129® Jaargang
1886.
Dinsdag
2 Februari.
MAHUJA.
FEUILLETON.
Middelburg 1 Februari.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franoo 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Door BRET HARTE.
lUIDDELBlIROSCHË COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Yey Mestdagh Zook, te Goes: A. A. W. Boddakd, te Kruiningen: F. vae dek Peijd, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. vae Nieuwekhuijzek, te Terneuzen: A.van dek Peijd Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daube Cie., Johk F. Jokes, opvolger.
Bjj een verzoek aan het lïbld tot opname van
een stuk schrijft de heer A. J. Westhoff, pred.
te Amsterdam, de volgende woorden ter ophel
dering, waarom hij zich opzettelijk met zulk een
verzoek niet wendt tot de Standaard. „Met het
oog op de door en door onware voorstellingen,
dag aan dag in dat blad over de kerkelijke
quaestie gegeven, met het oog vooral op de
schandelijke verdachtmaking, waaraan dat blad
zich heeft schuldig gemaakt tegenover onzen hoog-
geachten ambtgenoot Van der Horst, hebben wij
gezamenlijk besloten, geen enkel stuk of bericht
meer in De Standaard te plaatsen en, waar het
noodig was iets te publiceeren, dat bij adver
tentie te doen. Ja, wat meer is, wanneer het
kerkelijk proces zal zijn geëindigd, wat ons nu
dwingt van De Standaard kennis te nemen, zal
geen enkele der 17 orthodoxe predikanten, die
tegenover dr. Kuyper staan, meer onder de gea-
bonneerden op dit blad belmorenhet publiek
weet nu duideljjk hoe sterk wjj met den inhoud
van dat blad sympatkiseeren
De heer Westhoff verklaart zich verder ten
sterkste tegen een voorstel, in den Amsterdam-
schen kerkeraad aangenomen, om van lieverlede
het catechis«eren op de openbare scholen door
godsdienstonderwijzers der Herv. gemeente te doen
ophouden, omdat hij het een gruwel acht het
christelijk onderwijs te doen triompheeren door
het staatsonderwijs zoo slecht mogelijk te maken,
en het als eene ramp beschouwt feitelijk zoovele
kinderen van godsdienstig onderwijs te berooven.
De twee vroomste onderwijzers, die hp heeft leeren
kennen en hoogschatten gedurende zijn ambteljjk
leven te Biezelinge en te Bennekom, waren hoofden
eener openbare schoolEn al betreurt hp natuur
lijk den geest van het onderwijs op vele openbare
scholen, hij wenscht toch steeds met eerlijke
wapenen te strijden 1
Mocht het besluit ooit worden uitgevoerd, dat
de kerkeraad aan zjjne godsdienstonderwijzers ver
bood op de overheidsscholen te catechiseeren, dan
is de heer Westhoff bereid persoonlijk twee of
drie uren in de week in de openbare scholen
godsdienstonderwijs te komen geven; en hp durft
wel verzekeren, dat meerdere predikanten dit
voorbeeld zullen volgen.
De Maatschappij van Weldadigheid bljjft nog
steeds te vergeefs uitzien naar een voldoend aan
tal leden. Ter algemeene vergadering werd erop
grwezen, dat dit getal nog veel te gering is en
hoewel de bevolking in de koloniën Frederiksoord
enz. voor een derde uit Roomsch-Katholieken
bestaat, de maatschappij betrekkelijk slechts wei
nige R.-Kath. leden telt; in de zuideljjke, meer be
paald R.-Kath, deelen des lands vindt zjj zelfs
zeer weinig steun. De heer J. K. W. Quarles van
Ufford deelde de vorige week in het Dagblad
TWEEDE HOOFDSTUK.
De jonge krijgsman hief, na deze woorden van
Maruja, koel het hoofd op. „Ik ben u lastig
gevallen, juffrouw Saltonstall te lastig, dat
weet ik, voor iemand die zijn antwoord reeds
gehad heeftmaar dit had ik niet verdiend.
Vaarwel."
„Wacht even," zei zjj vriendelijk. „Ik wilde
u niet krenken, kapitein Carroll. Als ik dat
gewild had, zou ik het niet zoo gedaan hebben.
Ik had u hier niet behoeven te ontmoeten. Zoudt
gjj mij minder lief gehad hebben als ik deze
ontmoeting vermeden had?"
Hp kon niet antwoorden. Hp was in zijn ziel
overtuigd, dat hp haar even lief gehad zou hebben.
„Kom," zei zij en legde haar hand op zijn
arm, „wees niet boos op mjj, omdat ik u vijf
dagen achteruit breng, tot waar gp waart, toen
gp ons huis voor het eerst betreden hebt. Vpf
dagen geluk of verdriet is niet veel om te ver
geten, is het wel Carroll kapitein Carroll
haar stem stierf weg in een zucht. „Wees niet
boos op mij, dat ik wetende dat gij mij niets
meer kondt zjjn verlangde, dat gjj mjjn zuster
lief hadt en mjjn zuster u. Wjj zouden goede
vrienden geweest zjjn zulke goede vrienden."
mede, dat, naar aanleiding dier discussie en onder
toezending van exemplaren van het verslag, com
missarissen der Maatschappij van Weldadigheid
zich voor een paar maanden tot de hooge R.-Kath.
geestelijkheid hebben gewend, haar steun voor
de aan onze zorgen toevertrouwde instelling in
roepende. Vergist de heer Quarles zich niet, dan
is aan commissarissen nog geenerlei bljjk gewor
den, dat aan hun bescheiden verzoek eenig het
minste gevolg is gegeven.
Men schrijft ons
Wat reeds sinds eenigen tjjd te verwachten
was, is een feit gewordenaan de agenten, die op
Noord-Beveland de tot den suiker-fabrikantenbond
toegetreden patroons vertegenwoordigen, is de
last verstrekt, vooreerst geen contracten te sluiten.
Mochten er later nog worden aangegaan, dan
zal de prjjs niet de 9 mogen overschrijden.
De landbouwers kunnen voor dat geld geen
suikerbieten telende fabrikanten kunnen of
willen niet meer besteden, F est a bon chat bon rat.
Maar intusschen is de zon der bieten als die der
meekrap onder gegaan, en met haar het eenige
licht op het pad van menigen boer.
Tot naaimoeder in het burgerweeshuis alhier
is benoemd mejuffrouw E. Bebelaar te Vlissingen,
ter vervanging van mejuffrouw J. J. Cloedt, op
verzoek eervol ontslagen.
De eerste-luitenant J. M. J. Jonker, van het 2
bataljon 3e regiment infanterie, keerde heden met
zijn onderhoorig detachement uit Terneuzen
terug, waar hjj sedert 1 November jl. vertoefde,
tot bewaking van een buskruitmagazjjn en verder
artillerie-matrieel.
Een detachement van bet 4e bataljon te Vlis
singen vertrok heden tot hetzelfde doel derwaarts.
Tot lid van den raad te Baarland zijn Vrijdag
gekozen de heeren J. Priem met 23 en A. Brug-
geman, burgemeester, met 22 van de 30 uitge
brachte stemmen.
jaar alleen met 16 procent. Toch is Biervliet
eene uitsluitend landbouwende gemeente, die
noordelijk, zuideljjk en oostelijk geen enkelen
toegangsweg bezit. Zijn éene kunstweg kostte
de gemeente meer dan een halve ton. Door de
-afkeuring der oude schoolgebouwen moest ons
bestuur tot den bouw van twee nieuwe overgaan,
die met 40.000 gingen stjjken. Moet Biervliet
nu de asschepoetster onder de gemeenten bljjven
In de raadsvergadering, de vorige week ge
houden, besloot de raad door wijziging der be
grooting eenigszins te gemoet te komen aan de
opmerkingen van ged. staten.
Men schrjjft ons uit Biervliet
Van de geldleening ad 60.000 bleven eenig
duizenden, ik meen 5 it 6, ongebruikt. Twee
schoolgebouwen brachten bp verkoop 850 gulden op
en de vertraagde uitbetaling der aannemingssom
men, voor de nieuwe scholen, deden honderden
guldens rente in de gemeentekas vloeien. Eenige
noodzakelijke werken werden verricht. Een me
talen pomp met lantaarn werd op de markt ge
plaatst, het raadhuis werd gerestaureerd enz.
Door bpzondere omstandigheden mag echter van
bovengenoemde baten geen cent voor die uitga
ven gebezigd worden en daar dit reeds geschied
was, begrijpt men lichtelpk de gevolgen.
Een nieuwe last moet nu op de schouders der
reeds zoo zeer bezwaarde ingezetenen gelegd
worden.
In de laatste 10 jaren is de hoofdelijke omslag
met meer dan 50 procent verhoogdhet vorige
„Waarom zegt gijwetende, dat gjj niet
meer kondt zijn?" vroeg Carroll eensklaps haar
hand vattende. „Zeg mij in 's hemels naam, wat
gjj bedoelt!"
„Ik bedoel dat ik alleen kan trouwen met
iemand van den volksstam mijner moeder. Dat
is de wensch mjjner moeder en de wil van hare
bloedverwanten. Gij zjjt een Amerikaan en niet
van Spaanschen bloede."
„Maar dit is toch zeker niet uw besluit
Zp haalde de schouders op. »Wat zal ik u
zeggen Het is het besluit van mjjn familie."
„Maar dit wetende Hjj hield ophet
bloed steeg hem naar het hoofd.
„Ga voort, kapitein Carroll. Gij wilt zeggen
Waarom ik u, dit wetende, niet waarschuwde
Waarom ik den eersten keer, toen wjj elkaar
ontmoetten niet tot u zéide; Gjj zjjt gekomen
om mjjn zuster het hof te maken, word nu niet
verliefd op mjjwant ik kan geen vreemdeling
huwen
»Gjj zjjt wreed, Maruja. Maar als dit het
eenige is, dan is dit vooroordeel wel weg te
nemen. Uw moeder heeft wel een vreemdeling,
een Amerikaan gehuwd."
„Dit is misschien de reden," zei het meisje
kalm. Zjj sloeg de oogen neer en streek met de
punt van haar satjjnen pantoffel de klaverblaadjes
aan hare voeten glad. „Luister; ik wil u de
geschiedenis van ons huis vertellen. Stildaar
komt iemand. Verroer u niet; bljjf waar gjj
z^t. Als gp mjj liefhebt, Carroll, bedwing u en
Aan de Roll. IJz. spoorwegmaatschappij is tjj-
deljjk, met een termjjn van opzegging van zes
maanden, door de regeering de exploitatie der
ljjn AmersfoortKesteren opgedragen. Daarvoor
betaalt zp aan huur 800 per kilometer per
jaar.
Door het hoofdbestuur der Vereeniging tjb van
Fabrieles- en Randwerksnijverheid zjjn voor de dit
jaar alhier te houden alg. vergadering voorloopig
de volgende punten aan de orde gesteld.
a. Het hoofdbestuur beveelt aan de af deelingen
ter bespreking aan, en verzoekt mededeeling van
haar gevoelen, omtrent het door de regeering
ingediend wetsontwerp tot heffing van een statis-
tiekrecht bij den in- en uitvoer van vrije goederen,
waarmede het hoofdbestuur verklaart geenszins
ingenomen te zjjn. Het meent dat de vereeniging
zich tegen den voorgestelden maatregel behoort
te verklaren.
b. Het hoofdbestuur acht het noodig, dat de
vereeniging haar stem verheffe tegen het regeerings-
voorstel tot wpziging van het tarief van invoer
rechten. Het heeft geen bezwaar tegen verhooging
van rechten op zuidvruchten, en juicht regeling
van het invoerrecht op suikerhoudende stoffen toe,
terwjjl het thee minder dan koffie een volksdraak
acht; maar ten sterkste verklaart het zich tegen
de verhooging van het invoerrecht op petroleum
en de wederinvoering van het invoerrecht op
(bewerkt) hout acht het ten eenemale onlogisch.
Ook dit punt wenscht het hooldbestuur in de
afdeelingen behandeld te zien.
c. Het hoofdbestuur vestigt opnieuw de aan
dacht op den wedstrjjd en prjjskamp voor hand
werkslieden en leerlingen, in April a. s, alhier te
houden, en wenscht voor dergelpke wedstrijden
samenwerking met andere lichamen, bijv. de
Maatschappij tot Nut van Algemeen en het Ned
Werkliedenverbond.
Door den gemeenteraad van de nieuwe gemeente
Rotterdam zjjn tot wethouders gekozen de heeren
A. Milders, H. V. B. Molenaar, C. E. Viruly en
F. van Citters, gewezen burgemeester van wijlen
Delfshaven. Laatstgenoemde in plaats van den
heer mr. D. van Weel, die vroeger deze betrek
king, waaraan een traktement van 4000 is
verbonden, vervulde.
De heer mr. J. J. Tavenraat werd tot secretaris
laat dien man niet denken, dat hjj ons bespot
telijk heeft gevonden." Haar stem veranderde
van vriendelpk streelend in onderdrukten trots.
»Hp zal niet veel lachen, kapitein Carroll, neen
waarlijk niet."
De gestalte van Garnier verscheen, waardig,
beleefd, opgeruimd aan den ingang van den dool
hof. Te welopgevoed om zelfs in scherts de
mogelijkheid van een verrast minnend paar te
veronderstellen, ging hjj in zijn wellevendheid nog
verder. Het was zoo vriendelpk van hen om een
onhandigen vreemdeling door hunne stemmen den
weg te wjjzen naar plaatsen, die hjj anders niet
zou gevonden hebben.
„Gp komt juist bp tjjds om een geschiedenis,
die ik dreigde te verhalen, te storen of aan
te hooren," zei zjj kalm, „een oude Spaansche
legende van dezen huize. Gjj zjjt nu in de meer
derheid, heeren en kunt mjj doen ophouden, als
gij wilt."
„Ik waarschuw u dat zjj laf is; zjj is niet nieuw;
maar zij heeft de verdienste van juist op deze
plek ontstaan te zijn." Zp wierp Carroll
een veel beteekenenden blik toe en richtte gedu
rende haar verhaal meer bepaald het woord tot
hem, op een wjjze die, hoewel nauw merkbaar
toch voldoende was om zjjn verontrust gemoed
tot bedaren te brengen.
„Lang, heel lang geleden, in overoude tijdén,
Caballeros," zei Maruja met gemaakte plechtigheid
bp de tafel staande, en er met haar' waaier op-
tikkende „was deze plaats het verbljjf vaa den
der gemeente benoemd; eene betrekking die hp
ook in de oude gemeente vervulde.
Die Gegenwart geeft een kijkje in het land der
protectie bp uitnemendheidDuitschland. Hoe
het daar in 1885 met de nijverheid was gesteld
leert het volgende:
In de eerste helft des jaars stonden de twee
groote mijnwerken bij Handringson in Westfalen
stil waar voorheen 400 man werk vonden. In
September werden 300 werklieden der Grafenber
ger gietstaalfabriek ontslagen. Te Hochdal werden
van drie hoogovens twee gebluseht; de overgeble
ven werklieden kregen gemiddeld 45 cent 's weeks
minder loon. Te Oberhausen is in 't eind des
jaars de werktijd ingekrompen en tal van arbei
ders ontslagen, daaronder met 20 a 25 dienstjaren.
In Silezië werden eveneens verscheidene fabrieken
en mjjnen gesloten. Sinds 1880 zjjn daar van 48
kooks-hoogovens 17 overgebleven, die wel nog 30
pet. ruw jjzer meer produceeren, maar tegen een
prijs van 4.30 mark (in 1880 7 mark) geen afzet
vinden. De oude machinefabriek te Bukau bij
Maagdenburg heeft van 2000 werklieden nog geen
200 over, die maar den halven dag werken. Van
Krupp is niets bekend, maar van Börsig te Berlijn
weet men dat er reeds lang maar half werk is en
dat het locomotievennummer, dat volgens gewone
jaren boven n° 4200 moest zijn gestegen, maar
tot 4176 is gekomen.
Met de weverpen en spinnerpen in Saksen,
Thuringen en aan den Rijn is het niet beter
gesteld. In Plauen stonden in Mei 700 machines
stil en waren 1400 menschen zonder werkwie
nog aan den arbeid bleven, moesten zich tevreden
stellen met een loon zoo laag als men zich niet
herinneren kon van vroeger dagen. Geljjke be
richten komen uit andere deelen in Saksen. De
wolindustrie te Gera en Greiz heeft 20 millioen
mark verloren, te Apolda is een groot deel der
werklieden reeds maanden lang zonder werk. In
het Akensche gingen de lakenfabrieken, vooral bjj
gemis aan bestellingen uit Amerika, achteruit;
te Crefeld stonden 1/4 der weefstoelen stil, en in
de overige werd meestal slechts 3/4 van den dag
gewerkt.
De Bpiegelglasfabrikanten in Beieren hebben
moeten besluiten de productie tot de helft te
verminderen. In Elzas-Lotharingen klaagden
bijna alle fabrikanten.
Hoe laag in vele streken de loonen zjjn gedaald
wordt in hetzelfde artikel aangetoond. Bjj de
toepassing der wet op de verzekering tegen ziekte
bleek dat bjj de handweverijen in het district
Zittau het loon was gedaald tot 75 cent daags
voor de mannen en 50 voor de vrouwengemid
deld verdienden de werklieden niet meer dan ƒ180
over een geheel jaar. In het Ertsgebergte daalde
het loon voor kantwerk tot de helft, in de wol-
fabrieken in Voigtland was het in 1883 nog 8 a
16 mark, in 1885 5 a 11 mark 's weeks. Kralen
en garnituurnaaisters, die in 1883 7 a 8 mark
's weeks verdienden, ontvingen in den zomer van
1885 voor 84 a 90 uren wekelpksehen arbeid
jakhals» Groot en klein, vader en moeder Stnor
en Senora Coyoto en de kleine muchocho Coyotö's
hadden hun tehuis in deze donkere Canada en
zij liepen op deze velden, geel van wilde haver
en rood van de papavers, om hun buit te zoeken.
Zp waren gelukkig. Waarom? Zjj waren de
eerste; zij hadden geen geschiedenis, begrjjpt gjj,
geen overlevering. Zp trouwden als zij lust hadden"
(met een blik op Carroll) „niemand verzette er
zich tegen; zp groeiden en vermenigvuldigden
zich. Maar de vlakte was vruchtbaar; het wild
was overvloedig; het was niet goed dat alleen de
beesten daarvan zonden genieten, en dus bouwde
na verloop van tijd een Indiaansch opperhoofd,
een heiden Koorotora, hier zjjn wigwam."
„Neem mij niet kwaljjk," zei Garnier schijn
baar weemoedig „maar ik heb den naam van
dien heer niet goed verstaan.
Volkomen overtuigd dat het hem alleen te
doen was om haar muzikale uitspraak van die
klinkers nog eens te hooren, herhaalde zjj „Koo
rotora" nog eens, met een verontschuldigenden
blik op Carroll en ging voort. „Deze heer had
ook geen geschiedenis of overlevering die hem
hinderdewat Senor Coyoto ook over het geval
dacht, hij vergenoegde zich met de wigwam van
Senor Koorotora te bestelen als hij kon en des
nachts om het Indiaansche kamp rond te waren
Het oude opperhoofd had voorspoed en maakte
vele tochten door het land, maar zijn kamp bleef
altpd hier. Dit duurde tot dat de zendelingen
uit het zuiden kwamen en Portala, zooai?
