B UITENLA ND,
Ingezonden stukken.
EEN ONGELUKKIG VOLK.
Ensilage- of Groen voeder-stelsel.
De Standaard meldt, dat bet bericht als zou
mr Philips, advocaat, door bh. kerkvoogden zijn
aangezocht, om voor hen op te treden, en deze
dit aanzoek zou hebben afgeslagen, berust op
dwaling. Er heeft noch eenige bespreking, noch
eenige onderhandeling met den heer Philips plaats
gehad.
Op de verkoop'ng van den inboedel van
wjjlen mevr. Kleine-(hartman te Amsterdam,
werden geen hooge prijzen besteel. De geheele
opbrengst was dan ook slechts f 4500.
Gisteren is in den foyer va.i den stadsschouw
burg te Amsterdam het, door den heer Henry
Texeira de Mattos zeer frzai gebeitelde borst
beeld van de overleden kunstenares aan de ge
meente opgedragen.
De Berljjners moeten zich eenigen tjjd het
genoegen ontzeggen den keizer aan het histori
sche hoekvenster te kunnen begroeten. Wegens
de koude heeft de grijze monarch op bevel der
geneesheeren een paar andere, warmer gelegen
vertrekken van het paleis betrokken.
Uit de volgende cijfers, ontleend san de
statistiek over de scholen door den minister
Thonissen overgeleg!, blijkt, welken zegen het
clericaal bestuur over Belgie uitbreidt.
Het getal onderwijzers, wier jaarwedde vol
gens de wet van 1864 is verminderd, bedraagt
3.316 de vermindering in kapitaal 939.220.21 (res
880 onderwijzers en onderwijzeressen zijn op
wachtgeld gesteld.
Behouden zijn. 1056 lagere gemeentescholen, af
geschaft werden 877. Aan het hoofd van 827
vrije scholen staan wereldlijke onderwijzers en
Onderwijzeressen; G*i8 vrije schol n worden door
geestelijken, mannelijke en vrouwelijke, bestuurd.
Men heeft 228 bewa irseholen en 1079 her
halingsscholen opgeheven. De bevolking der
afgeschafte lagere scholen bedroeg 15.325 leer
lingen die der bewaarscholen 7898 kinderen
het getal leerlingen op de herhaling scholen was
21.773.
Generaal Caceres, schrijft men uit Lima, zal
waarschijnlijk in Maart tot president van Peru
gekozen worden. De ex-president Igleaias is naar
Valpariso vertrokken, om zich van daar naar
Montevideo en Buenos-Aires te begeven. In het
voorjaar is hjj voornemens een reis naar Europa
te ondernemen.
II.
Engeland was een republiek gewordenkoning
Karei I had op bet schavot geboet voor zjjn
fouten, voor hetgeen hij aan de rechten zjjns volks
te kort gedaan had. Dit volk heette na zjjn dood
vrjj, toch droeg het sedert 1649 nog knellende!'
boeien dan onder zijn vroegere bewindvoerders.
Toen de scherpr.cht-r het hoofd van Karei I
aan het volk vertoonde, sprak Cromwell, die uit
een venster het bloedig schouwspel had toegezien,
kalm tot de omstanders „Nu is de godsdienst
gered en de vrjjheid van duizenden verzekerd. Do
grondzuilen der republiek van Engeland zijn be
vestigd. Laat ons thans het leven er aan wagen
om den staat bloeiend te maken en ook naar
buiten de rast te bewaren." Wat werd er door
de wreedheid van dezen zelfden man van de
vrjjht id van een deel zjjns volks
Weinige maanden nadat het hoofd van Karei
Stuart onder beulshanden was gevallen, laadde
^Cromwell als lord-luitenant aan het hoofd van
een talrijk leger op de kusten van Ierland. Wat
het parlement in dwaze verblinding den ontevre
den Ieren hal geweigird, willigde Karei I hun
drie maanden voor zijn dood in. Vers-terkt en
bemoedigd trokken zij tegen de troepen van
het parlement op, beperkten ze tot de garni
zoenen Dublin eD Belfast, terwijl zjj den
zoon van Karei tot hun gebieder uitriepen.
Om het geheele verlies van Ierland te voorko
men, begaf Cromwel zelf er zich heen. De gees
telijken smeekten den zegen Gods over de wape
nen zjjner heiligen. Cromwell en zjjn oversten
mij die zoo gaarne alle onaangenaamheden en
botsingen uit den weg ga!" riep hij, met grocte
stappen door de kamer loopmde. „En dat nu
Irma er ook juist niet is het is ellendig
Na een half uur begon hij wat te be l iren, »Ik
zal mjj eenvoudig door Leiningen laten vertellen
hoe hjj aan die -tof gekomen is; het is toch
eigenlijk dwaas om zich daarover op te winden.
Het komt zeker omdat bet al zoo laat is, dan
zjjn de zenuwen altijd prikkelbaarder en dan die
eenzaamheid, waaraan ik volstrekt niet meer ge
woon ben. Kom, 'aat ik verstaa lig zijn. Ik wil
er niet meer san denken, ik zal gaan sla,pen en
mjj zelven tot rust dwingen. Morgenochtend
krijg ik een brief van Irma arm kin f, zij denkt
thans waarschijnlijk niet zoo aan mij, als ik aan
haar en zjj zou mjj uitlachen als zij mjjn
opwinding zag. Ik lach mjj zelf uit ja, kom,
nu ga ik naar bed."
Ja aD het inslapen maar zoo gemakkelijk ge
weest ware! Serden dacht; „U t is ongelooteljjk
welke dwaze denkbeelden iemand, die niet slapen
kan, zich in het hoofd haalt."
Maar ondanks die bespiegeling bleven die dwa
ze denkbeelden en wisselden af met allerlei ver
ontrustende en onnatuurlijke vooMdlingen, die
hem half droomende verschrikten. Telkens zag
hij Irma en Leiningen voor zich; telkens ergerde
hjj zich over zjjne onmogelijke pbantasieën, trachtte
weer in te slapen en schrikte even daarna weer
met een nieuw droombeeld wakker. Tegen den
ssbteud zegevierde eindelijk de gezonde natuur 5
predikten te voren in Londen over eenige bijbel
teksten, toep tsseljjk op de omstandigheden.
Somwijlen leent zich Gods woord wonderlijk
goed voor krijgslustige preêken. Moedig verdedigde
zich de stad Drogheiia tegen de soldaten van
den lord-luitenant; eerst bij den derden storm
gelukte het dezen binnen de muren der stad te
dringen, waar bezetting en burgers tot den
bataten man onder de niets en niemand sparende
hand der overwinnaars vielen.
Een gelijk lot trof de stad Wexford. Twee
dracht onder de partijhoofden, schrik en angst
maakten het Iersche volk machteloos tegenover
de geweldenaars. Na negen maanden reeds kon
Cromwell zijn werk zoo ver gevorderd beschouwen,
dat hij de verdere gewelddadige onderwerping
van Ierland aan zijn niet mind r bloeddorstigen
als doortastenden schoonzoon Ireton kon toever
trouwen.
Onder stroomen bloeds trachtte hij en na hem
zijn opvolgers het hun voor oogen staande doel
de uitroeiing van het katholicisme te bereiken.
Met onvergelijkelijke wraakzucht ging men te
werkhonderden der voornaamste mannen des
lands werden door een hoog gerechtshof wegens
hun deelneming aan den opstand gevonnist. Aan
anderen gaf men verlof het land te verlaten en
zoo veel personen aan te werven, als zij bijeen
konden brengen. De meesten men schat hun
getal op een 30 a 40.000 - gingen naar Frank
rijk en Spanje, anderen naar Oostenrijk en
Venetië.
Nog was de volkskracht in Ierland hierdoor
ia het oog van het Britsche parlement niet vol
doende verzwakt. Van tjjd tot tijd werden dui
zenden jongelingen, vrouwen en kinderen opgelicht
en naar Jamaica of andere eilanden in Amerika
overgebrachtgedurende den oorlog had men reeds
alle krijgsgevangenen als slaven naar West-Indië
gezonden en verkocht. Maar ook deze wreede
maatregel bleek nog niet voldoende. Men keerde
tot het stelsel van gewelddadige kolonisatie, voor
heen met zoo goed succes toegepast, terug. Op
bevel van den protector verdreef men de nog
overgebleven Ieren over de Shannon naar het
vroegere koninkrijk Connaughtwie het waagde
naar zijn wettig eigendom weer te keeren werd
als een onbeheerde hond doodgeschoten, Aan de
rechtmatige bezitters moeten in deze jaren zeven
duizend en achthonderd millioen morgen lands ont
nomen zijn, dat men deels onder Engelsche en
Scbotsche kolonisten verdeelde, deels aan de Brit-
eche regeering toewees. Dezelfde Independenten,
die altjjd den eisch van gewetensvrijheid tegen
over de Episcopale kerk en Presbyterianen hadden
verdedigd, verboden ten strengste de uitoefening
van den katholieken eeredienst. De katholieke
priesters moesten op straffe dts doods het land
verlat-n; er werd den plaatselijken besturen mach
tiging verleend de kinderen der katholieken weg
te nemen en te laten opvoeden.
Maar met welke strengheid en met welk mee-
doogenloos geweld de Engelsche onderdrukkers
ook opt aden, zjj vermochten niet hun maatre
gelen in den gebeelen omvang uit te voeren
bet tmrgerljjk en godsdienstig bestaan des Ierschen
volks geheel te vertrappen.
De r stauratie veranderde den ellendigen toe
stand der Ieren weinig. Wel hield onder Karei
II de go is lieBstvervolging op, maar het den in
woner) ontrukte land bleef in handen der Pro-
t staat >n. De vreugde op het groene eiland
na ce troonsbestijging van Jacobus II duurde
kort. Ofschoon deze vorst als zjjn ongelukkige
vader or.verwrikbaar geloof hechtend aan het
koningdom door Godsgena ie, aan zjjn voorrechten
onüerroep djjk vasthield en in 't minst niet toegaf
aan <)e vorderingen zijner Iersche geloofsgenooten
zag bij zich toch weldra, nadat hjj, ten gunste
vm zijn scnooozoon Willem HI van den troon
verdienen, in 1690 met een vijfduizend Fianschen
in I-rland landde, van een talrijke schaar trouwe
katholieken omgeven. Met Jaeoons' neerlaag
aan de Boyne, daalden ook weder Ierlands kansen
op de herovering der vrijheid, De Hollander
behandelde de opstandelingen wat waren de
Ieren anders in het vak van den Engelschen
koning? niet minder wived dan de Tudors en
de Stuarts, Alleen werd hun een geljjke mate
over zjjn opgewonden verbeelding en hij sliep
vast in.
To. n hjj tameljjk laat ontwaakte was de post
al aangekomenmaar zjj had geen brief van Irma
gebracht.
Serden stond mismoedig op en dronk in geen
beter humeur koffie dan den vorigen avond thee.
Daarop bestelde hjj een bode, en verzond een te
legram naar Weenen, waarin hjj om tijding ver
zocht.
.Het eenvoudigste zou zijn om zelf te gaan.''
dacht bjj, »maar van nut ban ik er niet zijn,
aangenaam is de reis niet, en dan bomt vandaag
de oude E lerlitz met zjju zoon, om mjjn bruinen
te zi n, dien ik gaarne tegen zjjn vos zou willen
ruilen." Hij keek op zjjn horloge. Het was
reeds laat en de heeren konden elk oogenblik
komen. Met een njjdigen blik keek Serden naar
de court,nten die nog op tafel lagen,
»Later" mompelde hjj »later, als ik weer
alleen ben, zal ik dat verwenBchte Btukje nog
eens lezen. Ik moet er het rnjjne van hebben."
Daar reden de heeren EderliD voor, Serden
ging hen ontvangen. Do paardenkoop en het
gemeenschappelijk ontbjjt namen veel tjjd in be
slag. Eindelijk bleven de heeren, die een langen
rit gemaakt hadden, ook eten. Daarna werd er
een »spelleïje" gedaan, en het was avond, eer zjj
Kurlsburg Verlieten.
Er was nog geen antwoord van Irma en volgens
de oerekening van Serden had het er al lang
moeten wezen,
van vrije godsdienstoefening toegestaan als onder
Karei II, maar de landverhuizingnam steeds meer toe.
Meer dan 12.000 Ieren gingen in vrijwillige
verbanningopnieuw werd een millioen morgen
lands geconfisqueerd en onder protestanten, voor
namelijk onder generaals uit het koninkljjk leger
en vrienden van den vorst, verdeeld.
In de steden vormden de protestanten, de zoo
genaamde Oranje-clubs, welke met fanatieken
jjver de katholieke bevolking vervolgden en
onderdrukten. Ter volkomen onderdrukking
van het katholieke en nationale element
stelde de regeering barbaarsche dwangwetten
{Penal lawsin. Hoe meer men de vrijheid der
oorspronkelijke bewoners onderdrukte en hen in
hun rechten belemmerde, des te meer voedde men
den haat en de wraakzucht. In de vorige eeuw
ontstonden die geheimzinnige, revolutionaire bond
genootschappen in Ierland, die tot heden steeds
onder verschillende namen met hun misdadig werk
schrik en ontzetting onder hun landgenooten ver
spreiden. Grooter is de afkeer en angst, naarmate
zjj hun wanbedrijven in de duisternis en op ver
borgen plaatsen uitoefenen. Wat de moonlighters
heden ten dage verrichten, was in de 18e eeuw
het ambt der White boys-, Hearts oj oak, Rightboys,
of boe alle deze broodelooze daglooners, arbeiders,
van hun erf verdreven pachters mogen heeten, die
zich 's nachts verzamelden om hardvochtige grond
bezitters, agenten, ambtenaren, predikers te straffen
of te vennoorden, waarna zjj weer even spoorloos
verdwenen. Geen Ier waagde het voor het gerecht
tegen hen te getuigen, overtuigd als hij was, dat
hun wraak hem zeker zou treffen, en dit hield
de nachtelijke moordenaars vooral buiten het
bereik der gestrenge justitie.
Waar kon de Pransche revolutie, waar kon de
kreet naar vrjjheid voor het individu helderder
weerklank vinden dan in het sedert eeuwen door
zijn overweldigers wreed mishandelde Ierland
In 1791 ontstond de bond der vereenigde Ieren
United Irishmen)-, in 't geheim bereidde men de
revolutie voor, die het aanzijn aan de onafhan
kelijke Iersche republiek moest schenken. Bevreesd
voor den opkomenden storm, goot het Bntsche
parlement eenige druppelen olie over de bruisende
baren. Men hief de beperkende maatregelen, welke
op den Ierschen handel en de industrie drukten op
en schafte de Penal laws af. De katholieken wer
den niet langer als de paria's der maatschappij
beschouwd en kregen eenige geljjke rechten met
de protestanten. Verder ging de vrijzinnigheid
der Engelsche natie, zelfs immer zéó trotech op
haar vrjjheid en haar liberale instellingen, ten
opzichte van Ierland niet. En toen de revolutio
nairen door de eerste gunstige resultaten van hun
stoutmoedig optreden en den steun, dien zjj nu
uit Frankrjjk ontvingen, aangemoedigd, meer
eischten en dreigender hun vorderingen uitspraken,
besloot de regeering met geweld de beweging te
onderdrukken. Maar met onverstoorbare taaiheid
hielden de Ieren stand, tot ten slotte de geheele
opstand in den waren zin van bet woord door
de Engelschen in bloed gesmoord werd. Meerma
len poogden de Pransehen op de kust van Ierland
te landen en den moedigen strjjders voor hun
onafhankelijkheid te hulp te komen, Alles te
vergeefs. En de regeering behaalde ten slotte zoo
geheel de overwinning, dat de 19e eeuw voor de
Ieren begon met de opheffing van hun eigen par
lement. De unie van Ierland met Groot-Brittanje
kwam den 26 Mei 1800, dank zjj omkooping en
list van het Britsche gouvernement, tot stand.
Voortaan mochten de Ieren 32 peers naar het
Hoogerhuis en 100 afgevaardigden uit de graaf
schappen en steden naar het Lagerhuis zenden.
Of deze maatregel, die Ierland nog vaster aan
Engeland knoopte, Ierlands lot verbeterde en aan
den politieken en godsdienstigen tweespalt een
einde maakte, wenschen wij in 't kort een vol
genden keer na te gaan.
au w ui 1 hwumiw—1 mum—bbbm—
De landbouwers gebroeders Hijmans te
Hij besloot de noodlottige novelle nog eens
onderhanden te nemen,
De knecht had de couranten in mevrouw's ka
mer gelegd.
„Laat maar," riep Serden toen hjj ze wilde
gaan halen, „ik zal zelf in het salon gaan zitten.
Breng de lamp daar heen".
Boven de canapé hing een levensgroot portret
van Irma, door een bekend schilder gedurende
hun korten verlovingstijd gemaakt. Het origineel
was bijna gelijkertijd met de schilderjj te Karls-
burg gekomen en dus had Serden er nooit veel
acht op geslagen. Heden stond hjj er eenige mi
nuten voor. Het lamplicht viel juist op die ten
gere, slanke gestalte, het fijne ovaal van het
hoofdje, dat nan den toeschouwer gekeerd was,
en in de donkere oogen lag een soort van vragen
de uitdrukking.
„Mjjn Irma," zei Serden het portret beschou
wende en zjjn stem klonk buitengewoon zacht en
liefelijk.
Eensklaps keerde hjj zich om, greep de cou
rarten, die op een étagère lagen, waarop ook het
werkmandje van Irma, het boek waarin zij het
laatst gelezen had en nog een paar kleinigheden
geborgen waren.
Er was éen hoofdstuk, dat hjj gisterenavond
niet gelezen had. Het schilderde de jonge vrouw,
terwjjl zjj haar man na een langen, eenzamen dag
opwacht. Daaruit stroomde hem al het verlangen
van een jong, warm hart, dat er naar snakt om
zich te uiten, tegen. Serden keek peinzende naar
Oosterwolde, gemeente Doornspijk, hebben mjj
verzocht in uw veel gelezen blad mee te deelen,
dat zjj, in navolging van den heer W. G.Boele,
Jacobahoeve te Wapen velde, het bewaren en
groen inmaken van gras in een gemetselden
en waterdichten kelder op hunne boerderjj in
toepassing gebracht hebben en dat zjj zeer vol
daan zjjn over de verkregen uitkomsten, die in
elk opzicht groote aanbeveling van,het ensilage-
stelsel verdienen.
Met genoegen geef ik aan het bovenstaande
publiciteit.
De bijzonder gunstige resultaten, die men overal,
waar dit stelsel goed toegepast wordt verkrijgt,
moesten een spoorslag zjjn voor eiken veehou-
der-zuivelbereider hier te lande, om het
goede voorbeeld, sedert de laatste jaren door velen
in den vreemde eu enkelen in ons land gegeven
algemeen te volgen.
Onze boeren zouden dwaas doen om veel heil
en bescherming te wachten van de ln-ffing van
graanrechten, maar wel moeten^ze trachten zich
zelve te beschermen door zich in te spannen en
onvermoeide pogingen aan te wenden, om de op
brengsten hunner landerijen door middel van
alleszins doelmatige besmesting en goede behan
deling aanzienljjk te vermeerderen en voorts om
de oogsten op afdoende wijze tegen bederf en
verlies te bewaren.
Het ensilagestelsel nu is het aangewezen middel
om dit doel te bereiken. Verschillende analyses
hebben aangetoond, dat de voedende, d. w. z. de
vleesohvor mende en melkgevende be-
standdeelen van goed ingemaakt groenvoeder on
eindig veel meer bedragen dan van goed gewon
nen hooi, welk laatste tengevolge van de invloeden
van het weder, b. v. wind en zonnehitte, veel
verliest, wat in groenvoeder opgesloten en bewaard
blijft.
En als er bij het winnen van goed en gezond
hooi reeds zoovele krachtige bestanddeelen door
verdamping enz. verloren gaan, hoe onnoeme
lijk veel meer zal dit verlies bij slecht gewonnen
hooi, tengevolge van aanhoudenden regen, dan
wel bedragen?
Nog niet lang geleden werd op een druk be
zocht congres in Noord-Amerika, uitsluitend gewjjd
aan de belangen van het ensilagestelsel, de vol
gende conclusie genomen:
„Gehoord de verschillende belangrjjke verkla
ringen van vele praktische en ondernemende
landbouwers, zoo is het congres van oordeel, dat,
na een zesjarige ondervinding en toepassing in
dit werelddeel, de onomstooteljjke bewjjzen gele
verd zjjn, dat het ensilagestelsel groote voordeelen
oplevert en als een weldaad voor den geheelen
landbouwstand moet worden aangemerkt."
In Groot-Brittanje en Ierland werd mede de
verklaring afgelegd, dat het ensilagestelsel, na
nauwkeurig onderzoek ingesteld en deugdeljjke
proeven genomen te hebben, als een krachtig
hulpmiddel moet worden beschouwd, om den
toestand op landbouwgebied te verbeteren.
Moge dan het stelsel, dat elders de landbouw-
wereld in beweging en verrukking gebracht heeft,
ook spoedig bjj ons het burgerrecht verkrijgen en
een omwenteling te weeg brengen, die onze boeren
noodig hebben, willen ze staande blijven.
Zeer te wenschen is het, dat de Nederlandsche
boeren, die vrjj algemeen beb.pt zjjn met voor-
oordeelen en niet gelooven in nieuwigheden, hunne
vooroordeelen en ongeloovigheid niet tot het
uiterste zullen volhouden, en nu eindeljjk in
grooten getale er toe zullen overgaan het veel
geprezen en niet genoeg te waardeeren ensilage-
of groen voederstelsel in toepassing te brengen,
waardoor ze hunnen veestapel aanzienljjk zullen
kunnen uitbreiden 'en zoodoende de meeste kans
zullen hebben de vreemde concurrentie het hoofd
te bieden.
Kampen. Jules vas Hasselt.
Politie.
Als gevonden zjjn aan het bureau van politie
alhier gedeponeerdtwee parapluies, een gonden
manchettenknoop, een gouden oorbelletje, een
eindje ketting, waaraan zes kleine slenteljes, en
een duimstok.
het portret van Irma, en las verder. De ver
wachte kwam vermoeid, »door en door koel," en
de jonge vrouw keerde zich met een zucht af;
„het was alsof in haar hart de eene voorjaars
bloem Da de andere geknakt werd."
Wederom keek Serden naar het portret.
„Nu ja, dat is niet onnatnurljjk, zoo iets
komt meer voor," prevelde hjj. „Maar men be
hoeft het zoo ernstig niet op te nemen."
Daar viel hem in dat Irma eens gezegd had
„Ik zal niet sentimenteel worden."
„Zij is een verstandig, wjjs vrouwtje, mjjn
kleine Irma", zei hjj met een zeker gevoel van
geruststelling, maar er was toch em zachte stem
in zjjn binnenst-., ïie hem toefluisterde: „Menigen
avond is het op Karlsburg net zoo gegaan, alsin
de novelle." Een volgnummer ontbrak. Hjj zocht
op de étagère. Daar viel een papier op den
grond. Hij raapte het op. Het was een lêeg
couvert, waarop met de hand van Irma het adres
van Leopold stond. Serden bekeek die kleine,
hem zoo welbekende letters, alsof hjj ze voor het
eerst zag en het bloed steeg hem naar het hoofd.
Driftig frommelde hjj het couvert ineen.
Wordt vervolgd.)
Gedrukt bjj deGebroeders Abrahams te Middelhui
