N° 18.
129® Jaargang^
1886:
Y rijdag
22 Janaari.
Het verloren Paradijs.
Middelburg 21 Januari
FE. U I L LETON.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3.50.
Afzonderlijke nornmers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Agenten te Vlissingen: P. G. de VeyMestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. van dee Peul, te Zierikzee: A. C. DEMoou,te TholenW. A. van Niettwenhuijzen, te Terneuzen: A.van dek Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Boven het hoofd van ons ministerie hangt een
groot gt-va.ir.
Jbr. tar. H. C. van der Wjjck, die meermalen
eigenaardige geschriften in de wereld zond, heeft
den procureur-gtnttaal lij den Hoogen raad
schrilteljjk verzocht het ministerie, ter zake van
boog- en landverraad, in Btaat van beschuldi
ging te stellen. Het kabinet maakte zich, volgens
den zonderlingen verzoeker, aan veelvuldig plicht
verzuim schuldig; en daarom vraagt hp zulk een
maatregel.
Toen wjj gisteren dit bericht lazen, twijfelden
wjj nog aan de waarheid ervan.
Het schijnt echter, dat het verzoek door den
heer Van der Wyck wel degelijk is ingediend,
maar over de wjjze, waarop daaraan voldaan
moet worden, is hp het met zichzelven niet eens.
Hij schrijft ten minste aan het U. D.:
„Om aan mjjn voorstel uitvoering te kunnen
geven, dient het eerst beter uitgewerkt en toe
gelicht te warden; een taak, die mij nog
onverpoosd bezighoudt."
De heer Van der Wijck had dan, dunkt ons.
verstandiger gedaan met eerst die taak, welke hem
„zoo onverpoosd bezighoudt", at te doen, voor hp
anderen met zulke dwaze verzoeken lastig valt.
Of is deze euup voor hem het uiterste middel
om de behekste en versufte natiezooals hp ons
volk eens noemde, wakker te schudden
Ook dat zal dan bljjken niets meer te wezen
dan een storm in een glas water.
Het Weekblad van het recht heeft met eerbiedige
belangstelling kennis genomen van de rede, Don
derdag jl. door den beti Ehouv van Soeterwouue
in de eerste kamer bp de behandeling der novella
uitgesproken. Welk eene gemoedelijkheid 1 Welk
eene ernstige overtuiging! Welk eene waardig
heid! Welk eene gematigde voordracht vooral!
Wanneer men naast ueze rede legt de gewone
staatkundige „auviezen" der anti-revolutionaire
leden van de tweede kamer, hoe springt het ver
schil in het oogIndien deze zich eens naar dit
model wilden regelen, zou de indruk hunner
vertoogen, de toon van het parlementair debat,
er niet bp winnen?
Dat de heer Elout geen strafwetboek aanneemt,
waarin de doodstral niet voorkomt, zal niemand
kunnen verwonderen. „Toch veroorloven wp ons
met de meeste bescheidenheid eene enkele op
merking. De heer Elout zegt„De hoogere orde"
(dat is die, waaraan de maatschappij zelve haar
bestaan verschuldigd is} „wordt ons in de schrift
duidelpk en beslissend kenbaar gemaakt in de
uitdrukkelijke woorden uitgesproken, voor dat er
weder eenige maatschappp bestond, in het Noachi-
iisch gebod: „„Wie des menschen bloed vergiet,
diens bloed zal door den mensch vergoten worden;
novelle van
MORITZ VON REICHENBACH.
IX.
Een lang gerekt gefluit verkondigde, dat de
trein die uit het Noorden kwam aansnorren de
keizerstad aan den Donau naderde.
>Eindelpk!" zuchtte Serden. „Eindeljjk!"
Daar is de brug, daar is de Kahlenberg wp
zijn te Weenen! Wat is mjj die reis lang ge
vallen t
Hp zorgde gauw voor zijn goed, duwde den
koetsier een gulden in de hand om harder te
rjjdenen zoodra hp het huis, waar Irma logeerde,
bereikt had, trok hp aan de schel.
„Is mevrouw Serden thuis?" vroeg hij den
portier.
„Om 11 te dienen, maar mevrouw ontvangt
niet."
„Om het even, breng mij bjj haar."
„Dat gaat niet aan, mijnheer, mevrouw is
ziek."
„Gekheid, ik bedoel niet mevrouw Neystet-
ten; ik weet wel dat die ziek is, maar mevrouw
de gravin Serden, de jonge mevrouw."
»Om u te dienen, de jonge mevrouw is
juigt de zieke, Onze mevrouw is Goddank beter.1'
„Is zjj ziek? Ik ben graat Serden, breng
want God heeft den mensch naar zijn beeld ge
maakt.1"1 Gebod voor den mensch even stellig
als verheffend, en voor rep beslissend om niet
mede te werken tot invoering van een strafwet
boek, dat daartegen indruischt."
„Voor de persoonlijke overtuiging van den heer
Elout koesteren wij natuurlijk den diepsten eer
bied. Maar de hooggeachte grijsaard zal ons willen
toegeven, dat al de anti-revolutionairen er niet
zoo over denken. Althans zjjn geestverwant, de
heer De Savornin Lobman sprak in geheel anderen
zin op 26 October 1880. „De doodstraf mag niet
worden verdedigd op grond van hetgeen voorkomt
in Genesis, omdat, indien wij de doodstraf willen
bedreigen, alleen op grond dat daar „„degeen die
iemands bloed vergiet, diens bloed zal vergoten
worden111' wij dan ook geheel andere bepalingen
zouden moeten overnemen, waaraan wij toch niet
denken, o. a. dat hij, die het bloed van een dier
eet, zal uitgeroeid worden." De heer Lobman
wilde van Genesis en Leviticus niets weten. De
heer Elout steunt juist op die bekende plaatsen
zijn argument van de onmisbaarheid der doodstraf.
Wien moeten wjj nu gelooven
In de heden namiddag gehouden algemeene
vergadering van het dep. Middelburg, der Ned.
Mv. t. bev. van Nijverheid werden tot bestuursleden
benoemd de heeren J. van der Lejjé en G. O.
Altorffer, in plaats van de aftredende heeren P.
M. de Ligny en J. C. Altorffer. De heer G. O.
Altorffer werd daarna als penningmeester benoemd.
Uit Vlissingen schrijft men ons
De phautasie van den buitengewonen Vlissing-
schen correspondent der N. R. Crt. heeft weder
voor de zooveelste maal een bericht in de wereld
gezonden waarvan niets aan is.
Hij meldt nu dat de hr. W. C. van Duuren
T~V lD o*x+ct1n
wiv 1 ici v a>ix U sj
gemeenteraad, uit hoofde van verandering van
woonplaats.
Dit heeft de correspondent geheel verzonnen
want het ontslag is niet ingezonden en zal
waarschijnlijk niet ingezonden worden voor dat
de verandering van woonplaats een feit wordt,
waaromtrent nog niets is besloten.
Het zou trouwens ook nog al dwaas geweest
zjjn, daar de heer Dutilh, nog slechts drie dagen
geleden, zijne herbenoeming tot voorzitter der
kamer van koophandel heeft aangenomen hoewel
hjj daarbij voegde dat het vermoedeljjk
slechts voor korten tijd zou wezen.
Herbenoemd zijn tot burgemeester van Elleraeet
J. M. de Glopper en van Kloetinge C. Gaboort.
Bjj kon. besluit is de gemeenta Clinge aange
wezen tot vestiging van een kantoor van in- en
uitvoer.
Dinsdagavond zoo schrjjft men ons uit
Groede hield de heer Herman Snijders, leeraar
aan de H. B. school te Middelburg, eene volks
voorlezing in de vergaderzaal van het departement
mij terstond bjj mijn vrouw."
Maar dat ging zoo gauw niet, als hjj dacht en
ten slotte kreeg hp Slechts de oudste zuster van
Irma, die met haar moeder woonde, te zien.
Freule Isabella ontving haar zwager met een
bedrukt gelaat.
„Komt gjj zelf! Wat zult gij nu wel
zeggen dat wjj u geen tijding gezonden hebben?11
riep zjj hem toe.
„Is Irma ziek Sedert wanneer wat
scheelt haar waar is zjj?" vroeg Serden gejaagd.
»Ach hemel! Gjj kunt niet zoo in eens
bjj haar gaan, dat zou haar te veel aandoen. Zjj
kwam al ziek aan, maar zjj wilde niet, dat wjj
het u zouden schrjjven. Ik heb het evenwel
gisteren avond toch gedaan, maar dien brief
hebt gjj natuurljjk niet meer gekregen."
Maar zeg mp dan toch in Godsnaam wat
haar scheelt?"
„Dat weten wjj zelf nog niet. Zij kwam
hier koortsig aan en de toestand is sedert verer
gerd; de dokter vreest voor zenuwkoorts; Hjj
denkt dat de gemoedsaandoening bij het bericht
van mama's ziekte daarop die reis de sla-
pelooze nacht, misschien ook gevatte kou
Serden stond als versteend tegeDovef zjjn schoon-
zuster. Hij kreeg zelf een rilling, alsof hp de
koorts had en zei toen op gedempten toon, als
vreesde hjj een slapende te wekken:
»Laat mjj bjj haar, ik moet haar zien!"
»De dokter heeft ons zoo op het hart ge
drukt om haar elke ontroering te besparen."
Groede der tot Nut van 't Algemeende zaal
was goed bezet ook met bezoekers uit naburige
gemeenten. Het onderwerp der lezing de Fransche
Revolutie, boeide zeer de aandacht der aanwezigen
en spreker komt de lof toe van met veel tact dit
onderwerp, dat op zichzelf reusachtig^vormen kan
aannemen, beknopt doch tevens zeer duideljjk te
hebben behandeld, zoodat de minst ontwikkelde
hoorder zich een begrip kon vormen van de
oorzaken, de feiten en de gevolgen dezer groote
omwent ling. De lezing werd besloten met bjjdragen
van de heeren Bevelander Schoo, Hammacher en
Mejjer jr.
Eenzelfde voordracht werd gisterenavond door
den heer Snijders te Aardenburg gehouden.
Aan het Wag. Weekbl. zendt men de volgende
stellingen
1. Dr. Kuyper heeft de Vrije Universiteit op
gericht om de Hervormde kerk op zjjne wjjze te
redden. Nu de Hervormde kerk zjjn redmiddel
heeft van de hand gewezen, wil hij i aar ver
moorden om de Vrije Universiteit te redden.
2. De Vrjje Universiteit voldoet zelfs niet aan
de eenvoudigste eisehen van een seminarium. Het
literarisch en theologisch personeel is incompleet
en, voor zooverre aanwezig, te veel bezig met
allerlei bemoeiingen om zich te kunnen wjjden
aan zijn eigenljjke taak.
3. Het kerkeljjk conflict te Amsterdam is het
vabanque van de Vrjje Universiteit.
4. In den kerkeljjken strjjd te Amsterdam is
van de zijde der oproerigen niets waars behalve
het voorwendsel.
5. Het Amsterdamsch Calvinisme brengt de bjjna
doodgebloede moderne partij weer eens voor het
voetlicht, om als wapen te dienen tegen de be-
strjjiiers van de Vrjje Universiteit.
Ia zijn derde brochure zegt ds. Hogerzeil o. a.
1ÏI VCA. -VV Uö ilÜUMClAXigUll Ytt/AJL UCD Vl.cufclOlVtSI
bestuur tegenover den Amsterdamschen kerktraid
het volgende:
»Het classicaal bestuur was verplicht om snel
handelend op te treden. In verband met ue
gewraakte bepalingen zjjn in den laatsten ijjd
ook in het huishouieljjk reglement van den ker-
keraad allerlei veranderingen aangebracht. Nog
maar een paar veranderingen waren noodig, onder
anderen in de instructie der Nieuwe kerk, en men
w.ts vrjj goed met alles gereed. Die veranderin
gen stonden als voorstellen op de agenda voor
de vergadering van den bjjzonderen kerkeraad op
Donderdag 7 Januari, en zouden zeker zijn aan
genomen, indien de vergadering had kunnen
doorgaan, en niet Maandag 4 Januari de voor-
loopige schorsing uitgesproken was. Het classi
caal bestuur hield het daarom voor plicht,
krachtig op te treden, voordat men met alles
gereed was, en het dan misschien te laat zou
wezen."
De Boodschapper spreekt, naar aanleiding der
briefwisseling tusschen de heeren Beelaerts en De
dokter Waar is die, hoe heet hjj
Ik zal hem halen, hjj moet mjj zelf bij haar
brengen!" riep hij met opnieuw ontwaakte geest
kracht.
„Het is zjjn uur, hjj kan elk oogenblik
komen, gjj zult hem niet thuis vinden.
»Dan zal ik hem opwachten", zei Serden
met een onderworpen zucht.
„Ja, dat is het beste; kom, ik zal u in de
kamer naast die van Irma brengen. Dat is baar
meisj 'skauiertje, nog net zoo ingericht als zjj
het vroeger bewoonde. Gjj zoudt het' den eersten
keer, als gjj hier logetrdet, voor zitkamer krjjgen
en nu is alles zoo treurig geworden!"
Serden volgde zjjn schoonzuster naar een kamer
met éen raam, die door een portière van het
grooti-re vertrek, waar Irma lag, gescheiden was.
Freule Isabella legde den vinger op den mond,
om Serden te beduiden dat hij door geen woord
zjjn tegenwoordigheid mocht verraden. Daarna
lichtte zjj de portière op en wees op een groot
kamerschut; Daar achter lag Irma. Een pleeg
zuster kwam met onhoorbaren tred achter het
scherm om bjj de portière.
Op nieuw kreeg Serden een rilling. Zijn blik
scheen dat scherm, watrachter hjj niet komen
snocht, te willen doorboren, terwjjl de vrouwen
samen fluisterden. Even daarna verdween de
pleegzuster en liet de portière achter zich neer
vallen.
„Zuster Angela meent dat Irma slaspt. Ik
zal na weg gaan om den dokter op te wadi
Savornin Lohman, zijne meening uit over hetgeen
het program voorschrijft, dat z. i. niet juist door
den heer Beelaerts wordt begrepen.
Volgens art. 4 moet de overheid eene grenë
van hare macht erkennen in de consciëntie.
Als de overheid »kwam te staan" tegenover
de consciëntie der anti-revolutionairen, »was Gods
woord er mee gemoeid, dan is verzet en ten
allerlaatste niet alleen Ijjdeljjk verzet plicht voor
den anti-revolutionair, desnoods met het gevolg,
om, als onze vaderen, de brandstapels te beklim
men."
Overmits nu een iegelijk zjjn eigen consciëntie
heeft, vindt de overheid hare grens in de indivi
duen.
Men kan, om het in gewone taal uit te
drukken, den staat dus wel op stal zetten.
Wat de brandstapels der vaderen betreft,
waarvan de Boodschapper gewaagt, de verwach
ting van hunne weder-invotring strookt geheel
met de opmerking, die wjj ons ten aanzien der
maiden-spsech van het jongste, tevens oudste
eerste-kamerlid veroorloofdenals de doodstraf
weder is ingevoerd, zal mettertijd la simple priva
tion de la vie misschien ook niet meer voldoende
geacht worden. (Amh. Crt.)
De vereeniging van handelsbedienden Mereurius
te Rotterdam heeft zich gewend tot Z. M. met
verzoek om in overweging te nemen eene wjjziging
van art. 1125 alin. 4 van het burg. wetboek,
in dien zin dat het voorrecht, bjj dat artikel aan
dienst- en werkboden verleend, ook aan de boek
houders en alle andere kantoorbedienden worde
toegekend.
Bjj dat artikel wordt het loon van dienst- en
werkboden bevoorrecht genoemd op al de goede
ren van den schuldenaar.
Door de rechtbank te Amsterdam en Rotter
dam is bpslist dat boekhouders en overige han-
deze bepaling, zoouat zjj niet meer, zooals vroe
ger, op rangregelingen in faillissementen, als be
voorrechte schuldeischers kunnen werden ge
rangschikt.
Op dien grond doet Mereurius thans het mee
gedeelde verzoek.
De gisteren te Amsterdam gehouden ver
gadering van leden der Vereeniging >ot bes rijding
van knoeierijen in den bo erhandel, was niet druk
bezocht.
Door het bestuur werden enkele mededeelingeii
gedaan omtrent zjjne werkzaamheden, sedert de
oprichting in April van het vorige jaar verricht:
Daaruit bleek dat het bestuur zich jjverig bezig
gehouden heeft om betere middelen van onderzoek
naar de wpze van vervalsching te vinden. Drie
middelen zjjn reeds gevonden, nl. door gewicht;
en door chemisch-microscopisch onderzoek. Zoo
wel professor Mayer te Wageningen als de heer
Rabeau te Versailles hebben de vervalsching reede
zeer nauwkeurig kunnen bepalen, doch het is
noodig dat ook niet-deskundigen dit gemakkeljjk
ten", zei Isabella en liet Serden alleen. Hij stond
voor de schrjjftafel bjj het raam. Hier had ze
dus vóór haar trouwen gezeten. Verwelkte
bloemen stonden in een vaas en eenige snuiste
rijen er naast. Seri en was vroeger nooit in deze
kamer geweest. Hjj had zijn vrouw in Italië
leeren kennen en het huweljjk was buiten op eed
landgoed der familie voltrokken.
Alles was hem hier vreemd en dat gordjjii
tusschen hem en Irma, die hjj zich niet ziek kori
voorstellen, omdat hjj haar nooit zoo gezien had;
verhoogde nog zjjn onbehageljjk gevoel. Als hjj
dat gordijn eens opsloeg en naar haar toe ging,
wie kon hem dat beletten Maar indien de
verrassing haar eens erger maakte? Als haar
toestand inderdaad zorgwekkend ware? Serden
schudde het hoofd» Neen dat mocht, dat kon
niet zijn! Men zou haar uitstekend oppassen en
zjj zou weldra herstellen, het was hem niet mo»
geljjk om zich iets anders voor te stellen. Werk-
tuigeljjk gleed zijn hand over de ornamenten op
de schrjjftafel. Daar stonden kleine beeldjes met
een datum erop gegrift, waarschjjnljjk cotillon-
aardigheden, dacht hjj. Voorts een paar ver-,
bleekte photographieën, een groep jonge meisjes
waaronder Iro>a zelf, en een paar beroemde
tooneelspelers.
Serden bedacht zich met wroeging, dat hij met
Irma altijd over het tegenwoordige, nooit over
het verledene gesproken had. Al zag zjj er ook
nu nog uit als een zeventienjarig meisje, zjj wag
toch twee en twintig, toen zjj trouwde- Sa og
