N° 37.
139e Jaargang.
1886.
Zaterdag
13 Februari.
MARUJA.
B FEUILLETON.
Middelburg 12 Februari,
Kerknieuws.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Rechtszaken.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van nibuwenh'uuzEN.te Terneuzen: A.van dee Peul Jz,
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
Wij bevelen onzen lezers, om het belang der
kwestie, zeer aan de lezing van het antwoord des
ministers op het voorloopig verslag der tweede
kamer over de voorgestelde wijziging van art.
194 der grondwet.
De minister wijzigt nu nog eenigszins zijn voor
stel, zoodat het artikel, geljjk hij het nu wenscht,
in zijn geheel zou luiden
„Het openbaar onderwijs is een voorwerp van
de aanhoudende zorg der regeering.
„De inrichting van het openbaar onderwijs
wordt door de wet geregeld.
„De openbare scholen zjjn toegankelijk voor
leerlingen zonder onderscheid van godsdienstige
gezindheid.
„In of voor elke gemeente wordt lager onder
wijs gegeven, voldoende aan de behoefte der be
volking. Het wordt, voor zooveel daarin niet op
andere wijze is voorzien, van overheidswege ver
strekt in openbare scholenvoor onvermogenden
kosteloos, voor anderen tegen betaling van een
billijk schoolgeld.
»Het geven van onderwjjs is vrij, behoudens het
toezicht der overheid, en bovendien, voor zoover
het middelbaar en lager onderwijs betreft, be
houdens het onderzoek naar de bekwaamheid en
zedeljjkheid der onderwijzershet een en ander
door de wet te ïegelen.
»De Koning doet van den staat der hoogere,
middelbare en lagere scholen jaarljjks een uitvoe
rig verslag aan de staten generaal geven."
Zooals men weet is in het tegenwoordig artikel
geen sprake van kosteloos of betalend onderwijs
in zijn primitief voorstel wilde de minister be
palen dat in de O. school aan onvermogenden
kosteloos onderwijs wordt gegevenuit boven
staande ziet men dat hij thans voorstelt„voor
onvermogenden kosteloos, voor anderen tegen be
taling van een billijk schoolgeld."
Tot militair lid van den militieraad in Zeeland
is benoemd de majoor Folkers, prov.-adj. in Zeeland,
en tot zijn plaatsvervanger kapt. Bouman van het
3C regiment inf.
De kamer van koophandel en fabrieken alhier
zal eene openbare vergadering houden op Maan
dag 15 dezer, te 3 uren precies, ter behandeling
van de Patentwet.
Door Pietje de Blok is op 29 Januari jl. aan
het postkantoor te Middelburg bezorgd een ver
zegeld pakje, geadresseerd aan mevrouw Dozy
Hemonykade n° 12 Amsterdam, en inhoudende
twee paar gouden hangers (Walehersch model) ter
waarde van ongeveer 40, welk pakje niet aan
zijn adres bezorgd is.
Bij ontdekking verzoekt de officier van justitie
te Middelburg beleefdelijk bericht.
De verjaardag van Z. M. den koning op 19
Februari a. s. zal alhier ook weêr op de gebrui
kelijke wijze worden gevierd. Er zal een groote
Door BB. ET HARTE.
VIERDE HOOFDSTUK.
Dokter West betreurde het niet dat zjjn
paard hem voerde ver van den weg dien
zjjn zoon was ingeslagen 1 Twintig jaar ge
leden had hij vrijwillig een wettigen band van
wederzjjdsche trouweloosheid en wangedrag ver
broken, en gedoogd dat zijn vrouw de echtschei
ding aanvroeg, welke hij om dezelfde redenen
had kunnen eisehen. Hij had zjjn zoon aan haar
overgelaten. Wat hij nu verkoos te doen was
geheel vrjjwilligde eenige aanspraak, welke die
jonge vreemdeling op zjjn achting had, was dat
hjj de zaak even koel en onverschillig opvatte als
hjj zelf. Op het oogenblik nam echter het half
•wilde beest, dat hij bereed, al zjjn aandacht in
beslag. Dien avond voelde hjj meer dan anders
het gewicht zjjner jaren; ai was hjj onversaagd,
*jjn krachten waren niet meer opgewassen tegen
de onvermoeide jeugdige dartelheid van dien onge-
dreBseerden mustang, een oogenblik dacht hjj met
weemoed aan de loome, half ontwikkelde spieren van
zjjn zoon; als een bliksemstraal schoot het hem
4oor bet brein, dat die slieren de zjjac moesten
parade gehouden worden, waarbij ook de dd.
schutterij zal tegenwoordig zjjn. Om Ij uur zal
in de groote zaal van het Schuttershof een militair
assaut plaats hebben, terwjjl de vereenigde socië
teiten der schutterij en infanterie aldaar des
avonds eene soirée zullen geven.
Een inzender in het N. v. d. D. geeft, met het
oog op het adres van eenige Arasterdam sehe
handelsfirma's, om op de postroute Amsterdam
Vlissingen 15 a 16 minuten uit te zuinigen, den
minister van waterstaat in overweging, een speci-
alen trein te doen loopen voor het uitsluitend
vervoer der post, onmiddelljjk na aankomst der
mailboot te Vlissingen.
Deze trein zou op tusschenstations, zonder op
te houden, de daarvoor bestemde brieven kunnen
afleveren en tevens de voor volgende stations be
stemde opnemen op dezelfde wjjze zooals dit in
Engeland en Duitscbland met veel mailtremen
geschiedt. Waarschijnlijk kan daardoor op de
route VlissingenAmsterdam c. a. 2 uur worden
bezuinigd, en^uden de brieven, die thans eerst
op de beurs in handen der geadresseerden komen,
reeds omstreeks 12 uur op de kantoren worden
bezorgd. Op deze wjjze zou het mogeljjk zijn nog
vóór aanvang der beurs van den inhoud der ont
vangen Engelsehe en Amerikaansche mail kennis
te nemen en daarmede zijn voordeel te doen.
Ook in de omgekeerde richtingAmsterdam
Vlissingen zou dit voorstel in toepassing
kunnen worden gebracht.
De te Goes overleden heer Sicherer, gewezen
leeraar in de Duitsche taal aan de H. B, en ver
volgens aan het gymnasium te Leiden, heeft zich
ook als letterkundige doen kennen door zjjn werk
Loreley, Plaudereien über Holland und seine
Bewohner, en door eene Encyclopedie, waaraan
hjj 20 jaren gewerkt heeft.
Ged. staten van Zuid-Holland namen een, ook
voor buiten hunne provincie niet onbelangrijke be
slissing. Zjj hebben nl., rechtdoende in geschillen
van bestuur, in strijd met de beslissing van
de commissie van onderzoek voor de schut
terijen te Rotterdam, aan iemand aldaar voor
waardelijk vrjjstelling verleend van den schutter-
ljjken dienst wegens broederdienst. Gedep. staten
nl. hebben overwogen, dat het beginsel der schut-
terjjwet omtrent broederdienst hetzelfde is als reeds
bjj het tot stand komen der schutterijwet gehuldigd
werd in de militiewet, en derhalve in een gezin
van 7 zonen de tweede voorwaardeljjk dient vrij
gesteld te worden van schutterplicht, als de eerste
bjj de schutterjj in dienst is. De commissie van
onderzoek was van oordeel geweest, dat de vrjj
stelling eerst dan kan worden verleend, wanneer
van het geheele in het gezin aanwezige getal
broeders de helft of bjj een oneven getal de
kleinste helft bjj de schutterjj dient.
Van 27 April tot 3 Mei zullen onze koning
en onze koningin te Amsterdam vertoeven.
Door den heer F. Hammacher, le luitenant der
infanterie te Middelburg, zijn de volgende voor
werpen. aan 'srjjks ethnographisch Museum te
Leiden ten geschenke gegeven.
vervangen; dat die hem moesten toebehooren om
hem te steunen dat hij aldus, en aldus alleen
het oude wonder kon verrichten van zijn verloren
jeugd te heratellen, door zjjn eigen kracht in zjjn
eigen bloed te doen voortleven, en hjj, wiens vast
geloof aan persoonljjkheid, elk begrip van erfe-
ljjkheid steeds had verworpen, voelde bjj dit besef
een onuitsprekeljjk leed, Maar zjjn paard, waar-
schjjnljjk de minder stevige hand van den ruiter
voelende, maakte van die gelegenheid gebruik om
te „springen." Hjj zette een krommen rug als
een kat, wierp zich onverhoeds omhoog en kwam
neer met vier stjjve beenen, en een schok, die de
zadelriemen had moeten doen knappen, indien
de listige grijsaard niet tegeljjkertjjd de lange
spoorraderen bjj elkaar gebracht, en zjjne hielen
gesloten had onder den intrekkende buik van
Buckeye. Dit was echter zjjne laatste poging tot
verzet. De teleurgestelde woesteling schikte zich
verder in zjjn lot, draafde gedwee en onderwor
pen voort en liet als het ware de weifelingen
en zorgen van zjjn ruiter ver achter zich.
HOOFDSTUK V.
Intusschen begaf zich het voorwerp der over
peinzingen van dokter West langzaam langs den
grooten weg naar de fonda. Hjj liep meer rechtop
qr jaincUr sloffend, da» vroeger j waas liet was
1. Boek bevattende een geschrift bestaande uit
twee handleidingen tot het aanleeren van de
Arabische vervoegingen benevens de Awasnil van
Djordjani en de. Adjrumijja van Cinhadji; twee
bekende Arabische spraakkunsten. De omslag is
bekleed met roode, geelbruin geruite stof. Door
den schenker gevonden in eene priestersehool in
de XXII Moekims in het jaar 1879 bjj gelegen
heid eener expeditie.
2. Proeve van snjjwerkmodel van een
Europeesch vaartuig, waarschjjnljjk van een kruiser
vierde klasse van het blokkade eskader. Door
een Atjeher vervaardigd.
De minister van staat, minister van binnen-
landsehe zaken heeft aan den schenker de
dankbetuiging der regeering aangeboden.
In een brief uit Atjeh aan het Soerab. Hb.
komt het volgende voor
Op Oleh-leh wordt de toestand hoe langer hoe
ongunstiger, zoo zelfs, dat eenige officieren aldaar,
die hunne gezinnen hebben laten overkomen, er
ernstig aan denken deze weder naar Java terug
te zenden.
De vijand heeft op Kota Pagani, een landtong,
die slechts door de Koewala Tjangkoel van Oleh-
leh gescheiden is, versterkingen opgericht en eenige
lila's in batterjj gebracht. Den 24ett en den 25en
'a nachts werd van daar, van des avonds 10 tot
'b morgens 3 uur, aanhoudend op het kampement
geschoten, waarbjj wjj gelukkig geen andere ver
liezen leden, dan dat een man van een kruisprauw
gewond werd.
Een der lila-kogels trof het buskruit-magazjjn
en ging door den zjjwand heen, terwjjl een andere
door het dak van het huis, bewoond door den
linie-kommandant, den majoor Sackse, sloeg. Dit
huis staat nota bene nog wel in het midden van
Oleh-leh, een 10 minuten verder van de vjjande-
Ijjke batterij dan de huizen in het kampement!
De eenige wjjze om Oleh-leh tegen dit vuur te
beschermen, bestaat in het oprichten van een
post of blokhuis op K. Pagani, waarbjj het aan
beveling verdient de ten zuiden daarvan gelegen
kampongs Lamawih en Lamsiago te kappen.
Bovendien hebben wjj dan de monding van de
koewala Tjangkoel geheel in onze macht en kunnen
wjj de Atjehers het uit- en inloopen daarvan
beletten.
De heer C. B. Oorthujj -, predikant te Harderwjjk,
heeft voor het beroep naar Middelburg bedankt.
Reeds in een deel der oplaag van ons vorig
nommer gemeld.)
Beroepen naar Harderwjjk de heer dr. C. C.
Schot Cz. te Tholen.
De kerkeraad der Ned. herv. gemeente te
Stavenisse heeft de bekende circulaire van dr
Hoedemaker naar de smppermand verzonden.
De Synode heeft met algemeene stemmen,
op die van de heeren Oesar Segers en mr. Bredius
na, aangenomen een door het lid Tinholt inge
diend voorstel, luidende:
»De Synode benoeme eene commissie van drie
leden uit haar midden, aan welke worde opge.
dragen het ontwerpen van een modus vivendi of
interimwaarbjj, zonder eenige gevolgtrekking
voor het al of niet recht hebben van bestaan der
thans in onze kerk feitelijk aanwezige richtingen
of partijen, aan de geestelijke behoeften en wen-
schen van deze wordt voldaan, hetzij door kerspel
vorming, hetzij door andere zoodanige middelen,
als de commissie daartoe zal kuDnen vinden. Te
dien einde zal de tegenwoordige vergadering niet
gesloten worden maar op reces uiteengaan.
Zij worde gemachtigd, zich in betrekking te
Btellen tot, en, zooveel noodig, overleg te plegen
met invloedrijke vertegenwoordigers van onder
scheidene richtingen. Zij diene haar ontwerp in
bij de Synode, die het in behandeling neemt,
zoodra in de aanhangige tuchtzaken eene einduit
spraak zal gevallen zjjn."
Tot leden der commissie zijn benoemd de heeren
Tinholt, Douwes en Zeeman en tot secundi de
heeren C. Verhoeff, dr. J. Offerhaus, kerkel. hoog
leeraar, en W. M. Honwing.
moeielijk uit te maken of dit het gevolg was
van het afwerpen der kleedjj, die bij zulk een
loggen gang paste, en zijn beter schoeisel, of van
het plotseling ontwaken eener sluimerende, zede
lijke hoedanigheid. De uitdrukking van zijn
gelaat gaf zeker geen bljjk van geluk of goede
vooruitzichten; zoo daar iets op veranderd was
dan zou het zijn dat de ontevreden trekken op
zjjn voorhoofd en om zjjn mond nog scherper
waren. Blijkbaar had het onderhoud met zjjn
vader alleen gediend om een zeker gevoel van
afkeer, dat sedert lange jaren lauw en werktui-
geljjk was geweest, te verlevendigen en aan te
wakkeren.
Hjj was nu geen geslagen dier meer, maar een
dier dat bjj toeval tot het gevaarlijke bewustzijn
van zjjn kracht gekomen is. In zjjn eerlijk
werkmanspak was hij oneindig meer te duchten
dan in zjjne lompenin den opslag van zjjn oog
lag de openbaring van verderfeljjk vernuft. In
zijn veranderden toestand scheen de beschaving
hem -alleen tegen zich zelf gewapend te hebben.
De fonda, een lang, laag gebouw met een rood
dak, dat zich over een soort van galerij of ge
witte veranda uitstrekte, waar dronken veehoe
ders nu en dan hunne mustangs uitspanden, zag
er niet zeer verleideljjk uit, toen de jonge Guest
haar tegen het vallen van den avond naderde.
Een gaar half gedmsewde gaarden wen stevig
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zjjn veroordeeld:
O. J. 58 j., arbeider Ossenisse, wegens bedelarij
tot 3 d. cel en opzending naar een bedelaarsge
sticht; L. M. Lz., winkelier Cortgene, wegens
overtreding drankwet tot 10 b.M. G. S. 19
j., timmerman Middelburg, wegens rebellie en
dronkenschap tot 3 d. cel en 1 b.; J. R. 21 j.,
schippersknecht Yerseke, wegens beleediging van
een beambte in functie tot 8 b.; H. v. d. D.
30 j., speelman Nieuwdorp, wegens mishandeling
tot 16 b.; J. S. 23 j., werkman Ter Neuzen,
wegens mishandeling tot een maand cel en f 8
b.J. van H. 22 j., landmansknecht Zuidzande en
L. S. 21 j., werkman Retranchement, wegens
mishandeling ieder tot 1 maand en 2 b. van 8
elk en P. de Z. 35 j,, oesterkweeker Middelburg,
wegens mishandeling tot 8 b.
Allen in de kosten.
Kantongerecht te Goes.
Heden, Vrijdag, zjjn veroordeeld
J. M., Schore, wegens openbare dronkenschap,
tot 0.50 b. s. 1 d.A. B., Goes, wegens het
werpen met sneeuwballen op de openbare straat,
tot 1 b. s. 1 d.S. A. M. v. d. W., Goes, we
gens het zich begeven op een gedeelte van den
spoorweg dat niet voor het publiek toegankeljjk
gesteld is, door iemand wien zulks uit den aard
zjjner betrekking niet vrjjstaat, tot 10 b. s. 2
d.; J. R., Goes en J. K., Yerseke, wegens het
maken van nachteljjk burengerucht, ieder tot
5.50 b. 1 d.j P. B., Goes, wegens het bevissehen
van eens anders vischwater, 1° zonder akte, 2°
zonder schritteljjke vergunning van den recht
hebbende, tot 2 b. van 3 s. 1 d. voor elke b.;
J. de J., G. v. IJ., Yerseke, wegens het op eene
plaats, bestemd tot den verkoop van waren, voor
handen hebben van een gewicht, niet voorzien
van de vereischte stempelmerken, ieder tot 10
b. s. 1 d.; J. T. en P. v. d. D., Yerseke, wegens
als voren, van een maat, ieder tot 10 b. s. ld.}
C. P., Yerseke, wegens als voren van een gewicht
en tevens van een maat, voorzien van het aikeu-
ringsmerk tot 2 b, van 10 s. 1 d. voor elk; A.
M., Yerseke, wegens het uitoefenen van de visscherjj
op de Schelde met een vaartuig, zonder het
vereischte consent tot 10 b. s. 1 d.; M. de V.,
wegens het bejagen van eens anders jachtveld;
1° zonder akte, 2° zonder schrifteljjke vergunning
van den rechthebbende (recid.) tot 2 X 30 b. s.
vastgebonden aan dikke palefl öp een pad, dat
er voor liep, en eenjjruw uitgehouwen steen daar
naast diende voor ruif. Door een gebroken hek
zag men op zjjde een met gras begroeide, ver
laten binnenplaats, vol met opeengestapelde leege
pakkisten en vaten uit den winkel, die zich onder
hetzelfde dak, aan de andere zjjde van het
gebouw bevond. De open deur der fonda gaf
toegang tot een lage kamer, die aan de eene
zjjde als een ruwe navolging van een Ameri-
kaansch buffet was ingericht en verder kleine
tafeltjes bevatte, waaraan een zestal mannen
zaten te rooken, te drinken en kaart te spelen.
Een verbleekte prent van het laatste stierenge
vecht te Monterey en een kennisgeving van den
Amerikaanschen schout hingen aan den muur.
De kamer was vol met een gelen cigarettendamp,
waardoor de personen bruine schaduwen geleken.
De jonge man deinsde terug voor dien verpesten
atmosfeer en ging op een bank onder de veranda
zitten. Na eenigen lijd kwam de geelkleurige
waard aan de deur met een vragenden blik,
welken Guest beantwoordde door het bestellen
van nachtverbljjf en avondeten.
(Wordt vervolgd.)
