Onderwijs.
Kerknieuws'
Gemengde Berichten,
stpl geschreven werkje van den heer D. Stigter
te Goes, over het programma van den bond, door
den druk algemeen te maken.
Adhaesie werd geschonken aan de brochure der
Liberale Unie Inleiding tot de behandeling van
eenige vraagstukken van sociale wetgeving.
Afkeuring werd betuigd over de uitwerping van
den heer B. H. Heldt uit den bond voor alge
meen kies- en stemrecht.
Breedvoerig werd beraadslaagd over de jaarlijks
terugkeerende werkeloosheid, waarbij over het
algemeen bewjjs van waardeering werd gegeven
voor den steun, door de meer gegoeden den werk
man verleend. De droogmaking der Zuiderzee en de
ontginning van heidevelden werden o. a. genoemd
als middelen om de werkeloosheid te keeren.
Besloten werd dat het verbond tot het lidmaat
schap der Zuiderzee-vereeniging zal toetreden.
Het wenscheljjke werd uitgesproken, dat van
rjjkawege onvermogenden, die aanleg bezitten, in
de gelegenheid worden gesteld, om middelbaar en
hooger onderwijs te genieten.
Voor de betrekking van organist der groote
kerk te Haarlem, is door de jury het volgende
drietal, alphabetisch gesteld, aanbevolende heeren
Enderlee te Njjkerk, Ezerman te Arnhem en
Spaanderman te Woerden.
De kapt. A. G. Wilkens, van het 3e regiment
infanterie, komt in het einde dezer maand in de
residentie in garnizoen, om gedurende eenigen tijd
bij de normaal-schietschool te worden gedetacheerd,
teneinde het vuren op verre afstanden bij te wonen.
Den 4en Mei heeft te Paramaribo in een ge
combineerde zitting van het hof van justitie en
van het militair gerechtshof voor de Nederl. W.-I.
bezittingen de installatie plaats gehad van den
heer jhr mr J. van Doorn, als procureur-generaal
in de kolonie Suriname. In zijn rede bracht de
adv.-generaal hulde aan den vorigen titularis mr.
Looyen, thans adv.-generaal bij het hof van
Leeuwarden, en aan den waarn. proc.-generaal
mr Jessurun. Den nieuwbenoemden titularis sprak
de adv.-generaal met hartelijkheid toe, hopende
dat hg in zijn nieuwen werkkring en de sympathie
van zijn omgeving eenige vergoeding moge vinden
voor den hoogst gewichtigen stap, door den heer
Van Doorn gedaan om zijn vaderland te verlaten.
In de rede van den president van het hof van
justitie wordt teleurstelling uitgesproken over de
niet-benoeming van mr G. H. Barnett Lyon, den
laatstelijk waarn. proc.-generaal, die, gedurende
drie jaren op uitstekende wijze als zoodanig was
werkzaam geweest. Daarna den heer Van Doorn
toesprekende, zeide de president:
„Wees welkom in ons midden en in het land
waaraan gjj voortaan uwe krachten wilt wijden.
Dat gij uw vaderland, waar gij met eere en tot
groote voldoening van het opperbestuur werkzaam
waart, hebt verlaten om hierheen te komen, is
ons een waarborg dat de welvaart van dit land
u ter harte gaat. De achting, die gjj in Nederland
genoot, valt u ook hier ten deel. Moge het u en
uw gezin hier welgaan.
»Wjj bieden u onze vriendschap aan. De vriend
schappelijke betrekking tusschen uw hooggeschat-
ten broeder en mjj verzekeren u bij voorbaat mjjne
genegenheid."
De nieuwbenoemde proc.-generaal voerde ver
volgens het woord. Hij verklaarde, dat hij het aan
het vaderland meende verplicht te wezen zjjn ge
ringe krachten te stellen ten dienste dezer koloniën,
hopende dat zjjn arbeid hier van eenig nut zal
mogen zjjn en daardoor ook ons geliefd moeder
land ten goede zal mogen komen.
Met een rede van het oudste lid der balie, den
heer J. De Costa, werd de plechtigheid besloten.
De ambtenaren van het parket hadden den
afgetreden heer Barnett Lyon een schoon souvenir
aangeboden.
Ook een commissie uit de ingezetenen van Para
maribo heeft zich gevormd om den heer Barnett
Lyon een huldeblijk aan te bieden.
De 40e jaarljjksche vergadering der Gewestelijke
Vereeniging Zeeland, van het Nederlandsch Onder
wijzers-Genootschap, die dezen dag hier gehcuden
werd in de bovenzaal van de sociëteit De Verge
noeging, werd door slechts een klein getal leden,
buiten Middelburg woonachtig, bezocht. Het
gewicht van den dag had waarschijnlijk velen
teruggehouden.
De heer Yan Visvliet, districts-schoolopziener,
gaf door zijn tegenwoordigheid blijk van zijne
belangstelling in de zaken van het genootschap.
Het belangrijkste was zeker wel de onderhou
dende voordracht, die de heer d1 Japikse hield
over de wjjze waarop, en de snelheid waarmee
zich de trillingen, door geluid en licht opgewekt,
voortplanten, in de lucht en in het water. Door
welgelukte proeven werd de werking der trillingen
in de lucht aanschouwelijk gemaakt.
Ook werd nog door den heer Japikse de
juistheid van de trillingstheorie van het licht
bewezen.
Eene aangename afwisseling bjj de behandeling
der verschillende huishoudelijke zaken werd der
vergadering bereid door sommige leerlingen der
rijkskweekschool, die eenige zang- en muziek
nummers op verdienstelijke wijze ten gehoore
braehten.
Uit het verslag van den secretaris en uit het
geen door een paar leden werd in het midden
gebracht, bleek, dat door velen, vooral door on
derwijzers, bijdragen geleverd zjjn ten bate van
het ondersteuningsfonds. Zelfs werd op Schouwen
een inteekenljjst terug ontvangen met een bedrag
yan niet minder dan 1000.
Bedankt voor het beroep naar de herv. gem.
te Aagtekerke door den heer J. H. Feringa, pred.
te Bunnik.
Tot pastoor te Westdorpe is benoemd de
heer G. van Djjck, kapelaan te Steenbergen.
Naar het Hbld. met zekerheid verneemt, heeft
het provinciaal kerkbestuur van Noord-Holland
uitspraak gedaan in de zaak der voorloopig ge
schorste kerkeraadsleden van Amsterdam. Is
het blad wel ingelicht, dan heeft het provinciaal
bestuur de tegen hen ingebrachte klacht gegrond
verklaard. Of dientengevolge de genoemde leden
vervallen zjjn verklaard van hunne kerkelijke
waardigheid is nog onbekend.
De heer Schot te Tholen staat op het drie
tal naar Heinenoord.
Zondag werd Middelburg bezocht door een
dertigtal leden der Onderofficiersvereeniging van de
garde civique van Alost, die door den voorzitter
der vereeniging, den heer J. Coppens, en door den
heer Banneville, kapitein-adjudant majoor der
burgerwacht van Alost, werden begeleid. Allen
waren in uniform.
In het hotel de Flandre gebruikten de heeren
het middagmaal en daarna werden de beziens
waardigheden der stad bezichtigd.
's Avonds werd in den Buitentuin een concert
gegeven, waar de Belgische bezoekers tegenwoordig
waren en door het bestuur van den tuin werden
gecomplimenteerd
Maandag middag vertrokken allen, via Vlissingen,
weer huiswaarts, zeer voldaan over de ontvangst te
Middelburg en niet zonder de belofte gedaan te
hebben een volgend jaar terug te komen en dan
in grooteren getale en met hun muziekkorps.
In den afgeloopen nacht te 3 u. 10 m. heeft
een baldadige hand een der groote spiegelruiten
van het magazijn van den heer J. T. Van der
Weele met een steen ingeworpen.
Twee nachtwakers, die in de Langedelft sur
veilleerden, hoorden den knal en hebben den dader
gezien. Hij was hun echter te vlug af en ontsnapte.
De ruit is geassureerd, zoodat de verzekericgmaat-
schappij doch niet de heer Van der Weele erdoor
benadeeld werdt.
In de Singelstraat is bij een der bewoners het
naambordje losgemaakt doch niet medegenomen.
De heden nacht, op de reis naar Antwerpen,
Vlissingen gepasseerde Duitsche brik Louis gez.
Frocricks, komende van Rio de la Plata, is met
hoogwater op den Suikerplaat aan den grond ge
varen. Sleepbooten van Vlissingen zijn ter assis
tentie derwaarts vertrokken.
De brik is echter tegen de middag, zonder van
de aangeboden hulp gebruik gemaakt te hebben,
vlot gekomen en heeft de reis voortgezet.
Gisterenavond werd te Vlissingen met ge
broken arm en erg gewond hoofd aan wal gebracht,
en naar het gasthuis vervoerd, de timmerman van
het uit zee inkomende Engelsche stoomschip
Austin Friars, die van het dek in het ruim ge
vallen was.
Te Goes hadden Zaterdag avond en Zondag
avond onderscheidene vechtpartijen plaats. Een
paar belhamels zijn gearressteerd.
Aan het gisteren te Biezelinge gegeven
concours naar den lossen vogel, werd door dertien
gezelschappen deelgenomen. De eerste prijs in
de kleppen werd behaald door J. Vermue, lid der
sociëteit Jacoba van Beijeren te Goes, de tweede
door M. Boonman, lid van Doel naar hooger te
Wolfaartsdjjk en de derde door C. Pieterse, lid
der sociëteit Soranus van Heinkenszand. Een
zij vogel werd geschoten door J. Vermeule, lid van
Victoria te Kwadendamme, en de tweede door M.
Schipper, lid van de Pauw te Biezelinge. Verder
werd nog afgeschoten door M. Polderdijk en A.
Driedijk ieder een kal en door P. Hopmans 2
kallen.
Alles liep in de beste orde af.
In Westelijk Zuid-Beveland zal de vlasteelt
dit jaar over 't algemeen geen beste uitkomsten
opleveren. Slechts bij uitzondering wordt onder
de vele stukken hier en daar eene party aange
troffen, die goed is te noemen. Op de meeste
plaatsen staat het product te dun en ongeregeld
terwijl ook verschijnselen van ziekte zijn waarge
nomen. De kenmerkende eigenschappen van
uitmuntende kwaliteit ontbreken helaas maar al
te veel.
Uit Noordgouwe meldt men ons:
Evenals het vorige jaar heeft de onderwijzer der
school voor huisvlijt, de heer A. Prinse, de leden
van ons IVw/s-departement met hunne huisgenooten
en verdere belangstellenden uitgenoodigd, om te
komen bezichtigen, wat dezen winter door zijne
negen leerlingen werd vervaardigd. Velen hebben
Zondagmiddag daaraan voldaan en zullen zeker
met genoegen een en ander bekeken hebben. Op
nette wijze waren velerlei voorwerpen van nut en
smaak, ook een enkel speeltuig geëtaleerd. Alle
zaken getuigden in meerdere of mindere mate
van den lust der leerlingen en den ijver des
onderwijzerseen tweetal fraaie vogelkooien trok
ken vooral de aandacht. Achtentwintig voor
werpen waren door de leerlingen afgestaan voor
eene verloting ten bate der school. Aan de
verschillende bezoekers en bezoeksters werden 147
loten gedebiteerd, wel een bewjjs van hunne inge
nomenheid met de zaak.
De goederentrein, die omstreeks acht uren
uit Hulst moest aankomen, derailleerde Zaterdag
aan den wissel dicht bij Axel. Ongelukken hadden
niet plaats. Alleen ontstond een groot oponthoud
bij aankomst van den trein, die om 8.48 uit Hulst
vertrekt.
Een eenvoudig gedenkteeken, door eenige
leerlingen en vereerders van prof. dr. P. Harting
op diens graf teAmersfoort geplaatst, wordt Woens
dag a. s. aan de familie overgedragen.
Te Wezep was het manifest der Liberale
Unie aangeplakt. De hoofdonderwijzer, die de zorg
heeft voor het aanplakbord, ontving echter bevel
van den burgemeester der gemeente, den heer
Heitinga, dat bedoeld biljet moest worden ver
wijderd. En aldus geschiedde het
Te Apeldoorn zijn op het landgoed Hohen-
heim al de gebouwen, schuren en bergplaatsen
een prooi der vlammen geworden, evenals de ma
chinerieën voor landbouwbedrijf enz. Niets is
gespaard. Alles was verzekerd doch zeer laag. Men
schat het verbrande op 20,000. De brand is ont
staan doordat twee personen, die op een zolder aan
het teeren waren, de onvoorzichtigheid hadden het
vuur onder den pot om den teer dun te houden,
te hard te laten branden, waardoor de teer in
vlam sloeg, welke zich aan het rieten dak mede
deelde.
Waarschijnlijk heeft het meerendeel onzer
lezers nooit gehoord van de schoone, wijdklinkende
titels, die de vorst van Atjeh bezit. Eenige
zullen wij hier laten volgen. Hij noemt zich
„De koning van het geheele wereldgebouw,
wiens lichaam schittert als de middagzonde
koning dien God zoo volmaakt gevormd heeft als
de maan, wanneer zij vol is, en die zoo schoon is
als de Poolster. Hij is de koning aller koningen,
voor wien alle andere worsten zich moeten buigen
en zijne bevelen moeten gehoorzamenzijne ma
jesteit is zoo verstandig als een volle, ronde kogel
en zoo gelukkig als de zeeook hij is slaaf van
God, dien hij ziet, terwijl hij de schanden der
menschen kan bedekken en hunne zonden vergeven.
Hij is de nuttigste koning ter wereld, wiens voeten
liefelijk ruiken. Zijne oogen glanzen als de
morgenster. Daarbij is hij eigenaar van den
„olifant met sterke tanden, bezitter van de roode,
zwarte, witte, bonte en gevlekte olifanten. God
heeft den vorst aangesteld om over alles en allen
te heerschen."
Tusschen den commandant der schutterij en
het bestuur der officieren sociëteit te Rotterdam
is sedert lang een ernstig conflict ontstaan over
de muziek. Het vroegere muziekscorps, onder
directie van den heer Hulschenruiter, is ontbon
den en een nieuw opgericht onder directie van
den heer Van Mansveld.
Een vermakelijk incident heeft zich bij dit con
flict voorgedaan.
De kolonel-commandant had beslag laten leggen
op de muziekbibliotheek en de zich in de Socië
teit bevindende kasten laten verzegelen.
Doch dezer dagen werd de zegelbewaarder
ontslagen. Wat bleek nu bij de ontzege
ling Dat de mandie vijf maanden
lang als zegelbewaarder den beslaglegger op
kosten joeg, zijne waakzaamheid verspild heeft,
want in de verzegelde kasten bevond zich geen
enkel stuk muziek. Die kasten waren leeg. Het
bestuur van de officieren-sociëteit, zich wenschende
te dekken, voor de schade en den last, die een
beslaglegging kan na zich sleepen, had bijtijds de
bibliotheek in veiligheid laten brengen en de met
de verzegeling belaste ambtenaar, had, zonderling
genoeg, verzegeld, zonder zich te overtuigen van
den inhoud der kasten.
Zeker eene grappige beetnemerij.
Koning Lodewijk II van Beieren aanvaardde
den 10 Maart 1864, als achttienjarig jongeling
na den dood van zijn vader Maximiliaan U, de
regeering over Beieren. Zelden vereenigde zich
zoo schoone geestesgaven met een schoon uiterlijk
als bij koning Lodewjjk. Gedurende de eerste
jaren zijner regeering -stond hij in het conflict
tusschen Pruisen en Oostenrijk aan de zijde van
het laatste rijk, maar in 1866 reikte hjj Pruisen
de hand en was van dien tijd af een ijverig be
vorderaar van het Duitsche rijk. In den Fransch-
Duitschen oorlog schaarde koning Lodewijk van
den aanvang af zich onder de vijanden van Frank
rijk. Hjj was het die den 30 Nov. 1870 aan alle
Duitsche vorsten de oproeping richtte, den
koning van Pruisen als president van den
Duitsehen bond, te Versailles gesloten, den titel van
Duitschen keizer te vérleenen.
Sedert 1870 streden liberalen en clericalen in
zijn land om de heerschappij. Niettegenstaande
in 1875 de clericale meerderheid der Beiersche
kamer hem verzocht zijn liberaal ministerie te
ontslaan, bestendigde hij het.
Gewoonlijk hield de koning zich op zijn kasteelen
Hogenschwangau of Berg op. Over zijn pracht-
lievendheid en de tooverachtige inrichting zijner
kasteelen doet men wonderverhalen. Op een
eilandje in de Chiemsee liet hij het slot
Herrenchiemsee in den stijl van het paleis te
Versailles bouwen. Bekend was zijn voorkeur voor
Wagners muziek.
Koning Lodewijk n van Béieren is Zaterdag
avond op een wandeling in het park bij het
kasteel Berg in het Starnberger meer gesprongen
en is met prof. Gudden, die hem poogde te redden,
verdronken.
Nadat de koning op het slot Berg was aange
komen is hjj met den Obermedicinalrath Gudden
een wandeling in het park gaan doen. Daar beiden
na een geruimen tjjd nog niet terugkwamen, werd
er nasporing gedaan. Aan den oever van het
meer gekomen, zag men beiden in het water
liggen. De koning gaf, evenals dr. Gudden, aan
vankelijk nog flauwe teekenen van leven; doch
alle door dr. Müller aangewende pogingen om
hen weder bij te brengen bleven vruchteloos. Des
nachts te 12 uren werd de dood des konings
geconstateerd, evenzoo het overlijden van
dr. Gudden.
Het ongeluk moet hebben plaats gehad omstreeks
7 uur. Het horloge des konings heeft nameljjk
tusschen het glas en het wijzerblad water inge
kregen en is 6 minuten vóór 7 uren bljjven stilstaan.
Dr. Muller en de administrateur van het kasteel,
de heer Huber, hebben de beide drenkelingen
naar den oever gehaald en te bed doen leggen.
Pols en ademhaling stonden stil. Dr. Muller met
de aanwezige verplegers en twee gewezen soldaten
van den gezondheidsdienst deden tot middernacht
alle pogingen om de levensgeesten weder op te
wekken, en toen verklaarde dr. Muller eene ver
dere voortzetting nutteloos.
De bevolking te Munchen is diep getroffen.
Overal vertoonen zich teekenen van den innigsten
rouw.
Er moet tusschen den koning en dr Gudden
eene hevige worsteling hebben plaats gehad.
Wegens de talrijke voetindrukken aan den oever
van het meer en de kwetsuren in het gelaat
van dr Gudden (twee groote en twee kleinere
wonden aan de rechterzjjde van den neus) is dit
ontwijfelbaar. Alvorens in het water te springen,
had de koning zijne beide zakken geledigd, zich
van regenscherm, overjas en jas ontdaan. Voor
zpover men kan nagaan, moet dr Gudden hem
oogenblikkelijk zjjn nagesprongen.
Herhaaldelijk moet de koning in den laatsten
tijd aan zelfmoord gedacht hebben en heeft hij
zelfs pogingen er toe gedaan, die echter nog in
tijds zijn verijdeld. Daarom werden dan ook alle
voorwerpen verwijderd, waarmede hij zich had
kunnen kwetsen. Reeds in Hohenschwangau had
hij aanhoudend gepoogd, vergift in handen te
krijgen. Ook had hij zich laten ontvallen, dat hij
voornemens was, uit den toren van het kasteel
te springen. Toen hij in den nacht voor zijn
vertrek naar Berg den toren wilde beklimmen,
hielden de kamerbedienden zich alsof de sleutel
nergens te vinden was. Nadat dr Gudden lang
en krachtig bij hem er op had aangedrongen,
naar het kasteel Berg te vertrekken, had hij den
dokter steeds zwijgend aangehoord en was hij
eindelijk plotseling opgesprongen, uitroepende:
„Ik ken u zeer goedin 1872 heb ik u tot directeur
benoemd; aan mij hebt gij alles te danken; gij
zijt echter geen Duitscher, maar een Zwitser!"
Uit het verdere door den koning gesprokene
maakte men op, dat hij met 't rapport van prof.
Gudden over zijn toestand bekend moet geweest
zijn.
Bjj zijn aankomst op het kasteel Berg was hjj
eerst zeer ternedergeslagen maar scheen later kalm
en bedaard.
De ex-koningin Isabella van Spauje is een
der voornaamste schuldeischers des konings van
Beieren en voornemens het beroemde onvoltooide
»tooverslot" op Herrenchiemsee te koopen. De
koopprijs zou twaalf millioen bedragen.
Het Wiener Fremdenblatt verhaalt, dat
koning Lodewijk de laatste weken een reeks van
doodvonnissen, o. a. tegen al zijn ministers, had
uitgevaardigdde voltrekking daarvan was zijn
gunstelingen opgedragen. Op het kasteel Hohen
schwangau is een door den koning eigenhandig
gesehreven besluit gevonden, waarin hij beveelt
elk zijner ministers een oog uit te steken.
Het manifest van Gladstone aan zijn kiezers
te Midlothian is verschenen.
Gladstone begint met de verklaring dat de
koningin de ontbinding van het parlement heeft
bekrachtigd, teneinde de beslissing des lands te
vernemen over de ernstigste, maar tevens de
eenvoudigste kwestie, waarover sedert een halve
eeuw de beslissing des lands is gevraagd. Men
heeft slechts te kiezen tusschen twee richtingen,
öf een bestuur door dwang, öf een bestuur, waarbij
Ierland het recht ontvangt om zijn eigen aange
legenheden te regelen.
Gladstone ontzegt den tegenstanders van zijn
ontwerp het recht om zich »Unionisten" te noemen.
De Unie, die hjj tracht te wijzigen, is een Unie
op papier, verkregen door geweld en bedrog,
welke nimmer door het Iersche volk is bekrach
tigd. Ierland verlangt geen afschaffing der Unie,
maar herstel van zijn parlement, zonder zulke
voorrechten, waardoor de belangen des rjjks kunnen
verzwakt worden. Ierland zal ook gaarne maat
regelen toestaan, welke noodig worden geacht tot
bescherming der minderheid. p
Gladstone voegt er nog bij, dat de zegeningen
zijner staatkunde zijn
lo. Bevestiging van de eenheid des rijks
2o. Beslechting van den strjjd in Ierland en
ontwikkeling van Ierlands hulpbronnen.
3o. Herstel van Groot-Brittannië's eer, die
volgens het oordeel der geheele beschaafde wereld
heeft geleden.
4o. Herstel van de waardigheid van het rijks-
parlement en verbetering van den toestand des
lands.
De Times, de Standard en de meeste andere
ochtendbladen oordeelen ongunstig over Gladstone's
manifest. Alleen de Daily News stelt zich er een
groot succes van voor en drukt de overtuiging uit
dat het volk zich zal scharen om den staatsman,
die den moed en de bekwaamheid bezit om het
Iersche vraagstuk op gelukkige wijze op te lossen.
De sultan van Turkije had, ten bewjjze van
zijn belangstelling in het huwelijk van president
Cleveland, aan diens vrouw een fraai geschenk
gezonden. Cleveland heeft gemeend het te moeten
weigeren onder verklaring, dat de constitutie der
Vereenigde Staten zou geschonden worden, indien
het aangenomen werd.
De grèvisten te Decazeville hebben Zaterdag
in hun vergadering besloten het werk te her
vatten.
Alfred Defuisseaux, oyer wiens vlucht de
tegenstrijdigste berichten vespreid zijn, bevindt
zich te Valenciennes, waar hij zich metterwoon
wil vestigen.
—Bij de teraardebestelling van eenige slachtoffers
der jongste onlusten te Belfast is de orde niet
verstoord.
Onder de personen, welke Donderdagavond
te Pest gearresteerd werden, bevonden zich 232
