N° 73.
129* Jaargang.
1886.
Zaterdag
27 Maart,
FEUILLETON.
Catull Pimpel.
Middelburg 26 Maart.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Brandweer.
Hans Waehenhusen.
Agenten te Ylissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes; A. A. W. Bolland, te Kniiningen; P. van deb Peijl, te Zierikzee; A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhtojzen,te Terneuzen: A.van deb Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Pnblicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekend dat het bestuur over de brand
weer op Dinsdag den 30 Maart a., des voormid
dags te 10 uren. ten raadhuize dezer gemeente,
zitting zal houden tot het beoordeelen der reclames
door lotelingen in te brengen
Middelburg, den 26 Maart 1886.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K
De secretaris
A. DE TUL DER VAN NOORDEN.
Uit het Noorden van ons land waait vooral
een protectionistische wind. Onlangs werd, zooals
men weet, te Groningen eene vergadering gehouden
om de kwestie van invoerrechten op sommige
granen te bespreken. Men kent den uitslag dier
bijeenkomst; een adres om het invoeren van zulke
rechten te verzoeken en het plan om eene alge-
meene protectionistische vereeniging op te richten,
waren de vruchten van het toen gepleegd overleg.
Te merkwaardiger is daarom de mededeeling
van den heer A. M. Prins in de Prov. Gron. Crt,
een gesprek betreffende dat bjj met een goed
ontwikkeld, zeer bemiddeld en praktischen land
bouwer had.
Op de vraag, waarom deze de bekende bijeen
komst niet bijwoonde, antwoordde hij, evenmin
als de heer Prins, voorstander van beschermende
rechten te zijn.
Hjj verklaarde zich daartegen omdat het heffen
van zulke rechten onbilijjk en onnoodig i3.
Hieruit ontstond het volgende gesprek tusschen
hem en den heer Prins, die hem toevoegde„Nu
ja, omdat het onbillijk en in de tweede plaats
omdat het onnoodig is. Het onbillijke hebt ge
mjj niet aan te toonentoen in den loop der
laatste jaren de koopvaardjjvaart, de scheepsbouw
en aanverwante affaires op de flesch gingen, heeft
niemand er aan gedacht om den staat of liever de
burgers in garant te roepen, om de aangestipte be-
drjjven kunstmatig overeind te houden. Honderden,
ja duizenden zjjn broodeloos geworden bjj den on
dergangder koopvaardjj vaart en dén aankleve daar
van. Vele oud-scheepsgezagvoerders zjn herleid tot
tramconducteurs, anderen tot fabrieksarbeiders,
tot kroeghouders, tot tolmeesters, enz. Smeden
en blokmakers, scheepstuigers, zeilmakers en
touwslagers, kuipers, ververs en timmerlieden,
zjjn Óf arm geworden öf verarmd en niemand
beeft er zelfs aan gedacht om de staatsruif voor
ben te ontsluiten. Waarom men voor den boer
betere conditie zoude moeten aanwjjzen, valt
buiten mijn begripsvermogen. Ik beschouw het
ijveren voor beschermende rechten een socialistisch
woelen van egoïstischen aard. Evenwel, dat de
boeren niet noodig hebben beschermd te worden,
dat begrijp ik niet.
9b
Roman van
VIJFDE HOOFDSTUK.
T ul li komt v o or uit.
JuffrótrK? Keppel haalde een couvert uit den
zak en gaf Tulli dat met hooggekleurde wangen.
»Later kunt gjj het mjj teruggeven
ofschoon
Catull deed alsof bjj schrikte en hield zich be-
leedigd. Er volgde een oogenblik van pjnljke
stilte. Haar hart klopte hoorbaar; het couvert
trilde in baar hand.
„Een ieder, die in zulke armoedige omstan»
digheden geboren is is te beklagen," zei
Catull en zette een gezicht, als de minnaar in de
tragedie. „Ik zon het hoogstens te leen durven
nemen
BIjjmoedig gaf zij hem het couvert, Hjj drukte
haar hand en zag verlegen voor zich. Zij had op
meer warmte, meer gevoel gehooptmaar hjj vond
het beneden zijn waardigheid om zoo iets ter wille
van het aardsche slijk te huichelen, en dus zei
2e na een poos op eenigszins teleurgestelden toon:
»Nu moet ik weg. Gij weet niet hoe ge
lukkig gij zijt, Catull 1 O! het is hard om zjjn
leven in zulk een armzalig dorp te moeten sljjten
O, het is hard
Catull deed alsof hjj uit een diep gepeins ont
Ik geloof u gaarne, hernam de landbouwer,
omdatgij geen landbouwer zijt. Infusschen ik be
weer niet, dat de boeren, die in de laatste nog
florissante jaren hunne boerderijen tegen te hooge
prjjzen kochten, daarop een bestaan kunnen vinden,
doch ik weet zeker, dat een vljjtig, bekwaam
landbouwer, die tot de thans bestaande prjjzen
land koopt, in den regel een bestaan, eene brood
winning kan hebben.
Kunt u daarvoor bewjjzen bjjbrengen? vroeg de
beer Prins.
Zeer zeker was het antwoord. Ik heb, zoo als
gjj weet, ruim 80 hectaren land onder den ploeg,
en houd eene goede administratie van mjjn be
drijf. Nu kan mjjne huishouding, zoo als die is
ingericht, niet uit mjjn landbouwbedrijf bestaan,
te zeggen, als ik mjjn land zoude moeten ver
renten maar, gij moet opmerken, ik leef ook
niet als boer. Een boer mag jaarljjks geen 4000
a 5000 verteeren, die weelde past alleen voor
heeren, die dit kunnen betalen. Mijne land
bouwzaak in eigen exploitatie geeft dus geen
volledig, duidelijk overzicht en daarom wil 'k u
op iets anders wijzen.
Ik heb onder anderen ook twee boerder jen, die
ik verhuur. Ik maak 5 pet rente van 1t geld,
daarvoor besteed, en m jne pachters leven op hunne
pachtplaatsen niet alleen, maar ieder hunner gaat
jaarlijks ruim ƒ200 vooruit. Ik weet dat, omdat
zjj hunne overwinst bj mj beleggen. Is u dit
voldoende bewjs?
Voorzeker, was het antwoord van den heer Prins.
Het spjt mij u niet enkele dagen vroeger ontmoet
te hebben, dan was ik zeker naar de bjjeenkomst
gegaan om den onzin, op egoïsme gebaseerd, te
bestrjjden.
Dit gesprek nu geeft den heer Prins stof tot
de volgende beschouwing.
Een pachtboer kan opbrengen 5 pet landhuur,
hj kan zjn gezin verzorgen als klein burger en
200 jaarl jks oversparen, en menschen, die onder
zoo gunstige omstandigheden leven, althans leven
kunnen, vragen ondersteuning van den staat, om
gevoed of bevoordeeld te worden ten koste van
millioenen mede-ingezetenen, die nimmer op een
jaarljksche winst kunnen rekenen. Zj, die kunnen
oppotten, vragen subsidie van hen, die niets kunnen
sparen en ook van hen, die in den een of anderen
vorm bedeeld worden. Treurig versohjnsel van lam
lendigheid zoude men het kunnen noemen, dat
menschen, die leven kunnen uit eigen verdienste
en daarvan kunnen oversparen, zich niet schamen,
om een aalmoes van den staat te vragen in den
vorm'^van* besehermende rechten.
gjjMen vraagt niet om eene kleinigheid, maar"öm
een niet onbelangrjk deel der waarde van zjn
landbezit. Bj slechts 2 inkomende rechten per
hectoliter tarwe, zal de tarwe-bouwende boer
gemiddeld minstens 40 per hectare indirect als
subsidie ontvangen, waarvoor geen werkzaamheden
verricht worden, en deze som gekapitaliseerd is
bj den lagen rentestandaard misschien de volle
waarde van best land. Een der ^grootste grond
waakte. Hj zag hoe zj haar mantel dicht knoopte
en altjd verwachtte dat hj iets meer zou zeggen.
Maar hj bleef zoo stjf als een stokvisch en zei
verstrooid
„Groet uw man van mj", zonder te beden
ken dat hj moeieljk iets dommers kon zeggen.
„Het is spoedig vacantie en dan zien wj elkaar
buiten; want ik zie tegen de onkosten op, om
op reis te gaan, zooals de anderen. Ik zal mj
in dien tjd geheel aan mjne studies wjden.
Alwine zag hem verwonderd aan en reikte hem
met bedwongen ontroering de hand. Zj hoopte
nog altjd op een harteljk woord, maar hj
begreep haar niet. Zjn opgeblazenheid tegen
over die jonge, mooie vrouw belette hem om te
zien, wat er in haar omging en toen hj eindeljk
haar hand wilde vatten, keerde zj zich doods
bleek om en liep de deur uit.
Hj staarde haar een poos na en toen hj tot
zich zelf kwamhad zj het huis reeds verlaten.
Hj liep naar het raam en zag hoe ze even met
den arm tegen een lantarenpaal geleund stond,
toen plotseling den hoek omsloeg en verdween.
Dit had niemand gezien behalve hj. Want in
dat stadje kon men uren lang voor het venster
zitten zonder iemand te zien voorbjgaan.
„Hoe kan men zich zoo zonderling aanstellen!
Zj kon toch niet verwachten dat. ik
Hj ging naar de tafel en opende het couvert.
„Zj behoeft niet te denken dat ik dit als een
geschenk aanneemHj telde de banknoten.
Het was net genoeg om zjne schulden te betalen.
»Een zottin Maar mooi is zj! Mooier dan ooit
bezitters in de provincie Groningen kocht dezer
dage», tot circa 1200 per hectare eene groote
boerderj. De kooper deed zulks waarschjnljk
voor geldbelegging, en daar hj landbouwkundige
en goed financier is, schjnt hj de meening van
den landbouwer bovengenoemd te onderschrjven,
nameljk, dat het land zjn laagste standpunt
bereikt heeft, en dat bj den marktgang van land
en landbouwproducten, het boerenbedrjf eene
broodwinning kan geven. Wie heeft er ooit aan
gedacht om een koopman, wiens handelswaren in
waarde teruggingen, van staatswege te subsidiee
ren?
Wie schoort ïnaatschappjen of fabrieken, waar
van de aandeelen beneden pari verhandeld wor
den Wie betaalt de coupon van insolvente
effecten Wie komt den werkman te gemoet,
als zjn daggeld laag, te laag wordt betaald door
den werkgever? Voor de wet zjn allen geljk
en de boer heeft geen recht op bjzondere be
scherming. Hj heeft recht en is verplicht om
zuinig en vljtig te worden en zich zelf te redden;
en niet, dat zjne medeburgers zjn te duur ge
kocht land of zjne weelde of zjne onvoldoende
arbeidzaamheid subsidie toevoegen in den vorm
van inkomend recht. Maar er is nog ietsIn
komende rechten zouden de waarde der lander jen
doen stjgen. De boeren, die thans op bezwaarde
goederen wonen en voor een groot deel niet
geëxcuteerd worden, omdat de geldschieter vreest
dat hj te veel van zjne uitgeleende som
zoude verliezen, zöuden dan te laat ontwaren, dat
niet zj, maar hunne hypothecaire crediteuren uit
den brand kwamen door een onrechtvaardig in
komend recht.
De heer Keuchenius heeft een nieuw art. 194
grondwet voorgesteld, luidende:
HetYmderwjs, in overeenstemming met de liefde
tot God en den naaste en bevorderl jk aan kennis
en wetenschap, is volksbelang.
Het geven van onderwjs is vrj. Het toezicht,
daarover van overheidswege uitgeoefend, wordt
geregeld bj de wet.
De wet regelt de inrichting van het openb.
onderwjs. Zj bepaalt in welke mate ieder, die
vau dat onderwjs gebruik maakt, met uitzonde
ring van de onvermogenden, in de kosten daarvan
bjdraagt.
De vrje inrichtingen van onderwjs kunnen,
naar regelen bj de wet gesteld, slechts in zoover
door r jk, gewest of gemeente worden ondersteund
als tot opheffing van onbilljke belemmering of
tot vermjding van alle bevoorrechting der open
bare lagere scholen noodig is.
De koning doet, enz.
Het eerste nieuwe muntbiljet van vjftig gulden,
dat ons heden in handen kwam, maakt een zeer
goeden indruk, zoo door het handig formaat, ruim
16.5 bj 9.5 c. m., als door het fraai uiterljk.
Het is aan de voorzjde gr jsachtig blauw, draagt
in het midden de woorden: Koninkrijk der Neder*
Maar ik ben niet meer dezelfdeik moet toezien
met wie ik mj inlaat; zj zou mj slechts in
verlegenheid brengen".
Hj was nameljk in stilte verliefd op de dochter
van een rjken koopman, die de blikken, welke
hj haar van het tooneel toewierp, kinderijk
beantwoord had. Maar reeds bj deze gelegenheid
zou hj de pjnljke ervaring opdoen, dat demaat-
schappeljke positie van een vorsteljken ballet
danser, zelfs bj de burgerj, niet zeer hoog aan
geschreven stond. Hj klampte zich nog wel aan
zjn kunstenaarschap vast, "maar wat hem een
jaar geleden als het toppunt zjner eerzucht
toegeschenen had, kwam hem nu, vooral als hj
hongerig en pjnljk de balletzaal verliet, als een
zeer ondergeschikt beroep voor.
Vooral zjn trots als scboone man werd zwaar
op de proef gesteld. Gamboni plaatste hem dik-
wjls vóór het ballet als houvast, wanneer een
der eerste danseressen zjn arm noodig had voor
hare kunstverrichtingen. Dan zagen de dames
gaarne naar zjn onberispeljke gestalte, maar als
hj dan zjne oogen langs de loges liet gaan, ont
moette hj vaak een medeljdend schouderophalen
juist bj degenen, die hj tot zjn bewonderaars
rekende en dat gold natuurljk den danser.
Zoo was het ook geschied, dat de schoone
koopmansdochter zich teruggetrokken had, alshj
voorbj haar venster kwam, zoodat hj alleen haar
werkmandje zag staan en dat was hem niet de
moeite waard om den omweg voor te maken,
Zjn hoogste wensch was natuurljk, zooals bj
alle kunstenaars, om in de hofloges opgemerkt te
landen, links en rechts en in een der hoeken het
cjfer 50.
De met arabesken versierde rand draagt aan de
eene zjae het beeld van Z. M. den koning en
en aan de andere de Nederlandsche maagd in
Griekach costuum, met den leeuw aan hare voeten.
In den onderrand prjkt het Nederlandsche wapen.
In het midden is het gewone formulier gedrukt.
De achterzijde draagt in twee der in een met
arabesken voorzienen rand gevatte hoeken e
cjfer vjftig en in de andere twee het serie-nommer
en cjfer. v
In het midden is duideljk leesbaar 50 gulden
gedrukt. Het watermerk bestaat uit de letters
Sr. SJ. en het woord muntbiljet.
Met het oog op de gewichtige besprekingen, die
thans in de volksvertegenwoordiging worden ge
voerd, vestigen wj de aandacht op twee uitgaven
der firma H. D. Tjeenk Willink te HaarlemDe
Nieuwe Grondwet volgens de laatste voorstellen
der regeering tot herziening dier wet, op 17 Maart
1886 in behandeling genomen, gevolgd door De
Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden en
het ontwerp der staatscommissie, ter vergeljking
naast elkander gesteld benevens het ontwerp-
Van Houten tot herziening der grondwet. En voorts
de nieuwe Grondwet voor het koninkrjk der
Nederlanden volgens de laatste voorstellen der
regeering tot herziening dier wet, op 11 Maart
1886 in behandeling genomen.
Beide uitgaven zjn zeer praetisch en voor velen
zeker onmisbaar.
Volgens heden bj de reederj alhier ontvangen
telegraphisch bericht is het barkschip Marie fr
Juliegez. A. Esmann, den 27en Febr.jl. behouden
te Ternate gearriveerd.
Met het oog op de onrustbarende berichten, die
omtrent dit schip in omloop waren, verdient deze
tjding zeker in 't bjzonder de aandacht.
De heer M. Beun te Middelburg heeft aange
nomen de benoeming van correspondeerend lid
voor de in Augustus te Amsterdam te houden
bakker j-tentoonstelling.
De administratie van de Bakkers-courant heeft
het plan om, ter gelegenheid van die tentoonstelling,
eene of meerprjavragen of een wedstr jd uit te schrj*
ven en daarvoor beschikbaar te stellen eene som
van 200, te vermeerderen met zoodanige bjdragen,
als te harer beschikking zullen gesteld worden
door personen, die de goede bedoeling van den
bakkersbond wenschen te ondersteunen.
Aan dezen wedstrjd kunnen allen deelnemen;
die op 1 Juli a. s. rechtstreeks bj de admini
stratie zjn ingeschreven als inteekenaren op de
Nederlandsche Bakkers-couranti
De leden der sociëteit Van ongenuchten vrij te
Goes vierden gisteravond met door hen geintro-
duceerden haar tachtigjarig bestaan. De feeste-
ljkheid werd geopend met een ^toespraak van
worden maar juist daar lette men het minst op
hem. Slechts prinses Hedwig lachte nu en dan
tegen haar hofdame als hj de aandacht zocht te
trekken. Alleen prins Paul interesseerde zich voor
het ballet; maar die had natuurljk alleen met
de danseressen op.
De schoone Alwina beminde hem, maar dat W8J
niet genoeg. Hem moest de liefde uit hooger sferen
toelachen. Hj was dus zeer tevreden met zjn
gedrag tegenover haar, dacht niet meer aan haar
en gaf haar geld uit, met het voornemen Om het
haar eenmaal terug te geven.
Tot zjn verbazing zag h j baar in den loop der
volgende week in de comedie. Z j was zeer smaak
vol gekleed en baarde opzien.
Toen zj zjn blik ontmoette verbleekte zj en
wendde het hoofd af. Zj kwam bljkbaar alleen
om hem Dit raadsel zou spoedig opgelost worden.
Op zekeren morgen kwam zjn moeder met
roode oogen hj hem en riep uit.
„TulliTulliWat hebt gj met de ai'rne
juffrouw Kleppel gedaan Zj ia van haar man
weggeloopen, toen hj er achtergekomen was dat
zj haar kapitaal bj de levensverzekering opge
nomen had. De menschen zeggen dat zj het u
gegeven en voor het overschot mooie kleeren gekocht
heeft. Zj komt alle dag in de stad, bj een tante,
zooals zj zegt maar in werkeljkheid moet
zj haar man ontrouw zjn. O! Tulli, dat
ik zoo ietB moest hooren. Welk en Bchande 1"
Wordt vervolgd.)
