N° 118.
129'
Donderdag
20 Mei,
Middelburg 19 Mei.
1
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regelj
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
S1 FEUILLETON.
Catull Pimpel.
Hans WactLenliusen;
MIDDËLBIIRGSCHË
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vex Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieewenheijzen, te Terneuzen: A.van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
De conservatieven beginnen te herleven.
Zelfs de heer Wintgens wil, zegt men, weer een
zetel in de kamer innemen. Hoe komt hp zoo
bekeerd
Het is of men in die gelederen met nieuwen
moed is bezield en door het gansche land bezig
is de oude garde bjjeen te trommelen. Men lette
slechts op hetgeen geschreven en gewreven wordt
in die z. g. conservatieve bladen.
En welk ideaal streeft men aan die zijde na
Dit zegt óns de oude Rott. Crt. in deze woorden
»Vraagt men wat ons ideaal zou zyn als resul
taat der kamer-ontbinding, dan antwoorden wij
Een kamermeerderheid, waarin het gematigd ele
ment een belangrijke rol zou kunnen spelen, en,
in aansluiting aan haar, een gerestaureerd kabinet-
Heemskerk, waarin die beginselen haar volle en
zuivere uitdrukking zouden kunnen vinden, welke
zjjn nedergelegd in het standaardwerk van mr.
Heemskerk De praktijk onzer Grondwet.''''
De schrjjver der overzichten van de kamerzit
tingen in de N. R. Crt. wijst, naar aanleiding der
vereenigde zitting, gisteren gehouden, en de ont
binding der Tweede kamer, op het groote ver
schil tusschen twintig jaar geleden en nu.
Toen heette het dat de kamer hare bevoegd
heden was te buitengegaan. En thans. »Het
motief der ontbinding is wederom eene machts
overschrijding."
De heer Heemskerk sprak gisteren, na gewezen
te hebben op de verwerping van alle voorstellen
betreffende hoofdstuk X der grondwet„Naar
's konings overtuiging, die door de verantwoor
delijke raadslieden der kroon geheel wordt ge
deeld, mocht in het gebeurde geen aanleiding zijn
om 's konings voorstellen tot verandering der
grondwet terug te nemenmaar moest wor
den verlangd, dat deze naar hunne
eigene verdiensten door de verte
genwoordigers des volks werden be
oordeel d."
»In die laatste woorden ligt," zoo lezen wjj in
het overzicht van genoemd blad, »de pointe van
de sluitingsrede van dit ministerie. Wat thans
geschiedt, kan de kortzichtige kiezer, en zelfs
hp, die nog kiezer moet worden, begrppen. Een
deel der Tweede Kamer wordt ditmaal niet be
schuldigd naar de macht des konings de hand
te hebben uitgestoken, maar het geheel der wet
gevende macht tot stilstand te hebben gedoemd.
Deze ontbinding is niet tegen de linkerzijde ge
richt, die, zooals het twintig jaren geleden heette,
den koning van zjjn voetstuk nam om er zich-
zelve op te plaatsen, maar deze ontbinding is ge
richt tegen de rechterzpde, die, zooals het des-
tpds luidde, bovenal voor het gezag des konings
en voor het evenwicht der machten had te waken.
Roman van
NEGEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK
De gevolgen.
sO gij kunt er op aan dat de vorstin wel van
mijn bestaan geweten heeft"; ging Gisela voort.
Behalve dit dagboek zpn er nog meer getuigen, o. a.
die geesteljjke, die heimelijk het huweljjk sloot.
Terwijl gij in Ems waart, zocht ik hem opde
eerlpke man zei mjj dat hp mjj voor God dezelfde
openhartigheid schuldig was, als aan de vorstin,
toen hp zoo laat eerst vernomen had, dat er na
den dood van den prins niets voor mp gedaan was.
Gjj weet misschien beter dan ik, wat haar bewogen
heeft zich eindelijk met ,mjj in te laten, toen de
predikant haar vertelde dat het kind van haar
broer gevaar liep om door gevoellooze menschen
op straat gezet te worden. Gp zult het wel
weten daar gp toen de zorg voor mp op u naamt.
Houd mp niet voor ondankbaarLees dit, wat ik u
bidden mag en wat gp er niet in vindt, zal ik er
bpvoegen: men heeft niet alleen alles, wat mjjn
arme moeder heeft nagelaten, verachtelijk op een
zolder geworpen, maar ook haar graf, waarvoor de
prins een monument bestemd had, na zjjn dood ver
woest, om elk spoor der zangeres uit te wisschen en
waar haar geld gebleven is, dat weet ik niet, maar
jk wil dat het dga, armealiedea tea goede komt, die
Zonderlinge wending der zaken 1 Twintig jaren
geleden de heer Heemskerk, die, door aan ,de
Staten-Generaal het recht te ontzeggen over
alle regeeringshandelingen te oordeelen, de ware
eonstitutioneele beginselen in gevaar bracht en
van wien de meerderheid van het kiezersvolk om
die reden tot tweemalen toe zich afwendde. En
nu, diezelfde staatsman, reeksen van bewindslie
den overlevende, de vaan der ware eonstitutio
neele beginselen ontplooiende tegenover eene
partij, die krachtens hare beginselen geroepen het
gezag te ondersteunen, ieder gezag, dat niet der
kerke is, ondermijnt; die, toen zjj in de minder
heid was, de meerderheid steeds aanklaagde haar
te onderdrukken, en nu zij zelf nog geene meer
derheid is, reeds èn regeering èn kamer onder
drukt die dezen tak der wergevende macht splist
in twee deelen, waarvan het ééne, zij zelve, zich
als de eigenlijke wetgeefster opwerpt, en het
andere deel wordt belast met de onvoorwaarde
lijke en onderdanige goedkeuring der bevelen die
zij geeft; die in éen woord het parlementair ge
meen overleg vervangt door eene oplegging van
dwangbevelen; werkstaking verkiest boven de
geregelde, ongestoorde toewjjding aan al die groote
belangen, wier eindeljjke voorziening is de eisch
van onzen tpd en de wensch van ons volk, Of
dan het overgroote deel van ons volk eene zui
vering der kamer van zóo verlammende en belem
merende bestanddeelen niet als eene ware weldaad
zou beschouwen Of het, gezond oordeelende, de
derde ontbinding-Heemskerk niet de eerst e...
rechtvaardige zal noemen?"
Heden, den 19en, is het juist tien jaren geleden
dat Groen van Prinsterer overleed.
Onder voorzitterschap van den heer mrE. Fok
ker, hield Dinsdagavond de liberale kiesvereeniging
Eendracht maakt macht te Middelburg, op de
bovenzaal der sociëteit de Vergenoeging, eene ver
gadering, die door 42 leden werd bijgewoond,
terwijl 2 buitenleden zich hadden doen vertegen
woordigen.
Na het lezen en goedkeuren der notulen en het
nazien der rekening over het jaar 18851886,
waaraan de vergadering eveneens hare sanctie
hechtte, bracht de heer J- J. H. Doorenbos een kort
verslag uit over de al gemeene vergadering, onlangs
door de Liberale Unie gehouden. Hij was daarop
de eenige afgevaardigde van Eendracht maakt
macht-, de overige, zelfs de plaatsvervangers waren
destijds verhinderd geweest naar Amsterdam te
gaan. De heer Doorenbos deelde mee dat de
afgevaardigden grootendeels in comité-generaal
vergaderden; en daarover natuurlijk niets kon
medegedeeld worden, maar wel kon hij constateeren
dat de gansche bpeenkomst van de Liberale Unie
zich kenmerkte door de grootste eenstemmigheid,
zoodat er met recht sprake was van Unie. Natuur-
lpk werd het a. verkiezingswerk besproken;
algemeen was men het echter eens dat het stellen
van candidaten buiten discussie moest blijven,
daardoor tot gebrek en ellendevervallen zpn. Elke
cent van het inkomen van Hainthal zal ik daar
voor gebruiken Zij zal mp ondankbaar
vinden maar ik ben het nietOordeel over mp,
als gij gelezen hebt. Ik nam slechts aan wat zjj
der rechtmatige erfgename van Hainthal schuldig
waren om daarmede diegenen te. voldoen, wier
schuldenaar de prins bij zpn dood gebleven is.
Maar lees nu en laat mp intusschen doen, wat ik
mp voorgenomen hebHier kan ik na het voor
gevallene niet blijven. Het zon mp alleen spijten
als men u verbood in Hainthal te komen. Over
een paar uur is het dag. Men is gewoon mp
vroeg naar buiten te zien rijden
Zij stond op, kuste mij en liet haar hoofd op
mpn schouder rusten; het was mp onmogelpk
om boos op haar te zpn.
Eerst nu was mij de reden van haar ontstemd
heid tegen de vorstin duidelijk,
Wjj waren beiden echter te vermoeid om veel
te spreken en namen met een enkelen handdruk
afscheid.
Mpn kamenier zat in een stoel te slapen, ik
wekte haar niet. De morgenschemering drong
reeds door de jaloeziën. Ik hoorde een rptuig over
het plein rjjden en ontstelde, maar ik was zoo
moede dat ik mp half ontkleed neer legde en
eerst ontwaakte, toen het helder dag was. Mijn
eerste gedachte was Gisela, die ik van haar voor
nemen wilde terugbrengen, want anders rustte op
mp de taak om haar gedrag te verklaren, en
heel ongegrond was de bewering, dat tante haar
moeder yjjaadig was geweest, met, daar ik mij
zoodat zelfs geen enkele candidaat genoemd is.
Dat candidaatstellen moest het zelfstandig werk
der afdeelingen blpven; daarin zich te mengen
lag niet op den weg der Unie. De bespreking
van die verkiezingen had dan ook alleen ten doel
elkaar op te wekken en raad te geven.
Wat er in de openbare bpeenkomst van de Unie
plaats had is voldoende bekend uit de verslagen
in de couranten. De afgevaardigde kon daar
omtrent kort zpn, en de heer Doorenbos was dit
dan ook.
Volgens art. 11, al. 3 van de statuten der ver-
eeniging, kan in de Mei-vergadering zoo noodig
verslag uitgebracht worden over den toestand der
vereeniging. Verplichtend is zulk verslag-uit-
brengen dus niet: en met het oog op de vele
werkzaamheden, die in den laatsten tijd waren
te verrichten geweest, en in aanmerking genomen
dat hetgeen de vereeniging deed bij de leden
noch verseb in het geheugen zal liggen, bepaalde
de secretaris, de heer Herm. Snijders, zich tot
het doen van enkele mededeelingen, hoofdzakelpk
het ledental van Eendracht maakt macht betreffende.
Volgens bet vorig verslag telde de vereeniging
destijds 179 leden; er kwamen in het afgeloopen
jaar 26 nieuwe leden bpmaar er gingen te
vens 11 van dat aantal af. Een lid overleed;
zes vertrokken naar elders en vier bedankten.
Het geheele aantal leden bedroeg in het afge
loopen jaar dus 194, van wie 148 te Middelburg
en 46 daar buiten wonen.
Daar thans weer zeven nieuwe leden werden
voorgesteld zal Eendracht maakt macht weldra
201 leden tellen, terwijl zich tevens weer personen
aanmeldden voor het lidmaatschap.
Verder werd door den secretaris in 't kort her
innerd aan hetgeen op verkiezingsterrein door de
vereeniging werd verricht.
In plaats van den heer mr D. A. Berdenis van
Beriekoin, die als bestuurslid moest aftreden en
niet herkiesbaar was, werd gekozen de heer G. P.
Wijnmalen, burgemeester van Veere, met 25
stemmen.
De heer J. Peper te Aagtekerke, die met hem
op de, door het bestuur gedane, aanbeveling stond,
verkreeg 14 stemmen, terwpl verder waren uit
gebracht op de heeren J. Sturm te Terneuzen 2,
M. de Mol Azn. te Veere en W. M. Morren,
alhier, elk 1 stem.
Hierna werd door den voorzitter herinnerd aan
de gehouden verkiezing voor leden der provinciale
staten, die hoogst gewichtig geweest was,
vooral om de leuze, daarbij door de tegenpartij
aangeheven dat de Eerste Kamer om moest en om
zou. Vooral op Zeeland had zp het oog geslagen
gehad; dit zou door haar overwonnen worden
maar de uitslag is geheel anders geweest.
De vjjand is, volgens den heer mr E. Fokker,
krachtig en listig te werk gegaan. Hij gebruikte
niet zonder reden het woord listig; en gunde
den aanwezigen een eigenaardig kjjkje in de
taktiek dier partp.
Ongetwijfeld heefteen artikeltje in het Zuiden,
herinnerde indertijd gehoord te hebben dat prins,
Eduard een rjjke vorstin had moeten huwen
waartegen hp zich ondanks den aandrang zpner
zuster hardnekkig verzet had.
Ik zond terstond mpn kamenier naar Gisela,
doch die kwam terug met de boodschap dat de
gravin reeds vertrokken was.
Ik hield mij ongesteld om niets te zien of te
hooren. Het gedrag van Gisela zou zeker van daag
door de heele stad besproken worden; want Birh
juichte in de nederlaag van zpn tegenstander,
's Middags liet tante zich echter reeds bjj mij
aanmelden en zp verscheen in een hoogst zenuw-
achtigen toestand om nadere inlichtingen te vragen
aangaande het schandaal, waarvan ik getuige
moest geweest zpn.
„Het is mp hoogst onaangenaam," riep zp
op een stoel neervallende uit, „de grootmeesteres
beweert dat zjj vroeger in Albertsheim reeds wat
samen gehad hebben. Een van de kamermeisjes,
die daar van daan is moet haar iets verteld hebben
dat zp mp tot nog toe verzwegen heeftKarei
zal woedend zjjn. Hp zei toch al dat hjj een
tweede Carina aan het hof gehaald had, dat merkte
hjj telkens, wanneer hjj haar aanzag. Men moest
maar oppassen dat ze geen onheil Btichtte".
»Gjj weet tante dat de graaf van Carina tot
de oudste Italiaansehe geslachten behoorde".
„Om het even! Een slechte opvoeding heeft
allen edelen aanleg in haar verstikt, als zjj dien
ooit bezeten heeft, en lage neigingen in haar
opgewekt, die door het vernisje, dat wjj baar lieten
geven, niet bedekt zjjn zoo'n schandaal I Het
onder den titel Boeren in de Prov. Staten, de aan
dacht getrokken.
Naar aanleiding daarvan kon de voorzitter eene
pikaute bijzonderheid meedeelen; en hjj deed dat
in 't openbaar, opdat de tegenpar tij, zoo zij dit
noodig oordeelt en dit kan doen, die zou kunnen
tegenspreken. De liberale partjj toch handelt
steeds in 't openbaar en schaamt zich het licht
over hare daden niet. Maar dit is bjj de tegen-
partjj het geval niet; en waar nu slechts zelden
een blik wordt gegund in hetgeen zjj doet ver
dient de bjjzonderbeid, welke de heer Fokker
meedeelde, dubbel de aandacht.
In dat artikeltje wordt op lieven, soetsappigen
toon het woord gericht tot de boeren, en o. a.
verklaard: „gij hebt zoolang geholpen heeren ta
kiezen, en dat wilt gp immers voor een deel
weer doenwelnu, de heeren en burgers van uw
beginsel willen helpen om ook uit uw kring een
paar leden voor de Prov. Staten te kiezen en
daaraan doet gjj toch immers als éen eenig man
mede?"
En wat is nu gebleken.
Dat, trots die lieve, zoetsappige verklaring»
men eerst drie heeren had uitge-
noodigd candidaat te worden en,
oen men bij hen het hoofd had
gestooten, de boeren goed genoeg,
waren om gesteld te worden.
Men is dus begonnen met de heeren en daarna
eerst spande men het met de landbouwers aan.
Welke eene zoetsappigheid in woorden; maar
hoe geheel daarmee in strjjd zjjn de daden.
Die handelwjjze was vooral te zonderlinger
met het oog op het zuinigheids-argument, in
hetzelfde artikeltje gebezigd.
Daarin toch werd o. anog beweerd dat do
landbouwers „dooreen veel zuiniger zpn dan
de heeren. Aan zuinigheid nu is dringende be
hoefte. De provinciale opcenten zjjn schrikbarend
hoog."
De heer Fokker wees, naar aanleiding daarvan,
er tevens op dat die hooge opcenten een gevolg
hiervan zijn, dat wp in onze provincie calamiteuse
polders hebben. Of er nu heeren dan wel boeren
in de staten zjjn, die opcenten zullen geen cent
minder worden.
Maar wanneer men overtuigd was van de zui
nigheid der b o er e n, waarom dan eerst de hee
ren gevraagd
Na deze opmerkingen werd natuurljjk bjj accla
matie voor de a. herstemming op Dinsdag a. de
heer F. G. Sprenger als candidaat geproclameerd.
De voorzitter wekte op tot krachtig handelen en
trouw stemmen. Zelfs het loopende gerucht,
waarvoor meer en meer grond van waarheid be
staat, dat de heer De Wolff zich zou terugtrekken,
mocht den ijver der liberalen niet doen verflauwen.
De tegenpartij zal toch, zelfs al weet zjj dat de
heer De Wolff bedankt, beproeven hem er door
te krjjgen, al ware het alleen om te trachten eene
nieuwe verkiezing te krijgen. Met alle macht
is verschrikkelijk 1
„Gisela beklaagde zich dat gjj haar reeds
over dien man gesproken hadt, dien zjj verfoeit
en gaf mp te verstaan dat zjj hem voor een
onbetamelijkheid van vroeger bestraft had; zjj
zegt dat bij haar in Hainthal al niet met rust
liet en door zpn lastigheid uit haar eigen park
verdreef. Mjjnheer Von Pimpel had zelf kunnea
weten, wat hp van haar te wachten had".
„Zij wist dat ik hem hoogacht, dat injja
wensch
„Lieve tante, het beste zal zpn dat wp doen
alsof wp niets van dit voorval af weten. Behalve
mjjn persoon was er niemand getuige van dan
Birh; dien moet men het zwjjgen opleggen.
„En zjj Hoe moet ik haar voortaan be
handelen? Welk gezag heb ik nog tegenover
haar?
Gisela schjjnt zelf gevonden te hebben dat
zjj niet aan het hof blpven kon zjj reeds is naar
Hainthal gereden".
„Zonder mjjn verlof
*Zjj wilde zeker uw toorn ontwpken".
„En denkt gjj dat ik mjj zoo ongestraft
laat beleedigen Zjj wist dat ik voor dien man
wasZp moet gehoorzamen, want nu noopt zjj
mjj tot gestrengheid. Wat ik haar als mpn
wensch te kennen gaf, zal zij thans als mjjn bevel
vernemen".
Wordt vervolgd.)
