Briefwisseling.
Tertrota en aanptan sclepen.
ingezonden stukken.
Handelsberichten.
Prijzen van Effecten.
Zuiveringseed en geloof.
Eene daad van willekeur.
Graanmarkten, enz.
koninkrqk zag. Misschien hoopt Roemenië van
Oostenrjjk grootere toegevendheid door dwang te
verkrijgen, en heelt het daarom de onderhandeling
kortweg afgebroken. Wanneer de regeering
althans voor de jammerkreten, door de Oostenrijk-
sche industrie aangeheven, een open oor heeft,
zal zij wel toegeven en mag Roemenië in zijn
vuistje lachen. Ditmaal heeft dan de muis met
de kat gespeeld, en de laatste schijnt het gelag
te zullen betalen. Altijd een gevaar]jjk spel!
Dit kan men ook van den graaf van Parijs
zeggen; wjj vreezen voor hem, dat het koninkje
spelen Bchadeljjke gevolgen zal hebben.
Reeds moet de verbanning der prinsen van
Orleans opnieuw een punt van beraadslaging in
den Franschen ministerraad hebben uitgemaakt.
Niet dat De Freycinet zoo gaarne uit eigen wil
dezen stap zal doen, welke hem de gevoeligheid
der meeste Europoesche hoven, waarvan vele met
het huis Orleans gelieerd zjjn, zal op den hals
halen, maar zucht tot zelfbehoud zal hem tot een
strengen maatregel tegen de pretendenten nood
zaken. De receptie in het hotel van den
graaf van Parijs ter eere van het huwelijk
van den hertog van Braganza met prinses Amélie,
waar de prinsen en hun vrienden geen blad voor
den mond hebben genomen, heeft veel kwaad
bloed onder de republikeinen gezet. Van deze
stemming willen de opportunisten gebruikmaken
om hun antagonist De Freycinet den voet te lichten.
Zij willen in de kamer opnieuw de verbanuing der
prinsen eischen, waardoor zij hopen een ininis-
trieele crisis uit te lokken, want ten tweeden male
zal het den minister-president niet gelukken het
onweer, dat hem met ondergang dreigt, te be
zweren.
Zal het ministerie zelf het initiatief tot de ver
banning nemen Met het oog op de houding
der opportunisten en een groot deel der radicalen
is dit niet onmogelijk.
Zoodra de kamer bijeen is zal deze vraag onge.
twjjfeld te berde komen. Nog enkele dagen, en
haar vacantia is ten einde.
Gisteren vergaderde een andere volksvertegen
woordiging, aan welker beraadslagingen in gewone
tijden Europa geen bijzondere aandacht wijdt. In
de tegenwoordige omstandigheden is het anders.
Met spanning ziet men de keuze der Grieksche
kamer van een president te gemoet, want deze
keuze is beslissend voor de politiek van het
Helleensche koninkrijk,
Op voorstel van den heer Delyannis heeft men
de stemming over een voorzitter tot heden ver
daagd, daar nog een honderd afgevaardigden door
het stoomschip uit Patras zouden worden aange
voerd.
De vroegere meerderheid is, volgens een telegram
aan den Temps uit Athene besloten het president
schap aan Delyannis op te dragen, watbeteekent
dat de ex-premier voornemens is de macht weder
in handen te nemen. Maar of dit besluit der
meerderheid wel zoo ijzervast staat, is nog de
vraag. Onder de aanhangers van den heer De
lyannis bevinden zich zeer velen, die niet tevre
den zijn over de politiek van den minister.
Het Oosten van Europa blijft een smeulende
vulkaanzoodra is het niet wat kalmer in Grie
kenland of er komen weer verontrustende be
richten uit Boelgarije. Of er werkeljjk een com
plot tegen het leven van vorst Alexander en diens
eersten minister te Sofia is ontdekt, zooals ge
ruchten uit Weenen en Parijs gisteren meldden,
is nog niet bevestigd.
Geachte redacteur
Gelijk bekend is moet ieder lid der provinciale
staten bjj het aanvaarden zijner betrekking volgens
art. 71 verg. met art. 83 yan de grondwet belo
ven »dathij om iets hoegenaamd in
zijne betrekking t e d o e n o f t e 1 a t e n
van niemand hoegenaamd eenige be
loften ofgeschenken aannemenzal
directelijk of indirecteljjk."
Ik neem aan dat hierbij het woord beloften,
hoewel het niet zeer duidelijk is, nauw moet
verbonden worden met het daarop volgende woord
geschenken, zoodat worden bedoeld niet alleen
reeds gegeven, maar ook beloofde geschenken,
welke een lid der prov. staten van niemand hoe-
genaam directelijk of indirectelijk mag
aannemen, om daarvoor iets hoege
naamds in zijne betrekking te doen
of te laten.
Maar wanneer men nu, gelijk de anti-revolutio
naire kiesvereeniging schijnt gedaan te hebben,
vóór de verkiezing aan iemand, die voor het lid
maatschap der prov. staten in aanmerkiog komt,
vraagt of hij kan of wil verklaren dat hij, wan
neer het er aan toe komt, (op anti-liberale leden voor
de le kamer stemmen zal, en, wat stilzwijgend daarin
ligt opgesloten, bjj een bevestigend antwoord op
die vraag, hem zijne stem of ondersteuning be
looft, houdt men dan wel rekening met het
geen hij bjj het aanvaarden zijner betrekking
moet beloven? Mjj dunkt hij, die op die vraag
antwoordt dat hij aan niemand wie ook vooraf
verklaren of beloven wil in welken geest door
hem zal worden gestemd, handelt kiescher en
meer consentieus, dan degeen, die hem de vraag
deed.
Veroorloof mij nog ééne opmerking. Tegenover
het clericalisme, dat alles overheerschen wil,
plaatst gij in de „Nabetrachting1', in no. 115
van uwe courant, hen, die als éenig beginsel, om
een volk gelukkig te maken, verlangen vrjjheia
van denken en waardeering van den mensch als
mensch, en laat er dan op volgen zonder te
vragen naar zijne geloofsovertuigingHier wordt
zeker'.bedoeld niet zijne politieke, maar zijne gods-
dienstige geloofsovertuiging. Is echter de laatst
genoemde voor de eerste wel zulk eene onver
schillige zaak Moet b. v. iemand, tot wiens
godsdienstige geloofsovertuiging mede behoort
het geloof aan de volstrekte onfeilbaarheid
van den paus, daardoor ook in politieke zaken
niet vaak tot een geheel ander resultaat komen,
dan hij, wiens godsdienstige geloofsovertuiging zoo
niet is? En is het niet evenzoo met een
streng confessioneel gereformeerde, die zich in
alles houdt aan onze Nederl. geloofsbelijdenis en
tot wiens godsdienstige geloofsovertuiging dus ook
behoort dat, volgens art. 36 dier belijdenis, het
ambt der overheid ook met zich brengt om te
weren en uit te roeien alle afgoderij en valschen
godsdienst en om het rijk van den antichrist tegrondete
werpen Mij dunkt eene dusdanige godsdienstige
geloofsovertuiging doet een belangrijke uitstap op
politiek gebied. En zelfs waar men, naar zijne
godsdienstige geloofsovertuiging, streng vasthoudt
aan het goddelijk recht der overheid (het zooge
naamde droit divin) kan ook dit niet zonder invloed
zijn op iemands politieke denkwijze.
En geen wonder ook, daar toch het gods
dienstig geloof, waar het-, zooals behoorlijk is, den
mensch in al zijn doen en laten richt en bestuurt,
van zelve ook invloed moet uitoefenen op zijn doen
en laten ook in politieke zaken. Wanneer dit
ooit blijkbaar is geworden, dan is het wel
in de dagen, die we thans beleven. Ze geven
ons te zien welk een onafscheidelijk verband er
bestaat tusschen ieders godsdienstige en politieke
geloofsovertuiging.
Men zegt dan ook dat Thorbecke, om zjjn stand
punt tegenover den ook door hem hoog geschatten
heer Groen van Prinsterer aan te duiden, gewoon
was te zeggenHij is niet van mijn geloof.
Éen van beiden dusof men waardeere bij
verkiezingen alleen den mensch als mensch, en
vrage niet naar zjjne politieke denkwijze en over
tuiging, of, acht men die bij eene keuze wèl
van belang, dan neme men ook zjjne godsdienstige
geloofsovertuiging in aanmerking.
X.
Wij houden ons overtuigd dat X vrijwel alleen
staan zal in zijne allerzonderlingste opvatting om
trent den, bij art. 83 der grondwet, voorgeschreven
eed van zuivering. Ging zijne theorie op, dan
werd aan ons politiek leven de doodsteek gegeven.
X schijnt niet te begrjjpen hoe de bedoeling is
geweest om te voorkomen, dat men de belangen
van het algemeen, van het land, van de provincie
of van de gemeente ondergeschikt make aan die
van ziehzelven of van bijzondere personen.
Daarmee heeft eene belofte aan eene partjj
niets te makenen wjj zien volstrekt niet in, waarom
de anti-revolutionaire kiesvereeniging kiescher en
meer consciëntieus handelde door de bedoelde
vraag te doen dan hjj die weigerde daarop een
bepaald antwoord te geven.
Op zulk eene wijze halfheid te verdedigen is
van gezochtheid niet vrij te pleiten. Alle poli
tieke vraagstukken van den dag, omtrent onderwjjs,
belasting, kiesrecht enz. zouden de afgevaardigden
ter kamer dan niet mogen bespreken met hunne
kiezers, want zjj zouden toch moeten verklaren
en beloven in welke bepaalde richting zij zullen
meewerken om die vraagstukken op te lossen.
Bjj de keuze voor de Eerste kamer werd ook niet
gevraagd stemming voor een bepaald persoon maar
wel in eene zekere richting. Ook dat is een groot
verschil. Overigens springt de ongerijmdheid van
zulk eene redevoering zeker onzen lezers wel
dadelijk in het oog.
Uit het overige van zijn stuk blijkt dat X al
evenmin onze bedoeling begrepen heeft als die
van den zuiveringseed. Wjj willen daarom even
herinneren aan hetgeen wjj schreven Er is tegen
woordig slechts één strijd,n. l.tusschenhet clericalisme
dat alles overheerschen wil, en hen die de vrijheid van
denken, waardeering van den mensch als mensch,
zonder te vragen naar zijne geloofsovertuigingver
langen a's eenig beginsel om een volk gelukkig te
maken.'1''
Dat hierbij van godsdienstige overtuiging sprake
is, ligt voor de handwij zouden anders geschre
ven hebben van politieke overtuiging. Maar
even duidelijk is het dat wjj hier op het oog
hadden een algemeen beginsel, dat wij, afgescheiden
van de verkiezingskwestie, ingang wenscken te
doen vinden in onze maatschappij.
Er is geen zaak die zoozeer scheidt als h et
geloof over het onzienljjke. Orthodoxe en moderne
protestanten, katholieken, israelieten, doopsge
zinden, lutherschen enz. vragen meestal het eerst;
zijt gij van mjjn geloof Het is vaak of
elk een bijzonder recht op den hemel heeft, en
de eigenwijsheid op zoo menig punt, waar .het
toch louter zaken betreft die men niet kent, doet
het humaniteits beginsel meer en meer geheel
oyer het hoofd zien. Daarom verkettert men elkaar
het meest en naar het schijnt het liefst. Wij
zullen nu niet eens wijzen op de lieflijkheden
waarmee men, en niet alleen van ultra-orthodoxe
zjjde maar ook zelfs van modernen kant, hen
bejegent die met de kerk hebben afgedaan en
ongeloovigen worden geheetenhierop is al meer
dan honderd maal gewezen.
Onze bedoeling was het alleen om voor dat
algemeen begrip dat de waarde van een mensch
niet afhangt van zjjn geloot maar van zijn leven
en daden opnieuw een pleidooi te leveren.
Daarom vragen wjj bjj verkiezingen niet, welk
geloof op kerkelijk gebied iemand is toegedaan
maar welke beginselen hij belijdt op politiek
terrein.
Dat die nauw met zjjn godsdienstige overtuiging
samenhangen, stemmen wjj X. toemaar dit stond
in geen verband tot onze woorden, die X slechts
zeer gebrekkig aanhaalt.
Wij letten alleen op de vruchten, op de daden
in het maatschappelijk'leven van een geloovige
of niet-geloovige op godsdienstig terreinleveren
die, naar ons gevoelen, een gevaar op voor het
welzijn van allen, dan trachten wjj zoo iemand
uit onze regeeringscolleges te werenniet ter
wille van zjjn geloof of zjjn ongeloof, maar om
zijne gevoelens op staatkundig gebied, afgeschei
den van de kwestie of die een uitvloeisel zijn van
zjjn méening op kerkeljjk terrein, van zjjne
opvoeding of van iets anders.
Het beste voorbeeld dat wjj ter verduideljjking
zouden kunnen aanhalen is wel, door X. te wijzen
op onzen voorzitter der Tweede kamer, mr Cre-
mers. Die is katholiek, maar niemand zal hem
toch den naam van liberaal ontzeggen. Zoo zjjn
er meerderenen onder de katholieken bestaat er
zelfs ten opzichte van de onfeilbaarheid van den
Paus verschil vau meening. Sommigen willen
de macht daarvan alleen tot kerkelijke zaken
bepalen.
Zou men nu iemand als candidaat moeten
weren, louter omdat hij katholiek is
Dit zou in onze oogen een zeer onvrijzinnig
tandpunt zijn. (Red.)
Mjjnheer de Redacteur!
Ook in uw blad is meegedeeld dat tot ontvan
ger der Hervormde kerk te Ovezand benoemd is
de heer D. Mulder, zulks in plaats van den heer
C. Risseeuw, aan wien eervol ontslag is verleend.
Toevallig den ontslagene sprekende, vroeg ik
hein, waarom hij voor deze betrekking bedankt
had. Tot mijne niet geringe verbazing antwoordde
hij mij, dat hjj volstrekt niet voor dit postje
bedankt had en hij zjjn ontslag zelf uit de courant
te weten was gekomen. Waaraan hij deze onaan
gename verrassing te danken had, wist hij niet.
Ik trok mjjn reporters pak aan en ben thans in
staat den lezers dezer courant een staaltje mede
te deelen van de wjjze, waarop de bekrompene,
mindere man, eenmaal in een bestuur zitting
hebbende, van zjjn opdracht en macht een laf
hartig, partijdig en laag gebruik weet te maken.
Het college van kerkvoogden der Hervormde
kerk te Ovezand bestaat uit de heeren P. West-
veer, president-kerkvoogd, J. Meeuwse en H. A.
Mol, kerkvoogden, D. Mulder (burgemeester van
Ovezand, Driewegen en Nisse) secretaris en
C. Risseeuw, ontvanger.
Bij de Maandag plaats gehad hebbende verga
dering van bedoeld college, waarbjj de ontvanger
niet tegenwoordig was, stelde de president voor
over te gaan tot het benoemen van een ontvanger.
De kerkvoogd Mol vroeg of de heer Risseeuw
zjjn entslag ingediend had: »Neen, dat had mjjn
heer niet, maar het reglement geeft er gele
genheid toe en ik wil wel eens van ontvanger
veranderen, omdat ik vroeger eens iets met den
ontvanger gehad heb," antwoordde de president
op driesten toon. Art. 53 van het plaatselijk
reglement zegt; „Kerkvoogden benoemen buiten
hun midden tot wederopzeggens een ontvanger,
die meerderjarig en in het volle genot zijner
burgerlijke rechten moet zijn."
De heer C. Risseeuw werd circa 15 jaren geleden
tot ontvanger benoemd, in plaats van zijn vader
die deze betrekking circa veertig jaren had bekleed.
Nadat den heer Mol bovenstaand antwoord
gegeven was, deed hij den president de volgende
vragen
„Is er op de administratie van den heer
Risseeuw eenige aanmerking te maken
„Geene."
„Is de door hem gestelde borgtocht niet in
orde?"
„Meer dan voldoende.
„Of de president bij het doen der rekening
ooit eenige aanmerking gemaakt heeft, daar de
titularis steeds bjj het doen der rekening de vraag
stelde of iemand omtrent de rekening of de bij
lagen nog eenige inlichting verlangde?"
„Nooit."
„Dan," zeide de landbouwer Mol, „verklaar
ik niet te begrjjpen, waarom we den heer Risseeuw
zoo op eens zjjne betrekking ontnemen zouden,
die hij steeds geheel naar ons genoegen vervulde.
Dan
Men ging tot stemmen over. De burgemeester
van Ovezand enz. enz. kreeg twee stemmen; de
heer Risseeuw éen stem. Derhalve was met
meerderheid van stemmen tot ontvanger der kerk
te Ovezand benoemd de heer D. Mulder.
Wat zal ik hier bijvoegen Spreekt het feit
niet reeds genoeg voor zich zelf? Kan mjjn pen,
mjjne van woede trillende pen, het gevoel van
toorn beschrijven, dat door deze nietswaardige,
door en door vunzige daad opgewekt wordt Hoe
zullen de beide kerkvoogden, die den heer Ris
seeuw zonder eenige reden zjjne betrekking ont
namen, zich tegenover hunne notabelen kunnen
verdedigen, wanneer hun hun onwaardig bedrijf
verweten wordt? Hoe zullen zij zich "houden,
wanneer op oudejaarsavond de predikant hen in
zijne gebeden gedenkt, en hun voorhoudt, in het
bjjzjjn der geheele gemeente, steeds naar be-
hooren en naar hun geweten hun plicht te
doen En wat moet de heer burgemeester Mulder
wel gevoeld hebben, toen hij op zulk eene on
waardige wijze tot ontvanger der kerk, in zijne
gemeente, benoemd werd Is het niet zijn plicht
als fatsoenljjk man, als man van eer, om voor de
hem, op dusdanige, nare wijze, aangebodene be
trekking te bedanken en het veld voor den heer
Risseeuw vrjj te laten? Wat zullen de notabelen
van Ovezand en het college van toezicht doen?
Zullen zjj bjj zooveel misbruik van macht, i
hier werd vertoond, zwjjgen. De verontwaardiging
in Ovezand niet alleen, niaar vooral in Goes,
waar de heer Risseeuw zeer gezien is, is alge
meen; men zal zeker wel toegeven dat daartoe
reden bestaat,
L
Aan J. G. te O. Uwe mededeelingen zjjn zoo
algemeen bekend en doen zoo weinig aan de
zaak af, dat wij plaatsing van uw schrjjven
onnoodig achten.
Vlissingen. Gepasseerd de Nederl. schoe
ner Catherina, gez. Jager, van Antwerpen naar
Windau.
Binnen gekomen de Engelsche brik Reno
vation, gezagv. Burrougb, van Newcastle met
steenkolen naar Middelburg.
Middelburg, 20 Mei. Tarwe en witteboonen
waren heden het grootst gedeelte van den rede
lijken aanvoer uit Walcheren, daar de overige
landbouwvoortbrengselen gedeeltelijk of geheel
zijn opgeruimd- Tarwe werd voor kleine verzen
ding en eonsumtie voor 6.80, 6.90, enkel 7
gekochtrogge, wintergerst, bruine boonen en
groene erwten niet getoondzomergerst 4.50
goede witteboonen gevraagd en 10.50 betaald
paardenboonen 6.75 koolzaad zonder handel.
Prijzen van oliën en koeken onveranderd.
gemiddelde marktprijzen.
Middelburg, 20 Mei. Boter ƒ0.60 a ƒ0.64 per
kilog. Eieren 2.90 per 100 stuks.
Amsterdam.
Staatsleeningen.
Nederland. Cert. N. W. Sch. 21/3 pet.
dito dito dito. 3 0
dito dito dito. A 0
dito Obl. 1878 1000. 4
dito dito 18834 0
dito dito 18844 0
Belgis. Obligatien21/3
Frankrijk. Origin. Insch. 3
Hongarije. Obl. Leeningl867
fl 1205
dito Gondleening5
italië. 5e Inschrijv. 1862/81 5
Oostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5
dito Jan.-Juli5
19
Mei.
75
1015/s
1011/2
1015/s
20
Mei.
75
891/o
1015/b
1015/g
1015/s
791/4 79
1001/2
dito dito Goud 4
Polen. Obl. Schatkist 1844. 4
Portugal. Obl. Btl. 1853/84 3
dito dito 18815
Rusland. Obl. Hope C.
1798/1815 5
Cert. iDsch. 5e Serie 1854. 5
dito dito 6e 1855. 5
Obligatien 1862 5
dito 1864 10005
dito 1877 dito
dito Oostersche le serie
dito dito 2e 0
dito dito 3e 0
dito 1872 gecon. dito
1873 gecon. dito
1884 gecon. dito
1850 le Leening dito
1860 2e Leening dito
1875 gecon. dito
1880 gecon. dito
Obligatie-Leening 1867/69
Cert, van Bank-Assign.
Spanje. Obl. Buit. Perpet.
dito dito 1876
dito Bin. Amort4
0 f Perpet4
Turkije. Gepriviligeerde5
Geconverteerde serie D. C.5
dito Geregistreerde 18696
Egtpte. Obl. Leening 18764
dito spoorweg dito 1876 5
Vereen.-Staten. Obl. 1877. 4
dito dito 187641/3
brazilië. Obl. Londen 18655
dito Leening 1875
dito 1863 100
dito 1879
Venezuela. 1881
93%
675/8
675/g
dito
dito
dito
dito
dito
dito
5
5
5
5
5
5
41/2
41/2
41/2
4
4
6
4
2
5
«/2
4
ondernemingen.
Nederl Afr. Hand.-V. aand.
Ned. Hand.-Maatsch. aand.
rescontre
Ned.-Iud. Bandelsb. Aand.
dito Zeeland Aand
dito dito Prefer, dito
dito dito Obl. 1885. 5
buitschland. Cert. Rijksb.
Adm. Amsterdam
Oostenrijk. Aand. O. H. B.
Spoor wegleeni
Nederland. Obl. Maats, tot
Expl. van Staat-Spw. Aand.
Ned. Cent. Spw. Aand. 250.
dito gestemp. Obl. 235
Ned.-Ind. Spoorw. Aand.
Ned. Rijn-Spw. volgef. Aand.
N.-Brab. Bost. Obl. gestemp.
1875/80
Zuid Ooster sp. Obl
Hongarije. Theiss. Spoorw.
Aand. fl 2005
dito dito Obl5
italië. Victor Em. sp. Obl. 3
Zuid-Ital. Spw. Obl8
Oostenrijk. F. O. Sp. Obl. 3
Polen. Wars.-Weenen dito
Rusland. Gr. Sp. Mij. Aand. 5
dito Hypoth. Obligatien 41/3
dito dito dito4
Baltische Spoorweg Aand.3
Chark-Azow Oblig. 100 5
Jelez-Griasi dito5
Jelez-Orel dito 1000.5
Kursk.-Ch.Az. Obl. £100.5
Losowo-Sewastopol 1000 5
Morschansk-Sysran. Aand. 5
Mosk.-Jarolslaw Obl. 100 5
Mosk.-Kursk. dito dito 6
Mosk.-Smol. dito dito 5
Orel-Vitebsk aandeelen5
dito Obl5
Poti-Tiflis dito 1000 5
Riaschk.-Wiasm. Aand5
Zuid. West Spoorw.-Maats.5
Amerika. Cent. Pac. Obl, 6
dito California Oregon dito. 3
Chic. N.-T. Cert. Aand.
dito dito le hyp. Cert ƒ1000
dito Mad. Eit. Obl
dito Menominee Ds. 500-100 7
dito N.-W. Union, dito7
dito Winona St. Peter dito. 7
dito S.-W. Ob. X)s 500-1000. 7
Illinois Cert. v, Aand.
pet.
K
n
f
671/4
671/4
4.77/8
477/8
871/s
867/g
102%
f-1
1
OO
90
90
985/8
983/4
102
102
1003/4
IOOI/3
583/4
583/4
981/2
9S5,8
983/8
985/g
985/8
983/g
961/g
981/4
95
951'g
935/g
94
83%
831/2
887/8
891/4
401/g
551/g
551/4
697/s
697/g
15
15
69
99
967/m
IOOI/4
Q07U
y#7/g
335/8
S35/g
tcïeele
1053lg
10511/ig
571/4
60
1041/2
i
1183/4
en.
112
112
701/8
705/8
142
T—
9U/3
101
1007/g
87
863/4
62
61
607/g
75
757 16
751/4
120
1201/4
99
987/8
61
61
100
1001/8
961,4
961/g
1001/8
IOII/4
93
92%
58
586/g
1031/a
1031/2
1023/4
1005/g
IOOI/4
95
987/8
99
IOOI/3
1007/g
641/2
64%
663/g
66I/4
1131/4
102
1841/4
135
136
1337/g
1206/a
1353/4
135
