N° 34.
139® Jaargang.
1886.
Vrijdag
39 Januari.
MAHUJA.
FEUILLETON.
Middelburg 23 Januari.
Kerknieuws,
Kecktszaken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franoo 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a .5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
aiet naar bed te zjja geweest; es braadden afg
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van deb. Peijl, te Zierikzee: A. C. DEMoou,te ïkolen: W. A. van NiETJWENHunzEN,te Terneuzen:A.van debPeijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
In het Dagblad heeft dezer dagen de oud-
minister Yan der Heim zich opnieuw verklaard
tot een voorstander van den vrijen handel; maar
toch straalt er, dunkt ons, in zijn betoog een
geest door, in strijd met die bewering.
Geen wonder dan ook dat het Haagsche orgaan
door dat slot juist verzoend wordt met veel, wat
in de beschouwing van den oud-minister strijdt
tegen de handelspolitiek van het Dagblad.
De heer Van der Heim verklaart dat Neder-
land's kracht ligt in zijn internationalen handel,
in zijne scheepvaart, en deze worden door elke
inmenging van den fiscus belemmerd.
Door voorbeelden staaft hij zijn betoog van den
schadelijken invloed dier inmenging, en toch gaat
hjj vervolgens na of nochtans niet enkele arti
kelen aan een hooger invoerrecht kunnen worden
onderworpen.
Tegen eene verhooging van dat recht voor
petroleum, een internationaal handelsartikel, komt
hij evenwel met nadruk op.
Beter acht de schrijver hoogere rechten van
eenige weeldeartikelen, als goud- en zilverwerk,
kleederen, koek- en banketwerk, meubelen, ta
pijten, uurwerken, vruchten, mineraalwater, mode
waren, bereide pelterijen en lederwerk; verder
van bier (nu de inlandsche bieren zooveel ver
beterd zijn en de buitenlandsche enkel door
vermogenden worden gedronken) van bereide
tabak en sigaren, enz. Verhooging der thee-be-
lasting keurt hij sterk af, omdat daardoor de
theemarkt geheel naar Engeland zal worden
verlegd. Haar men kon manufacturen met 6 in
plaats van 5 pet. belasten en dan garenshoning
en petroleum geheel vrijlaten.
Wat de ondeïdeelen van rijtuigen en machines
berreft, men late, evenals bij scheepsbouw, die
vrijook stalen horlogeveeren waren welkom
voor uurwerkfabrieken, „een industrie die voor den
aard onzer werklieden als geschapen schijnt, en
groote winst belooft. De directeur der Amerikaan-
sche Waltham-horlogefabriek is Nederlander van
geboorte. Wellicht brengt ons de pas geopende
school voor horlogemakers, dien vooruitgang."
Naar des schrijvers oordeel hebben wij onze
overzeesche bezittingen te vroeg voor den wereld
handel opengesteld, namelijk voordat onze eigene
stoomvaartlijnen gereed waren. Thans zijn onze
markten verloopen. Daarom moeten wij trachten
te behouden, wat wjj hebben, en die markten te
herstellen zoo noodig door voordeelen en premiën.
Zoo wil hij den verkoop van koffie op Java
doen ophoudengeene concessiën voor tin- en
andere mjjnen meer verleenen dan onder voor
waarde, dat de producten naar Nederland moeten
worden vervoerd. Men schaffe de uitvoerrechten
af, of restitueere ze bij uitvoer naar Nederland.
De heer Van der Heim gaat daarop de oorzaken
na, waardoor wij onzen suikerhandel verloren hebben
Door BRET HARTE.
EERSTE HOOFDSTUK.
De morgenstond brak aan boven den straatweg
naar San José. De lange Ijjnen der stoffige sporen
werden hoe langer hoe verder zichtbaar, en aan
weerszjjden vertoonden zich meer en meer de
uitgestrekte rogge- en havervelden. In het oosten
en het zuiden weken de sterren voor het aanbre
kende daglicht; in het westen blonken er nog
een paar tusschen de boschrijke heuvelen van de
Cannada del Raï mundowaar de nacht het langst
scheen te verwijlen. Daarheen fladderden eenige
donkere nachtvogels; daarheen hinkte een grijze
jakhals, die zich door den morgen had laten
verrassendaarheen strompelde een voetganger
in het stof van den grooten weg, dat door geen
morgendauw besproeid was en beklom de helling,
ten einde een schuilplaats te zoeken.
Een tjjd lang hielden mensch en dier geljjken
tred en vertoonden een zonderlinge gelijkenis in
uiterljjk en houding; de jakhals had evenveel
overeenkomst met zijn beschaafder natuurgenoot
van geljjke substantie, den hond, als de landlooper
met gewone voetgangers, doch beiden verrieden
dezelfde eigenaardigheden van zwervende wezens,
die halt buiten de wet leven; de logge telgang
pu schuwe gluigerigheid van den jakhals even-
en komt ten slotte tot de volgende zelfverdedi
ging, waartoe hij zeker gedreven werd door de
overtuiging, dat zjjne liefde voor het vrijhandel-
stelsel lang niet van het zuiverst allooi is:
„Misschien zeggen sommigen, dat dit alles niet
volkomen naar de leer van den vrijhandel is. Het
is mogeljjkmaar ook op dit gebied is het waar5
dat historische gegevens niet plotseling en zonder
schade worden omvergestooten of veronachtzaamd.
Wij zijn niet sterk en groot genoeg, om zonder
buigen en wringen ons staande te houden tusschen
de reuzen van handel en industrie, en toch moet
onze plaats onder dezen blijvenwij geven die
stelling niet op, maar wij moeten langzaam en
voorzichtig zond er aarzelen of achteruitgaan trachten
mede te gaan, het vaandel der vrijheid hoog opge
heven, maar onze nationale belangen in het oog
houdende."
Bij koninklijk besluit van 25 Dec. is de eerste
oefeningstijd voor de ingelijfden bij de militie
te land der lichting van 1886, vastgesteld op 12
maanden.
Evenals ten vorige jare, zijn daarbij de gunstige
bepalingen vastgesteld voor hen, die vóór hunne
inlijving zich in den wapenhandel hebben ge
oefend, en voor hen, die voor dien tijd met
gunstig gevolg een examen afleggen.
Voor de laatsten is het wellicht niet overbodig
hier te herinneren, dat zij, die aan dit examen
wenschen deel te nemen, zich daartoe vóór 20
Maart schriftelijk moeten wenden tot den com
mandeerenden officier ter plaatse, waar een bataljon
infanterie in garnizoen ligt.
Zij behooren in die schriftelijke aanvrage te
vermelden naam en voornamen, woonplaats, het
wapen of korps waarbij zij wenschen geplaatst te
worden, en het garnizoen hunner keuze.
Het programma voor dit examen is vastgesteld
als volgtschrijven van eene goed leesbare hand
kennis van de gronden der spelling van de Ne-
derlandsche taaLde vier hoofdbewerkingen der
rekenkunde met geheele getallenkennis van
het Nederlandsche stelsel van maten en gewich
ten eenige bekendheid met de vaderlandsche
geschiedenis en voldoende kennis der aardrijks
kunde van Nederland.
Bij het 3e regiment infanterie zijn 21 onder
officieren, die op de aanbevelingslijst tot sergeant
majoor voorkomen, terwijl 42 korporaals zijn
voorgedragen tot sergeant.
Dat men bij het groot overcompleet van kader
beperkende maatregelen zoude nemen, was te
verwachten doch dat deze zoo ver zoude worden
uitgebreid, dat volgens de IV. R. Crt.j een onder
officier niet tot eene nieuwe verbintenis zal wor"
den toegelaten, indien hij in het laatste jaar
politiekamerstraf heeft ondergaan, komt onzen
berichtgever twijfelachtig voor.
De door de regeering voorgestelde verlenging
van den termijn, binnen welke de maatregelen
tot uitvoering der druifluis-conventie door de wet
bekrachtigd moeten worden, nl. tot 1 Januari
aarden den sloffenden tred en de achterdochtige
blikken van den landlooper. Zij waren beide
jong, en lichameljjk sterk, maar legden denzelfden
weifelenden en linkschen afkeer van bepaalde
inspanning aan den dag. Zij gingen een halve
mjjl voort zonder iets van elkaar te merken,
totdat het beest door zijn verhoogd instinct ge
waarschuwd werd voor de nabijheid van vijandige
beschaving en eensklaps rechtsaf sprong, wel vijf
minuten voor dat het geblaf van honden den man
noopte om een omweg te maken, teneinde den
ingang van een bebouwd terrein, dat voor hem
lag, te vermijden.
Het spoor dat hij volgde leidde naar een klein,
schraal riviertje, dat uit de Cannada ontsprong,
en in de heete Junizon op de vlakte geheel uit
gedroogd was. Langs de oevers stonden elzen en
wilgen, die een lommerrijk pad vormden door een
dicht struikgewas. Hjj liep, schijnbaar geheel
doelloos, voort, bleef af en toe stilstaan om naar
het een of ander te kijken, meer om de wandeling
te rekken, dan uit Ware belangstelling, en doopte
nu en dan een korst brood, dien hij uit den zak
haalde, in het water. Doch ook dit scheen hij
meer te doen, omdat het brood droog was en hij
nu toevallig water zag, dan omdat hij honger
had.
Eindelijk bereikte hij een soort van kom in den
heuvel, begroeid met wilde klaver en vol van
hartsachtige geuren. Hier kroop hij onder een
kamillenbosch en legde zich te slapen. Hieruit
bleek dat bjj seeds gemeenzaam was met de
1887, acht zjj wenschelijk in afwachting der goed
keuring, door de Berner conventie geëischt, op
voorstellen van Duitschland tot vergemakkelijking
van het vervoer van tuinbouwvoortbrengselen, die
ook den Nèderlandschen handel in land- en
tuinbouwproducten met het buitenland ten goede
komen.
Bij onze regeering is bericht ontvangen, dat
de koning van België een jaarlijkschen prijs van
vijf en twintig duizend franken heeft uitgeloofd
ter aanmoediging van de uitgave van voortbreng
selen van den geest. Krachtens het besluit van
Z. M. zal de prijs voor den 3en internationalen
of gemengden wedstrijd in 1889 toegewezen wor
den aan het beste werk over de vorderingen der
electriciteit als beweegkracht en als middel tot
verlichting, over de toepassingen welke daarvan zijn
of kunnen gemaakt worden en over de economi
sche voordeelen, welke kunnen voortspruiten uit
het gebruik der electriciteit.
Uit Vlissingen schrijft men ons:
De heer H. T. Chappuis uit Geertruidenberg
trad Woensdagavond als spreker op voor de leden
van ons Atadepartement met hunne dames.
Zonder aan de verdiensten van anderen te kort te
willen doen, kan zonder aarzelen de lezing van
dien avond stellig als de beste in dit seizoen
worden aangemerkt.
De heer Chappuis, bij het lezend publiek om
zijne uitstekende talenten op 't gebied der novellen-
en romanlectuur algemeen gunstig bekend, ver
gastte het auditorium, dat uit ruim 50 personen,
grootendeels dames, bestond, op eene novelle, door
hem zelf meer of minder eene dramatische schets
genoemd, getiteld: Bij het veerhuis aan de Maas.
Een volledig overzicht van deze novelle te geven
zou eene zeer moeielijke taak wezen.
Bovendien is het onmogelijk, de schoonheden er-
>.-.n terug te geven, aooals de schrijver het aeeu,
die op uitstekende wijze zijne pennevrucht voor
droeg met een zeldzaam zuiver en natuurlij kc
uitspraak van het echt Noord-Brabantsch dialect
uit de streken, waar de heer Chappuis woont. -
Na de pauze werd door hem, bp wijze van bij
drage, eene schets ten beste gegeven, getiteld Een
rechtsgeleerd advies, dat een humoristischen tint
droeg, en eveneens in. den smaak viel.
Met de aangenaamste herinneringen aan den
begaafden spreker, keerden zeker alle aanwezigen
huiswaarts.
De heer L. K. J. Pabst, officier van gezondheid
le klasse bij het garnizoen te Vlissingen, is thans
weder met ingang van 1 Mei e. k. verplaatst,
doch nu naar Leiden.
De bekende dokter G. A. N. Allebé vierde
gisteren zijn vijftigjarig jubilé als geneesheer.
Tal van bewijzen van waardeering vielen den
geachten en bekwamen man, die door zijne ge
schriften in het gansche land bekend is, ten deel.
gebruiken van zijn standgenooten, die de droge,
door sterren verlichte nachten gebruiken voor
hunne tochten en de uren, waarin de zon schijnt,
slapende in het lommer langs den weg door
brengen.
Intusschen werd het lichter en vertoonden zich
de omtrekken van het nabijgelegen terrein scher
per. Een oprjjlaan door een als park aangelegd
bosch, zorgvuldig gereinigd van de reusachtige
varens, welke op die plaats zoo veelvuldig voor
komen, leidde naar den ingang van het landgoed.
Hier begon een uitgestrekt grasperk, afgewisseld
met groote bloemperken, schitterend van kleuren
en verscheidenheid, waarachter weer de bloeiende
wijngaardranken en slingerplanten verrezen, die
de zuilen, de veranda en zelfs den breeden
voorgevel van het groote heerenhuis bedekten.
Maar noch de fijnheid der bloemenlijnen, die
langs de kapiteelen der kolommen en zelfs tot
aan den dakrand liepen, noch de weelderigheid
der kleuren, noch de dichte massa van het
tropisch gebladerte nam iets weg van het indruk
wekkende van het gebouw. Dit was grootendeels
hieraan toe te schrijven, dat de oorspronkelijke
casa een steenen huis van geen geringen
omvang, dateerende uit den tijd der eerste Spaan-
sche bezetting onaangetast was gebleven, in
een omhulsel van donker rood hout gestoken, en
nog altjjd zjjn patio, binnenplein benouden had,
omgeven door lage galerijen, terwijl bijbouwsels,
nog uitgestrekter dan het hoofdgebouw er
als vleugels of aanhangsels naast gezet maar
De kerkeraad der N. H. gemeente te Rilland-
Bath heeft de bekende circulaire van dr. Hoede-
maker ter zijde gelegd.
Te Scharwoude is gestorven de heer A. van
Laer, predikant in die gemeente. Het verlies van
den verdienstelijken man zal vooral worden gevoeld
door de Prins Hendrik-Stichting, de inrichting tot
verzorging van oude zeelieden te Egmond aan
Zee, die door zijn initiatief werd opgericht. Toen
de heer Van Laer predikant was te Egmond aan
Zee, kwam het denkbeeld dezer stichting bjj hem
op; hij vond den voldoenden steun en mocht nog
onlangs beleven, dat het gebouw werd uitgebreid
om eenige verpleegden meer te kunnen opnemen.
Bij zijne begrafenis legde dan ook een der
verpleegden een krans op de kist van den ver
dienstelijken man.
In de gisteren gehouden zitting der arrondisse-
ments-rechtbank alhier, kamer voor burgerlijke
zaken, werden de pleidooien gevoerd in zake de
Coöperatieve Voorschotvereeniging te Goes en de
heeren Buijze te Zierikzee tegen dhr W. Pelle,
zaakwaarnemer te Goes, den heer mr. A. C. A.
Jacobse Boudewijnse als curator in het faillisse
ment van M. L. Brandt, koopman en landbouwer
te 's Heer Hendrikskinderen, en tegen genoemden
gefailleerden Brandt.
Door den heer mr. M. J. de Witt Hamer, die
voor de eischers optrad, werd de rechtbank gevraagd
nietigverklaring van eene akte van koop- en
verkoopop den len Februari 1885 onder de hand
gepasseerd tusschen M. L. Brandt en W. Pelle,
waarbij eerstgenoemde aan laatstgemelde voor eene
som van ƒ4000 verkoopt al zijne onroerende
goederen.
De heer Hamer grondde dozen eLjch in do
eerste plaats op eene contractueele verbintenis
tusschen de heeren Buijze en Brandt, waarbjj
bepaald was dat de laatste, aan wien door da
heeren Buijze een. hypotheek van 1400 op zjjna
onroerende goederen verschaft was, zonder
schriftelijke toestemming der hypotheekhouders
zijne goederen niet mocht vervreemden en in de
tweede plaats op grond dat door dezen verkoop
gepleegd was eene bedriegeljjke verkorting der
rechten van de schuldeischers in het faillissement
van Brandt.
Om een en ander te bewijzen schetste pleiter
de omstandig lieden, waaronder de koop en ver
koop was tot stand gekomen.
Brandt, winkelier en landbouwer te 's Heer
Hendrikskinderen, was voor een aanzienlijk bedrag
bjj de Coöperatieve Voorschotvereeniging voor den
koopman J. Bannet te Goes borg. Den 29 Januari
1885 werd de laatste verklaard in staat tan
faillissement en twee dagen later, op Zondag den
len Februari, draagt Brandt bjj onderhandsche
akte al zjjne onroerende goederen over aan W»
Pelle, die voor zjjne rekening neemt het op die
goederen rustend hypotheek van 1400 en met
er aan weerszjjden opgestapeld waren, zoodat de
vierkante lijnen veranderd waren in een vaag
parallelogram. Terwijl de patio de Spaanschd
opvatting van atzondering al fresco bewaarde;
was een uitgestrekte colonnade aan de zuidzijde
een inwilliging van den Amerikaanschen smaak; en
deze breede veranda wierp die diepe schaduw in
de binnenkamers, die door smallere omheining
der nieuwe gebouwen geheel te loor was gegaan:
De kloosterachtige duisternis werd tegemoet ge
komen, door den gloed der roode bloemen, die
van het dak afhingen, door de gele jasmjjnen, die
langs de pilaren slingerden, en door de golven
van heliotropen, die als een purperen zee over
de voetstukken vielen. Nergens bleek de weel
derigheid van dit klimaat zóo zeer als hier; zelfs
de Castiliaansche rozen, die als wjjngaardranken
langs den oostergevel groeiden, de fuchsia's, die
de hoogte van boomen bereikten, op het binnen
plein, en de vier of vijf monster-passie-bloemklim-
planten, die den lagen westelijken muur als met
sterren bezaaiden en haar geheimzinnige geschie
denis in het oneindige herhaalden verbleekten
bjj de schitterende pracht der veranda.
Bjj het opgaan der zon scheen dat gedeelte
van het huis, waar het eerste licht op viel, te
ontwaken. Er vertoonden zich een paar loome
soldaten en bedienden aan den ingang van het
binnenplein, dat nu en dan verlevendigd werd
door eenige lieden uit den stal of den tuin. Maar
de zuidzjjde van het gebouw scheen in het geheel
