Ne 21.'
129® Jaargang.
1886.
Dinsdag
26 Januari.
Vóór lonieri vjjftii jaren
Gemengde Berichten.
Middelburg 25 Januari.
Onderwijs.
Kerknieuws,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels/1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Rechtszaken.
MIDDELRURGSCHE COURANT.
Agenten te Ylissingen: P. G. de Vey Mesydagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou, te TholenW. A. van Nieüwenhttuzen, te Terneuzen: A.van dee Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
Men schrjjft ons:
Wie de kaart van Nederland en België ter
hand neemt, de Zuid-Westelijke gedeelten van
eerstgenoemd en de Noord-Westelijke gedeelten
van laatstgenoemd land met aandacht beschouwt,
dien zal het in het oog vallen, dat de kortste
weg voor reizigers uit West- en een gedeelte van
Oost-Vlaanderen naar Zeeland en Westelijk Noord-
Brabant en omgekeerd, loopt door Zeeuwseh-
Ylaanderens Westelijk deel via Vlissingen. Daarom
behoort bij den aanleg van een tramweg door
laatstgenoemde streek niet alleen gelet te worden
op de eischen van het lokaal verkeer aldaar,
maar dient onzes inziens de aandacht ten zeerste
gewijd te worden aan het groote voordeel, dat
die onderneming trekken kan van het vervoer
van reizigers en goederen uit de Zuidelijke deelen
van ons land naar de Noordelijke gewesten van
België.
Om zulk een verkeer te bevorderen is de een
voudige aanleg en exploitatie van een tramweg
niet voldoende, maar dient ook de noodige zorg
gewjjd te worden aan eene geriefelijke en ver
snelde gemeenschap over water, via Breskens
Ylissingen aansluitende aan den Zeeuwschen
spoorweg. Deze gemeenschap moet het geheele
jaar door plaats hebben op vaste uren, onafhan
kelijk van lange of' korte dagen al naar gelang
van het jaargetjj. Het aanleggen aan of in de
haven van Breskens schijnt echter bij duisternis
een groot bezwaar op te leveren, doch met, in
verhouding tot het belang der zaak, zeer geringe
kosten is het mogeljjk daaraan tegemoet te komen
door het havenhoofd te Breskens van een krachtig
electrisch licht te voorzien, dat den omtrek vol
doende verlicht, om zelfs bjj stikdonkeren nacht,
mist daargelaten, zonder gevaar aan te leggen.
Wij meenen, dat het niet geheel overbodig is, de
aandacht van hen, aan wie het tot stand brengen
van den tramweg is of zal worden opgedragen,
of die daarop eenigen invloed kunnen uitoefenen,
op deze zaak te vestigen.
Wjj hebben aan deze opmerking geen plaats in
ons blad willen onthouden, omdat zp wellicht
nuttig wezen kan, maar wij gelooven dat er in
den eersten tjjd wel andere en dringender zaken
te overwegen en tot stand te brengen zjjn dan
hetgeen de schrijver voorstelt. Laat men slechts
beginnen den tramweg zeiven tot stand te brengen,
dan zal het overige, al naar gelang der behoeften,
van zelf wel volgen.
De St. Crt. bevat de gewijzigde statuten yan
de maatschappij de Oes:erculluur te Colijnsplaat.
Zooals in een deel der oplaag van ons vorig
nommer werd gemeld is tot ambtenaar van het
O, Mi bjj de kantongerechten in het arrondisse
ment Middelburg, voor de kantons Oostbnrg, Ter-
dooe
F. NAGTGLAS.
(Slot.)
De brandende kwestie", zoo als men tegen
woordig wel zegt, was, nu honderdvijftig jaren
geleden, in Zeeland, en daardoor ook elders, het
streven der staten om den invloed van den prins
van Oranje, als markies van Vlissingen en Veere,
en alzoo als Eerst Edele van Zeeland, zoo veel
mogelijk te kortwieken. In dien geest werd
door de staten menig besluit genomen, dat De la
Rue zeer veroordeelde en zelfs aan bezadigde
mannen der tegenpartij mishaagde. Toen een acte
van uitsluiting weer ter sprake werd gebracht,
vroeg de burgemeester Wilhem yan Citters
(1685—1758), hoewel anders Oranje ook al niet.
te breed genegen, of men dan de fatale tijden
van De Witt vergeten was. De beroemde presi
dent van den Hoogen raad Cornelis van Bynkers-
hoek (16731743), de zoon van een zeilmaker te
Middelburg en aan De la Rue vermaagschapt,
liet zich, in zijne geboortestad vertoevende, zeer
ODgunstig uit over die zoo genoemde devasselage;
het stond bjj hem vast dat de staten altijd geïm-
pieteerd hadden op het gerechtig vermogen
der graven, doch, voegde de anders voor geen
kleintje vervaarde man er bjj: »'k zou die stelling
niet gaarne publiek maken." Nog scherper sprak
de op ieder gebied scherpzinnige hoogleeraar
Boerhaave. „Foei," hoorde He la Rue hem zeggen.
neuzen en Hulst, ter standplaats Middelburg, be
noemd mr. F. O. Barbas, advocaat en procureur,
tevens werkzaam op het parket van den officier
van justitie bjj de arrondissements-rechtbank te
Zutfen, wonende te Voorst.
Men schrijft ons uit Hoedekenskerke.
Naar aanleiding van het bericht uit Westelijk
Zuid-Beveland in uw jongste nommer kan ik u
melden, dat hier reeds eene nieuwe vergadering
van landbouwers heeft plaats gehad en dat daarin
besloten is ieder der leden van „den bond" zijne
vrjjheid te hergeven. Een wjjs besluit, daar het
hoogst waarschijnlijk 1 Maart a. s. te laat zal
zijn om suikerbieten te contracteeren.
Uit Stavenisse schrijft men ons:
Dezer dagen werd door den gemeenteraad alhier
goedgunstig beschikt op een adres van den heer
L. B. v. d. Slikke alhier, tot het in gebruik krijgen
van eene der schoollokalen des Zondagsavonds,
tot het houden eener Zondagszangschool. Herinnert
men zich het, in het vorig jaar, voorgevallene
tusschen den gemeenteraad en de rederijkerskamer
Excelsior alhier, aan wie het verder gebruik van
een schoollokaal werd ontzegd, dan geeft eene
dergeljjke toestemming alleszins stof tot denken.
Er heeft zich eene commissie gevormd, o.m een
eenvoudig gedenkteeken te plaatsen op het graf
van wjjlen den hoogleeraar P. Harting.
Sedert eenigen tjjd is voor de rechtbank te
Maastricht en voor het hof te 's Hertogenbosch
een kwestie aanhangig betreffende het ontslag,
door de eigenaars van den Courrier de la Meuse
ongevraagd gegeven aan den heer Yan denEere-
beemt als directeur-gérant.
Deze zaak, van meer particulieren aard, sehjjnt
een staartje te zullen hebben, dat ook voor het
publiek buiten Maastricht interessant belooft te
worden.
De N. E. Ct bevat daaromtrent het volgende
bericht:
De zaak Van den Courrier de la Meuse wordt
hoe langer hoe interessanter. Nadat ze voor den
vroegeren mede-eigenaar, den heer Bogaerts, en
den directeur-gérant, den heer Yan den Eerebeemt»
eene bron van teleurstelling en onaangenaamheden
geweest is, zal zjj nu misschien nog voor den heer
Pijls zeiven eene doos van Pandora worden. Er
is nameljjk in den gemeenteraad door het lid mr
Guatave Tripels een voorstel gedaan, om den heer
H. Pijls, burgemeester, in zijne betrekking van
lid van den gemeenteraad te schorsen, als heb
bende gehandeld in strijd met het laatste lid van
art. 24 der gemeentewet, dat wil zeggen: middel
lijk of onmiddellijk deelgenomen te hebben aan
leveringen ten behoeve der gemeente.
Over 1884 ia nameljjk volgens de gemeentereke
ning aan de drukkerij van den Courrier de la
Meuse door de gemeente betaald voor drukwerk,
bindwerk en annonces eene som van fl. 1032.38,
terwjjl uit verschillende stukken in rechten bljjkt,
»dat men zoo (met den Prins) durft handelen!
Die ongerechtigheid schreeuwt tot God in den
hemel en maakt Holland en Zeeland stinkende
bjj de Hoven van Europa 1 Wil men lands- en
stadsregeering buiten het stadhouderschap behou
den. Goed, dat kan, dat mag geschieden, maar
kwansuis tot wering daarvau iemands wettig
erfgoed hem ontnemen, dat is een schandvlek
voor de provinciën, welke dat werk hebben
uitgevoerd." De menschen zjjn hard leers, want
hoewel de geschiedenis overal toont dat het kwaad
zich zelf straft, en men langs kronkelpaden het
doel niet bereikt, schjjnen velen, evenals Napo
leon Hl, die zjjn leven lang een samenzweerder
bleef en daardoor ellendig eindigen moest, bjj
voorkeur den bochtigen weg te kiezen. Zoo ging
het ook met de devasselage. Toen de vijand aan
de grenzen stond, riep in April 1747 het kleine
Yeere den Prins als stadhouder uit; de tijding
vloog door het land, overal hief het volk de
Oranjevaan omhoog, en het met zooveel zorg
geknipte kunstwerk der Regenten viel als met
éen slag in duigen.
Van Willem IV verhaalt De la Rue opmerke
lijke anecdotes. Men kent het rjjmpje: „de vierde
was gebult maar echter goed van aard", welk
lichaamsgebrek zekeren Frieschen boer aanleiding
gaf om vrjjpostig te zeggen; „Hoe, Prins, wat zie
ik, is 't postuur niet recht?", waarop de vorst
gevat antwoordde: »wat is eraan gelegen, mijn
vriend, hoe 't lichaam is, als de zinnen maar
recht zijn".
De verdorvenheid der staats- en stadsregeerin-
dat de heer Pjjls al lang mede-eigenaar en sedert
1883 uitsluitend eigenaar van het blad, de druk
kerij en de gebouwen is geweest, tenzij menaan-
neme, dat door de overdracht van den heer
Bogaerts, als medecontraetant van den heer Pijls,
van zijn aandeel (de helft) in de roerende goederen
der onderneming tegen eene som van fl. 5000 aan
den heer Marckx, secretaris van het Algemeen
Armbestuur, (het verkochte te leveren door den
nu ontslagen administrateur), de heer Pjjls niet
meer is mede-eigenaar van het blad en slechts
eigenaar der gebouwen. Bovendien gunnen alle
openbare instellingen der gemeente, zooals bet
gesticht Calvariër en de apotheek aldaar, de bank
van leening, het burgerljjk armbestuur, dehoogere
burgerschool, het gymnasium, de gasfabriek, de
stedelijke spaarbank en de muziekschool, al hun
benoodigd drukwerk en hunne annonces aan den
Courrier.
In de memorie van toelichting, behoorende bjj
bet voorstel van den heer Tripels, worden curi-
euse bijzonderheden vermeld van prjjzen van druk
werken en annonces, die de gemeente heeft moeten
betalen aan de administratie van den Courrier.
Onder anderen dit: Het jaarverslag der gemeente
over 1884 was geheel gedrukt op de Courrier-
drukkerij, maar na de verkiezing van den heer
Tripels is voor rekening d6r gemeente het titel
blad opnieuw gedrukt bij de firma Leiter-Njjpels
ook met vermelding der firma, ter vervangiug
van dat, waarop de drukkerjj van den Courrier
de la MeuseVrjjthof, was vermeld.
Het vijftigjarig jubilé als onderwijzer van
den heer Kwekkeboom te Arnemuiden is den 21
dezer op zeer eenvoudige wjjze gevierd. Eenige
ingezetenen toonden hunne belangstelling door
de nationale driekleur van hunne woningen te
laten wapperen, terwjjl de kinderen der Christe
lijke bewaar-, naai- en breischool, waarvan
de heer Kwekkeboom lid en boekhouder is, hem
voor zijne woning een toepasselijk lied toezongen,
en als aandenken een gouden penhouder overhan
digden.
In den voormiddag kreeg hjj een bezoek van
de districts en de arrondissements-schoolopzieners.
Overigens ontving hij van binnen en buiten de
gemeente tal van gelukwenschen. Tegen 1 April
e. k. is, zooals vroeger gemeld werd dat gebeuren
zou, door hem ontslag aangevraagd.
Yoor de betrekking van hoofdonderwijzer
in het huis van verbetering en opvoeding voor
jongens te Alkmaar hebben zich niet minder dan
200 sollicitanten aangemeld.
Het aantal Christelijke scholen in ons land
was op 1 Jan. 11. tot 425 gestegen, waarvan onge
veer 200 door de Vereeniging voor Christ. Nat.
Schoolonderwijs worden gesubsidieerd.
Gisteren deelde de ZeerEerw. pastoor Berneen
gen was ook in andere collegiën doorgedrongen
en niet het minst in het beheer der Indische
maatschappijen. De aanzienlijke winsten der
Oost-Indische compagnie begonnen wel te ver
minderen; doch de hoofdambtenaren in Indië
wisten nog kolossale vermogens te verkrijgen.
Een opmerkelijk voorbeeld daarvan is wel E woud
van Dishoeck (1678—^1744), raad van Indië en
directeur van Bengalen, die zich in 1725 in Zee
land vestigen kwam. »Dertig jaren bezit van een
voordeeligen post hebben dien heer gelegenheid
verschaft tot het verkrjjgen van dien machtigen
rjjkdom, waardoor hij bovenal zjjn vaderlanders
in pracht uitmunten kan", zegt De la Rue, die
in Januari 1733 de kostbare woning van den
oud-directeur in de Noordstraat bezocht. Hjj be
schrijft nauwkeurig de kunstkamers vol schilde
rijen van voorname meesters; de kabinetten van
hoorns en zeegewassen, waaronder een St. Jacob-
schelp met eene speling der natuur, zoo merk
waardig, dat de bisschop van Gent die tegen
diamantswaarde had willen koopen, en twee zoo
genoemde wen teltrapjes, die duizend gulden hadden
gekost, later aan 't Zeeuwsch genootschap zijn
geschonken, doch, waarsohjjnljjk door de onacht
zaamheid van een vroegeren bewaarder, voor een
dertig jaren zjjn weggeraakt. De La Rue zag er
ook de in goud gevatte orientaalsche bezoar, zoo
groot als een kruidnoot, door den gouverneur
Zwaardekroon aan v. Dishoeck vereerd en nog
heden te Middelburg in 't Museum bewaard. De
zomer- en wintereetvertrekken, door Cornelis
Troost met de historie van Telemachus en Calypso
alhier tjjdens den Hoogdienst aan zjjne gemeente
mede dat een aanvang zal worden gemaakt met
den aanleg van een R. K. kerkhof.
Hij herinnerde dat door een priester, inboorling
dezer gemeente, indertijd daartoe een stuk grond
aan de gemeente was geschonken, terwjjl thans
door eene weldadige familie de bouw eener Bchoona
kapel was toegezegd.
Na deze gaven wekte hjj ook andere gemeente
leden op het hunne bjj te dragen tot den aanleg
van een kerkhof, Zeelands hoofdstad waardig.
Naar wjj vernemen is de bouw der kapel aan
den heer P. J. van Miert alhier opgedragen,
terwjjl de aanleg van het kerkhof aan de gunstig
bekende firma Van den Bom te Oudenboseh is
toevertrouwd.
Bedankt voor het beroep naar BeBojjendoor
den heer J. A. van Tujjnen, pred. te Borssele.
Naar men aan de Standaard uit zekere bron
mededeelt, is het bericht, onlangs verspreid, alsof
het grootboek reeds voor ruim een week de rente
der diaconie bad uitbetaald, onjuist. Wel kan
het blad echter mededeelen, dat van de zjjde
der geschorsten geen beslag op die rente is ge
legd.
Vrijdag a., zal voor de rechtbank alhier
behaudeld worden de zaak tegen K., gemeente
veldwachter te Serooskerke, beklaagd van mis
handeling en Dinsdag 9 Feb. de bekende zaak
tegen A. A., uit Borssele.
Zaterdag hield de commissie, die het aoo goed
geslaagde Sint-Nicolaasleest voor on- en minver
mogende kinderen alhier regelde, hare eindver-
gaüering. Uit de rekening en verantwoording
bleek dat nog een voordeeiig saldo aanwezig was.
De commissie besloot dit bedrag in de spaarbank
te brengen; bet kan dan altijd later nog aange
wend worden voor eenzelfde doel.
Ter weerlegging van daarover verspreide valsche
mededeelingen melden wij hierbij tevens dat, de
chocolade, die bp gelegenheid van het feest nog
overbleef, destijds geschonken is aan de bewoners
van het oude-mannen en vrouwenhuis en aan
arme wezen, wien daardoor een zeer genoeglijke
avond werd bereid.
Vrijdagavond gaf de zangvereeniging Eens
gezindheid te Grjjpskerke, voor een talrjjk gehoor,
Uare 10e openbare uitvoering. Het programma,
bestaande uit een 16tal nommers, werd flink uit
gevoerd en de zang met warmte toegejuicht.
Na afloop hiervan wachtte den directeur eene
aangename verrassing. Bij monde van den secre
taris J. Brouwer werd hem op recht harteljjke
wjjze dankbetuigd voor alles, wat hjj tot heden
als directeur en voorzitter voor de vereeniging
deed, en namens de werkende- en kunstminnends
leden een stoffeljjk bljjk van waardeering, nl. eene
nette marmeren pendule, aangeboden.
Dat men bjj deze gelegenheid nog geraimen tjjd
gezellig bjjeen bleef, behoeft nauwelijks gezegd.
Moge Eensgezindheid nog lang eene waardige
beschilderd, waren versierd met kosteljjke schil
derijen van Jan Steen, Pieter Bz Breughel, de
Helsche bjjgenoemd, Ludolf Bakhuizen en anderen;
zoo als een puikstuk van Godfried Schalken, eene
zinnebeeldige voorstelling van den vrede te
Njjmegen, als ik wel heb, nog in de Teekenaka»
demie bewaard. Boven alles prjjkte de zooge
noemde zaal, voorzien met een kostbaar tapijt
behangsel waarop het dichtsel van Rolando
Furioso was geborduurdverder een merkwaardig
grooten spiegel boven den schoorsteenvela
Bierljjk bewerkte stoelen, écrans en andere meu
belen de zware zilveren hangblakers en tal van
kandelaars met drie pjjpen. »Het huis", zoo
eindigt De la Rue zijne beschrijving, ïdoet eerder
denken aan een vorstelijk paleis dan aan de
woning van een stads-regent".
Hoe menigeen, verlokt door dien rpkdofflj geen
middelen ontzag om nit dien welgetnlden Indi-
schen korf mede te smullen, wordt door het
volgende bevestigd. Iemand te Middelburg zou
voor eene middelmatige betrekking naar de Oost
varen, en deed den gewonen zuiveringseed. Men
wist echter dat dezelfde man, kort te voren, in
eene bekende herberg een pint wjjn had besteld,
waarop de waardin antwoordde, dat die wat duur
zou vallen. „Hoeveel vroeg de kwant, „Vier
duizend gulden de stoop", hernam de vrouw.
„Dat is waarachtig duur", zei de man, „maar
evenwel tap mjj maar een pint." Dat gebeurde
en toen hjj het bestelde genuttigd had, betaalde
hp duizend gulden, zeggende„Het is schoone
wjjn, vrouwbjj is 't wel waard f zie dm'
