele
liberale partij in Nederland is hem zulks ver
schuldigd. Zonder zjjn onvermoeid streven zou
niet dat licht zijn verspreid, waarbij de kiezers
zien konden, waarom het bij deze verkiezing te
doen was, en aan de voorlichting heeft Nederland
te danken, dat twee zetels op de rechterzijde zijn
veroverd, en dat wel zetels, waarvan een werd
ingenomen door een man, wiens val bij de stem
bus in verschillende opzichten zoo ontzagljjk veel
waard is. Nog daargelaten, dat mr Keuchenius
een der hoofd-figuren is van de anti-revolutionnaire
partij, zelfs ongeacht de allerzonderlingste denk
beelden, de der menschheid gevaarljjke theorieën
door hem verkondigd en voorgestaan, is zjjn ver
dwenen uit de volksvertegenwoordiging reeds
hierom toe te juichen, dat zijnen medeleden en
der natie voortaan gespaard zullen worden die
urenlange redevoeringen over allerlei onsamen
hangende onderwerpen van ondergeschikt belang,
waarmede die afgevaardigde zjjn hoorders en de
Uit de portefeuille van een Fransch novellist.')
De brave, achtenswaardige looier was bereid.
Toch betrok zjjn gelaat, toen hjj antwoordde
»Ik ben tot uw dienst en hoop van harte
dat ik u kan helpen." Hjj gaf den heer Marchal
een arm en zoo wandelde hjj, zjjn pijpje rookende,
een eindweegs voort.
„De zaak waarover ik u wilde spreken, waarde
vriend, betreft mij zeiven en eene dame van uwe
kennisuw nichtje Adda.
„Welzoo," antwoordde hjj op een toon, die
te kennen gafik heb wel iets dergel jkn gevreesd.
De dokter ging voort
„Ik hoop, dat de familie mjj mjjne veelvuldige
bezoeken niet kwaljjk heeft genomen?"
„Zeker niet; ons huis staat open voor ieder
die het wèl met ons meent; het is ons zelfs een
eer om menschen zooals gjj te ontvangen."
„Ja, maar ik wilde zeggen dat er in
de stad gebabbeld wordt over
„Laat ze maar babbelen, mjjnheer, en ga
uws weegs."
„Maar juffrouw Adda ziet er dan toch al
bjjzonder goed uit."
„Dat vind ik niet; er zijn tal van meisjes
te Straatsburg, die er vrjj wat beter uitzien."
tfDat is wel mogelijk, maar zjj is zoo gra-
lezers van de handelingen gewoon was te vervelen
en waarmede hjj zooveel kostbaren tijd heeft ver
spild. Als men zich nu maar niet over den uitge
worpen afgevaardigde te Amersfoort ontfermt. Hoe
wel in zekeren zin niet zoo schitterend is ook de
overgang van Den Haag tot de liberale zijde van veel
gewicht. Op een volkomen overwinning, door mjj
in een vorig schrijven in twijfel getrokken, had
men hier ook den verkiezingsdag zelf niet durven
hopen. En toch is graaf Rutger Jan gevallen,
ondanks alle, soms minder zedeljjke middelen,
door zjjn geestverwanten ten behoeve van zjjne
candidatuur aangewend, in weerwil van de moeite,
die mr Schimmelpenninck zelf zich getroostte om
de kiezers gunstig voor zich te stemmen en vooral
te doen stemmen. Inzonderheid van katholieke zijde
is veel drang op de mia verlichte kiezers uitgeoefend
om Schimmelpenninck en van Sypesteijn de meer
derheid te bezorgen. In de vestibule van het raadhuis
was een clubje jjverig in de weer om goedgeloovige
kiezers te bewegen hun met de liberale eandidaten
ingevuld stembiljet te verwisselen met een ander,
dat de tegenpartij ten goede zou komen, en wer-
keljjk is den jjveraars dit bij meer dan eenen ge
lukt. Men zegt zelfs dat tot belooning van
politieke bekeeringen door sommige anti liberalen
kwartjes werden uitgereikt. Onder eene in de
Haagsche bladen geplaatste advertentie ter aanbe
veling yan de heeren Yan der Goes en Greeve
kwamen eenige namen van katholieken voor.
Daarin zag de clerus niets minder dan openlijken
opstand tegen de heilige moederkerk, en zoo
geschiedde het, dat die verdoolde schapen, onder
bedreiging met kerkeljjke tuchtmiddelen, gedwongen
werden eene verklaring te teekenen, in ljjnrechten
strijd met hunne aanbeveling in de couranten.
Dergeljjke praktijken zullen ook wel elders be
proefd zjjn, en na zulk een inspanning van onedele
krachten is het een veel beteekenend feit, dat de
liberale partij toch een overwegende meerderheid
heeft behaald. Daaruit spreekt een afkeuring over
de gedragsljjn door de anti-revolutionnairen in
kamer en kerk in den laatsten tjjd gevolgd, een
afkeuring, waarvoor hunne zalvende woorden en
godzalige glimlachjes tegen Rome hen niet hebben
kunnen behoeden. De glimlachjes van graaf
Schimmelpenninck, in de kamer tegen de anti-
revolutionnairen, daarbuiten tegen de kiezers in
zjjn district, hebben hem niet eens geholpen. Hoe
die aristocraat bjj uitnemendheid 11. Zondagavond
op een concert in den dierentuin, waar hjj anders
de muziekuitvoeringen bjjna nooit bijwoont, ook
rondwandelde tusschen de Haagsche kiezers, hoe
minzaam hjj ook allerlei kiesgerechtigde winkeliers
groette en toeknikte, hoe gemeenzaam hjj ook met
dezen en genen een praatje maakte, de uitslag
der stemming heeft hem het bewjjs geleverd, dat
daarmede geen vertrouwen te herwinnen is, het
welk men door al te groote dienstvaardigheid aan
de clericalen heeft verspeeld. Ware de heer
Schimmelpenninck echt conservatief gebleven,
zjjne herkiezing zou buiten twjjfel zjjn geweest.
Zjjn medegaan met de anti-revolutionnairen,
steeds gepaard met verontschuldigingen aan de
liberalen, tegenover wie hjj gewoon was het
cieua en zoo geestig."
„Vindt ge nu ik, als haar oom, kan u ver
zekeren, dat zjj heel gewoon is."
„Om kort te gaan, mjjnheer Lauth, als ik
haar aan hare ouders ten huweljjk vroeg, zoudt
ge dan denken, dat dit op hen een aangenamen
indruk zou maken
„Dat niet alleen mjjnheer Marchal, zij zouden
er mede vereerd zjjn, zelfs ik ben er niet on
gevoelig voor, hoewel mjjn nichtje Adda, geloof
mjj, geen geschikte vrouw voor u is. Maak u nu
niet zoo zenuwachtig en laten wjj eens verstandig
praten. Gij begrjjpt, dat we geen van allen blind
zjjn geweest, en uwe genegenheid reeds sinds een
half jaar hebben vermoed. Ook is het voor ons
geen geheim, dat Adda u de voorkeur schenkt
boven verscheidene anderen, maar waarom hebben
mjjne vrouw en mjjne zusters altjjd gedaan alsof
zjj u niet begrepen, als ge over uw eenzaam leven
klaagdet, en ge half schertsend zeidet: weet ge
geene vrouw voor mjj Waarom omdat zjj u
het antwoord waarop ge hooptet niet konden
geven, want, hoezeer wjj u genegen zijn en achten,
wjj hebben besloten dat mjjn nichtje nooit mevrouw
Marchal zal worden. Wjj zijn op de hoogte van
uwe positiewjj kennen uw karakter en weten, dat
er op uw gedrag niets te zeggen valtook zjjn
wij er van overtuigd, dat ge eene vrouw geluk
kig zoudt maken; maar er zjjn twee afdoende
redenen, die mjj de eer en het genoegen ontzeggen
ooit uw oom te worden. De eerste reden heeft
betrekking op uw geloof, gjj zjjt Katholiek en
drijven der anti-revolutionnairen af te keuren
terwjjl hij hen daartoe door zijn eigen stem mede
in staat stelde, die tweeslachtige houdiug heeft
hem zjjn zetel gekost. Flink zoo, Hagenaars
Ernstige overtuiging en beginselvastheid behooren
ook in deD tegenstander te worden gewaardeerd,
maar wie zijn beginselen verzaakt, zjjn overtuiging
prijs geeft en zoo zich zelf vergeet, verdient niet
anders dan door de kiezers te worden gewraakt.
Loon naar werk.
Heeft de liberale partij veel stof tot roemem
een enkele wolk vertoont zich voor hare weer
boven de kimmen verrezen zon. Dat juist Roëll
uit bare gelederen werd verwjjderd is zeer te
betreuren. Wel was dat kamerlid niet een vol
bloed liberaal, die in alles met de partij medeging,
maar toch misschien wel juist daarom is
hjj een vrjjzmnig man in den volsten zin, en zeker
een der meest bekwame onder zoo vele bekwame
volksvertegenwoordigers. Zonderling toeval, dat
de eenige, die door de tegenpartij verslagen wordt,
juist bij is, die haar het minst reden tot misnoe
gen heeft gegeven, dat juist de gematigdBte van
allen als zoenoffer vallen moest. Het is te hopen,
dat bjj de eerste gelegenheid, die zich daartoe
voordoet, den heer Roëll weder een mandaat zal
worden opgedragen, opdat de kamer niet lang
zulk een sieraad misse.
Nu nog enkele herstemmingen, waarvan die te
Goes wel de belangrijkste is. Mocht ook deze
in het voordeel der linkerzijde uitvallen, dan is
de meerderheid van deze zeker groot genoeg om
de ministerieele portefeuilles op te eischen. Blijft
dat district aan de tegenpartij, dan zal het de
vraag zijn of de liberalen regeeringspartjj zullen
willen worden. Wellicht laten zjj dan het kleur
loos kabinet-Heemskerk nog eenigen tjjd voort-
werken, liever dan met een betrekkelijk toch
kleine meerderheid de teugels in handen te nemen-
Yan Goes za,l in ieder geval zeer veel afhangen.
Mogen de liberalen daaraan gedachtig zijn!
Den nu aangebroken tjjd van verademing in
de politiek zal men zich in de residentie ten
nutte maken om een strijd in den tempel der
kunst uit te vechten. De oude Johan Verhuist-
is ontslagen als directeur van het concert Dili
gentia, zonder dat hjj zelf den dirigeerstok heeft
willen nederleggen. De muzikale wereld is nu in
twee partijen verdeeld, de eene vóór, de andere
tegen Verhulst. Niet weinigen duiden het zeer
ten kwade aan het bestuur, dat het zoo onver
wacht den verdiensteljjken man heeft afgedankt,
nadat nog verleden jaar zjjn lof werd verkondigd
door den eere-voorzitter op een als gewoonljjk
zeer druk bezocht concert. Anderen, vooral de
aanhangers van de nieuwe richting, verheugen
zich over het ontslag. En het valt dan ook niet
te ontkennen, dat Verhulst het hun weinig naar
den zin maakte, minder zelfs dan men meenen
zou dat een orkest-directeur, ook al is hij een
meester als Verbuist, betaamt. Zjjn volstrekte
weigering om Wagnersche compositiën op te
voeren ging dan ook wel wat ver, en er spreekt
al heel wat consideratie uit, dat voor éen der
acht concerten, aan die muziek gewjjd, een ander
wjj zjjn Luthersch, en hoewel mijn broeder menig
gemengd huweljjk heeft ingezegend, kan hjj in
zjjne betrekking een dergelijk huwelijk niet voor
staan. Deed hij het, dan zou onze oude moeder,
die voor ons altjjd als eene levende wet is, het
hem bepaald verbieden. Gjj zult mij misschien
tegenwerpen, ik weet het, dat ge al even weinig
katholiek als protestant zjjt, maar dat gjj een
wereldgodsdienst hebt met de aarde tot tempel
en het goeddoen als eeredienst. Ik ben er van
overtuigd, dat het u volkomen onverschillig zou
zjjn, dat uwe kinderen in deze of gene kerk
werden opgevoed, maar uwe verdraagzaamheid
neemt het bezwaar niet weg, en bovendien er is
nog iets. Mijn nichtje is zeventien jaar en gjj
zjjt vijf en dertig, gjj zjjt dus dubbel zoo oud.
Gjj zoudt bjjna haar vader kunnen zjjn, want
haar vader is slechts drie jaar ouder dan gjj. Ik
weet wel dat menigeen dit bezwaar zeer onbe
duidend zal vinden, en dat men in eene omgeving,
die minder ouderwetsche begrippen en opvattingen
bezat, zou vinden, dat gjj beiden, wat den leeftjjd
betreft, uitnemend bjj elk&ar past. De voorzich
tigheid van den tegenwoordigen tjjd eischt, dat
een meisje trouwt met iemand, die eene gevestigde
positie heeft, en dat heeft men tegenwoordig niet
voor zjjn vjjf en dertigste jaarmaar wjj zjjn
nog van den ouden stempelmijn vader was 22
jaar, toen hjj trouwde, mjjn broêr was twintig,
en ik slechts negentien jaar. Wjj deden het niet
uit beginsel, maar het was zoo het gebruik in
onze familie j gij zult er als medipus misschien
tot directeur werd aangesteld; sedert eenige jaren
komt Richard Hol daarvoor uit Utrecht over-
Daarenboven is toch de leettjjd van een en zeventig
jaren weinig geschikt voor een directeur van een
zoo groot concert als Diligentia. En men moge
zeggen wat men wil, die hooge leeftijd was wel
merkbaar als Verhulst dirigeerde. De man had
wijs gedaan door de wenken van het bestuur te
volgen en zjjn ontslag te verzoeken, maar oude
menschen zjjn voor dezulke dikwjls doof en zoo
overleven zij vaak hun roem. Op eene algemeene
leden-vergadering zal in dit verschil tusschen het
bestuur en Verhulst uitspraak worden gedaan.
Mjj dunkt dat het eerste zijn stelling zeer heeft
verzwakt door nu, eerst na het gebeurde, ee
voorstel te doen den ontslagen directeur eene
jaarljjksche toelage te verleenen. Daarin schemert
een straal van berouw door. Het ware verstan
diger geweest om althans geljktjdig met het ontslag
deze geldkwestie te regelen.
Ook over eene andere gebeurtenis, met de muziek
in nauw verband staande, maakt men zich hier
terecht warm. Reeds een paar malen werd des
winters aan den directeur van het cirque Carré
geweigerd alhier voorstellingen te komen geven,
waarbjj het wjjs bestuur der residentie zich beriep
op het nadeel, dat door Car ré aan het opera
bezoek zou worden toegebracht. Nog kleinsteed-
scher grond wordt nu aangevoerd voor de weigering
van burgemeester en wethouders om in het
begonnen bad-seizoen Carré zjjn tent te Scheve-
ningen te doen opslaan: dan zouden de concerten
van prof. Manstedt in het Kurhaus er onder Ijjden.
Er onder Ijjden in tweeërlei opzicht. Vooreerst
zouden het geschetter van de trompetten en het
gedonder van de Turksche trom in het paardenspel
hinderijk zjn voor de muziekuitvoeringen in het
Kurhaus. Alsof de zoogenaamde renbaan niet groot
genoeg is om Carre's tent ver genoeg van het Kur
haus te plaatsen. Dan ook zou Carré zooveel men
schen tot zich trekken, die anders onder het gehoor
van Manstedt's instrumenten zich zouden vermaken
en dus hun geld in het Kurhaus zouden verteren.
Alsof twee gelegenheden tot uitspanning op een
badplaats, die aanspraak wil maken een Europee»
sche te zjn, te veel wareAlsof niet juist velen
uit naburige plaatsen naar Seheveningen zouden
trekken om Carré te zien, terwjl zj dan toch
zouden moeten eten en daarvoor immers allicht
het Kurhaus zouden kiezenAlsof het Kurhaus
zich niet zou kunnen handhaven als de bad
gasten eens een enkelen avond aan Carré de
voorkeur gaven. Alsot niet voor vreemdelingen
Seheveningen te aantrekkeljker wordt naar mate
er meer amusementen zjn Er wordt tegenwoor
dig veel gebazeld over protectieom haar te
verdedigen worden vele gekheden verteld, maar
in het uitdenken van de dwaaste soort van pro
tectie spant het Haagsche gemeentebestuur de
kroon
Het ultramontaansche blad De Zoom, bevat het
volgende ingezonden stuk
»Geef uwe verwachtingen van de stembus te
Goes op Het spel is gebroken.
tegen zjn, maar wj, oude Straatsburgers, houden
ons familiegebruik in eere. Van ouder tot ouder
legden echtgenooten in onze familie altjd als
geljken in leeltjd hun levensweg af; jeugd ver
eenigen wj met jeugd, onschuld met onschuldj
armoede met armoede. De eerste jaren is er
gewoonljk veel overleg noodig. Hoe men aan
de luiermand van het eerste kind moet komen
is een groot vraagstuk, maar gelukkig komen op
het gegeven oogenblik de grootouders te hulp.
Gaandeweg kan men zich wat ruimer bewegen,
en dit wordt te meer op prjs gesteld, naarmate
het meer moeite heeft gekost. Men wordt samen
oud, de vrouw wat eerder dan de man, maar
terwjl men altjjd samen is, gaat het ongemerkt.
Ook kan men zoodoende zelf voor de opvoeding
zjner kinderen zorgen, hen zien opgroeien totdat
zj zelve mannen en vrouwen zjn geworden, en
zeggen tot een torschen kerel met een grooten
baard: Wel jongetje, hoe gaat het? Zoo op
gevat is het huiseljk leven iets eerbiedwaardigs.
Onder meer heeft het ook dit voor, iets waaraan
tegenwoordig te weinig waarde wordt gehecht
dat het verleden van den man even vlekkeloos
is als dat van de vrouw. Denk eens aan de
Par jsche jonge meisjes, die zich voor eene grooten
bruidschat tot echtgenoot koopen een ouden af»
geleefden, ziekeljken man, die een alles behalve
vlekkeloos verleden heeft.
Wordt vervolgd,)