N° 20.
I29e Jaargang.
18861
Maandag
25 Januari.
van 6616
Middelburg 23 Januari.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3.50.
Afzonderlijke nornmers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
EE GETUIGENIS.
Eene nieuwe vereeniging.
Onderwijs.
Kerknieuws,
MIDDELBURGS» COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. se Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van des Peijl, te Zierikzee: A. C. se Mooij, te TkolenW. A. van nietjwenhuuzen,te Terneuzen: A.van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John P. Jones, opvolger.
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken b> kenddat bij hun besluit van heden
aan W. WATTEZ en zijne rechtverkrijgenden
vergunning is verleend om in perceel wijk P n"
139 (kadastraal bekend sectie B 11° 1384) in de
SpuiBtraat alhier eene smederij op te richten.
Middelburg, den 22 Januari 1886.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P. ERMERIN8, L. B.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
In de zitting der eerste kamer van Donderdag
zjjn woorden gesproken die wij, bjj lezing van
den koiten inhoud ervan in de groote bladen,
meenden door de verslaggevers te zijn misverstaan.
Wjj dorsten ze niet gelooven, want het was
een eerwaardig strjjder der anti-revolutionaire
beginselen, die een getuigenis aflegde ljjnrecht in
strjjd met die van tal van zjjn partjjgenooten en
redacteurs van bladen, welke zijn lichting dienen.
Wjj wachtten daarom op het officieele verslag»
Men weet toch, dat die oificieele woorden wel
eens anders luidden dan de gtspiokene; dat ze
soms gewjjzigd of besnoeid worden.
Maar ook in dat verslag staan ze opgeteekend.
Het betrof den Atjeh-oorlog, en de gesproken
woorden luiden aldus:
„Maar nu tciugkeerende tot het opium wat
zjjn de gevolgen geweest van onze handelwijze
tegenover de millioenen bewoners van onze be
zittingen? Dat men ze in al die zeventig jaren
niet tot hoogere beschaving, tot godsdienstzin ot
welvaart heelt gebracht, wel tot het toenemend
gebruik van het verderieljjk heulsap. En in
verband met het opium moeten we wjjzen op al
die moeilijkheden, die men in indië ondervindt,
en z. ggendit is gemis aan zegen, dat is het
gevolg van zonde. Is die voortdurende oorlog
met een kanker voor den staat? De beginselen
van dien oorlog zou ik niet durven alkeuren. Ik
ben in der tjjd vereerd geweest met eene mede-
deeling van de punten vóór nog iets was begon
nen. Ik heb bjj een onderhoud, dat tot in den
nacht duurde, met den toenmaligen minister van
koloniën, ons tegenwoordig medelid, gezien met
welke nauwgezetheid en met welk diep
besef van verantwoordelijkheid die
minister üeeft gehandeld. Wp weten dat
de aanleiding is geweest de mededeeiing van een
geheim contract tusschen den consul te Singapore
van de Vereenigde Staten en Atjeh ten einde aan
die staten de souvereiniteit van Atjeh op te dragen;
pogingen op Mahomedaansch gebied te Constan-
tinopei en Parjjspogingen van Italië om een
20.000 van hunne bandieten te brengen ia die
streken. Welke gevolgen zou dit alles gehau
hebben? Maar toch werd door den toenmaligen
minister van hierint niets anders gezegd dan
para bellumwij willen den vrede, dus zorg dat
gjj gereed zjjt en dat gjj niet voor een /ai,
accompli gesteld wordt. Zorg dat gjj iets kunt
beletten ais het noodig is, maar eisch geen
souvereiniteit, voer geen oorlog. Hier te lande
zoeken wjj de zaak op diplomatieke wjjze te
regelen." Men heelt later moeten handelen en
werd meester van ue plaats; er scheen zegen op
de ondernemingmaar daar komt een panische
schrik, voor een vijand die niet opdaagt, voor
een kwade motsaon, die niet komt, en men keert
naar Java terug. Ik vervolg niet de geschiedenis
en wat men tot het noodzakelijk herwinnen van
het verloren prestige heeft moeten verrichten."
Hjj die aldus sprak was niet een vurig aanhanger
der liberale partjj, die een zjjner partjjgenooten
verdedigdehet was de nestor der anti-revö-
lutionaire staatsmannen, het oudste en toch
het jongste lid der Eerste kamerde heer Elout
van Soeterwoude.
En de toenmalige minister van koloniën was
de heer I. D. Fransen van de Putte, hjj die van
de zjjde der chriRteljjk-historische partjj steeds is
geschilderd als de man, die ons land ten gronde
richtte en wjj weten het voldoende uit het
blad dat ook in onzen kring die anti-revolutionaire
richting zegt te dienen maar dit doet op zoo'n
eigenaardige wjjze niet genoeg kon verguisd
worden.
Wp laten de beschouwing van den heer Elout
zichzeive rusten maar zjjn getuigenis zal steeds
als schild kunnen dienen tegen de lasterljjke ver
klaringen, waarmee, zeker niet in zjjn geest, zijn
partjjgenooten den oud-minister van koloniën
hebben aangevallen.
Of deze nu zullen zwjjgen
Wie het gelooven wil, wjj niet.
Aan die zijde laat men niet zoo spoedig den
overmoed varen en niet zoo ras zich de wapenen
uit de hand slaan, waarmee men een tegenstander
kan aanvallenal zjjn die middelen tot aanval
dan ook nog zoo onedel.
Tegen Dinsdag a., des avonds te acht uren,
zullen de leden en donateurs der Vereeniging ter
bevordering van animale koepokinenting te Middel
burg worden opgeroepen tot eene vergadering.
Sinds de eerste bijeenkomst plaats had is weer
geruime tjjd verloopen, maar in dien tusschentijd
heeit de voorloopige commissie een gewichtig
werk tot stand gebrachtzjj ontwierp de statuten
welke nu Dinsdag aan bet oordeel der vergadering
zullen worden onderworpen.
De behandeling van zulk een ontwerp is geene
aangename bezigheid, en daarom is menigeen
huiverig aan zulk een arbeid deel te nemen, maar
het bljjft toch in ieder geval eene noodzakeijjkheid
en nu gaat het niet op dat men aan enkelen
slechts overlaat, wat de plicht van allen is, die
door hunne toetreding toonden belang te stellen
in de vereeniging. üp vaste grondslagen wil
men haar optrekken en de inzichten van zoo
menigeen kunnen bevorderljjk zjjn aan het leggen
van een goed fundament; het groote nut dat
met haar beoogd wordt, kan slechts bevorderd
worden door eene algemeene samenwerking.
Om nu de belangstelling voor die vergadering
op te wekken, maar vooral ter vergemakkelijking
van hen, die haar zullen bjjwonen, willen wjj
gaarne, op verzoek, hier enkele voorname punten
aanstippen, die in de ontwerp-statuten zjjn op
genomen.
Vooraf eene enkele opmerking.
Er is in uien tusschentijd een wjjziging gebracht
in de verhouding der vereeniging tot het bureau
van vaccinatie. Ter wjj 1 tot voor korten tjjd het
plan bestond om die beide naast elkaar, elk
afzonderlijk en zelfstandig, te doen bestaan, is,
bjj nader overleg met den beer dr Carsten, ad
junct-inspecteur voor het geneeskunuig staats
toezicht in deze provincie, het wenscheljjk geoor
deeld het oureau van vaccinatie als z, llstanaig
lichaam op te heffen en tot eene instelling van
de vereeniging te maken. Dit is geschied in
het belang der goede zaak, om u aai aan meer
stabiliteit te gevenen hierom vonden heeren
doctoren, die thans bjj het bureau van vaccinatie
werkzaam zjjn, zulk een regelmg uitstekend. Men
krjjgt nu een veel zuiverder loestaud.
Zjj zeiven mogen, volgens de ontwerp-statuten,
geen lid van het estuur zjjn, om hun zoo min
mogeljjk moeite te veroorzaken maar ook tevens om
de vereeniging tegenover hen zelfstandig te kun
nen doen optreden. Zy wonen ecüter wel de
vergaderingen van het bestuur bjj, om met hun
gewaardeerd advies de bestuursleden terzjj te
staan.
Thans merken wjj op, dat in de ontworpen
statuten het volgende wordt bepaald
Het doel der vereeniging is om zooveel moge
ljjk de koepokinenting te bevorderen, en dat
doel tracht zjj, onder anderen, naar gelang van
de behoeften en de beschikbare middelen, te be
reiken a door ieder die zich daartoe op voor
het publiek algemeen vastgestelde dagen en uren
aan het bureau uer vereeniging aanmeldt, hetzjj
gratis, hetzjj tegen betaling en op de wjjze bjj
reglement bepaald, te doen inentenb door bjj
monde of bjj geschriften, de belangstelling in de
koepokinenting zoovlbI mogeljjk op te wekken
en de daartegen geopperde bezwaren en bestaande
vooroordeelen te bestrijden.
Donateur der vereeniging wordt elk,- die zich
verbindt eene jaacljjkscbe contributie van minstens
5 of een gift in eens van minstens 50 te
betalen.
Lid der vereeniging is ieder, die zich ver.
bindt tot betaling eener jaarljjksehe contributie
van minstens een gulden.
Donateurs en leden hebben laatstgenoemden
echter niet dan eene maand na hunne toetreding
tenzjj zij zich in Januari van elk dienstjaar
hebben aangemeld,het recht om zich en hunne
gezinnen op voor hen, door het bestuur te reser
veeren uren gratis, vóór ieder ander, h e t s ij
door de vaccinateurs der vereeni-
ging, hetzjj door hpnne eigene ge
ne e s ii eer en aan het bureau te doen inenten.
Gedurende diezelfde uren bestaat voor niet-
leden gelegenheid om zich tegen betaling van
een gulden per persoon en per keer
door de vaccinateurs der vereeniging of hunne
eigen geneesheeren te doen inenten.
Vervolgens bestaat gedurende een door het bestuur
te bepalen tjjd voor ieder ander, die zich daartoe
aanmeldt, gelegenheid om gratis te worden
gevaccineerd.
De overige bepalingen zjjn meer van huishou-
deljjken aard, zooals men die in elk reglement
vindt; zjj betreffen de verkiezing van bestuurs
leden, het houden van vergaderingen en het beheer
der vereeniging.
Men ziet dusveel wordt er van de leden en
donateurs Dinsdagavond niet gevergd zij kunnen
met gerustheid de vergadering bijwonen.
Maar men ziet tevens dat de contributie der
leden zeer laag wordt gesteld, terwijl bun daarbij
vele voorrechten worden geschonken. Reeds nu
zijn velen als lid toegetreden maar in een ge
meente als Middelburg kon en moest de deelne
ming in zulk eene nuttige zaak nog veel grooter
zijn.
Daarom juist achtte het voorloopig comité het
wenscheljjk een minimum contributie van slechts
een gulden te bepalen. Moge dit eèn «spoorslag
zijn voor velen om, zoo zjj dit tot dusver nalieten,
nog toe te tredenzjj zullen zeker het comité
op de vergadering Dinsdagavond welkom zjjn.
Tegenover den dwazen strjjd, die gevoerd wordt
tegen zulk eene nuttige instelling, welke wjj aan
Jenners uitvinding te danken hebben, is een
krachtig optreden van de voorstanders der inen
ting gewenscht, vooral nu het de algemeen ge
prezen en gewaardeerde inenting met animale
koi pokstof geldt.
Wanneer wjj door deze enkele regelen de reeds
toegetredenen tot belangstelling in de aanstaande
vergadering en hen die nog geen lid ot donateur
werden tot toetreding mochten bewegen, dan
zouden wjj ons, ter wille van de goede zaak,
daarover ten zeerste verheugen.
Het Handelblad bespreekt het adres van., de
heeren Swart en De Rot, waarin zjj, in het belang
der werklieden verhooging van invoerrechten vra
gen. Eet blad erkent de goede bedoeling der
aJr ssanten, maar hebben zij een warm hart voor
de werklieden, zjj toonen geen open oog te hebben
voor hun wezenlijk voordeel. Ten betooge daar
van zegt het Hbl. o. a.
„Stelde hoogere rechten, op meubelen bjjv.
waarvan voor 12 ton in 1884 is ingevoerd, komen
op 20 pet. Dan zullen de buitenlanders hun
prjjzen met 20 pet. moeten verhoogen, en de
Nederlandsche meubelfabrikanten kunnen, door
deze verzwaring der buitenlandsche concurrentie,
bjjv. voor 6 ton meer afleveren en dus aan meer
meubelmakers werk geven. De verbruikers beta
len dan voor de meubelen ongeveer 2 ton meer
dan vroeger, ten deele aan het buitenland, ten
deele aan het binnenland. Die 2 ton kunnen de
verbruikers nu bjjv. niet besteden voor kleeren.
De kleedermakers krjjgen dus minder werk
en bovendien kunnen de burgers, die van beperkte
inkomsten moeten leven, zich minder goed kleeden
dan voorheen. Om dus aan zeker getal meubel
makers meer werk te verschaffen, zou men even
vele, wellicht veel meer kleedermakers op straat
zetten, en tal van andere burgers beletten, bjjv.
voor de kinderen hoognoodige winterjassen en
mantels te koopen.
En als dan de kleedermakers ook om protectie
vragen en de 4 millioen, aan kleederen uit het
buitenland ingevoerd, met 20 pet. worden belast,
zal de burgerij en daaronder ook de werkman
weder 8 ton meer hebben te betalen voor
Meeding, en die 8 ton weder niet kunnen ten
ko-te leggen aan Voedingligging, verlichting, ver
warming, enz. Duizenden welke in de artikelen,
voor die levensbehoeften dienende, hun brood
vinden, zullen dan worden benadeeld, en de
werklieden in de eerste plaats zullen de ljjdende
pat tij wezen.
Iian dat in het voordeel zjjn van de werklieden
in het algemeen
Men schrijft ons uit Westeljjk Zuid-Bevel and
Hoewel hier en daar de landbouwers zich ver
bonden hebben om o. a. voor Buikerbieten niet
minder te contraoteeren dan 10.50 of 11 de
1000 KG., schjjnt er van die verbintenis niet veel
te zullen komen. Een agent van een suikcrfa-
brikant verhaalde mjj zelfs dtzer dagen den last
ontvangen te hebben de landbouwers, die tot een
bond behooren, liukB te laten liggen, entevens dat
onderscheidene landbouwers eieren voor hun geld
gekozen hebben en in alle stilte contracteerden
voor 10, Zij, die aan hunne verbintenis getrouw
blijven, door niet te eontracteeren vóór 1 Maart
of 1 April, zullen de dupe worden van de historie,
want de agenten zullen zeer spoedig voldoende,
naar den zin hunner lastgevers, gecontracteerd
Hebben.
Dat de zaak zulk een loop zou hebben, werd mjj
reeds dadeljjk voorspeld. Eendracht maakt macht
het is waar, maar zulke geisoleerde bonden"
kunnen den landbouwer, voor zoover hjj de voor
schotten niet missen kan, slechts dieper in den
druk brengen. En voor menigeen zal de druk
uitermate groot zijn, als hjj naderhand gaarne
voor 10 zou willen contracteeren, doch daartoe
niet meer in de gelegenheid is
Uit NoorJgouwe meldt men ons:
Woensdagavond waren de leden van ons Nuts-
departement met hunne dames, ondauks het on
gunstige weder, vrjj t airjj k opgekomen en zij
zullen zich hun gang zeker niet beklaagd hebben.
De spreker van dien avond, de heer Ch. G. de
Kater, wees hen, naar aanleiding van door hem
opgemerkte Voetstappen in de bneeitw, op enkele
levensbeelden ter navolging of ter waarschuwing,
terwijl door andere leden nog een zestal voor
brachten werden geleverd. Allen vonden in de
aanwezigen een zeer dankbaar gehoor.
Den volgenden avond waren de leden andermaal
ter vergadering opgeroepen tot ue behandeling
van een zeer gewiehtig voorstel van den voor
zitter. Deze wilde namdjjk, met het oog op den
slechten stand der kas en de financieele behoelten
van het departement, inzonderheid wat betreft de
schoof voor huisvljjt, zich afscheiden van de
maatschapjjjj, teneinde dan het op te zenden
quotum ter eigen beschikking te hebben. Dit
voorstel werd met warmte bestreden door den
heer M. W. van de Garde, 1° als niet noodzakelijk
daar een zuiniger beheer den stand der kas weer
kon verbeteren, 2° als ondankbaar met het oog op
wat reeds door ons departement van de maat-
sehappjj was genoten en 3» ais onraadzaamnu
we in een tjd leren, die aaneensluiting van
allen, welke in den geest der maatschappjj willen
werken, gebiedend eischt.
Na lang heen en weer praten, werd eindeljjk
het voorstel met groote meerderheid verworpen}
en zoo blijft dus ons departement bestaan»
Bij de rijkstelegraaf zjjn met 15 Jan, o, a,
verplaatst de telegrafisten 2e kl. P. Bruggeman
van RoZcnclaal naar Rotterdam en F. Ljbaart van
Rotterdam naar Rozenuaal; met 1 Febr. de tele«
grafiat le kl. C. W, Lajendekker van Breda naar
Rotterdam.
Naar men aan het Ik. v. h. limededeelt, bestaat
bjj den minister van justitie het voornemen, de
rechtersplaats in de rechtbank te Heerenveen,
opengevallen door de benoeming van mr. J. Koning
tot president, voorloopig onvervuld te laten.
In de beide openbare scnolen te Hoofdplaat
had zoo schrijlt men ons Vrjjdag de uit
reiking plaats van eerebljjken voor getrouw
scüoolbt-zoek, aan leerlingen uie hiervoor over het
schooljaar 1884 85 in aanmerking kwamen» Oi-
sonoon de eerste Ueltt der maand Augustus öuervoor
is aangewezen, kon zjj e.rst nu geschieden. Al
leen in de dorpsschool was éen lid van het dag.
bestuur daarbij tegenwoordig. (De burgemeester
was wegens ziekte verhinderd.) De door de firma
J. H. van de Wejjer, te Groningen, geleverde ge
tuigschriften munten uit door aantrekkelijkheid.
Bewerkt naar het model, vroeger van wege de
provincie verstrekt, voeren zjj het kaartje van
Zeeland met wapen in het midden; bovenaan
prijkt het portret van het prinse-je met de kon.
kroon; zjj zjjn gedrukt in onderscheidenefrissche,
aantrekkelijke kleuren, sommige in goud.
De vrooljke en gelukkige gezichten der daarop
rechthebbende kleinen spraken bjj het huiswaarts
keeren dui leljjk, dat zjj een schat met zich droegen.
Het voorbeeld uer gemeente Voorst, waarop de
gemeentebesturen in Gelderland onlangs van
hoogerhand werden gewezen, bestond bier reeds
en zektrlpk zuilen de kosten, uie bjj een ruime
oplaag vau 1000 txempiaren, zooals hier ontvan
gen weru, slechts 10§ cent per exemplaar bedra
gen, niet vau navolging doen aRchtikken,
Z. M. heelt aan den heer D. Stigter, leeraar
aan de rij ka hoogere burgerschool te Bergen op
Zoom, machtiging verleend geljjktjjdig de betrek
king van leeraar aan de hoogere burgerschool en
burger-avondschool in de gemeente Goes te ver
vullen.
Nog een geschorste uiaken te Amsterdam heeft
te kennen gegeven uat bjj in de vernietiging der
bekende bi sluiten herast, Hjj is dus weer ito,
dienst gesteld.
Y
