Vertrotten m aamekomen schepen-
MIDDELRURGSCHE COURANT
I
I
Middelburg 31 December
Onderwijs.
Stated-Gene raai.
I’
BIJVOEGSEL
Vrijdag 1 Januari 1886. N°. 1
NIEUWJAAR.
L
4
1
1
Gedrukt b| De Gebreedere Abrahams te Middelburg.
L
’- ‘J
s
Q
«M.
--- j
t -
t
Zoojang ds overheid rich tsfOX nat de gorg
voor openbaar lager onderwijs inliet, kon zjj in
de kosten daarvan niet voorzien naat een stelsel,
nauwelijks bg eenig ander onderwerp van over
heidszorg toegepast. De uitgaven voor het on
derwijs waren bovendien te splitsen in kosten
van stichting of eerste inrichting, en in periodiek
terugkeerende uitgaven, welke laatste echter ten
deele weder niet voor elke school in het bijzonder
konden worden aangewezen. Hoe in verband
hiermede de schoolgeldheffing. die thans in vele
gemeenten verschilde naar mate van de gegoed
heid der ouders, zou moeten worden geregeld,
was niet duidelgk.
VAN DX
VAN
2.42
9.8
7.20
7.29
6.8
j 7.23
j
j 7.35
i 7.88
8.9
8.20
9.52
j 8.50
f 9—
10.23
Te
J
J
19
10.86
11.45
9.20
7.85
6.80
5.38
545
5.50
6.8
6.(8
Volgens het Vad. is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de wet op de postspaarbank in bewer
king, in dien geest, dat ook bedragen boven ƒ800
tegen rente kunnen worden ingebracht.
7.20
7.82
7.39
7.54
8.3
8.16
8.23
8.28
8.38
Breda
Roozendaal
Wouw
10.5
10.20
10.40
11.15
18.16
12.80
5.50
6.12
6.34
7.19
8.80
8.58
12.24
12.32
10.55
10.40
11.55
12.88
U
1.20
12.40
12.47
12.56
1.4
1.25
3.15
5.58
6.7
6.14
6.37
6.35
6.48
6.50
6.55
7.5
7.12
7.25
7.85
7.47
7.56
8.46
9.81
10.25
12.22
Benoemd tot onderwijzer te Ejj soort, bij Rid
derkerk, de heer W. H. Lenselink te Middelburg.
6.83
6.10
7.80
8.10
8.80
8.50
CO
12.15
1.15
1.26
1.85
1.50
2.—
twrrnr kamek.
5.51
6.30
7.28
7.89
7.49
7.58
8.11
8.18
8.28
8.88
8.48
8.52
9—
9.18
9.21
9.80
T!
8.84
9.15
9.25
9.88
9.48
10.—
8.13
9.10
9.32
9.30
9.85
10—
UQ
0
6.80
6.48
7.8
7.50
9.40J
8.43
6.—
6.8
6.15
6.20
6.40
730
Van Ter Netuen
t Sluiskil
Philippine
Sas van Gent
Selxaete
Te Gent (Gr. station).
7.10
8.52
9.2
9.11
9.20
9.88
9.40
9.50
9.55
10.3
10.10
10.18
10.81
10.88
10.46
11.7
11.5
12.8
12.13
12.22
12.35
12.42
12.52
12.57
1.8
1.17
1.25
1.88
1.46
1.55
De directie van Het Nieuws van den Dag biedt
een Nederlandsch geneeskundige, vertrouwd met
bacteriologisch onderzoek, die genegen 'is zich
persoonlijk te overtuigen van de resultaten' der
onderzoekingen van prof. Pasteur, te Parijs, daar
voor de gelegenheid aan. De uitzending zal ge
schieden onder het toezicht van de hh.prof. B. J.
Stokvis, te Amsterdam; prof. J. Forster, te
Amsterdam prof. Th. H. Mac Gillavry, te Leiden;
prof. C. A. Pekelharing, te Utrecht en prof. A. P.
Fokker, te Groningen.
Van Antwerpen
Meehelen
St. Nico laas
Huilt.
Axel
Te Ter Neasen.
j 8.23
S 9.10
j 10—
10.89
f 11.50
12.18
11.50
10.86
11.45
j 7.14
2.53
j 8.40
f 9.10
j 10
10.89
j 11.50
12.13
11.50
10.86
11.45
7.14
2.53
5.26
6.87
5.38
5.18
5.20
i 6.82
i 7.18
j 8.18
i 8.44
9.22
9.82
9.39
9.53
10.1
10.10
10.17
10.23
10.33
10.40
10.53
11.4
11.16
11.25
12.7
1.8
f 1.47
2.58
2.57
2.50
1.8
2.8
4.5 (v)
2.3
2.14
2.21
2.34
2.43
2.51
r '2.58
3.3
.3.13
8.19
3.82
3.42
3.54
4.3
4.52
J 6.8
j 6.46
j 7.52
8.14
8.5
5.39
7.24
5.26
5.38
5.45
5.58
6.8
6.20
6.29
6.35
6.46
6.53
7.6
7.17
7.29
7.38
8.27
9.34
10.13
j 11.19
11.22
11.5
f 9.48
11.14
j 6.10 (v)
j 10.45 (n)
6.27 (v)
7.35
7.80
7.23
7.85
j 8.46
j 9.24
10.13
10.51
11.1
11.10
12—
11.45
5 11.55
E1.6
1.44
2.40
3.14
8.25
8.41
3.52
4.7
4.14
4.29
4.35
4.45
4.55
5.5;
5.20
5.28
6.50
f 7—
De heer A. Bruggeman ie, met ingang van 1 Jan.,
benoemd tot burgemeester van Baarland.
Van Ter Neuzen
Axel
Hulst.
St. Nico laas
Mechrien
Antwerpen
6—
9.10 (n)
9.31 (v)
10.36
had
regeering
ring van
en bleef
onze landbouwers meer nut stichten dan alle
stemmen die in eigen kring zich deden hooien?
Woenedrecht
Rilland-Bath
Krabbendjjke
Kruiningen
Vlake
Biezelinge
Goes
’eHeer Arendskerke.
Arnemuiden
Middelburg.
Te Vlieringen (Stad).
(haven)
Artikel 194 der grondwet. {Onderwijs)
Door de v o or standers der bestaande
schoolwetgeving werd te kennen gegeven
dat de uitgedrukte beginselen en verkondigde
instellingen hun over het geheel uiterst onbepaald
en nevelachtig voorkwamen. In den eisch, dat
de openbare school daar alleen zou mogen be
staan, waar niet door vrjje scholen in het onder
wijs voorzien werd, scheen voor den wetgever
geenerlei richtsnoer gelegen. Immers men kon
niet zeggen, dat door de bijzondere scholen vol
doende in het onderwgs voorzien werd in eene
gemeente, waar ook slechts éen kind werd aan
getroffen, welks ouders van die scholen geen ge
bruik wilden maken. Zou de overheid moeten
beslissen, of het bijzonder onderwijs, wat om vang
en gehalte betreft, in de behoefte voorziet? Het
beginsel, dat de uitgaven voor de openbare school
ten volle door de schoolgelden zouden moeten
gedekt worden, was even onbillijk als practisch
onuitvoerbaar.
In de Nordd. Alg. Ztg. wordt de aandacht ge
vestigd op den botferhandel in Nederland, met het
doel den Duitschen landbouw tot concurrentie te
nopen. Er wordt gewezen op de ontzettende
hoeveelheid kunstboter, in de laatste jaren van
Nederland uitgevoerd en als gewone boter in
Engeland ter markt gebracht. De naam van het
Nederlandsch product heeft daardoor zeer veel
geleden. Wel worden thans pogingen aangewend
om den ouden, goeden naam te herstellen, maar
het Berljjneche blad meent dat Duitschland, als
het thans krachtig met goede waar op de Engel-
eche markt komt, allicht debiet zou kunnen
winnen.
Zou deze waarschuwing uit den vreemde voor
Blijkens ontvangen telegram is Zr. Ms. schroef-
stoomschip le klasse Koningin Emma der Neder
landen den 29en dezer, onder bevel van den
kapitein-luitenant ter zee H. Quispel, van de reede
van Batavia naar zee vertrokken, ter opvolging
zjjner bestemming naar Nederland.
1133
11.42
11.47
11.59
12.7
Den len Januari is de stemming eene geheel
andere. Dan komen, onder enkele goedgemeende
wenschen, er vele voor, die alleen door den mond
uitgesproken worden, doch waaraan het hart geen
deel heeft. Zg zgn voor hen, die ze uiten,
eenvoudig het middel om eene groot ere of kleinere
fooi machtig te worden. Tal van personen, die
gjj niet kent en die ook u niet kennen, overstelpen
Wanneer men het goed nagaat is de eerste
Januari een dag van oprecht gemeende geluk-
wenschen. zoowel als van huichelachtige leugens,
een dag van haarpijn zoowel als een vol goede
voornemens. in den regel komt de eerste in
den loop des jaars nog wel eens terug, terwijl de
laatste meestal voornemens blijven.
Een ware sneeuwstorm van brieven, briefjes
kaartjes en vermoedelijk dit jaar ook van
'telegrammen dwarrelt óver de wereld en werpt
zjjne witte of geelachtige vlokken amLnite
kelder woning,^Auder; deft'gïórt EI'iTlii net klein?
katrertfêonderae^dakpn nnen en zooveel geluk,
zegen en lang leven wordt op Nieuwjaarsdag
toegewenscht dat, kwamen al die wenschen tot
vervdlling. de menschheid voor het vervolg
slecht 3 uit Croesussen en Methusalems bestaan
moest. Werden echter alleen de eerlijk gemeende
wenschen vervuld, dan zou er weinig in den
toestand veranderen, want geen dag in het jaar
worden er zooveel bezoeken gemaakt met witte
handschoenen en een zwarte ziel.
In het mail-overzicht van de Jaxabode, dat
thans de onderteekening draagt van den niéuwen
hoofdredacteur, den heer H. B. van Daalen, komt
het volgende voor:
In de Preanger is de toestand niet zuiver;
dit is, meenen wg, de juiste uitdrukking.
En hetzelfde kan getuigd worden van geheel
Java.
Zorgbarend is de toestand niet in den zin alsóf
dadelijk gevaar zou te vreezen rijn voor dit land
zelf en vóór het Nederlandsche volk, dat gedurende
300 jaar zooveel aan Indië te danken heeft gehad.
Maar het gevaar zal niet kunnen uitbljjven,
Wanneer het thans bestaande stelsel van fiscaliteit
voortgaat den stand van den gezeten Javaan te
Ondermjjnau- óm sléchts den proletariër over té
laten. Zoodra de'welvaart, die onder het tegen
woordig regeeringstelsel onmogelgk kan blijven
bestaan, verdwenen is, zal de storm worden geoogst
van den wind, dien men nu door een fiscaliteit
d outrance zaait.
Dit ia zeker, dat al moge, voor het oogenblik,
de toestand der kolonie nog niet zorgwekkend
heeten, in den zin alsof de zachte en gedweeë
bevolking van haar ontevredenheid door daden
zou doen blijken, hij toch, ook in verband met
de wereldgebeurtenissen, niet alleen tot voorzich
tigheid noopt, maar zelfs bepaalde maatregelen
van voorzorg eiecht.
Terwgl die voorzorgen voor alles behooren te
bestaan in het voorzien in de werkelijke belangen
van Indië zonder aan die van het Moederland
tekort te.doen, door het wegnemen der hinderpalen
die aan de algemeene en krachtige ontwikkeling der
particuliere ngverheid in den weg staan en door
het wegnemen der gegronde grieven die, zoowel
bij de Europeesche als bij de Inlandsche maat
schappij, door een al te zwaren fiscalen druk zgn
opgewekt, moeten zij toch ook nog worden gesteund
door maatregelen van anderen aard.
De omstandigheden en gebeurtenissen dwingen
ons tot het overzien en concentreeren onzer
krachten.
5.87 r
-- Vlissingen alléén die, welke met
[Van Keulen
Parijs (Nord)
Brussel (Nord)
Antwerpen (Etat).
Amsterdam over Utrecht (AMpupoor)
(Oostersp).
Rotterdam (H. 2/. <p.)
VGravenhage (övét "Row. Ja./Z S.)'
Rotterdam (Beurs) (via Zevenbergen)
8.44 j
9.8 II
9.13 Bergen op Zoom
J9.25
9.-34 I
10.21 I
11.12
12.2
Het ging ook niet aan, dat het bedrag van
het schoolgeld bij élke verandering in het getal
der leerlingen zou moeten worden gewijzigd, om
bg groote beperking van dat getal eene buiten
gewone hoogte te bereiken. In één woord, tot
eene practischejoplossing der schoolquaestie waren,
naar meening dezer leden, door de onderteekenaars
der nota’s ook bij deze gelegenheid geen bruikbare
bouwstoffen geleverd.
Wat het regeeringsvooorstel zelf be
treft, terwgl enkele leden erkenden dat de bepa
lingen, waardoor de regeering de tweede en derde
zinsnede van art. 194 wilde vervangen, duidelgker
en meer overeenkomstig den werkelgken toestand
waren, achtten de meeste leden de poging
der regeering om tot een bevredigende oplossing 5
der schoolquaestie te geraken, ten eonemafe mis
lukt. Onder de voorstanders der bestaande school-
wetgeving waren er. die in de ontworpen wijzi
gingen een gevaar zagen voor het openbaar j
onderwjjs, dat bij het bijzonder onderwgs werd s
achtergesteld en daardoor meer en meer zou
worden verdrongen.
Huns inziens was ook de weglating van de
eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen en
van het óveral voldoend openbaar lager onderwijs
eene daad van beteekenis, over welker gevolgen
men niét lichtvaardig dénken mocht. Aan den
anderen kant konden de onderteekenaars
der nota’s in de; voorgestelde redactie geen
spoor van tegemoetkoming aan hunne grieven
ontdekken. Die redactie strekte alleen tot ver-
duidelgking der bestaande bepalingen. Werd zg
aangenomen, het bgzónder onderwgs zou bg
voortduring onderdrukt en sléchts als noodzakelgk
kwaad geduld worden. Volgens sommigen was
zij alléén in schijn een verbetering, en zou zg
in werkelgkheid strekken om het karakter der
openbare school nog beter te verbergen.
Anderen wilden niet ontkennen, dat zij goede
elementen bevatte, waaraan een wijziging van
het artikel zich zou kunnen aansluiten, maar
meenden toch dat zij op zichzelve in den be-
staanden toestand geen wezenlgke verbetering
zou aanbrengen. Hun inziens had de regeering
getoond den aard van den schóolstrgd nog altgd
niet te begrgpen. De hoofdgrief, de rechtsonge
lijkheid tuBschen bgzónder en openbaar onderwgs,
werd door de voorgestelde wijzigingen geenszins
weggenomen. Het openbaar onderwgs bleef van
overheidswege ondersteund, het bgzónder slecht*
toögslïiisiLr
In meer dan, een afdeeling werd ten slotte het
verlangen geuit. dat dit gedéélte der grondwets
herziening hét allereerst in behandeling
zou worden genomen. Het lot van dit wetsont
werp zou toch voor al de overige voorstellen be
slissend zgn. Op de gemaakte tegenwerping, dat
deze wensch thans voorbarig moest geacht wor
den, luidde het antwoord, dat men dien nu reeds
meenen te moeten uitspreken, opdat de
en de kamer zouden zien dat verande-
art. 194 de conditio sine qua non was
voor medewerking tot een, op andere
punten wellicht evenzeer gewenschte herziening
der grondwet.
Wg ontvingen een brochure, getiteld Opmer
kingen, naar aanleiding van de brochure van den
heer C. J. Geertsema, over de Herziening van de
belastbare opbrengst der ongebouwde eigendommen,
gemaakt door mr J. Meolenburch, oud-voorzitter
der commissie in het schattingsdistrict Goes.
Deze beschouwing zal zeker met belangstelling
gelezen worden door allen, die aan die herziening
een werkzaam aandeel hebben genomen of wier
belangen daarbij zgn betrokken.
De heer Geertsema, die lid der hoofdcommissie
Vflfll gfinner^de hynriwljg was, véroorioofsb-èica
ih zgne brochure verkeerde meeningen te uiten,
die de heer Moolenburgh niet onbesproken' mocht
laten.
Wij zullen den oud-voorzitter der commissie
in het schattingdistrict Goes niet volgen in zgne
beschouwingen ter bestrijding van den heer Geert-
sema daartoe zouden wg te veel ruimte behoeven.
Wg wg'zen er alleen op, dat hij daarin tot de
navolgende conclusie komt:
»De brochure van den heer Geertsema bevat,
waar hg zich beweegt op algemeen economisch
gebiedeenige behartingswaardige denkbeelden
en zal voor dat gedeelte met genoegen worden
gelezen.
Waar echter gehandeld wordt over de wet van
25 April 1879 {Stbl. no 89), verraadt zich duidelgk
de weinige ingenomenheid van den schrijver en
begrgpt men zgne ontboezeming aan het slot,
dat hij die wet liever nooit had gezien.
En waar de schrgver, teneinde de gebreken aan
te toonen, die volgens hem de wet aankleven,
zich het recht toekent van critiek te oefenen over,
hen, die met de uitvoering der wet, voor zooveel
het werkdadige aangaat, zgn belast, slaat hg,
wat het feitelgke betreft, den bal zoo deerlgk
mie, dat daardoor alleen aan die critiek alle
vertrouwen moet worden ontzegd”,
Dit oordeel is hard en scherp, maar, wie den
heer Moolenburgh in zgn betoog, tót staving van
zgne meening op den voet volgt, zal moeten
erkennen dat daarvoor reden bestaat.
De ridderlgke wgze, waarop onze geWestgenoot
opkomt voor de eer van de schattingscommissie
in het district Goes verdient waardeering én zgne
brochure de algemeene aandacht.
if 1-40
f 7.30
2.40
j 3.38
3.26
3.20
3.25
4.40
5.40
i 6.33
f 7.20
Het eigenlgke nieuwjaarsfeest wordt gemeenlgk
op oudejaarsavond begonnen. Nadat het werk is
verricht, vereenigt zich het gezin in de huiskamer
en onder het genot van een glas wgn, punch of
een kop chocolaad wordt de klokslag van 12 uren
afgewacht. In den beginne is het gezelschap
opgewekt. Besproken en gegispt wordt het
afgeloopen jaar met zgn vele herinneringen, zgn
wel en zgn wee; het jaar dat zooveel wegnam
en zoo weinig bracht en dat nu zgn plaats gaat
innemen naast zgn voorgangers. De uren zgn
geteldhet jaar heeft zgn taak vervuld, zgn rol
afgespeeld, hét moet zich terugtrekken.
En dit jaar 1885 moet zich, evenals zgne voor-
haasten als het ’t gefluit der menigte
wil want het is npasphien ondankbaar,
doch reeds voor hetjnar^stöfvëti PTRsert de
mensch zich als bg instinct naar dat, hetwelk op
het punt staat geboren te worden. Gelgk elke
opgaande zon heeft ook het nieuwe jaar zgne
hovelingen en zgne vleiers. Waarom ook niet?
Het bevat toch zooveel schoons in zgn nieuw
kleed; het geeft zooveel te verwachten en te
hopen.
Hoe meer de wgzer der pendule hét gewichtig
cpfer nadert, hoe stiller het gezelschap wordt,
totdat de levensdraad van het oude jaar is afge
sneden. Het venster wordt geopend en eene diepe
stilte heerscht in het rondealleen de sterren
verspreiden hun glans over het vertrekkende jaar.
Eindelgk wórdt plotseling een diepe, brommende
toon vernomen; het is de eerste klokslag van
twaalven. Naar binnende stilte die in het
gezelschap heerscht is verbannen, de glazen
worden gevuld en luidt klinkt hetheil, veel
heil en zegen in 1886. Déar in den familiekring,
waar men eert, hoogacht en lieft, daar worden
de minst woordenrgke, de best gemeende geluk,
wenschen geuit. wfe
f
neuien t.oo z.oz n.os iu.no 4—.—/
NB. Het teeken beteekent dat op het daarmede aangeduide gedeelte*van hpt traject alleen rijtuigen le en 2e kl. loepen. ^Deze trein neemt te Middelburg geen reizigers
de boot van Qneensborongh .zijn aangekomen. f) De trein stopt des Dinsdags te Rilland-Bath en Biezelinge. Deze trein stopt te Middelburg alleen om reizigers tut te laten.
Van Gent (Gr. station)
Selzaete
Sas van Gent
Philippine
Sluiskü
Te Ter Neuzen.
Van Vlieringen (Haven)
- (Stad).
r Middelburg
Arnemuiden
’s Heer Arendskerke
Goes
Biezelinge
Vlake
Kruiningen
Krabbendijke
Rilland-Bath
Woensdreeht
Bergen op Zoom
Wouw
sandaal
Breda
Rotterdam (Beurs) (via Zevenbergen)]
’s Gravenhage (over Rott. H. IJ. &s
Amsterdam over Rotterdam (JÏ.ZJ.sm
Utrecht (Oostersp)
(flhipupoor).1
Antwerpen (Etat)
Brussel (Nord)
Parijs (Nord.)
Keulen - -
a met huans wenschen voor een geluksalfg, voor
spoedig nieuwjaar, om u, als de fooi te gering
uitvalt, juist hot tegenovergestelde te gunnen.
Op hun gebied zgn ze egoist, iets wat we toch
allen meer of minder zgn.
Dat zgn wij ook, maar in goeden zin, wan
neer wij de hoop uitspreken dat 1886 meer dan
zgn voorganger 'zgn zal een jaar van welvaart
op elk gebiedwanneer wg wenschen dat handel
en ngverheid een groote vlucht mogen nemen,
dat de stad onzer inwoning, onze provincie en
ons gansche land mogen toenemen in bloei; dat
een gelukkige oogst landbouwer en grondeigenaar
beiden ten goede kome en dat bg het verscheiden
van 1886 van dat jaar veel goeds te zeggen
volle.
10-
op en te Vliseingen elléen die
Via KempenGochBoxtel.
7.12
6.58
8.5
8.48
9.8
9J5
