Laatste Berichten
Gemengde Berichten,
Onderwijs,
Becktszaken.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Het tooneel.
Dientengevolge bedankte de tegenwoordige
titularis, de wethouder Von Leschen "voor die
betrekking.
Ten slotte werd besloten over te gaan tot
beplanting van een gedeelte gedempte vest, en het
in orde brengen van die zaak op te dragen aan
de heeren raadsleden Calon en Leenhouts.
Eene vergadering met gesloten deuren hield de
heeren nog eenigen tijd bezig.
Prof. dr. P, Harting is overleden.
Voor hen, die als leerling-Btenograaf bjj de
tweede kamer wenschen geplaatst te worden, zal
een vergelijkend examen worden gehouden op 4
Januari 1886. De aanmelding moet geschieden
onder het adres: „Aan de tweede kamer der sta-
ten-generaal."
In een brief, den 20,ten October uit Kotta-Radja
verzonden aan het Algem. Dagbladkomt het
volgende voor:
Andermaal heeft een kleine bende Atjehers een
aanval bestaan, die onze gedachten onwillekeurig
terugdringen naar de tijden, toen onze heldhaftige
voorvaderen in arren moede, aangevoerd door
eenige koene leidslieden, geen zelfopoffering te
groot achttenfom de vijanden van hun grond te
verdrijven.
Het was een dezer dagen in den voornacht,
zeer regenachtig, en een duisternis, die aan de
bekende Egyptische deed denken. Oleh-leh's
bewoners lagen pas in rust of dommelden in
Morpheus' zoet wiegelende armen. De wachten
om het lieflijke plaatsje bespiedden met Argus-
oogen den schriel verlichten omtrek van hun
territorium, welks bevolking aan hunne hoede
was toevertrouwd.
Geen menscheljjk eog echter is in staat een
duisternis te doorboren, zoo dik als die wjj kennen.
Van deze, voor een ondernemend vijand gun
stige omstandigheden, wisten een 6tal Atjehers te
profiteeren. Het drong onopgemerkt door tot
achter het geniemagazpn, vlak bij de wacht aan
de brug naar Pasar-Atjeh, dus nagenoeg in het
hartje van onze kleine, doch zeer gerekte sterkte.
De schildwacht in het verhoogde schilderhuisje
bemerkte de ondernemers het eerst, doch deze wa
ren reeds in de onmid dellij ke nabjjheid van de wacht
Hij vuurt; de sergeant van de wacht vliegt naar
buiten, doch is oogenblikkelijk een lijk. Een
kogel doorboort hem het hoofd. Hij valt. Een
soldaat wil hem volgen, doch kan de deur niet
open krjjgen het lijk van zjjn wachtkommandant
verspert hem den weg. Ook hij krijgt een wonde.
Vreeseljjk kruist het vuur der Atjehers dat van
onze wachters, die, gelukkig voor hen, hun
wachthuis niet verlieten, evenmin als de vooruit
geschoven schildwachten. De wachters schieten
door de wanden van het wachthuis heende
schildwacht beantwoordt het vuur der aanvallers,
die zjjn schilderhuisje met een 40 tal kogels
doorboren en toch den man niet treffen. Oleh leh
verschrikt ontwaakt, heeft zich nauwelijks opge
maakt tot verdediging en aanval, of het vuur
zwjjgtde aanvallers trekken af, zonder het doel
van hun tochthet bemachtigen van wapenen
en munitie bereikt te hebben. Zjj doorwaden de
Lagune, waarin zjj een bloedig spoor achterlaten,
veroorzaakt door de wonden, die hun zijn toege
bracht.
Daags na deze affaire vond men het ljjk van
een hunner aan den overkant der Lagune en een
paar dagen later de ljjken van twee dezer bende,
zoodat zjj hun daad met oen verlies van 8 man
hebben bekocht. Duur genoeg voorzeker, maar
voor de Atjehers wel te dragen ofschoon door
hen feiteljjk het tegendeel van sucees iB verkregen,
is het verlies van een flink Europeesch onderof
ficier voor ons toch belangrjjk genoeg. De
gesneuvelde is met militaire honneurs teraarde
besteld; de gewonde fuselier is genezende. De
schildwacht heeft zich zoo dapper van zjjn taak
gekweten, dat niet alleen zjjn superieuren, maar
geheel Oleh-leh hem lof toezwaaien. Men gevoelt,
hoe droevig de afloop onvermijdelijk zou geweest
zjjn, indien deze wachter in den nacht niet scherp
uitgekeken had. Onder de aanvallers zjjn Atjehers,
die met name bekend zjjntrouwe marktbezoekers
en uiterst fanatieke kerels, wien niets liever is
dan te sterven in den strjjd tegen de gehate
kafirs. Nu, hun wensch is bevredigd geworden.
Aan de universiteit van Amsterdam promo
veerde heden tot doctor in de plant-en dierkunde
de heer J. M. Janse, geb. te Middelburg, na
verdediging van een academisch proefschrift over
de medewerking der mergstralen aan de waterbe
weging in het hout.
Uit bjjlage C, behoorende bij de memorie
van antwoord en een overzicht bevattende van
de rijksnormaallessen op 31 December 1884, bljjkt,
dat destjjds in Zeeland aan die lessen, in zes
gemeenten gegeven, 66 onderwijzers en onder
wijzeressen verbonden waren. Ze werden bijgewoond
door 164 mannelijke, waarvan 39, en 92 vrouwelijke
kweekelingen, waarvan 7 in 1884 hunne akte
verkregen. Drie dezer inrichtingen te Middelburg,
Zierikzee en Goes behooren tot klasse Ade
overige, te Tholen, Oostburg en Axel, tot klasse B.
Aan de 115 normaallessen in ons land, waarvan
er in 1885 zes zjjn opgeheven, waren op 31 Dec.
1884 werkzaam 1110 onderwijzers voor 2708
mannelijke en 1400 vrouwelijke kweekelingen. Van
dezen kregen in '84 respectievelijk 452 en 181
hunne of hare akte.
—De gemeenteraad te Leiden besloot met 13 tegen
12 stemmen tot opheffing der gemeente-instelling
voor de opleiding van Oost-Indische ambtenaren.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zjjn veroordeeld
A. C. B. 20 j., boerenknecht. Baarland M. de
L. 30 j., werkman, YlissingenA, B. 61 j. sla
gersknecht, Middelburg en L. van E. 29 j., land
bouwerszoon, Arnemuiden, allen wegens herhaalde
openbare dronkenschap, de le en 3e ieder tot 7
dagen cel, de 2e en 4e ieder tot 10 dagen cel en
opzending naar een rijkswerkinrichting gedurende
3 maanden; F. N., schipper en visscher, Yerseke,
wegens mishandeling tot 8 d. cel; J. W, 21 j.,
werkman en A. N- 19 j-, boerenknecht, beide
Yerseke, wegens mishandeling ieder tot 15 dagen
cel en 2 boeten a 8P. L. 35 j., arbeidster
Waarde, wegens diefstal tot 1 maand cel; F. van
A. 21 j., visscher Yerseke, wegens beleediging
van beambten in functie tot 15 dagen cel en 3
boeten van 8 ieder; J. H, 15 j., zonder beroep
Vlissingen, wegens alsvoren tot 5 boete en P.
B. 17 j., zonder beroep, Grijpskerke, wegens
diefstal tot 8 dagen cel.
Allen in de kosten.
Kantongerecht te Goes.
Heden zjjn veroordeeld:
J. de G., J. de G. en F. B. Goes, wegens
nachtelijk burengerucht, ieder tot 5.50 b. s. 1
d.; L. B. Kloetinge, wegens openbare dronken
schap, tot f 2 b. s. 3 d.; J. v. d. K., A. K. Goes,
M. Z. Wilhelminadorp, P. |S. Ovezande, wegens
alsvoren, ieder tot 0.50 b. s. 1 d. d.; A. L.
Goes en P. A. Wolfaartsdijk, wegens alsvoren
(recidive) tot 3 d. ge v.; N. H. Werkendam, J. L.
v, B-, C. v. B. Clinge, wegens het bevisschen van
eene plaats in de Schelde, voor de visscherjj en
fokkerjj van schelpdieren aan anderen in uitslui
tend gebruik gegeven en afgezet met bakens
minstens 1 M boven gewoon hoog water reikende,
zonder daartoe eenig recht te hebben, ieder tot
10 b. s. 1 d.H. v. 't W. 's Iieerenhoek, wegens
het laten loopen van vee op eens anders in den
oogst staanden grond, tot 3 b. s. 1 d.P. deK.
Yerseke, wegens openbare dronkenschap tot 1
b. s. 2 d.H. W., Yerseke, wegens het
niet schoonmaken van eene sloot over eene
lengte van 14 M. tot f 1.40 b. s. ld.; C.
V., Hansweert, D. v. d. L., Yerseke, F. de B,,
Graauw, wegens het des nachts bezeilen der Schelde
zonder lichtende lantaarn ieder tot 10 b. s. 1
d.; H. L., Yerseke wegens het bevisschen der
Schelde zonder consent tot 10 b. s. 1 d. en W
M., Yerseke, A. R., Stavenisse wegens het be
visschen der Schelde met een vaartuig zonder het
daartoe vereischte consent, ieder tot 10 b. s. 1 d.
Allen tevens in de kosten.
Yrjjgesproken werden: M. P., Kapelle enM.R.
Oud-S bbinge beklaagd van diefstal van te veld
staande vruchten.
Voor het gerechtshof te 'sGravenhage stond
gisteren terecht G. J. W., door de Middelburgsche
rechtbank wegens het toebrengen van een schop
aan een agent van politie tot celstraf veroordeeld,
als app. tegen dat vonnis. Hp ontkende zich aan
het hem ten laste gelegde feit schuldig gemaakt
te hebben.
Mr Jac. van Gigch achtte het wettig bewijs we',
maar het overtuigend niet geleverd en conclu
deerde tot vrijspraak.
De adv.-gen. requireerde bevestiging van het
vonnis. Donderdag uitspraak.
Uit Ellewoutsdjjk meldt men ons
In den afgeloopen nacht van Woensdag op
Donderdag heeft alhier eene niet onbelangrijke,
doch vooralsnog geenerlei gevaar opleverende
oeverafschuiving plaats gehad. Aan den Oost-
havendam is eene uitgestrektheid van ongeveer 90
meter lengte en breedte, waarop men vóór een
paar dagen de schooljeugd zich nog kon zien
vermaken en welke plaats, vooral des zomers, tot
speelplaats diende, in de diepte verdwenen. Deze
zandplaat had zich in de laatste vijf jaren daar
gevormd.
Naar men ons meldt heeft te Yerseke een
diefstal van oesters van een perceel plaats gehad,
Nadere bijzonderheden ontbreken.
Tot agent van politie 3C klasse te Zierikzee
is benoemd C. Weststrate, gepasporteerd maré-
chassée te Hontenisse. Ongeveer 30 sollicitanten
hadden zich voor die betrekking aangemeld. De
jaarwedde bedraagt 450.
Bjj de herbesteding te Biervliet van de
wekeljjksche schoolreiniging, thans met inbegrip
van 't aanmaken der schoolkachels en het daartoe
benoodigde materieel, op 1 Dec. bedroeg voor
school n°. 1 de minste inschrijving, evenals 14
dagen geleden, 80, terwijl die voor school n°.
2 ditmaal bp meerder werk en onkosten nog 9
minder bedroeg, nl. 30 in plaats van 39,
Het gemeentebestuur zal zeker nu door goedkeuring
der gehouden aanbesteding wel een einde maken
aan de kachelkwestie.
Aan het U. D. schrijft men uit Westbroek:
Een geacht, bejaard ingezetene dezer gemeente
deelde mjj mede, dat hp omstreeks 9 uren, vergezeld
van zijn kleinzoon en een knecht, op zjjne hofstede
buiten zjjnde, als het ware midden in een vuur
had gestaan. Ik dacht aan een sterrenregen en
de uiteengespatte komeet van Biela, doch begreep
spoedig dat hiervan geen sprake kon zjjn, maar
wel van een buitengewoon groot dwaallicht.
Het licht had zich verplaatst en was op een
uitroep van den knecht 25 M. versprongen, had
den geheelen boomgaard daghelder verlicht en
dezen Bchjjnbaar in brand gestoken, zoodat de
eigenaar ernstig bevreesd was geworden voor zjjn
eigendom. Dan langzaam, dan snel, had het
jicht zich verplaatst en somtijds de gewone beweging
der dwaallichtendie hier trouwens niet
zeldzaam zjjn, namelijk op en neer, aangenomen.
Een half uur lang heeft men het verschijnsel
om en bp zich waargenomen en ging eindelijk,
daar het te lang duurde, in huis.
De knecht was bevreesd, doch de kleinzoon, een
jongen van 10 jaren, moet dapper aan de zjjde
van zjjn grootvader zjjn gebleven.
Ziehier eene bpdrage omtrent de uit zeifont-
brandend moerasgas bestaande dwaallichten, wier
blauwe vlam zoo weinig hitte geeft, dat zjj geen
brand kan veroorzaken.
De Duitsche admiraliteit heeft een officieele
waarschuwing doen hooren, die men ook in ons
land wel ter harte mag nemen. Zjj waarschuwt
n. 1. tegen het gebruik van de mossels en het
mos, die gevonden worden aan muren en houtwerk
door zeewater bespoeld, alsook in menigte aan de
metalen bodems van schepen, en gelast den
bevelhebbers der marine hun ondergeschikt personeel
dringend te waarschuwen tegen het gebruik van
die mossels, met verwjjzing naar de zware ziekten,
ja sterfgevallen, die daarvan het gevolg waren.
In de eerste Spaansche ministerraad, onder
voorzitting der regentes gehouden, zeide Sagasta
dat 6ene algemeene vergiffenis voor misdrijven
der drukpers en staatkundige zaken noodzakelijk
was. Hjj voerde ter rechtvaardiging van dezen
maatregel redenen van hooge staatkunde aan. De
regentes keurde de plannen goed. De raad nam
verscheidene administratieve ontwerpen aan.
Het protocol betreffende de Caroline-eilanden
is gisteren uit Berlijn te Madrid aangekomen.
Naar men verneemt zal Coquelin tot ridder
van het Legioen van Eer worden benoemd.
Aan de Frankfurter Zeitung sehrjjft men uit
Weenen, dat generaal Jovanovitch, aan wiens
leiding het echec der Serviërs voor Slivnitza wordt
toegeschreven, gedegradeerd is en zjjn verder oor
deel in de gevangenis te Nisch afwacht.
Koning Milan zelf moet den generaal de epau
letten afgerukt hebben.
Bjj uitgravingen op den Acropolis te Athene
heeft men een merkwaardige vondst gedaaneen
tafel, waarop een krpgsheld was geschilderd met
helm, schild en speer. Archaeologen houden
het voor een werk uit de 5e eeuw vóór Chr.
Op verscheidene plaatsen in Engeland werd
deze week naar aanleiding der verkiezingen de
rust verstoord.
Camille Pelletan vraagde in de commissie
voor de Tongkin-credieten, waarom de regeering
Courcy's laatste telegram openbaar maakte. Hjj
protesteerde tegen de inmenging van een militairen
chef in de debatten der kamer. Hjj noemde dit
betreurenswaardige gebruiken, een manoeuvre tegen
de volksvertegenwoordiging en een inbreuk maken
op de vrijheid, wat gevaarlpk kan worden, wanneer
men ze duldt.
Rochefort dacht, dat de depêche van generaal
Courcy op bevel der regeering de wereld was
ingezonden.
In de Justice herhaalt Camille Pelletan zeer
nadrukkelijk zjjn protest tegen deze handelwijze
der regeering en van den generaal.
Er is een tragi-komische oorzaak ontdekt,
waarom de Grieken nog niet ten strjjde togen.
Zjj hebben kruit, dat niet schiet. Vroeger ontving
het kleine koninkrijk dit product, zoo noodig
tot oorlog voeren, uit Frankrjjk, Engeland en
Duitschland, maar sedert jaren koopt het dit in
de fabriek van hun landgenoot Moraïtines, die
zich over zjjn kunststuk zal hebben te verant
woorden.
Bij een Parjjsch winkelier is thans een zeer
eigenaardig horloge ter bezichtiging. Op de
wjjzerplaat zjjn twaalf bloemen geschilderd en
daarover bewegen zich eene groote en eene kleine
bjj, de uren en minuten aanwjjzende. Deze bjjen
worden vooruitgedreven door magneten, onder de
plaat verborgen en met het eigenljjke uurwerk in
verbinding staande.
Door het departement van oorlog is het was-
schen en reinigen van goederen van het nachtleger
te Middelburg toegewezen aan A. Jongepier, voor
het jaar 1886. Mede-inschrjjver was Asselbergs
te Bergen op Zoom. Verder is goedgevonden om
het wasschen der nachtlegorvoorwerpen voor het
garnizoen te Vlissingen gedurende het jaar 1886
te gunnen aan den inschrjjver C. Temming aldaar.
's Crravenltage. Tweede kamer.
Heden is de begrooting voor buitenlandsche zaken
eenparig aangenomen.
Bjj de behandeling van die voor justitie zjjn
verschillende uiteenloopende onderwerpen behan
deld, waarbjj de minister mededeelde dat betrek
kelijk de prostitutie een internationale regeling
met België waarschjjnljjk is, dat de onderhanden
wetboeken deels gereed zjjn en er een wetsont
werp tot instelling van éen rustdag per week in
bewerking is.
Verder werd nog besproken het gebeurde met
de huzaren-officieren in het Haagsche koffiehuis.
Uit eene mededeeling van den minister bleek dat
aan de gerechtigheid volkomen voldaan was en
ieder zjjn plicht heeft gedaan, maar de minister
vermoedt dat een onschuldige is gestraft; tegen
deze verklaring werd, omdat zjj onbewezen is of
geen gevolg kan hebben, nadrukkelijk geprotesteerd
door de heeren Van Houten en Van der Loeff.
De eerste kamer zal Dinsdag alle nog
aanhangige, behalve de rechterlijke, ontwerpen,
behandelen.
lionden Thans zjjn gekozen 263 liberalen,
223 conservatieven en 84 Parnellisten.
Birmaansche roovers hebben Mandalay geplun
derd. Vele Engelsche soldaten werden gedood
of gekwetst.
Deze week was op tooneelgebied zeer leerzaam.
In de eerste plaats kregen wjj een klein maar
uitgezocht gezelschap Fransche tooneellisten uit
Parijs te zien, die door hun samenspel, door de
bewonderenswaardige wijze, waarop zjj hunne rollen
vervulden, alle eer bewezen aan de werken van
hun grooten dichter en dramaturg Molière.
Hier over Kavare en Le me'decin malgré lui uit
te wjjden is overbodig Beide stukken zjjn alge
meen bekend, en om ze in hunne volle waarde
te doen kennen, zou men van zelf vervallen in
eene lange beschouwing, te uitvoerig voor ons blad.
Wie eenigszins op te hoogte is van Molière's
werken, kent dit alles; en wie zich daarop niet
beroemen mag en de voorstelling op Dinsdag
bjjwoonde heeft daarin zeker, meer dan in hetgeen
wjj kunnen schrijven, aansporing gevonden om zich
aan de studie der werken van den Franschen
dichter te wjjden.
Want een uitvoering op zulk eene uitstekende
wjjze, als Dinsdag in Middelburg's schouwburg
plaats had, doet op die pennevruchten, rjjk aan
humor en satire, het volle licht vallen en ze
kennen in hare schoonheden maar ook in hare
zwakke zjjden.
Op ons toch maakte Le médecin malgré lui bjj
de opvoering niet dien prettigen indruk, welken
wjj bij het lezen ervan hadden verkregen. En
al mogen wjj bjj de beoordeeling ervan vooral
niet vergeten, dat elk stuk het stempel draagt van
den tijd, waarin en den kring, waarvoor het ge
schreven werd, de geestigheden klonken ons wat
al te erg in de ooren, al werden zjj dan ook
in het Fransch gezegd. Stel u voor dat wjj ze
in 't Nederlandsch hadden moeten aanhooren.
Fi done. Wie zou er om hebben durven lachen?
Maar in 't Fransch kon het en mocht men immers
zjjn gelaat tot een lach plooien!
Favare is meer bekend dan Le me'decin. Wie
het niet in 't oorspronkelijke heeft zien spelen,
zag het dan toch wel eens door onze Hol-
landsche tooneelisten opgevoerd. Maar dat
is toch niet het rechte. Evenmin als wjj
ons kunnen voorstellen, dat een Duitsch gezel
schap S. ofZ. of een ander stuk van Justus van
Maurik, goed zal weergeven, binnen enkele dagen
zal eene vertaling van S. of Z., door het Duilsche
gezelschap bjj den heer Van Lier op de planken
worden gebracht; evenmin kunnen andere
dan Fransche tooneelisten de finesses van een stuk
van Molière doen uitkomen.
Dit bleek dan ook bjj de opvoering van UAvare
door het gezelschap van den heer Talbot. Wp
schreyen reeds dat men gewend moet wezen aan
de eigenaardige opvatting der hoofdrol door dien
acteur. Zjjn uiterljjk drukte ons te weinig den
aard van zjjn natuur uit; wie ook de vrek van
Albregt zag herinnert zich nog diens gansch magere
figuur, diens lange vingers, dat scherpe en schrale
gelaat. Talbot gaf ons ee n vrek te ziendik en
welgedaan van uiterljjk een langer jas had veel
van zijn natuurlijk embonpoint kunnen weg
nemen. Maar dan rest de vraagwas zijne op
vatting wellicht juist Naar de geillustreerde
editie, die er van Mollière's werken bestaat, zouden
wpj zeggen van niet, maar ook daarbjj kan de
phantasie te veel een hoofdrol hebben gespeeld.
De verschillende gelaatsuitdrukkingen gaf Talbot
echter zeldzaam schoon weer. Uit de vele fraaie
jooneelen, waarbij dit vooral uitkwam, noemen
wjj alleen het gesprek met Maitre Jacques, waarin
deze Jiem de waarheid zegt, en het tooneel na de
ontdekking van den diefstal zjjner cassette
Toch kon, zooals gewoonlijk, een deel van het
publiek bjj dit laatste tooneel zich niet geheel
verplaatsen in den toestand van den vrek, die,
radeloos van angst en smart, de gansche wereld
wantrouwt; en wanneer die indruk op de toe
schouwers als maatstaf dienen kan om te beoor-
deelen welke opvatting de juiste was, dan meenen
wjj dat Albregt in zjjn tjjd het bjj het rechte
eind had. Bjj diens spel lachte slechts een zeer
enkele.
In Le médecin malgré lui deed Talbot ons
telkens denken aan Driessens in zjjn goede dagen.
In zjjn loopen over het tooneel, in zijne mimiek, in
zjjn spelen was hjj op en top onze vroegere groote
acteur. Talbot speelde geestig en vlug. Maar
ditzelfde geldt van allen, die hem terzjj stonden.
Met eene gratie en eene bevalligheid, den Fran
schen zoozeer eigen, bewogen allen zich, letten
zjj op de kleinste kleinigheden, leefden zij tot in
het geringste met de handeling mee.
Hoe juist speelde b.v., om slechts iets te noemen,
Jacquelinela nourrice, toen Sganarelle zijne ge
leerdheid uitkraamde
Zelfs de jeune premier, Krauss, die eerst ons in
VAvare wat overdreven toescheen, bleek ons in
zjjn genre een acteur, waarom het Nederlandsch
tooneel, dat zoo schaars in zjjn jonge eerste rollen
zit, het Fransche kan benjjden.
Toch dient men bjj de beoordeeling en vooral
bij eene vergeljj king met onze acteurs en actrices
billjjk te zijn. Dit Fransche gezelschap speelt op
zjjn tournee uitsluitend de stukken van Molière
het samenspel moet daardoor winnende leden
ervan moeten daardoor zoo rolvast worden, dat,
zooals het geval was, een souffleur een overtollig
heid mocht heeten.
En dit is bjj ons te lande eene onmogelijkheid.
Onze tooneelspeiers moeten telkens iets nieuws
leeren.
Men prees de Franschen omdat zjj zoo vlug
achter elkander de bedrjjven afspeelden; en men
vergeleek daarbjj ook onze Hollandsche voorstel
lingen, die vaak zoo lang duren. Ook daarbjj dient
men éen ding nietuit het oog te verliezen- In VA-
