N° m:
129
1886.
Donderdag
27 Mei.
FEUILLETON.
ïïltsli ier tarstemiip lor ie
Promiale Staten.
e
Nationale Militie.
Middelburg 26 Mei.
Catull Pimpel.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.'
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
GEMEENTERAAD.
Oproeping van verlofgangers der
lichting 1884.
Hans WachenhusenJ
District Middelburg.
District Hulst.
„Ik begrjjj? u giet".
MIDDELBllRGSCHE
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Niedwenhtjuzen, te Terneuzen: A.van dek Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Dadbe Cie.,.JoHN F. Jones, opvolger
De burgemeester van Middelburg maakt bekend
dat op Vrjjdag den 28 Mei 1886, des
namiddags te twee uren, een openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 26 Mei 1886.
De burgemeester voornoemd,
PIGïl
De burgemeester van Middelburg,
gezien de circulaire van den commissaris des
konings in deze provincie van den 13 Mei 1886,
A n°. 654j1, 3de aideeling (provinciaal blad n°. 76);
roept bg deze op de in deze gemeente wonende
milicien-verlofgangers der lichting 1884, behoo-
rende tot de 2° en 5° compagnie van het
le, de 8° en 9e compagnie van het 2e, de 4° en
10° compagnie van het 3" en de 5e compagnie
van het 4e regiment vesting artillerie, om op den
tijd en de plaats als in de aan hen uit te reiken
order is vermeld, tegenwoordig te zjjn, voorzien
van al de voorwerpen van kleeding en uitrusting,
door hen bjj hun vertrek met groot verlof mede
genomen, benevens van hun verlofpas, ten einde
rechtstreeks naar hun corps te vertrekken.
Zg moeten zich vooraf, en wel op Vrjjdag den
4 Juni a. des voormiddags tusschen 10 en 11
uren bij den burgemeester hunner woonplaats
aanmelden, voorzien van hun verlofpas, ten einde
de noodige biljetten, alsmede daggeld, indien zjj
dit verlangen en daarop recht hebben, te ontvan
gen.
De verlofgangers, die op het bepaalde uur niet
ter aflevering verschijnen, worden bij hun corps
gestraft.
Zjj, die niet aan de oproeping voldoen, worden
als deserteurs behandeld, terwjjl degenen, die door
ziekte verhinderd worden op den bepaalden dag
onder de wapenen te komen, van die omstandig
heid, onder overlegging van eene verklaring van
den geneesheer, tijdig kennis beüooren te geven
aan den burgemeester. Na hun herstel vervoegen
zij zich bjj hun corps.
Middelburg, den 25 Mei 1886.
De burgemeester voornoemd,
PICKÉ.
De Standaard geeft ditmaal een raad, waarmee
wij ten volle instemmen en dien wjj hopen dat
ook de liberalen zullen ter harte nemen.
Het blad raadt den kiezer® aan dit jaar met
groote omzichtigheid de reisplannen vast te stellen.
Er zijn districten, waar een paar tientallen
kiezers den doorslag geven. Vóór 16 Juni denke
men er dus niet aan, over de grenzen te gaan,
de reislust kon anders ditmaal ten yerderve voor
het vaderland zijn, zeggen wij het anti-re voluti-
onnaire orgaan volmondig maar zeker niet in
denzelfden geest na.
Roman van
EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
Het bevel der vorstin.
Gisela antwoordde mjj heel kalm:
„Zeg hun dan, dat ik de schulden van mijn
vader aanvaard. Niet de uitspraak van het ge
recht is mjjn maatstaf, maar die van mijn geweten
en daar dit mjj zegt dat ik niets bezit, zoolang
deze schuld niet albetaald is, heb ik den vorst
ook alleen te danken voor mijn titel. Daarvan
doe ik afstand en verzoek vergunning óm den
naam mjjner moeder te mogen voeren, of weer
denzelfden aan te nemen, waaronder ik opge
groeid ben".
„Gij zijt opgewonden, GiselaLuister naar
redegjj zult u nog ongelukkig maken 1riep ik
ontsteld uit.
Ongelukkig Dacht de vorstin misschien
dat zij mij gelukkig maakte Met welk bevel
zond zjj u?"
„Ik mag het u niet verzwijgen 5 zjj verlangt
dat gjj onmiddellijk terugkeert en haar gehoor
zaamt".
„Zeg haar, dat het te laat isIk heb hier
üooveel te regelen en als dat alles in orde is zal
4© dien zjj voor mjj bestemd beeft, mjj
Dezen eisch acht het blad niet overdreven. In
Engeland trekt, hangende een gewichtige verkie
zing, geen man van eer het land uit. Dan toch
buitenslands te gaan noemt men daar verraad.
Aantal Uitgebrachte stemmen.
kiezers. 11 Mei 1886. 25 Mei 1886
Middelburg
524
432
453
Vlissingen
296
178
204
Veere
36
26
30
Oostkapelle
45
36
37
Domburg
49
35
36
Vrouwepolder
41
27
31
Serooskerke
54
36
45
Aagtekerke
31
22
25
Grjjpskerke
46
40
39
Westkapelle
52
41
48
St. Laurens
31
24
23
Meliskerke
39
34
33
Zoutelande
30
27
30
Biggekerke
47
27
40
Oost-en West-Soub.
55
34
34
Koudekerke
102
58
74
Ritthem
30
23
23
Nieuw-en St.-Joosl.
37
29
33
Arnemuiden
30
19
22
1575
1148
1260
Hiervan waren van onwaarde 11 stemmen.
Gekozen is de heer J. A. DE WOLEF (a.)
met 655 stemmen.
Op den heer F. G. Sprenger (1.) waren er 594
uitgebracht.
Bjj de stemming op 11 Mei kreeg de heer F.
G. Sprenger 525 en de heer J. A. de Wolff 509
stemmen.
Aantal kiezers 933. Hiervan stemden er 699.
Gekozen werd de heer D. J. OGGEL (a. en k.)
met 381 stemmen.
Op den heer Mr J. P. Dronkers, aftredend (lib.)
lid, waren 303 stemmen uitgebracht.
15 briefjes waren van onwaarde.
Den 11 Mei verkreeg de heer mr J. P. Dron
kers 292 en D. J. Oggel 280 van de 621 geldig
uitgebrachte stemmen.
(Reeds aan een deel onzer lezers per bulletin
bekend gemaakt.)
Deze uitslag werd door ons verwacht. Bij her
stemmingen toch is het voor de liberalen meestal
een verloren zaak. Hoe men dan ook zjjne
krachten inspanne tegen de verbonden machten
is niet veel uit te richten.
In menig opzicht is die verkiezing weer leer
zaam geweest, maar vooral opmerking verdient
het dat men op het platteland alles kan uitrichten,
niet meer begeerenl Ik ken hem beter dan zjj!
Zeg haar dat ik steeds haar dankbare gehoorzame
dienaresse zal blijven, maar ik zit tot over de
ooren toe in de schulden en moet het beheer
van mjjn goed op mij nemen, Verbeeld u toch
eens een schuldenlast van vijfmaalhonderd duizend
franken! Het is niet zoo gemakkeljjk om eige
nares van Hainthal te zijn als de vorstin meent,
Hebt gjj mjj teruggebracht wat ik u gaf
»Het is in handen van oom; hij hield het
om
Wjj werden door het kloppen van een kamer
meisje geBtoord, die kwam zeggen dat mjjnheer
Greiner de gravin om een oogenblik gehoor liet
vragen. Gisela ontroerde.
„Permitteert gijwjj waren aan de nala
tenschap mjjner moederlaat mjjnheer binnen
komen".
Hjj kwam met eenige papieren in de hand
binnen, en scheen zeer ontdaan,
»OnzQ pogingen zjjn toch niet geheel vruch
teloos geweest, gravin 1 Vergeef mjj uwe hoogheid"
voegde bjj er met een buiging voor mjj bjj, »Hier
is een couvert, bevattende de aankondiging van
het bankiershuis Panofrio te Genua, aan het adres
van prins Eduard, dat volgens opdracht der gravin
Caranina, genaamd Carina, en voor haar rekening
een som van driemaal honderdduizend franken
by een bank gedeponeerd zjjn. En zie hier een
dergeljjke kennisgeving van een Parjjsch huis aan
den prins van denzelfden inhoud, dat nameljjk
voor de gravin Caranina tweemaal bonderduisend
wanneer men slechts zoetsappige praatjes over
Gods woord bezigtal debiteert men over andere
zaken nog zooveel leugens.
Verdachtmaking is geoorloofd, mits het slechts
geschiedde onder het masker van vroomheid.
Daarvan getuigde het jongste nommer van het
anti-revolutionnair orgaan dat alleen bjj zulke ge
legenheden dienst doet. Hoe men verder ook de
boeren bejegent, hen gebruikt en bedriegt, wjj
hebben het gehoord bjj deze verkiezing. Maar
dat alles neemt niet weg, dat zjj zieh gewillig
laten leiden door ben, die ze zoo godvreezend bij
den neus weten te nemen.
Leerzaam is dit zeker, maar stichteljjk
Tegenover hen, die zich dit alles laten welge
vallen, valt niet te redeneeren. Zij moeten zeiven
de gevolgen maar ondervinden van hunne eigen
bekrompenheiddie hen tot machines maakt in
de handen van geestelijke speculanten.
De gansche uitslag der verkiezingen voor de
staten in onze provincie bezorgde dus der tegen-
partjj drie zetels, waarvan een ten koste der
liberalen. De heer De Wolff toch zal de plaats
innemen van den heer Van Ljjnden, die tot geen
der partjjen behoordede heer mr, L. Stevens
komt in plaatB van den heer Onghena, die zeker
ook niet tot de vrijzinnigen gerekend kan worden.
Alleen de val van den heer mr. J. P. Dronkers,
het aftredend lid voor Hulst, is een verlies voor
onze party. In hem derven de staten een be
kwaam lid.
F r i s i u s volgens de redaetie van het Hbld
een harer ervarenste en verdienstelijkste mede
burgers, doet in een woord tot de kiezers in ge
noemd blad de vraagDoor wie wilt gij voortaan
geregeerd worden
„Wilt gij geregeerd worden door ernstige,
bezadigde staatslieden, die geen hooger belang
kennen dan het algemeen volksbelang, die elkeen
vrjjheid willen laten en geven onder handhaving
van orde en recht, die het streven des volks naar
kennis, ontwikkeling en vooruitgang willen be
vorderen en aanmoedigen
„Of wilt gjj geregeerd worden door kerkeljjken
(het is de naam, waarin zjj zelve roemen), die
vóór en boven alles stellen het belang en de
heerschappij der kerk, dat is hunner kerk, en om
vrjjheid, orde, recht, vooruitgang weinig geven,
mits dat belang maar verzekerd zjj
„Het Nederlandsche volk is ten allen tjjde
geweest en is heden nog een godsdienstig volk.
Het is gehecht aan zijn geloof, als zjjn steun en
troost in 's levens strjjden en ljjden. Het heeft
eerbied en liefde voor de Kerk, als de stevigste
band der maatschappij,
„Maar het Nederlandsche volk had tegeljjkertjjd
steeds een afkeer van priesterheerschappjj en
ketterjacht. Voor de vrjjheid van geloof heeft
het goed en bloed ten offer gebracht, en de in
menging der geestelijke macht in wereldljjke zaken
heeft het van ouds volstandig afgewezen.
»Zal dit nu voortaan anders worden? Zal het
Nederlandsche volk in de negentiende eeuw zich
franken bjj een andere bank gereed liggen. Per
telegraaf kunnen wjj vernemen of die sommen in
dertjjd door den prins gelicht zijn." Hetgeen hjj
zei klonk mjj als een aanklacht tegen den over
ledene in de ooren, want oom had alles voor
onwaarheid verklaard.
»En hier" ging hij voort, een door de muizen
afgeknabbeld boekje te voorschijn halende „dit
zal de meest verrassend ophelderingen geven 1
Vergun mjj als uw rechtsgeleerde raadsman mede
te nemen, wat ik nog moet doorzien. Men is onbe
grijpelijk roekeloos geweest."
Hjj vatte haar hand, bracht die aan zjjne lippen
en fluisterde iets, waaruit ik verstond
„Oh ik kom terug j ik heb u nog veel belangrjjks
te zeggen."
Hjj vertrok en zjj zag hem na zonder iets te
zeggen. Maar zjj bleef verstrooid en zei eindeljjk op
droomerigen toon
„Ik ben diep, dubbel bjj dien man in schuld.
Zeg aan de vorstin wat gij gezien hebt, als zjj
het hooren wil, en breng haar de verzekering
mjjner gehoorzaamheid. Alleen op dit eene punt
wil ik zelf beslissen 1"
Ik zag dat zjj alleen wilde zijn. Mjjn rjjtuig
stond voor j ik mocht tante niet laten wachten.
„Dus is mjjn zending mislukt
Indien hier overreding mogeljjk ware, had
zjj geen betere afgezant kunnen zenden d an u
Maar niet waar Gjj bljjft voor mjj wat gjj waart,
een goede vriendin. Ik zal u schrjjven wat ik
i e t zegge» kan en ik weet, gjj zult up partij
aan priesterheerschappjj onderwerpen en ketter
jacht dulden
„Om te weten wat die priesterheerschappij is,
hoe zij werkt en wat zij sticht, behoeft gjj niet
ver te gaan. Slaat slechts de oogen even over
de grenzen, in Belgie, en ziet wat daar gebeurt.
„En nu zjjn er invloedrijke leden der Roomsch-
katholieke partjj bij ons, die openlijk verkondigen
„dat men niet mag rusten voordat "het hier zal
zijn als in België." Dat is alzoo uw voorland,
landgenooten 1
»Om te weten wat ketterjacht is en wat zjj
uitricht, behoeft gij niet eens over de grenzen ta
gaan. Onze eigen groote steden en kleine dor
pen, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Dordrecht,
Leiden, Middelburg, en eene menigte plattelands
gemeenten geven er u den voorsmaak van. Overal,
waar de mannen van de uiterste Calvinistische
richting de meesters zjjn, heerscht de grootste
onverdraagzaamheid. Bekwame onderwijzers wor
den door de gemeenteraden afgezet en hunne
scholen gesloten, omdat zjj niet naar den smaak
zijn van dominé of kerkeraad. Hier wordt een
lidmaat, die niet buigt voor het gezag van den
predikant, van het nachtmaal geweerdelders
wordt aan uwe kinderen de bevestiging tot lid
maat en zelfs een getuigenis van goed zedeljjk
gedrag geweigerd, omdat zjj niet precies hetzelfde
heeten te gelooven, wat deze of gene ouderling
gelooft. Overal twist en tweedracht. Men
onttrekt zich aan het wettig gezag, men zegt de
gehoorzaamheid aan eigen kerkeljjke wetten op 5
men maakt zich langs slinksche wegen meester
van de beschikking over kerkeljjke goederen
men gebruikt zelfs geweld. Zij, die zich anti-
revolutionnairen noemen, plegen in de kerk en
den staat de grofste daden van revolutie. Noemt hen
voortaan de revolutionnairenZjj hebben recht op
dezen naam verworven.
„Wat is er van dezulken, die dat alles nu reeds
durven doen, te wachten wanneer zjj eenmaal,
heeren en meesters in den lande zullen wezen
en de wetten naar hunnen zin zullen kunnea
maken en uitvoeren
Aan het slot van zjjn artikel wekt F r i i u s
de kiezers op om te gaan stemmen, overal, ook
daar waar de kans van welslagen onzeker of ver
loren schjjnt. »Laat ook d&ar, waar de omstan
digheden het ongunstigst zjjn, uwe stem althans
als een protest tegen de overheersohing vernomen
worden. Bljjft niet onverschillig of moedeloos
te huis. Handhaaft het rechtverzekert den
vrede in staat en kerkhebt de vrjjheid lief en
weerstaat de tirannie en de revolutie 1"
Een landbouwer uit Walcheren schrjjft ons;
Wjj beginnen nu al de nadeelige gevolgen ia
ondervinden van den meerderen aanleg van kunst
weiden en daarmee gepaard gaande uitbreiding
van den veestapel. Toen de opbrengst van den
korenbouw al minder en minder werd, is ons da
raad gegeven om zooveel mogeljjk het bouwland
in weide om te leggen en den veestapel te ver-
grooten. Daardoor konden de arbeidsloonen der
nemen, wanneer ik van de twee plichten, dia
mjj opgelegd worden, dien kies, dien mjjn gevoel
mjj voorschrjjft".
„GiselaMjjn hart zegt mij dat wjj niet
voor altijd gescheiden zullen bljjvenriep ik
met aandoening uit. „Ik verontschuldig u, ja
ik zou u kunnen benijden! Vaarwel!"
Met een bedrukt gemoed reed ik terug. De
kunstmatige band tusschen tante en Gisela was
thans verbroken, 't geen toch vroeg of laat zou
geschied zijn, nu tante zulk een keus voor haar
gedaan had. Maar ik kon niet nagaan, waar deze
toe zou komen bjj dit trotseeren van haar gezag
en durfde in die eerste opgewondenheid niet de
partjj van Gisela nemen
Zjj kon mjj zien aankomen en ik kwam
alleen
In de vestibule zag ik Birh tegen een pilaar
staan, met de armen over de borst gekruist, als
het beeld van den ontevreden wjjsgeer.
Ik wilde hem voorbjjgaan, doch hjj richtte zich
op, maakte een diepe, deemoedige buiging voor
mjj en sprak op smeekenden toon:
„Uwe hoogheid 1
Ik bleef staan. Misschien was er in mjjn
afwezigheid iets gebeurd, dat hjj mjj wilde mede
deelen.
»Wat scheelt er aan, Birh?" vroeg ik
bezorgd.
„Uwe hoogheid ziet in mjj het Blachteffejf
der zonden van anderen 1
