N° 621
129e Jaargang
1886.
Maandag
15 Maart.
Middelburg 13 Maart
Ernstige tijden.
Gemengde Berichten,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.1
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: P. van des Peijl, te Zieribzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van nietjwenhtjuzen,te Terneuzen: A.van dek Peiji Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
In de groote steden gist en kookt het. Na
de volksoploopen en baldadigheden in Londen,
Manchester, Birmingham na de anarchistische
tooneelen, welke Parijs nu en dan ople
vert, vraagt in de laatste dagen Amsterdam
meer de aandacht voor tooneelen van opge
wondenheid, die tot ernst dienen te stemmen.
Dat zoo iets gebeuren zon, was te wachten
niets werkt aanstekelijker dan het opwekken
van agitatie, en er ligt brandstof genoeg
opgehoopt om voedsel te geven aan een laaien
gloed.
Het is een moeilijke tijd, dien wij beleven
maar de druk ervan doet zich op alle rangen
en standen gevoelen. In de hoogste kringen
valt het evenzeer waar te nemen, dat de
achteruitgang op menigerlei gebied tot bezui
niging dringt, als het in den handelsstand
algemeen op te merken valt, dat de zaken
slecht gaan. Natuurlijk zal in die standen
voor den een de achteruitgang gemakkelijker
te dragen zijn dan voor den ander. Wie van
zijn overvloed iets missen moetwie in vroegere
goede jaren wist over te leggen wie zijn
levenswijze niet boven zijne krachten opvoerde,
zal gemakkelijker de crisis kunnen doorstaan
dan zij, die juist kapitaal genoeg bezaten om
te kunnen levendie zich door den voorspoed
en de algemeene mode lieten meeslepen om
meer te doen dan hunne financieele krachten
toelieten.
Wanneer aan die zucht tot opdrijving, een
verschijnsel vooral in den midden- en den
minderen stand waar te nemen, door de tegen
woordige crisis een einde kwam, het zon een
der beste vruchten wezen, die zij kan dragen.
Maar wel het meest zal de nood der tijden
gevoeld worden door hen, die van hun week
geld moesten leven en thans geheel zonder
verdiensten zijn. Het is zeker gemakkelijk
te beweren, dat ieder, die werken wil, op dit
oogenblik wel werk kan vinden, maar een
blik in eigen kring, waar het toch waarlijk
zoo slecht niet gesteld is, bewijst reeds dat
er door algemeene oorzaken volstrekt niet
voor iederen werkman, al is hij nog zoo oppas
send, arbeid te verkrijgen is. Maar die kring
kan niet als maatstaf dienen voor het geheel
Eerst in de groote steden kan men leeren, wat
de gevolgen zijn van de algemeene malaise
voor den minderen stand. Daarheen toch trok
in de laatste twee jaren reeds tal van perso
nen uit het gausche land om te zoeken, wat
zij in eigen omgeving niet konden vinden.
Wie de gebeurtenissen der laatste maanden
gevolgd heeft, weet dat bij de Londensche
dokken door honderden, ja duizenden om werk
als het ware wordt gevochten wie den toe
stand in Amsterdam kent, kan het niet tegen
spreken, dat die slechter is dan vorige jaren,
en het gebrek voor velen nijpt.
Wie ons, uit vrees dat wij uitsluitend aan
de omstandigheden en niet aan de personen
een en ander wijten, voor de voeten werpt
dat er veel zorgeloosheid, lichtzinnigheid,
gebrek aan overleg en orde heerscht aan de
zijde van hen, die zoo zwaar dm druk der
tijden voelen, kunnen wij oogenblikkelijk ge
ruststellen met de verzekering, dat wij dit
volkomen eens zijn.
Wij lazen dezer dagen nog het jongste
nommer van het maandblaadje, dat de vereeni-
ging tot verbetering van armenzorg te Rotterdam
uitgeeften wij bemerkten daaruit dat van de
in zes weken tijds gesloten 132 huwelijken er
9 waren, waar de man niet boven de 20, 28
waar hij 2122, 29 waar hij 2324 en 66
waar hij boven de 24 jaren oud was. In
Jbetzelfde tijdschrift komen voortdurend bewij
zen voor, hoe het verregaande misbruik van
sterkedrank vaak schuld heeft aan de
heerschende ellende. Maar bij het beoordeelen
der feiten is het onderscheiden tusschen
oorzaak en gevolg vaak moeilijk. Wie door
eigen lichtzinnigheid, door slecht gedrag, door
luiheid of gebrek aan overleg en orde zijn
levensgeluk verwoest, plukt zelf de wrange
vruchten van zijn gedrag. Dit geldt voor alle
standen maar wie hooger in rang staat, draagt
des te grooter verantwoordelijkheid wie
krachtens zijne opvoeding en zijne ontwikkeling
beter onderscheiden kan, moet dit doen en
hem dient zwaarder verwijt gemaakt te worden
over zijn wangedrag dan hem, die in de maat
schappij de laagste positie inneemt.
Maar dit geeft den minderen stand het recht
niet door zijne lichtzinnigheid als het ware te
speculeeren op de algemeene liefdadigheid
als recht te eisehen wat hem hoogstens als
gunst bewezen kan worden. Het zou echter
onbillijk zijn met een verwijzing naar onge
rechtigheden, welke aan die zijde door enkelen
bedreven worden, zich van medewerking tot
verbetering in den algemeenen toestand te
onthoudenvooral nn door buitengewone om
standigheden zoovele niet-schuldigen getroffen
worden.
Als medicijnmeesters treden tegenwoordig
meer dan ooit op den voorgrond mannen als
Domela Nieuwenhuis, Fortuijn en Van der
Stadt om van de mindere goden uit het
socialistisch kamp niet te spreken. Met
allerlei theorieën van gelijkheid maken zij de
hoofden warm van hen, die reeds genoeg de
ellende van dezen moeilijken tijd ondervinden
en daardoor des te gemakkelijker tot daden
van wanhoop zijn te vervoeren. Al bestaat
het gros van hun auditorium bij openbare
meetings, uit personen die niets te verliezen
hebben, omdat zij toch reeds met de maat
schappij hebben afgedaan en die dus geheel
onverschillig zijn omtrent de gevolgen van
zulke opstootjes, daar zijn toch ook velen, die,
door den nood gedrongen, niets liever wenschen
dan een eerlijk stuk nrood te verdienen.
En tegenover hen handelen mannen als
Domela Nieuwenhuis onzedelijk. Wanneer
iemand, door wanhoop gedreven, ten slotte een
wandaad bedrijft, diefstal pleegtwanneer
zulk een man het volk opzet tot daden van
geweld, er zou verschooning te pleiten zijn voor
hetgeen hij doet. Doch waar Domela Nieu
wenhuis, dweper als hij is maar toch een man
met verstand, zijn invloed misbruikt om onbe
kookte theorieën te doen hooren aan menschen,
die door hun toestand niet juistAunnen oordee-
len, daar handelt hij onverantwoordelijk, daar
moeten zelfs mannen, die met hem de wonden
der maatschappij en van den arbeidersstand be
treuren en in menigen door hem voorgestelden
maatregel heil zien, al mag men de uitvoe
ring ervan niet in de naaste toekomst
verwachten, hem den rug toekeeren. Hij, die
de diepste verachting uitsprak over het
bedelend proletariaat, dat in 1848 op de muren
van Parijs schreef: „Dood aan de dieven",
en dat, volgens hem, te Londen de straat
rumoeren veroorzaaktemoest begrijpen dat
hij door zijn agitatie den braafsten werkman
tot een bedelaar maken kan en zal.
Wat baat het eene menigte, die men uren
lang heeft beziggehouden met heftige uitvallen
tegen het kapitaal, tegen de maatschappij,
tegen de regeering, tot voorzichtigheid aan te
manen Het kan niet anders dan dezelfde
uitwerking hebben als die van een lont, in het
buskruit gestoken.
Wat zegt het of een Van der Stadt, zelf een
werkman, die echter niet zonder werk is,
in emphase uitroept dagelijks te Amster
dam te zullen zijn om den werkeloozen
moed in te spreken Wat beteekent een
Fortuijn, die eigen zaken heeft Is er door
hen geen beter voorbeeld te geven van eigen
plichtsbetrachting Wat zegt de houding van
eene vrouw Eshuis, die verklaart het zelf
goed te hebben en geen voorbeelden van
ellende te kunnen aangeven
Waar zit de ernst van zulke volksleiders?
Tegenover Marx, die de kracht der werk
lieden zocht in aaneensluiting, trad eenmaal
Lakounin op, wiens eenige ideaal was omver
werping van den staat, volgens hem, de ergste
aller dwingeland [jen. Van een Rus kunnen wij
dat nog begrijpen, omdat die kan spreken van
despotisme van een Ier zouden wij het kunnen
wachten, omdat de jaren lange strijd tot het
verkrijgen van de minst mogelijke rechten tot
niets leidde. Aan een Nederlandsch arbeider,
die vrouw en kind gebrek ziet leiden, zou zulk
een pogen om alles om te keeren nog te
vergeven zijn, maar niet aan mannen in ons
land, die door het lijden niet tot wanhoop
zijn gedreven en die nog niets gevoelen kunnen
van de drijfveeren, welke b. v. een Louise Michel
bezielen. Zij spiegelen nu het volk utopieën
voor en terecht zegt GL Emants in zijn
lezenswaardige beschouwingen in de Vragen
des lijds over de verdeeling der rijkdommen in
haar verband met het gelijkheids-beginselzij
ruien het volk niet alleen op, neen zij zijn het,
die het doen lijden.
Willen zij met ernst den toestand verbeteren;
laat hen niet dat volk in den arm nemen,
hetwelk thans lijdt, maar steun zoeken bij
andere mannen, die, even ernstig als zij maar
practischer, de wonden der maatschappij willen
heelen.
Er ligt daartoe nog een ruim veld ter be
arbeiding open, vooral op wetgevend gebied.
Samenwerking is meer dan noodig maar de
ernst dezer tijden dringt vooral ook om de
arbeiders meer en meer te doen gevoelen, dat
zij zelve tot verbetering kunnen meewerken
door minder ondoordachte huwelijken te slui
ten, en dat het niet aangaat de samenleving
verantwoordelijk te stellen voor hunne fouten
op dat gebied. De crisis zal voorbijgaan de
ellende, die deze met zich sleept, in eigen
omgeving te verzachten is een plicht, die reeds
door velen wordt betracht.
Maar de begrippen omtrent eigen verant
woordelijkheid levendig te houden, streng te
zijn tegenover hen, die dat niet willen iDzien,
is ook een dringende eisch in deze ernstige
tijden.
In de vergadering van den gemeenteraad te
Yerseke van Vrijdagavond is, wegens de voortdu
rende ongesteldheid van den wethouder P. Sandee sr,
tot plaatsvervangend wethouder met 4 van de 6
stemmen gekozen de heer G. Schipper, die de
benoeming aannam.
De voorzitter deelde mede, dat een verzoek van
burg. en weth. aan heeren kerkvoogden om voor
taan 2 maal per dag de klok te mogen luiden is
toegestaan.
Aan het verlangen van de Zondagsschool-ver-
eeniging Eben Haezer om een lokaal van school
no 1 te mogen gebruiken, werd voldaan.
Met algemeene stemmen werd besloten om
sollicitanten op te roepen voor de betrekking van
gemeente-architect op een salaris van f 300 plus
2% van nieuw uit te voeren werken, uitgezonderd
van bestratingen, waarvan slechts 1% zal worden
gegeven.
Het plan tot uitschrijving van eene geldleening
ad 9000 voor den torenbouw werd voorloopig
uitgesteld.
Van den civielen en militairen gouverneur van
Atjeh en onderhoorigheden is via Penang een
telegram ontvangen, houdende bericht van een
ongekend hoogen bandjir op 30 en 31 Januari en
1 en 2 dezer. De toestand was rustig.
De Sum. Cru ontleent aan een uit Atjeh ont
vangen particulier schrijven de mededeeling, dat
de deserteurs, tot groepen vereenigd, onder trom
melslag en trompetgeschal langs onze posten der
westerhnie marcheeren, de officieren dier posten
uitschelden en de Europeesche fuseliers tot desertie
aansporen. Deze posten worden dan ook voort
durend beschoten.
In de Deli Crt, deelt de heer Pasteur een
ongehoord staaltje van wreedheid mede, waarvan
hjj getuige geweest is in een der Battaksohe
kampongs op de tabak-onderneming van de heeren
Wijnen en van Steeden.
Onder een der kleine gebouwen, voor de op
berging van rijst bestemd en waarvan de vloer
nog geen 80 centimeters yan den beganen grond
verwijderd was, zat gedurende bijna een jaar een
in lompen gehulde en door ziekte vermagerde
Battak gevangen, wien door bevestiging van een
der beenen het ontvluchten belet werd. Gedurende
dien tijd is hij geen oogenblik losgemaakt en
kreeg slechts om de twee dagen een weinig rijst,
juist genoeg om niet van honger te sterven.
De kontroleur van Bendj ei, de heer Kroesen,
doet ter zake onderzoek.
Naar ons gemeld wordt is te Goes door eenige
belanghebbenden ter sprake gebracht een courant
te stichten uitsluitend voor advertentien, nl. voor
verkoopingen, verpachtingen, dienstaanbiedingen
enz. Zulk een blad zou driemaal 's weeks ver
schijnen.
De prijzen der aardappels zijn stijgende. De
blauwe werden te Rilland opgekocht a 2.25 per
HL. Nog menig partijtje moet echter wegens de
felle vorst in de putten blijven.
Vrijdag arresteerde de gemeente-veldwachter
van Borssele in de nabijheid der haven aldaar
een soldaat van het algemeen depót van disci
pline te Vlissingendie Donderdagnacht zijn
wachtpost had verlaten en de voetreis naar Zuid-
Beveland had aangenomen om van daar naar
Antwerpen te vertrekken.
Met de prov. stoomboot werd de gearresteerde,
onder geleide der politie, naar zjjn garnizoen
teruggebracht.
Te Steenbergen hebben eenige personen zoo
hevig gevochten, dat een gedood werd en dria
ernstige kwetsuren ontvingen. De daders zijn
gearresteerd. Aanleiding tot den twist was eet
liefdeshistorie.
Te Amsterdam is ten stadhuize een ver
zameling voorwerpen tentoongesteld, betrekking
hebbende op de schutterij.
Aldaar is een knaapje van acht jaar van de
trap gevallen, zoodat het kind dadelijk dood
was, en is gisteren in de Vinkenstraat het
lijk gevonden van een requestschrijver, die aan
toevallen lijdende was. De buren hadden den man
een test vuur verschaft, die de zieke vermoedelijk
in de bedstede plaatste. Hierdoor ontstond een
binnenbrand, tengevolge waarvan de man is gestikt.
Te Oude-Pekela is de armoede zóo groot,
dat de raad dier gemeente een som van 500
heeft toegestaan om hiervoor uitdeelingen ta
houden.
De verhouding tusschen den raad en het
college van burg. en weth. van Venloo is niet
van de aangenaamste.
Donderdagavond zou in de gemeenteraadszitting
een directeur voor de gemeente-gasfabriek benoemd
worden. De benoeming werd echter uitgesteld.
In deze zitting had het dagelijksch. bestuur het
hard te verduren, omdat het bij aanbestedingen
en leverantiën niet toegaat zooals de raad dit wel
wenscht en in het belang der gemeente wordt
geacht. Dien ten gevolge stelde een lid de
volgende motie voor:
„De gemeenteraad, ontevreden over de hande
lingen van het dagelijksch bestuur, gaat over tof
de orde van den dag."
Met 6 t 'gen 4 stemmen is deze motie aangenomen»
Behalve tegen H. A. Gallee en J. A. van
Leuven te Arnhem waarschuwt de commissaris
van politie aldaar ook tegen mejHenniger, Riet-»
steeg aldaar, die alle wel koopmansgoederen bestel-»
len en ontvangen,, doch de betaling nalaten.
De Vereeniging tot verzorging van Christelijkó
krankzinnigen en zenuwlijders heeft het gesticht
Veldwijk te Ermelo aangekocht voor f 40,000»
De grond is 66 bunders groot, met uitgestrekte
boscbgronden en lanen. In de gebouwen is, wan-'
neer zij geheel gereed zijn, plaats voor 200 ljjders»
Den len April treedt de paktetpo9t tusschen
Engeland en Nederland in werking.
Officieel wordt bericht, dat air Charles
Warren is benoemd tot chef der politie te Londen^
in de plaits van den onlangs afgetreden kolonel
Henderson.
Het spoorwegstation te Oldham, aan de lijn
ManchesterLeeds, is door brand totaal verwoest.
Een der brandspuitgasten is gedood, twee anderen
werden zwaar gekwetst.
De Pransche regeering heeft het besluit van
den Parijschen gemeenteraad10.000 frcs aan de
arbeiders te Decazeville te schenken, niet vernie
tigd. De maire te Decazeville heeft het geld in
ontvangst genomen.
Te Börde bij Hagen is het jongensweeshuis
afgebrand. Vijf knapen zijn in de vlammen om
gekomen, dertig werden gered.
In St. Peters burg verloor een der ministers
aan de speeltafel een millioen roebels.
De commissie uit den Duitschen rjjfisclag,
belast met het onderzoek naar het wetsontwerp
betreffende het alcoholmonopolie, heeft de twee
eerste artikelen met overgroote meerderheid ver
worpen
Aan de Indépendance deelt men uit Rome
mede, dat een koerier van den paus naar Berljjn
vertrokken is met een eigenhandig geschreven
brief van Leo XIII aan vorst Bismarck. In dit
schrijven dankt de heil. vader den rijkskanselier
voor de voor hem zoo vleiende woorden, op het
parlementaire diner gesproken.
Het spoorwegongeluk tusschen Mentone en
Monte-Carlo, waarvan wjj gistere» melding maak*
