BUITENLAND.
Gemengde Berichten.
EEN ONGELUKKIG VOLK.
mag aan de dronkaards niet worden ontzegd.
En hoeveel grooter zou dat aandeel wel zijn, ware
mr Modderman nog aan het hoofd van het
departement van justitie, hij die met den meeaten
ernst de hoofden der gemeenten op poene van
ongenade tot eene nauwgezette handhaving der
wet op de dronkenschap aanspoorde. Nog steeds
toch woedt de dronkenschap, die kanker der
maatschappij, ook in dit kanton voort. Men
behoeft slechts op een kermis te wezen, hij een
loting voor de nationale militie tegenwoordig te
zjjn, of een gewone graanmarkt te bezoeken, om
te zien hoe Bacchus nog wordt aangebeden en de
aanbidding van dien afgod, als de natuurlijkste
zaak ter wereld op zulke dagen, door de overheid
wordt geduld.
Bp al die lauwheid is het dan ook geen wonder
dat in enkele zoogenaamde bierhuizen meer bor
rels dan glazen, bier worden verkocht en de wet
daardoor zwarrder op heD, die haar naleven, dan
op de overtreders drukt.
De heeren Otlet en Wilmar hebben bij den
Hoogen raad een actie aanhangig gemaakt tegen
den Staat der Nederlanden ter zake van het
waarborgkapitaal voor den spoorweg Rotterdam
Munster.
Ook de officier van justitie te Arnhem heeft
appèl aangeteekend in zake het vonnis Bulkley
c. s. Er blijkt dus dat alle partijen ontevreden
zijn over de uitspraak der rechtbank.
Te Ede hebben eenige jongelui, die van de
catechisatie terugkeerden, Woensdag allerlei bal
dadigheden gepleegd bjj het huis van zekeren E.
V. Toen deze, tehuis komende, bemerkte wat er
gebeurd was en van de jongelui voldoening wilde
vragen, kreeg bjj van een hunner eene diepe snede
over den pols, terwijl van de andere hand de duim
werd gekloofd. Wegens veel bloedverlies vreesde men
aanvankelijk voor zijn behoud. De dader is voor-
loopig in verzekerde bewaring.
III.
Door de unie met Engeland ging het laatste
schijnsel van zelfstandig bestuur voor Ierland
verloren, maar wat vermag een papieren wet
tegen het nationaliteitsgevoel en tegen het streven
naar zelfstandigheid van een onbuigzaam volk
Wat met den aanvang dezer eeuw tot stand kwam
de legislative vereeniging met het zusterland wenscht,
neen eischt een groot deel van hetlersche volk ver
nietigd te zien. De eene helft komt openlijk voor
haar wenschen uit, de andere bedekt ze onder
meer bescheiden vorderingenin den beginne
eischte men emancipate der katholieken, ophef
fing der Iersche staatskerk, later home ruleten
slotte zal des Pudels Kern ook hier te voorschijn
treden.
In 1829 noodzaakten de Iersche katholieken en
de onpartijdige meening in Engeland de regeering
de hill betreffende de emancipatie der katholieken
bij het parlement in te dienen, die aangenomen
en door George IV bekrachtigd werd. Een schrede
voorwaarts had men dus gezet op de baan van
ontwikkeling. Voortaan stelde een nieuwe eed
ook de katholieken in staat zitting te nemen in
het parlement, terwijl hun alle ambten, behalve
dat van lord-kanselier, openstonden.
Maar het Iersche volk wilde meerontbinding
der unie tusachen de beide eilanden. Van een
herroeping der acte, die Ierland aan Engeland en
Schotland verbond, wachtte en wacht men nog
alle heil voor het eerste eiland. O'Connell, de
hoofdaanvoerder in deze gansche beweging, spie
gelde zjjn armen landgenooten de schoonste voor-
deelen van een scheiding voor. Hij stichtte de
repeal-association, welker oprichting het Britsche
ministerie met de Iersche dwangwet Irish coercion
hill) beantwoordde. Weldra werd deze weer op.
»Zjjn verkwisting opent de beurzen van anderen
behalve de zijne. Iedereen vermaakt zich met
zjjn manier van geld uitgeven af te keuren, maar
is bereid om zijn wijze van het te verdienen na
te volgen."
Het middagmaal was stijver, en toen de gast
vrouw zich, prachtig in zwarte zjjde en fluweel
met goud borduursel gedost, als een zegekar naar
het hootd der tafel begaf, waar zij als een af
godsbeeld bleef zitten, kon zelfs de tegenwoor
digheid van den practischen Schot aan haar zjjde,
het gevoel van gedwongenheid niet wegnemen.
Een tjjd lang scheen het alsof de bloedverwanten
de gesprekken medegebracht hadden in hun ouda
koetsen van Toor vjjftig jaar, zoo verouderd, zoo
zouteloos, zoo afgezaagd waren zjj. Generaal Pico
vertelde van de feesten te Monterey, bjj gelegen
heid van het bezoek van sir George Simpson, in
het begin dezer eeuw, waarvan hij ooggetuige
was geweest, en spaarde geen bjjzonderheden.
Don Juan Estudillo was betrekkelijk vermakeljjk
met zjjn anecdotes over Louis Philippe, dien hjj
'te Parjjs gezien had. De ver vooruitziende Perdo
Guitierrez was bezorgd over een inval der Chi-
neezen in Californiè', waardoor de heerschende
godsdienst dreigde verdrongen te worden door
heidenscbe tempels, en de veelwjjverjj op de
grondwet zou 'geënt worden. Een ieder was het
echter eens, dat voor het oogenblik de levens
vraag was de regeling Tan grondbezit de
Amerikanen, die zich op vroegeren koop beriepen,
en houders van oorspronkelijke Spaaneche ver-
geheven. Allengs ontstond er een minder gespan
nen verhouding tusschen de regeering en de
bevolking, toen het optreden van een tory-kabinet
in 1841 bet sein voor O'Connell was om de volks
beweging met nieuwe kracht te bezielen. Aan
vankelijk zag de regeering met onverschilligheid
toe, legde O'Connell geen hinderpalen in den weg
en bekommerde zich niet om de monster-meetings,
op verscheidene plaatsen in Ierland door de
ontevredenen gehouden. Eindeljjk stelde zij paal
en perk aan de repeal-agitatie en gaf een bevel
tot inhechtenisneming van O'Connell.
Weinige jaren later werd Ierland, nauwelijks
tot ru3t gekomen van de binnenlandsche staat
kundige beroeringen, het slachtoffer van nieuwe
verschrikkelijker rampen. Algemeene armoede,
hongersnood, besmettelijke ziekten, en tengevolge
van dat alles tallooze misdrijven tegen personen
en hun bezittingen, door nood en vertwijfeling
uitgelokt, stortten over het uitgeputte Land een
mate van ellende uit, als Europa in deze eeuw
nog niet aanschouwd had. Het parlement stond
aanzienljjke sommen ter verzachting van dien
wecrgaloozen jammer toe, maar wat was deze
druppel in dien oceaan van ellende Ondanks
dien steun kwamen duizenden orgelukkigen van
honger en gebrek om, terwjjl honderdduizenden
naar Amerika vertrokken.
Ten tweedenmale (1848) vond een Fransche
revolutie haar weergalm op het Iersche grond
gebied. Intusschen had zich hier naast of beter
tegenover de oude Iersche partjj van O'Connell
een jongere, radicalere verheven, aan wier hoofd
O'Brien, Mitchell, Meagher e. a. stonden. Ener-
gische maatregelen der regeering en de verbitte
ring der oude tegen de jonge Iersche revolutionaire
school voorkwamen het uitbreken der revolutie.
Tijdelijk kief het parlement de habeas- corpus-acte
voor Ierland op, de revolutionaire bladen werden
geschorst, en toen O'Brian met de wapenen in
de hand den opstand beproefde, kostte het der
regeering geringe moeite de geheele Iersche be
weging te onderdrukken. De hoofdaanvoerders
hoorden het doodvonnis over zich uitspreken,
maar de koningin veranderde de straf in levens
lange deportatie.
In korten tijd was schijnbaar althans de rust
hersteld, beneden de oppervlakte bleef de ge
vaarlijke gisting voortduren. Een verbetering in
don materieelen toestand bleef uit honger en
ziekten verminderden de getalsterkte der be
volking op schrikbarende wjjze; bovendien nam de
volksverhuizing naar Amerika verontrustende
verhoudingen aan, ze geleek in deze tjjden op
een vlucht van een groote menschenmenigte.
Geheele streken waren verlaten, tallooze akkers
lagen braak.
Tjjdeljjk kwam in dezen jammerlijken toestand
eenige geringe verbetering, maar Ierland bleef
voortdurend de kranke, zeer kranke plaats in het
overigens zoo gezonde organisme van het Engel-
sche staatswezen. Door de emancipatie der
katholieken was wel is waar een enkele wensch
der Ieren ingewilligd, doch de sociale rampen,
veroorzaakt door een rijk gedoteerde protestautsche
kerk onder een overwegend Roomsche bevolking,
welke die kerk moest onderhouden, en de ongun
stige agrarische toestanden duurden in weerwil
van alle veranderingen voort.
Een traditioneele en instinctmatige afkeer tus
schen de twee rassen, de ingeboren Celtische en
katholieke Ieren en de afstammelingen van
derwaarts overgekomen Engelschen en Schotten,
verhoogde bovendien het onhoudbare van den
toenmaligen toestand.
Yoor een deel is door Engeland, zoo o. a. wat
de Iersche staatskerk betreft, aan de grieven der
katholieken tegemoet gekomen, doch de afkeer
blijft. De eenen haten en verafsckawen hun
tyrannen, de anderen vreezen het oogenblik,
waarop hun onderdrukten de boeien geheel zullen
verbreken. Maar wij loopen ons onderwerp vooruit.
Door de volksverhuizingen naar Amerika waren
de brandstoffen op Ierland zelf verminderd. Aan
den overkant van den Oceaan hoopten zij zich
echter op. Yan uit de Vereenigde Staten slingerde
men sedert ongeveer twintig jaar de brandende
fakkel in de licht ontvlambare materialen op
gunningen waren van hetzelfde gevoelen. «Te
midden van dit alles hoorde men de muzikale
stem van Maruja vragen
„Wat is een landlooper
Raymond aan haar rechterhand was terstond
met zjjn antwoord gereedmaar het was niet
beslissend. Als een landlooper kon zingen, zon
hij een troubadour zijn als hij kon bidden, was
hij een pelgrim in alle geval een natuurlijk
voorwerp voor vrouwelijk medelijden. Maar als
hjj geen van beide kon was hjj eenvoudig een
vloek.
„En vindt gij dat geen voorwerp voor
vrouwelijk medelijden? Maar dat zegt rap nog
niet, wat hjj is
Hier haastten zich een twaalftal heeren, be-
tooverd door deze zachte vragende oogen, om haar
een verklaring te gaven. Daaruit bleek
dat er in Californië twaalf verschillende soorten
van landloopers gevonden werden.
„Maar is hjj altijd zeer onbeleefd vroeg
Maruja.
Opnieuw tegenstrijdige antwoorden.
„Gjj kunt hem op het eerste gezicht moeten
neerschieten en hjj kan altjjd voor u op den loop
gaan." Toen de zaak eindeljjk beslecht was,
bleek Maruja in een gesprek met iemand anders
verdiept te zjjn.
Amita, een vergroote uitgaaf van Maruja, meer
een bepaalde schoonheid, had een stapeltje van
broodkruimels gemaakt tusschen haar en Raymond
n luisterde naar hem met een schuchtere b
het Iersche eiland. Ir vormde zich een geheim
verbond, welks leden naar een Iersche sage den
naam van Fenians aannamen en dat zjjn zetel in
Ierland had, maar zjjn vertakkingen over Engeland
en tot Amerika uitstrekte.
O eer den bond der Fenians ligt nog in menig
opzicht een geheimzinnig duister. Plotseling
herinneren zjj door vreeseljjke misdaden, lagen
moordof dynamiet-ontploffingen, aan hun bestaan
bewjjzen in allen deele een goed georganiseerd
bondgenootschap te zjjn, tegen welks geheimzinnige
wraakoefeningen de Britsche regeering meestal
machteloos staat.
Volledige scheiding van Engeland en oprichting
eener Iersche republiek is het doel, waarnaar deze
onverzoenljjken in de Iersche nationale partjj
streven.
Even als vorige geheime Iersche bondgenoot
schappen hield de Britsche regeering ook dat der
Fenians voor een tameljjk ongevaarljjk spel. Toen
zjj evenwel in het jaar 1865 vernam, dat overal
's nachts in Ierland geregelde wapenoefeningen
werden gehouden, dat de lagere standen schier
alle tot de Fenians behoorden, dat zij goed geor
dend wareD en hulp uitNoord-Amerika verwachtten,
veranderde zjj van tactiek en nam haar toevlucht
tot de gewone daden van geweld. Het orgaan
van den bond The Irish People werd opgeheven,
de drukkerij bezet en de uitgever van het blad
tot twintig jaar ballingschap veroordeeld. Ver
scheidene hoofden der Fenians, onder welken ook
John Stephens, die later ontvluchtte, werden ge
vangengenomen, het dragen van wapenen werd
verboden, de Britsche troepenmacht in Ierland
verdubbeld en de habeas-corpus-acte gesuspendeerd.
Sedert dien tjjd worstelt het EDgelsche gouver
nement tegen de Fenians, en heeft ook deze bond
tot heden toe direct niets grootsch tot stand ge
bracht; zjjn woelingen, zjjn herhaalde losbarstingen
strekten Ierland onmiddellijk ten nutte. Aan de
uitbreiding en bet onophoudelijk woelen van het
Fenianisme danken de Ieren het, dat ein leljjk de
oogen der Britsche staatslieden voor de Iersche
kwestie opengingen en het gevoel van recht
vaardigheid, anders bij de Engelschen ruimschoots
ontwikkeld, waar het de rechten van onderdrukte
volkeren betreft, ook ten laatste voor Ierland
begon te ontwaken.
Van af 1868 hield men vooral twee hervormin
gen in 't oogopheffing van de Iersche staatskerk
en beperking van de willekeur der vreemde grond
eigenaren tegenover de inheemsche pachters.
Gladstone beschouwde de afschaffing der Iersche
staatskerk altjjd met inachtneming van de belan
gen barer eigen geesteljjken als een staatkundige
noodzakeljjkheid.
In zijn verkiezingsprogramma van 1868zeide hjj:
„De kerk van Ierland is de kerk eener min
derheid, wier getal in vergeljjking van anders
denkenden van geen beteekenis is. Toch is deze
minderheid machtig door rijkdom, invloed en
ontwikkeling. Dat alles rechtvaardigt haar voort
bestaan niet, maar veroordeelt haarwant als
een kerk niet die van het volk is, moet zjj
minstens die der armen zijn. De Ierscho
staatskerk is bovendien een gedenkteeken van
vroegere onderdrukking en vuurt den godsdienst
haat aan door de herinnering aan staatkundige
onrechtvaardigheden. In de opheffing dezer kerk
zie ik een burgerljjke rechtvaardigheid, de ver
nietiging van een verwjjt, dat het Engelsche volk,
ja de geheele wereld ons naar het hoofd slingert,
het eenige middel om in Ierland rust en tevre
denheid te waarborgen."
Anders oordeelde de Engelsche aristocratie,
anders de protestantsche geestelijkheid. Zjj toch
waven gehecht aan het behoud dezer instelling en
beschouwden het als een schreeuwende onrecht
vaardigheid een kerk van den haar sinds ruim drie
eeuwen behoorenden eigendom te berooven. Dat
er onder Jacobus en Elisabeth, toen de bezittingen
der katholieke kerk waren in beslag genomen,
niet anders was gehandeld, vergaten de tories.
Een heftige strjjd ontbrandde tusschen liberalen
en conservatieven, aan welker hoofd de beide
groote Engelsche staatkundigen stonden, die af
wisselend jaren lang het staatsbestuur leidden
de beide kampvechters Gladstone en Disraeli.
langstelling, die evenmin overeenstemde met de
kalme regelmatigheid van haar gelaat, als de
zelfbeheersching en schranderheid van Maruja
strookten met haar jeugdig uiterljjk.
De stem van Raymond was laag en ernstig
toen hij met Amita sprak, niet om het gewicht
van het onderwerp, maar omdat het gesprek ver-
trouweljjk en openhartig was.
„Men bespreekt het nieuwe spoorwegplan
en uwe bloedverwanten zijn er allen tegen
morgen zullen zjj zich ieder in het geheim tot
Aladdin wenden voor het voorrecht v an in te
teekenen."
„Ik heb nooit een spoorweg gezien," zei
Amita, blozende, „maar gij zijt een ingenieur en
ik weet dat het iets heel knaps moet zijn."
Ondanks de avondkoelte lokte de volle maan
de gasten naar de veranda, waar de koffie werd
rondgediend en waar het gezelschap, geheimzinnig
in mantels en shawls gehuld, zich het aanzien
gaf van groepen gemaskerden in domino's, die
lange de veranda en de breede trappen verspreid
waren als Zigeuners in hunne kampen, terwjjl de
maan nu en dan een verlakte laars ot een satjjn
schoentje onder die zwarte gedaanten deed glin
steren. Twee of drie van die groepen hadden
zich in enkele paren opgelost en wandelden de
accacialaan op en neer, bjj het geluid van een
harp, of het gezang van een Spaanschen tenor in
het salon. Twee van deze paren waren Maruja
en Gamier, Amita en Raymond.
»Gjj ijjt ongedurig van avond, Maruja," zei
Na het ontslag van den laatste in 1868 stelde
Gladstone met lord Russell een nieuw kabinet
samen. Als eersten minister diende hjj in Maart
van het volgende jaar bjj het lagerhuis een bill
tot opheffing van de Anglicaansehe kerk als staats
kerk in Ierland in.
Voor de tories was deze daad van rechtvaar
digheid verraad aan het protestantisme en aan
Engeland. Disraeli tastte zoowel het beginsel als
de bepalingen, waarop de bill berustte, aanbij
noemde de scheiding^ van kerk en staat in strjjd
met de Engelsche staatsregeling en wilde in de
voorgestelde vervreemding der kerkeljjke goederen
niets anders zien dan een verbeurdverklaring.
Een valsche beweringdaar de Anglicaansehe
kerk het grootste deel van haar eigendommen
zou behouden en slechts een kleine rest, deels
den katholieken en prasbyterianen, deels welda
digheidsgestichten, hospitalen en anderen gestichten
zou ten goede komen.
Van des te meer belang is voor ons deze strjjd
over de Iersche staatskerk, daar in Engeland zelf
zich eveneens tegenwoordig stemmen beginnen te
verheffen voor een scheiding tusschen kerk en
staat. Zooals onze lezers zich zullen herinneren
kwam Chamberlain gedurende de jongste verkie
zingsperiode eenigszins voorbarig met deze kwestie
voor den dag, wat uit het leger der tories den
gewonen kreet van verontwaardiging deed opgaan.
Met halsstarrigheid vasthoudend aan oude in
stellingen, hoezeer ook indruischend tegen recht
en billijkheid, waren de lords vast besloten de
Iersche kerk-bill te verwerpen. Een onbaschrij-
feljjke agitatie heersebte in bet land. In het
lagerhuis juichte men Gladstone bij zijn hervor
mingsplannen toe. Op de meetings der tories
daarentegen, waar Anglicaansehe geestelijken het
woord voerden, vergeleek men den eersten minister
bjj Judas Iscarioth en overlaadde hem met ver-
wjjten en beschuldigingen.
Deze zelfde benaming slingerde men Gladstone
voor eenige weken opnieuw naar het hoofd, toen
men de hem toegeschreven 7to»ie-n(ie-plannen
openbaarde.
Eindeljjk kwam aan het geschil, dat voor de
lords een ongunstig aanzien begon te krijgen, een
einde. Na enkele wjjzigingen werd de bill door
hooger- en lagerhuis aangenomen, waarmede het
hoofddoel van den strjjd, de afschaffing van de
protestantsche staatskerk in Ierland, was bereikt.
Er bleef nu nog de Iersche laadbill over. Een
geheele omverwerping van het bestaande eigen
domsrecht in Ierland kan alleen dit netelige
vraagstuk tot volkomen oplossing brengen en
daarmede de Ieren tevreden stellen. Gladstone's
Iersche landbill van 1870 was een eerste schrede
op den goeden weg, maar zoo lang al het voor
deel aan de groote grondbezitters bljjft en de
betrekkingen tusschen hen en hun pachters niet
op afdoende wjjze zijn geregeld, zoodoende de
hoofdgrieven der Ieren tegen de Engelsche over-
heerschei's niet zjjn weggenomen, zal de vrede
tusschen de beide rassen niet gesloten worden. Door
tastende maatregelen moeten na het wanbestuur der
Engelschen over Ierland verbetering aanbrengen j
maar de weg, dien de Britsche regeering sedert
1871 insloeg, zal nimmer tot dit doel voeren.
Door welke middelen de Fenians sedert 1870
de Engelsche regeering tot inwilliging van de
vorderingen der Ieren zochten te dwingen, ligt
ons nog versch in 't geheugen. Wij herinneren
aan de gruweldaden der moonlighters, aan het
boycotten, aan de dynamiet-ontploffingen in Londen,
aan den vreeseljjken moord op lord Cavendish en
mr. Burke in het Phoenix-park te Dublin.
Wat de home-rulers onder aanvoering Tan
Parnell, den ongekroonden koning van Ierland,
willen, dit verhaalen ons iederen dag geschriften
en dagbladen. Wij bevinden ons heden op het
keerpunt van den strjjd. De beslissing kan niet
lang meer uitbljjven. Of nieuwe revoluties ge
volgd door de gewone bloedige strafoefeningen
öf Ierland voor de Ieren. Met belangstelling
staart geheel Europa op Gladstone, en vraagt zich
af of de great old Man door de bevrijding van
Ierland de kroon op zijn humane politiek zal zetten.
Amita met een bedeesde poging om den schjjn te
bewaren van den vluggen stap harer zuster te
willen bijhouden, ondanks het weerstreven van
Raymond, „gjj boet van daag voor uw slapeloozen
nacht."
Hetzelfde denkbeeld trof ook de beide heeren.
Zij miste de opwekking van het gezelschap van
Carroll.
„Ver van huis is de lucht zoo verfris3chend,'V
antwoordde Maruja met een geest Irift, die élk
denkbeeld van vermoeidheid of zedeljjke onrust
logenstrafte. „Het verveelt mjj om in die boschjes
ea laantjes tegen die tortelduiven aan te loopen.
Laat ons in de laan bljjven. Als gjj moe zjjt,
zal mjjnheer Raymond u wel een arm willen
geven."
Zjj liepen voort, geleid door dit onbedwingbare
persoontje, dat voor ditmaal niet scheen te letten
op de teedere en geestige complimentjes, die
Garnier volop ten beste gaf. In een donkere laan,
bjj heerljjken maneschjjn, een paar mooie, niet
onvriendeljjke oogen, en een lief figuurtje niet
ver van hem af wat kon hjj meer wenschen?
En toch wilde hij dat zij niet zoo hard geloopen
had. Men kan bjj een Indiaanschen stap levendig,
stoutmoedig, dapper zjjn, maar hartstochteljjk
nooit
Worit vervolgd.)
Gedrukt bjj de Gebroeders Abrahams te Middelburg.
