Moopimea ea ftpitipn ia Zestal
Yertrattea ea aaaplomea schepen.
Kerknieuws.
Gemengd© Betichten,
der Harst, J. A. van Hoek, W. A. van Hoek en Luteij n
De commissie acht alsnu op de vraag van den
voorzitter het onnoodig hare overige resoluties
nog in behandeling te brengen, evenmin als de
heer W. A. van Hoek wenscht dat zijn amendement
betrekkelijk het schoolgeld nog worde besproken.
Thans komt in behandeling het voorstel der
meerderheid van het college van burg. en weth.
De heer Ermerins wenscht nog een enkel
woord te voegen bij hetgeen hij reeds te dezer
zake gezegd heeft. Ofschoon wenschende dat
goed onderwijs worde verstrekt, is de meerderheid
van meening dat het ca de opheffing der rijks
subsidie tijd werd terug te keerentot den vorigen
toestand. Die toestand is steeds uitmuntend ge
noemd. Geen plaats als Middelburg veroorlooft
zich de luxe eener middelbare meisjesschool en
voor onze gemeente laat bovendien de finaneieele
toestand dat niet toe.
De heer Ermerins vertrouwt daarom dat de
leden het voorstel der meerderheid van burg. en
weth. zullen willen aannemen, te meer wijl de
meerderheid ook bereid is den cursus op een vier
jarigen te stellen en in dat geval geen bezwaar
erin zien zou een amendement over te nemen om
ook de vakken gymnastiek en teekenen in het
programma op te nemen.
De heer Tak vraagt ol het door mej Gerth
van Wijk genomen ontslag geen verandering
brengt in de plannen der meerderheid, wat niet
blijkt het geval te zijn.
Punt 1 van dat plan„De middelbare school
voor meisjes met vijfjarigen cursus wordt met 31
Augustus 1886 opgeheven" wordt voorloopig aan
genomen, nadat op voorstel de3 voorzitters goed
gevonden is daar eene alinea aan toe te voegen,
waarbij aan de leeraars en leeraressen dank wordt
betuigd voor de vele en gewichtige diensten aan
de gemeente bewezen en hun eervol ontslag wordt
verleend.
Het tweede punt luidt:
„Er wordt in deze gemeente tegen 1 Sep. 1886
opgericht eene school voor meer uitgebreid of
voortgezet lager onderwijs voor meisjes, zich aan
sluitende aan de bestaande scholen voor lager
onderwijs, aan welke inrichting, in eene vijfjarigen
cursus, onderwijs wordt gegeven in de vakken,
bedoeld onder lett. a tot en met p en t van art.
2 der wet van 17 Aug. 1878 (Slbl. n<> 127)."
Op de vraag van den heer Ermerins of een
der leden een amendement wil ondersteunen om
ook de vakken gymnastiek en teekenen in het
programma op te nemen en dan een vierjarigen
cursus vast te stellen, en nadat de heer W. J. Spren-
ger betoogd heeft dat, al worden twee onderwij
zeressen voor die vakken benoemd, dan de school
nog veel goedkooper is dau de middelbare school
zooals die nu bestaat, dient de heer Snijders
het daartoe strekkende amendement in.
Tot stemming overgaande staken de steromen.
8 leden verklaren zich er voor en gelijk aantal
er tegen. De heeren F. G. Sprenger, Snouek
Hurgrouje, Van Berlekom, De Stoppelaar, Tak,
Liebert, Hoogerwaard en de Ligny verklaarden
zich tegen.
De voorzitter geeft in overweging alsnu
de beraadslaging uit te stellen.
De heer W, A. van Hoek verklaart zich
hier tegen en wenscht door te gaan, wanneer de
heer Snijders bereid is zijn amendement in te
trekken.
De heer S n ij d e r s zegt dat hij daartegen
geen bezwaar hebben zou, aangezien het een be
trekkelijk ondergeschikt punt geldt, maar nu in
de morgenzitting als een bom uit de lucht kwam
vallen de mededeeling dat mej. Gerth van Wijk
niet benoemd wenscht te worden, is de meerderheid
van het college van burg. en weth. misschien
voornemens eene geheele verandering in haar plan
te brengen. En dan ware het misschien in het
belang der zaak om niet met overhaasting te
werk te gaan.
De voorzitter merkt op dat bij hem een
principieel bezwaar tegen het plan bestaat, omdat
hij het personeel te gering acht on dat dit be
zwaar ook blijft bestaan, al werd het met eene
onderwijzeres in teekenen en met eene voor de
gymnastiek vermeerderd en een 4jarigen cursus
aangenomen.
De heer Van Berlekom geeft in overweging
eene nieuwe stemming over het amendement te
houden, waartoe de voorzitter wel wil overgaan,
wanneer de vergadering het wenscht, tevens niet
verheelende dat het een paardenmiddel is,
De heer J. A. van Hoek verklaart zich daar
tegen, op grond dat hij het een zeer gevaarlijk
antecedent achten zou.
De heer Snijders vraagt daarna of de meer
derheid van burg. en weth. voornemens is, wan
neer de vergadering uitgesteld wordt, een nieuw
plan ter tafel te brengen in verband met het
bedanken van mej. Gerth van Wijk.
Aangezien dit, blijkens mededeeling van den
heer Ermerins, niet't geval zijn zal, trekt de heer
Snijders zijn amendement in.
Thaus wordt in stemming gebracht het 2e punt
van het voorstel der meerderheid van burg. en
weth., dat met 12 tegen 4 stemmen verworpen
wordt. Behalve de beide wethouders stemden de
heeren Snijders en Jeras voor.
Op de vraag des voorzitters of de meerderheid
hare overige voorstellen nog in behandeling wenscht
gebracht te zien, antwoordt zij ontkennend.
Alsnu stelt de voorzitter aan de orde he
voorstel der minderheid van het college van
burg. en weth., daarbij mededeelende dat hij het
amendement van den heer De Ligny heeft over
genomen, zoodat de verordening, regelende het
getal onderwijzers bij de lagere scholen, de akten
die zij bezitten moeten en de jaarwedden alsnu
luidt:
a. Achter art. 2 een nieuw artikel (2bis) te
voegen alduB luidende:
„Het hoofd der school G moet de bevoegdheid
hebben tot het geven van onderwijs in minstens
êenevree rad e taal.
b. Achter art. 3 een nieuw artikel (3bis) te
voegen, aldus luidende
Het hoofd der school G wordt bijgestaan door
lo. een onderwijzeres met den rang van hoofd
onderwijzeres
2o. eens onderwijzeres;
eene onderwijzeres, uitsluitend voor het
onderwijs in het rekenen, de vormleer en de
wiskunde
een onderwijzer in de kennis der natuur;
4o eene onderwijzeres voor het onderwijs inde
aardrijkskunde en de geschiedenis
5o twee onderwijzeressen elke voor het onderwijs
in eene der drie vreemde talen;
6o eene onderwijzeres, uitsluitend voor het
ouderwijs in het handteekenen en in de nuttige
en fraaie handwerken voor meisjes;
7o eene onderwijzeres voor het onderwijs in de
gymnastiek.
Het onderwijs in het rekenen, de vormleer en
de wiskunde kan, evenals het onderwijs in het
handteekenen, aan eeu onderwijzer opgedragen
worden.
„Aan de sub 2 genoemde onderwijzeres kan
ook het onderwijs in de nuttige en fraaie hand
werken in de laagste twee klassen opgedragen
worden.
„c. In art- 4, in plaats van „f 1250 en van," te
lezen f 1250 die van" en aan het slot achter
1870" te lezen „die van het hoofd der school
G f 2000."
(Wanneer mej. Gerth van Wijk beuoemd mocht
zijn, hierachter te doen volgen„en voor de
tegenwoordige titularisse mej. Gerth van Wijk
2400.'')
d. Achter art. 8 een nieuw artikel (86»s) te
voegen aldus luidende
„De onderwijzeressen of onderwijzers, verbonden
aan school G, genieten de volgende jaarwedden.
De onderwijzeres met den rang van hoofdon
derwijzeres f 1200.
De onderwijzeres 700.
De onderwijzeres ot onderwijzer, uitsluitend
voor het onderwijs in het teekenen, de vormleer
cn de wiskunde f 1200.
De onderwijzer uitsluitend voor het onderwijs
in de kennis der natuur 600.
De onderwijzeres voor het ouderwijs in de ge
schiedenis en aardig kskunde f 1200 enz. enz.
De voorzitter zegt, nu ziju voorstel in
behandeling komt, eer. enkel woord in het mid
den te willen brengen. Hij heeft aaa de overige
beraad dagingen weinig deelgenomen, aangezien
over de zaak weinig nieuws te zeggen valt.
De voorstellen betreffende de middelbare meis
jesschool hebben de algemeene belangstelling in
deze gemeente in zeer hooge mate gewekt en
ia de laatste jaren is geen onderwerp zoo open
baar behandeld en nimmer is het publiek zoo in
de gelegenheid gesteld om zijn oordeel uit te
spreken als ten deze. Dat die gelegenheid gege
ven is, is voornamelijk te danken aan de pers.
Ik wenseb daarom zegt de voorzitter
openlijke hulde en dank te brengen aan de pers,
vooral aan hare oudste vertegenwoordigster in
Middelburg, voor de belangrijke diensten en de
hulp die zij aan burgemeester en wethouders
heeft verleend. [De leden gaven bierbij'door
applaus van hunne instemming blijk].
Het was den voorzitter' niet aangenaam het
voorstel te doen dat hij heeft ter tafel gebracht.
Het is toch altijd zeer onaangenaam als men een
stap terug gaan moet en als men van den stralen
krans, die het ouderwijs versiert, een straal moet
dooven. Maar aan den anderen kant is de stap
achteruit meer schijn dan wezen en heeft de voor-
zitier goeden moed dat de behingen van het
onderwijs voor meisjes door het nu te behandelen
voorstel even goed zullen worden bevorderd als
vroeger. Daarvoor instaan kan hij echter niet.
Alles toch hangt af van de wijze waarop het
voorstel wordt uitgevoerd.
In de laatste dagen is door den raad bij de
beslissing omtrent de burgeravondschool weder
het bewijs geleverd dat hij bereid is offers te
brengen, waar het geldt het onderwijs te steuuen
en de voorzitter hoopt dat nogmaals te onder
vinden als hij aan de vergadering vragen zal de
bewaarschool, waar aan de kinderen der minder
gegoeden onderwijs gegeven wordt, aanzienlijk te
verbeteren.
Het is pijnlijk te moeten erkennen dat de fi
naneieele toestand der gemeente niet bloeiend is
en dat dit de reden geweest is, waarom men in
de akelige noodzakelijkheid gekomen is het snoei
mes te moeten zetten in de uitgaven voor het
middelbaar onderwijs. De baten en lasten der
gemeente-huishouding zijn bekend, zoowel als de
minder gunstige toestand, die geboren is door
dien hoopvolle verwachtingen niet verwezenlijkt
zijn geworden. En nu heeft bovendien de wet
gever nog zijn steunende hand aan de gemeenten
onttrokken.
In de overtuiging alleen dau ook dat het on
derwijs aan de burger-avondschool, met het oog
op den eieeh des tijds moest worden bevorderd
is het daarop betrekking hebbend voorstel gedaan
bij het middelbaar onderwijs voor meisjes gebood
echter de noodzakelij kheid bezuiniging in te voeren.
Er wordt gezegd dat de burgemeester de zaken
te donker heeft ingezien en voorgesteld. Hij
laat zich dat oordeel welgevallen, hij is er niet
onverschil'ig onder, maar is overtuigd zijn plicht
te hebben gedaan.
Men overdrijve echter niet. De tegenwoordige
tijdsomstandigheden, voor velen zoo moeilijk te
doorworstelen, treffen niet alleen Middelburg maar
doen zich ook in wijder kling gevoelen.
Middelburg heeft een groot verleden achter zich
dat het door energie en ondernemingsgeest ken
merkte. Zuinigheid, orde in zaken, goed, ver
standig beleid en vooral het zetten van de tering
naar de nering waren de wegen naar welstand.
De voorzitter eindigt met ook bij deze gelegen
heid de hoop uit te spreken dat Middelburgs raad
nu en altijd blijk zal geven dat de geest van het
voorgeslacht niet uit hem is gevaren.
De heer Snijders verklaart zich niet te kun
nen vereenigen met de denkbeelden van den
geachten voorzitter ten opzichte van de reorga
nisatie der school. Hij kan er niet mede instemmen,
onder den naam van school voor meer uitgebreid
lager ouderwijs, in werkelijkheid eene middelbare
school op te richten. Hij ziet daarin eene mys
tificatie. En nu moge de voorzitter zich beroepen
op het voorbeeld eener naburige gemeente, spreker
is niet gewoon het voorbeeld van anderen te
volgen als hij twijlelt aan de rechtvaardigheid
van dat voorbeeld.
In de tweede plaats heeft dezelfde spreker
bezwaar tegen de som van f 600, die uitgetrok
ken is als jaarwedde voor een onderwijzer in de
natuurkunde. In ziju oog is het onmogelijk voor
die som een leeraar te krijgen, terwijl, mocht
men eeo leeraaar willen aanstellen die reeds
elders met werk overladen is, het resultaat dat
verkregen wordt zeer klein zal zijn.
De heer De Ligny geeft den spreker toe dat
een speeialen leeraar op een jaarwedde van f 600
niet te benoemen is, maar hij meent dat wel
een leeraar eau eene andere inrichting te vinden
is die voor /600 aan de meisjesschool les zal
willen geven en ziet daarin niet het bezwaar
dat de heer Snijders heeft.
De heer J. A. van Hoek zegt dat, nu de
raad besloten heeft een stap achteruit te doen,
het voorstel dat nu iu behandeling is van alle
kanten dient bezien te worden, opdat de stap,
die achteruitgezet moet worden, zoo kieiu
mogelijk zij.
Volgens het voorstel van den voorzitter zal
de gemeente middelbare traktementen betalen,
maar 't is de vraag of men nu ook verzekerd
is middelbare onderwijzers te zien aangesteld.
De raad toch, die bij een middelbare school
invloed heeft op de benoeming van directeur en
leeraars of leeraressen, mist dien invloed bij eene
lagere school. De hoofden dier scholen worden
niet benoemd door den raad uit de personen die
hij het geschiktst acht, maar uit een voordracht,
door burg. en weth. in overleg met den districts
schoolopziener opgemaakt.
In de tweede plaats meent de spreker dat het
voorstel niet geheel consequent is. Bij tal van
onderwijzers op jaarwedden van f 1200 a ƒ1400
is eene onderwijzeres van 700. Wat zal dat
voor eene onderwijzeres zijn? De voorsteller had
z. i. die onderwijzeres moeten schrappen of voor
haar hetzelfde traktement uittrekken als voor
de andere.
Het bezwaar van het onderwijs in de natuur
kunde is, nu het amendement-De Ligny is over
genomen, vervallen. Alleen vraagt spreker welke
som is voor de leermiddelen in dat vak uitge
trokken heeft men geen kabinet noodig en
verder welke som is begroot voor de leermid
delen der leerlingen, die nu voor rekening der
gemeente komen?
Wanneer het plan van den voorzitter werkelijk
kans van slagen had, zou naar sprekers meening
de onderwijzeres van f 700 moeten vervallen en
bovendien nog een onderwijzer in de kennis der
natuur en een in plant-en dierkunde moeten inge
voegd worden. Dan misschien zou ook spreker
zijn stem aan het voorstel kunnen geven.
De voorzitter, de gemaakte opmerkingen
beantwoordende, zegt dat bij uitloving van goede
traktementen zeer veel kans bestaat goede onder
wijzers te zullen krijgen. De voordracht is z. i.
geen bezwaar, aangezien het gerust is aan te
nomen dat de districts- zoowel als de arr.-school-
opziener gaarne mee zal werken in het belangder
zaak. Wat de kwestie betreft van de onderwijzeres
van 700 herinnert de voorzitter aan het rapport
der commissie voor het midd. onderwijs, die
onderwijzeres is voor de laagste klassen bestemd.
Er is een goed physisch kabinet; grooter eischen
dan nu worden niet gedaan.
Wat de kosten der leermiddelen betreft, wijst
de voorzitter erop dat hij niet gesproken heeft
van het bedrag van het schoolgeld; hij wenscht
dit eerst later te beslissen. Sommigen wenschen
f 50, anderen f 80, nog anderen lager bedrag, maar
eene verhooging tot ƒ80 acht de voorzitter alleszins
gerechtvaardigd wijl, na attrek van f 30 voor
leermiddelen, het schoolgeld d»tn op 50 blijft.
Wat de opmerking van den heer Snijders aan
gaat, dat deze nooit iets zou willen doen wat
hij niet geoorlooid rekent, heeft de voorzitter
zich afgevraagd of dit geen Don Quiehotterie
was. Als het college te Goes geen bezwaar erin
viodt, noch ged. staten, noch anderen, vindt de
voorzitter het Doa Quiehotterie zoo angstvallig
te zijn. Mogelijk is de voorzitter wat dikhuidig,
zoo ja, dan spijt het hem.
De heer S n ij d e r s, het woord vragende voor
een persoonlijk feit, zegt dat hij in de vergade
ring, door den voorzitter gepresideeid, zitting
heeft als afgevaardigde der Middelburgsche bur
gerij en dat hij op dien grond den voorzitter
het recht betwist en het in strijd acht met de
waardigheid van den raad zijne scrupuleusheid
te bestempelen met den naam van Don Quiehotterie.
De voorzitter kon niet vermoeden den
heer Snijders door deze uitdrukking te zullen
kwetsen en had diens uitval dau ook niet ge
wacht. Het was zijn doel niet te beleedigen; deed
bij dit dan geschiedde het onwillens en verzoekt
hij den heer Snijders hem dit ten goede te hou
den. Hij bedoelde niet den heer Snijders Don
Quïchottiesch voor te stellen, maar alleen diens
denkbeeld. Hij vindt dat overdreven over
nice zeggen do Engelschen.
De algemeene beraadslagingen worden nu, op
groDd van het vergevorderde uur gesloten, en de
verdere behandeling uitgesteld tot Donderdag
middag te 2 uren.
Het verslag van het in die zitting voorgevallene
moeten wij tot een volgend nommer uitstellen.
Naar men ons uit Yerseke meldt hebben de
inschrijvers op de stoomtram van Yersekedam
naar 't station Kruiningen, hunne inschrijvings-
biljetten terug ontvangen en heeft de commissie
van uitvoering haar mandaat neergelegd. Welk
een veeg teeken
De minister van financiën brengt ter kennis
van ambtenaren der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen, dat wegens het ontbreken
van bevoegde sollicitanten voor het opengevallen
kantoor 's Gravenpolder c. a., ontvangers en
andere ambtenaren, die volgens de bestaande be
palingen voor de vervulling van ontvangkantoren
in aanmerking kunnen komen, onverschillig of
zij overigens bevoegd zijn tot mededinging, zich
daarvoor nog tot 26 Mei e. k. by het departe
ment van financiën kunnen aanmelden.
In de gisteren te Utrecht gehouden vergadering
van deputaten van anti-revolutionaire kiesver-
eenigingen, die door ruim twee honderd afgevaar
digden en vele leden der kamer en provinciale
staten werd bijgewoond, werden herbenoemd tot
leden van bet centraal-comité de heeren Van
Alpben, Diemer en dr A. Kuyper.
Ter voorziening in de vacature-Esser werd ge
kozen de beer Hoogeveen, die, evenals de aftre
denden, verklaarde zijn benoeming te aanvaarden.
Dr Kuyper werd, met algemeene stemmen min
één, tot voorzitter herkozen, en stelde voor
jbr mr Elout van Soeterwoude tot eere-voorzifter
te benoemen, wat bij acclamatie werd aangenomen
De vergadering toonde zich diep verontwaardigd
over de manier, waarop minister Heemskerk eerst
de crisis en daarna de ontbinding bad uitgelokt,
vooral met het oog op de wijze, waarop thans
aan de rechterzijde de weg is afgesneden, om
tot eenige opheldering te geraken aangaande de
houding des ministers in de crisisiets wat dooi
den minister in de eerste kamer werd ontweken,
omdat de heer Mackay daarin geen zitting had
en thans door de ontbinding van de tweede kamer
onmogelijk wordt gemaakt. (Std.)
In Friesland bevat deHjjst "der hoogstaangesla
genen 109 namen. N° 1 is de heer mr W. J.
van Weideren "baron Bengers te Leeuwarden, die
6326.87, en de laatste de heer W. A. Peere
boom te Bolsward die]"/ 659.51 in de betrokken
belastingen betaalt.
Beroepen bij de N. H. gemeente te Rilland-
Bath de heer P. Binnendijk, cand.
Een meer dan SOjarig kiezer te Oamperland
heeft zich verleden Dinsdag nog trouw van zijn
plicht gekweten; hij deed een wandeling van een
flink uur gaans om de stembus te bereiken.
Te Appingedam is Woensdag op de veemarkt
een jongmensch zoo hevig door een koe gestooten
dat hij kort daarop overleed. Op dienzelfden
dag brak te Sittard, op het terrein der boogschut-
tersvereeniging Si. Sebastiaan, bij het ophijschen
van vlaggetjes naar het boveneinde van den
vogelstang, plotseling dit ijzeren boveneinde af.
Het kwam terecht op het hoofd van een jongman
wiens hersenpan verbrijzeld werd en die oogen-
blikkelijk dood was.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Information.
14 Mei Schoondijke, Beestiaal, Le Nobel.
19 Schoondijke, Beestiaal enz., Tak.
20 h Middelburg, Woonhuis, Woutersen.
24 n IJzendijke, Inspan, De Smidt.
25 26 Middelburg, Inboedel, Woutersen.
26 Koudekerke, Inspan, De Wolff.
7 Juni Tbolen, (verp.) Bouwland Kroondomein,
THssingen, 14 Mei. Vertrokken het Eng.
kon. jacht Osborne naar Engeland.
Bericht.
Hoewel wij herhaaldelijk erop wezen dat de
Middelburgsche courant en de firma Gebr. Abrahams
twee geheel afgescheiden zaken zijn, worden er
nog voortdurend stukken, ons blad betreffende
ontvangen met het adres dier firma erop.
Wij merken daarom op dat ons adres is voor
telegrammen Middelburgsche courant
Middelburg.
nieuwsberichten en ingezonden stukken E e-
dactie Middelburgsche courant, en
advertentiën Administratie Middel
burgsche courant.
Ten slotte herinneren wij dat advertentiën
uiterlijk des namiddags te twee uren aan ons
bureau moeten bezorgd zijn, willen zij des avonds
nog worden opgenomen.
Gedrukt bjj de Gebroeders Abrahams te Middelburg
