N° 85.
129e Jaargang!
1886.
Zaterdag
10 April,
Middelburg 9 April.
Onderwijs,
Rechtszaken,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentien: 20 Cent per regel.1
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
„W aarschuwing.
In de tweede plaats betoogde pleite* dat, yoij
MIDDELBIJ
Agenten te Ylissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. tan dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen, te Ternenzen: A.van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Art. 194 der grondwet en niets anders.
Zoo ook heden in de Tweede kamer.
Men is echter een stapje vooruitgegaan; een
amendement, nl. dat van den heer Keuchenius,
is van de baan. Deze trok zijn voorstel in, nadat
hij het eerst nog gewijzigd had en, ingevolge een
door den minister Heemskerk hem gegeven wenk,
in het belang van een goeden wetsstjjl, de woor
den >liefde tot God" enz. had geschrapt, en verder
had bepaald dat alles aan den gewonen wetgever
was overgelaten.
Die moeite is echter vergeefsch geweest; ten
slotte verdween zjjn geesteskind voor goed van
het tooneel.
Vooraf had een zeer geagiteerd debat plaats tus-
schen de heeren Mees, Lohman, Schaepman en De
Beaufort. Wederkeerig verweet men elkaar daarbij
onoprechtheid en weigering van rechtsgelijkheid.
De minister Heemskerk verdedigde nader zijn
voorstel. Hij waarschuwde de rechterzijde dat,
vooral na het debat van heden, bjj verwerping
der zaak, geen regeering licht meer een voorstel
tot grondwetsherziening zal doen. Verder ver
klaarde hp dat de bedoeling van het regeerings-
artikel is om de regeering de bevoegdheid te
geven ook confessioneele scholen te subsidieeren.
Ten slotte nam hij over het amendementVan
Delden c. s. tot weglating der verplichte school
geldheffing.
Na de rede van den minister kondigde de heer
Keuchenius zijn besluit aan omtrent zjjn amen
dement.
De telegraaf bracht ons echter ten slotte nog
gewichtiger tijding.
De belangrijke kwestie is heden beslist; en wij
haastten ons daarvan onzen lezers in de stad
kennis te geven. Alle amendementen op art. 194
zijn heden verworpen; dat der rechterzijde met
43 tegen 42dat van den heer De Beaufort met
64 tegen 22 en dat van den heer Van der Kaay c. s.
met 68 tegen 18 stemmen.
Ten slotte is eveneens verworpen het regee-
ringsartikel met 56 tegen 30 stemmenen heeft
dientengevolge de regeering het wetsontwerp tot
herziening van hoofdstuk X der grondwet in
getrokken.
t Ziedaar nu de vrucht van een zoo veel daagsch
debat. Wij hebben echter niets anders verwacht.
Van de grondwetsherziening zal dus niets komen,
en de schoolstrijd zal bjj de a. s. verkiezing op
nieuw, en nu des te heftiger voorzeker, op den
voorgrond treden.
De rechterzijde, die alles in haar voordeel
wenschte, heeft hoofdzakelijk schuld aan dezen
uitslag. Het is te hopen dat het liberale Neder
land bjj die verkiezing zich thans te meer zal
inspannen om aan het drijven van die partjj paal
en perk te stellen. Zij stootte de hand tot ver
zoening af.
Dit jaar moeten als lid der tweede kamer af
treden de navolgende heeren
Alkmaar, nr. W. van der Kaay, L.
Almelo, J. van Alphen, A.
Amersfoort, mr. AH. baron Mackay, A.
Amsterdam, J. Dirks, L.mr. H. J. Kist, L.jhr
mr. J. W. H. Rutgers van Rozenburg L.en mr. Wj
H de Beaufort, L.
Appingedam, J. Schepel, L.
Arnhem, W. Rooseboom, L.
Assen, W. A. baron van der Feltz, L.
Breda, mr. J. J. W. van den Biesen, K.
Boxmeer, mr. J. M. L. H. Clercx, K.
Delft, J. C. Fabius, A.
Deventer, mr. A. van Delden, L.
Dokkum, mr. W. J. van Weideren baron Rengers, L
Dordrecht, mr. J. B. van Osenbruggen 1.
Eindhoven, mr. A. J. H. van Baar, K.
Goes, jhr. mr. J. J. Pompe van Meerdervoort, A.
Gorinchem, H. Seret, A.
Gouda, mr. U. H. lluber, A.
's Gravenhage, R. A. W. Sluiter, L.
Haarlem, Jb. Duyvis, L.
's Hertogenbosch, mr. A. F. Vos de Wael, K.
Hoorn, K. de Jong, L.
Leeuwarden, S. Hingst, L.
Leiden, O. baron van Wassenaer van Catwijck, A.
Maastricht, jhr. mr. G. L. M. H. Rnys van Beeren-
broek, K.
Middelburg, mr. L. W. C. Keuchenius A.
Nijmegen, mr. M. J. C. M. Kolkman, K.
Roermond, mr. H. F. Lambrechts, K.
Rotterdam, W. A. Viruly Verhrugge, L.en mr. J.
van Gennep, L.
Sneek, mr. S. Wybenga, L.en B. H. Heldt. L.
Jiel, F, W, J, baron van Aylva van Pallandt A.
Tilburg, F. H. H. Borret, K.
Utrecht, J. L N. baron Schimmelpenninck van der
Oye, A.
Winschoten, mr. H. Goeman Borgesius, L.
Zevenbergen, mr. A. Ph. R. C. baron van der Borch
van Yerwolde, A.
Zierikzee, J. J. van Kerkwijk, L.
Zuidhorn, mr. E. J. J. B. Cremers, L.
Zutfen, mr. W. G. baron Brantsen van de Zijp, A.
Zwolle, jhr. mr. T. A. J'. van Aseh van Wijle, A.
In het geheel treden dus af 22 liberalen, 13
anti-revolutionairen en 8 katholieken. Of erdoor
de verkiezing verandering gebracht zal worden
Hieromtrent valt zelfs eene gissing hoogst moeilijk.
In enkele districten zullen de liberalen zeker alle
krachten inspannen om een zetel te veroveren
maar daartegenover staat dat b. v. in Arnhem de
strjjd tegen hun candidaat heftig wezen zal.
Eén zaak is zeker. Veel verliezen kunnen zij
nietiets winnen wellicht. Maar waar het af
tredende leden geldt wordt steeds door menigeen
consideratie gebruikten dit zal ook wel
meewerken om de kamer te laten zooals zij is.
Geen prettig vooruitzicht.
Wij herinneren hierbjj tevens dat de heeren
Dirks en Duyvis te kennen hebben gegeven niet
herkozen te willen worden. Hunne plaatsen
zullen echter wel door liberalen worden ingeno
men.
In zijn Stemmen voor waarheid en vrede noemt
d' Bronsveld het amendement der rechterzijde, in
de tweede kamer, op art. 194 een Roomsch voor
stel en 't verbaast hem, dat anti-revolutionairen
er toe medegewerkt hebben. Werd dit amende
ment tot wet verheven, dan zou het niet lang
duren of het lager onderwijs in Limburg of Noord-
Brabant zou grootendeels worden betaald uit de
staatskas, terwijl juist het program al* eisch stelt
geen onderwijs van overheidswege.
D' Bronsveld vestigt verder het oog op de aan
staande verkiezingen en hij meent dat allen, die
tot dusver medewerkten om een anti-revolutionair
te verkiezen, thans van gedachten zullen veran
deren.
»Wat mij betreft" zegt hij „ik ben den
schoolstrijd op politiek terrein moe, en hoop hem
voortaan hoe langer hoe meer op paedagogisch
terrein voort te zetten. Gelukt sommiger toeleg om
de Vereeniging voor Christelijk Nationaal Onder
wijs op de aanstaande algemeene vergadering
openlijk vast te hechten aan de gereformeerde"
legertros dan treden wij uit en onttrekken
onzen steun aan scholen, wier leiders nog iets
anders beoogen dan Christelijk ODderwjjs te geven
aan onze kinderen. Aan gelegenheid tot arbeiden
aan 't waarachtig heil onzer kinderen zal het toch
niet ontbreken."
Om de Israelietische militairen in de gele
genheid te stellen, hun eerlang invallend Paasch-
feest te vieren, kan aan hen, wier oudera
of betrekkingen in hunne garnizoensplaats wonen,
op de feestdagen vrijstelling van dienst worden
verleend en aan de overigen een verlof van en
met 16 April e. k., tot en met 28 April d. a. v.
Bij kon. besluit zjjn de generaal-majoors van
het N.-I. leger A. Luymes en H. L. Kilian gepen
sioneerd en tot dien rang benoemd de kolonel
der artillerie, chef van den generalen staf aldaar
A. Haga, en de kolonels der infanterie bjj dat le
ger J. H. Bomswinckel en H. Demmeni, laatstge
noemde civiel en militair gouverneur van Atjeh
en onderhoorigheden.
In verband met de krijgsverrichtingen in Atjeh
in het laatst van 1884 en in de eerste acht maanden
van 1885, is bij kon. besluit de kolonel der in
fanterie van het leger in N.-I., H. Demmeni, civiel
en militair gouverneur van Atjeh en onderhoorig
heden, bevorderd van ridder 3de klasse tot com
mandeur van de militaire Willemsordezijn de
majoor der genie L. V. Dingemans, de kapitein
van den generalen staf L. Swart, de 1ste luitenant
der infanterie A. W. Gjjsberti Hodenpjjl, de 2de
luitenant der infanterie G. B. de Jong, de ser
geanten der infanterie G. Steenhuizen en H. F. J.
Beer, en de sedert gegageerde korporaal der in
fanterie A. A. Wanzeck benoemd tot ridder der
4e klasse van de militaire Willemsorde', is aan
den majoor der infanterie F. R. P. van den Abeelen
toegekend de eeresabel met het gebruikelijke op
schrift; en is bepaald dat bjj afzonderlijke dag.
orders, zoo in Indië als in Nedeland, eervol zullen
worden vermeld de 1ste luitenant der infanterie
G. F. Soeters en de fuselier G. Keim.
komt hoe langer zoo meer tot de overtuiging dat
zij geljjk hebben, die beweren dat men in Goes
moet wezen om iets bijzonders te hebben.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging Nederland
en Oranje is teruggekomen op haar beBluit tegen
over den heer Poolmeijer, die thans in ongenade
is gevallen.
Uwe lezers kennen de historie van die candi-
datuur; nadat genoemde heer candidaat was
gesteld, werd een deputatie op hem afgezonden
om te vragen of hij zich die keuze liet welgevallen.
Een oogenblik later kwam bjj zelf ter vergadering,
betuigde zjjn ingenomenheid met de hem bewezen
eer en nam de candidatuur op zich. Hij ging,
zonder dat hem daarnaar gevraagd werd, verder
met te zeggen dat hjj geheel en al met het pro
gramma der vereeniging zich kon vereenigen,
terwjjl hjj op verschillende zaken, die door de
liberalen waren op touw gezet, aanmerking maakte.
Men zegt dat de opmerking omtrent hem in mijne
vorige correspondentie hem tot inkeer heelt ge
bracht. Ik ben te bescheiden om dat te durven
denken, maar hoe het zij, een feit is het, zoeals
men weet, dat „bij zich bezwaard scheen te ge
voelen- en eenë geheel andere mondelinge verklaring
omtrent zijne houding bjj de redactie der Goesche
courant aflegde.
Op grond daarvan nn meende de kiesvereeniging
dat zulk een candidaat niet gewenscht is, en in
eene gisterenavond gehouden vergadering werd
zjjne candidatuur ingetrokken en met meerderheid
van stemmen de heer J. Donner tot candidaat
gesteld.
Nog werden als zoodanig besproken de heeren
J. P. Boshoff, C. Oranje Lz. en Pjjke.
Na het voorgevallene vind ik de daad der
vereeniging nog al verstandig. Halfslachtige men
sehen zijn voor niet éene partij gewenscht en
benadeelen slechts hare belangen.
Te Wolfaartsdijk is gisteren door den gemeen
teraad het kohier van den hoofdelijken omslag
voor 1886 vastgesteld op een bedrag van 5300,
waarvoor 229 belastingschuldigen zjjn aangeslagen.
Het kohier der belasting op de honden voor
den dienst 1886 is vastgesteld op een totaal
bedrag van 126.
Tot leden van het stembureau voor de a. s.
verkiezing van leden voor de prov. staten werden
benoemd de heeren C. Philipse en 0. Jacob.
De U. Crt. meldt dat er bjj den militairen ge
neeskundigen dienst weldra weêr eene promotie
te wachten is.
Woensdag 28 April zal de vereeniging Het
Nederlandsch rundveestamboek te Amsterdam eene
algemeene vergadering houden, ter behandeling
van bestuursvoorstellen tot wijziging der statuten.
Te Groningen zjjn de voorloopige statuten vast
gesteld van een Nederlandsche Kamer van Land
bouw. Deze over geheel het land zich uitstrekkende
bond moet, volgens de oprichters, het vereenigings-
punt vormen voor alle landbouwers, die verlangen
een einde gemaakt te zien aan de stiefmoederlijke
behandeling van den landbouw en een beteren
toestand voor dat bedrjjf wenschem Het voorloopige
plan zal in eene nadere vergadering in het centrum
des lands verder vastgesteld worden. Overal wil
men plaatselijke kamers van landbouw opgericht
zien, die dan te zamen de algemeene kamer zullen
vormen.
Voorloopig zjjn Groningen en Limburg de beide
provinciën, waar men den meesten aanhang vindt.
Uit Goes schrijft men ons:
De verkiezings-geschiedenis in onze gemeente
heeft weer eene zeldzame bladzijde gekregen.Men
Akte-examens in Zeeland.
8 aspiranten werden geexamineerd waarvan er-
twee werden afgewezen. Toegelaten werdenL.
C. Adriaanse te 's Heerenhoek K. Baart te Mid
delburg; I. de Bakker te WolfaartsdjjkL. A,
van der Bent te TerneuzenG. C. Bevelander te
Middelburg en P. A. van Bloppoel te Goes.
De examens worden Maandag 12 dezer voort
gezet.
De gemeenteraad van Rilland-Bath heeft het
traktement voor de te benoemen onderwijzeres
van 650 teruggebracht op 500 en tevens
bepaald dat het herhalingsonderwjjs uitsluitend
door de onderwijzers zal worden gegeven tegen
een vergoeding van 50.
Rector van den nieuw benoemden senaat van
het Amsterdamsch studentencorps is geworden de
heer A. Fentener van Vlissingen.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zij die voor hun zoons of pupillen wegens dienstplich
tigheid bjj de aanstaande loting voor de nationale militie
een plaatsvervanger wenschen te stellen, laat u niet mis
leiden door de naamlooze vennootschap, verzekering-
maatschappij ter vervanging hij de nationale militie de
Eendracht., gevestigd te 's Gravenhage.
Voor welke maatschappij contracten worden gesloten
voor plaatsvervangers met inkasseering der gelden, en
door hen dan personen worden gepresenteerd, die voor
een ander zijn afgekeurd, waardoor zij, die dan een con
tract met die lni hebben gesloten, zoodanig zijn misleid
dat hun zoons of pupillen dan zelf in dienst kunnen
treden zooals vroeger is gebleken met D. de Putter der
gemeente Zaamslag en Pieters van de gemeente Stoppeldijk.
De handelingen der voormelde maatschappij zoowel voor
hunne clienten als agenten laat veel te wenschen over.
Zoo acht ondergeteebende, als agent voor meergemelde
maatschappij werkzaam geweest, zich verplicht dit onder
het oog van het publiek te brengen, om hen alzoo tegen
onaangenaamheden te vrijwaren.
Hulst, 5 Nov. 1885.
(get.) P. van den Broek."
Bovenstaande waarschuwing, als advertentie op
genomen in de Middelb. Crt. van 5 November 1885,
gaf den heeiv-J. J. Harens, directeur van de
daarin genoemde Maatschappij"~dë~rEeiidwcht, aan
leiding bjj een commissaris van politie £3^3 Gra
venhage eene klacht wegens laster tegen Men
ondertekenaar ervan in te dienen, en die klacht -
had tengevolge dat heden ter zitting van
bovengenoemde rechtbank gtdagvaard waren bo
venbedoelde Van den Broek en C. Quadekker te
Middelburg, beklaagd van zich te zamen en in
vereeniging aan laster te hebben schuldig gemaakt,
de eerste wegens het doen vervaardigen en da
tweede wegens het doen plaatsen in de Midd. Crt
van bovenvermelde advertentie.
Alleen de eerste beklaagde was opgekomen, de
tweede niet. Deze had mr. F. N. van der Bilt
gemachtigd voor hem op te treden, doch na raad
pleging in raadkamer stond de rechtbank die
vervanging niet toe.
De verklaringen van een drietal getuigen a
charge en twee a décharge, aangevuld met
de mededeelingen van den beklaagde, wierpen
het volgende licht op de zaak.
Van den Broek is agent, d. w. z. „aanbrenger
yan plaatsvervangers", geweest voor De Eendracht
doch had kwestie met die maatschappij gekregen,
wat hem aanleiding gegeven had eene waarschu
wing te doen opstellen met het voornemen die in
de Ter Neuzensche Ct en het Hulsterblad te plaat
sen, ten einde men in de environs waar hjj
werkte", weten zou hoe de m*1 De Eendracht
handelde.
Intusschen zaken doende met C. Quadekker te
Middelburg, had hjj dezen de concept-advertentie
gezonden met de vraag of die zoo goed was
Quadekker had er geen aanmerking op en stuurde
haar naar v. d. Broek terug, welke ze daarna
weder naar Quadekker retourneerde, zooals hij
verklaarde om ze te plaatsen in de twee genoemde
couranten, maar niet in de Midd. Ct. Quadekker
zeide altjjd volgens Van den Broek de kosten
voor zjjne rekening te zullen nemen.
Quadekker heeft bjj den heer P. G. Wjjtmaa,
boekdrukker, last gegeven die advertentie in de
Midd. Ct te plaatsen, wat deze gedaan heelt.
Later heeft Quadekker de rekening bjj Wijtman
gevraagd, doch die op naam van Van den Broek
doen stellen. Deze zegt geen cent voor adver-
tentiekosten betaald te hebben,
Den 17 Nov. verscheen in de Midd. Cf eene andere
advertentie, onderteekend door Ch' L' Pieters te
Stoppeldijk en L. de Putter te Zaamslag, waarbjj
dezen, naar aanleiding van de annonce van 5
Nov., verklaarden dat die niets dan laster be
vatte en dat de maatschappij handelde volgens
hare statuten. Zjj raadden daarbjj verder een
ieder aan niet te twijfelen aan de soliditeit dier
maatschappij enz.
Uit de verklaring van Pieters bleek dat hjj met
De Eendracht een contract had aangegaan, waarbjj
deze zich verbond voor zjjn zoon een plaatsver
vanger te stellen, doch dat zjj, toen de aangeboden
vervanger op den laatst beschikbaren dag van
zitting van den militieraad werd afgekeurd, geea
tweeden beschikbaar had. Getuige had zjjn geld,
dat hjj reeds gestort had, teruggekregen en zjjn
zoon beeft gediend. Hjj was echter niet ontevre
den over de maatschappij.
Gevraagd of de advertentie van 17 Nov. met
zjjn voorkennis was geplaatst, antwoordde hjj
»Neen". Uit een voortgezet verhoor bleek verder
dat hjj wel een stuk had geteekend maar volstrekt
niet wist wat erin stond; vermoedelijk was dat
de bewuste annonce.
L. de Putter was het zoowat op dezelfde manier
gegaanalleen had hjj geen geld gestort. Ook
hjj was niet ontevreden over de handelingen der
maatschappij en hjj wist dat hij de advertentie
van 17 Nov. had onderteekend.
Het O. M. achtte de bjj dagvaard ten laste gelegde
feiten wettig en overtuigend bewezen. Het oor
deelde Van den Broek schuldig doch vooral
Quadekker, en eischte tegen beide beklaagden
veroordeeling tot eene celstraf van 15 dagen,
eene geldboete van f 25 subs. 2 dagen eel en in
de kosten van het geding.
De verdediger yan den eersten beklaagde mr
F. N.. van der Bilt trachtte aan te toonen, dat de
aanklacht, door den heer Heerens gedaan, niet
voldoende was. Volgens de statuten toch mag
geen rechtsgeding worden aangevangen zonder
machtiging van commissarissen der M" en bljjkens
het procesverbaal van den comm. van politie te
'sHage heeft slechts één commissaris machtiging
verleend.
