N° 254.
^w8® Jaargang.
1885'
Woensdag
28 October.
lea niewe schrede op m leW terrein.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per 3/m. franco f 3,50.'
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiên20 Gent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20;
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Middelburg 27 October.
Rechtszaken.
MIDDËLBURGSGHE COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. Dz Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van der Peul, te Zierikzee: A. C. Di Moou, te TholenW. A. Van Niedwenhdijzïn, en te Ter Neuzen A. Van des Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubi en Cie., John F. Jones opvolger.
Een eigenaardige brochure ligt voor ons
zij be^at eene beschouwing, die de aandacht
verdient van onderwijzers, paedagogen, en allen
die met het volksonderwijs in eenige betrek
king staan of belangstellen in de opvoeding
der jeugd.
Zooals wij den titel hieronder weergeven,
is hij een getrouwe copie van het origineel, en
men ziet dus dat de schrijver zijn idee ons
aanbiedt onder eene grootsche vaan.
Vanzelf zal daarom hij allen, die zijne be
schouwing lezen, de vraag rijzen of hij recht
heeft dit te doenof het plan, dat hij ter
overweging aanbiedt, met zulk een wijdschen
titel de wereld mocht worden ingezonden
En omdat het hierbij eene zeer belangrijke
quaestie geldt, meenden wij goed te doen met,
door eenige regelen aan dit vlugschrift te
wijden, van zelf deskundigen op dit terrein,
mannen met een hart voor en verstand van
kinderen, tot beantwoording van die vraag op
te wekken.
De quaestie betreft ons schoolspaarbank-
wezen. Het sparen op school vindt grootendeels
waardeering; vrij wel is men het hierover
eens, dat men door bij de kleinen den lust tot
sparen op te wekken een krachtig opvoedings
middel in de hand werkt, verschillende ondeug
den, o. a. het snoepen, bestrijdt, en dat daardoor
b»j de jeugd zaad gestrooid wordt, dat bij
volwassenen ruimschoots vruchten kon dragen.
Er is echter ook meer dan één schaduw
zijde aan dat sparen verbonden. Omdat het
de armsten uitsluit, wordt jaloezie, nijd, ja
zelfs haat jegens de meergezegenden opgewekt.
De kinderen persen vaak den ouders of anderen
geld af, of trachten wel eens op minder eer
lijke wijze zich dat toe te eigenen terwijl bij
de meer bevoorrechten daaruit verkeerde trots,
hoovaardij en ij delheid kunnen voortkomen.
Ziedaar de bezwaren door de tegenstanders
meermalen geuiten die den heer Bouwmeester,
voorstander van de schoolspaarbank, aanleiding
gaven eene poging te w agen om d aaraan te gemoet
te komen door de gelegenheid tot sparen ook
te brengen onder het bereik van de armsten.
Hij wenschte daarom aan de schoolspaarbank
nog meer het opheffend, het veredelend karakter
te schenken, dat er reeds aan ten grondslag ligt.
Zijn blik is dus hoofdzakelijk gericnt op de
scholen voor kosteloos onderwijsden kin
deren, die deze bezoeken, wil hij iets geven,
dat zij kunnen sparen, om zoodoende hun te
leeren zich in die deugd te oefenen. Zij
toch loopen,door onvoldoende of schrale voeding)
het meest gevaar op den glibberigen weg der
snoepers verdwaald te rakenen zonder nu
hun kindernatuur geweld aan te doen, hen
tot „brave Hendrikjes" of „brave Marias" te
maken, wil hij ook hen jong reeds leeren,
wat hun in het volgend leven zoo hoogst
nuttig zijn kan.
Daarin ziet hij, en wij meenen niet ten
onrechte, een krachtig middel om op lateren
leeftijd armoede te bestrijden, die ook zoo
vaak een gevolg is van zorgeloosheid, slordig
heid en gebrek aan overleg.
De heer Bouwmeester wil beginnen de kin
deren tot bezitters te maken; zjj moeten boek
en lei ten geschenke ontvangen, maar daarin
of daarop moet de waarde in een ten duidelijk
zijn uitgedrukt. Bij het kind wordt daardoor
dadelijk bij zijne intrede op school geleerd,
dat het zelf de leermiddelen moet verdienen'1
Verder moet het een schoolspaarbankboekje
ontvangen, waarin, evenals bij een milicien,
Eene aanwijzing hoe in de school voor
kosteloos onderwijs een krachtig middel te vinden
js om „armoede te overwinnen." Een
.Staats-, Gemeente-, Onderwijs- en VolUs-belang
doos B. J. Bouwmeester Wz.
naam, ouderdom, godsdienst enz. kan vermeld
zijn, benevens twee formulieren rijkspostspaar
bank ter opplakking van cents-postzegels.
Het eene formulier dient voor de schoolspaar
bank en voert het eenvoudige stempel der
school, terwijl het tweede, ook door middel
van een stempel, aanduidt dat die kaart voor
buiten de school bespaarde gelden dient.
Deze stempeling is noodig om ontvreemding
te voorkomen.
Behalve griffels, pennen, potlooden en inkt
moet het alle boeken, leien enz., die het bij
overgang in hoogere klassen behoeft, zichzelf
verschaffen door afschrijving van het bedrag,
dat het op zijn spaarbankboekje door ijver,
vlijt enz. heeft verdiend.
Nu zal natuurlijk ook hierbij zich het geval
voordoen, dat het eene kind meer heeft dan
het ander maar dit verschil zal niet zoovéél
kwaad bloed zetten als het groote onderscheid
tusschen niets en wat.
Het stelsel van den heer Bouwmeester nu be
veelt zich aan door de volgende eigenschappen.
Wat het kind spaart, heeft het zich ver
worven door eigen arbeid, door eigen krachts
inspanning, door eigen vlijt zijn spaarpot
groeit niet in de eerste plaats aan uit de
centen, die het van vader of moeder ontvangt,
misschien afbedelt.
Het armste kind heeft dezelfde kans om
zich een welvoorzienen spaarpot te verwerven
als zijn meer bevoorrechte schoolkameraad.
Het kind wordt gewend aan het ontzien
en met zorg behandelen van zijn schoolge-
reedschap.
Ook het armste kind kan na volbrachten
leertijd in het bezit zijn van een kapitaaltje,
door hem zeiven bijeengebracht elk kind
wordt bezitter, en is niet meer arm.
Het kind, de resultaten van spaarzaam
heid, reinheid, netheid, orde en vlijt van jongs
af ziende toenemen, zal leeren „zichzelven"
te helpenhet gevoel van eigenwaarde zal bij
hem worden verlevendigdfier, zijn eigen
brood te eten, zal het getal dergenen, die hulp
vragen aan diaconie of burgerlijk armbestuur,
gaandeweg verminderen misschien eindelijk
beperkt worden tot stokouden en gebrekkigen.
Al moge men met grond den schrijver een
idealist kunnen noemen, dit neemt niet weg dat
aan hen, die gaarne medewerken om de
kwalen der maatschappij, welke door armoede
gevoed worden, weg te nemen, in het besproken
stelsel een breed arbeidsveld wordt geopend,
waarop zij met vrucht werkzaam kunnen zijn.
Bepaalden wij ons tot de mededeeling in
hoofdtrekken van hetgeen de schrijver der
door ons aangehaalde brochure wenscht en
wat hij zich voor oogen stelt, in de uitvoering
van zijne plannen zullen wij ons niet verdiepen
dit is een quaestie van later zorg. Wel die
nen wij er echter op te wijzen, dat zulk een
plan slechts uitvoerbaar is door medewerking
van particulieren en gemeenten. Voor beide
kan dit geen bezwaar zijn de gelden thans
besteed aan bekroningen, die dan op de tegen
woordige wijze zouden vervallenkunnen
worden besteed, zooals de heer Bouwmeester
dit aangeeft.
Nu reeds wordt gedeeltelijk in dien geest
gearbeid door het uitreiken van spaarbank
boekjes bij bekroningen. De kinderen kun
nen verder bij het overgaan naar een andere
klasse, of het verlaten der school de gebruikte
schoolboeken enz. teruggeven en daarvan wordt
de getaxeerde waarde weêr in hun voor
deel geboekt, dat grooter of kleiner zal wezen
al naar gelang van de zorg, welke zij voor
hun schoolboeken hebben gehad. De gemeenten
zul'.en daarbij geen nadeel ondervindende
koop en verkoop bestaat slechts in schijn en
de kinderen zullen hun eigendom met meer
zorg behandelen dan thans het geval is" met
hetgeen hun om niet wordt verstrekt.
De grootste kosten zullen dus voortkomen uit
de waarde der kaartjes, die men den kinderen
tot belooning wil uitreiken, maar die waarde
kan men ook bepalen al naar gelang van de
fwidsePj waarover mep ka» beschikken,
Zoodra het kind 12 jaar of daarboven is en de
school verlaat, ontvangt het in den voim van
een spaarbankboekje de door hem zelf buiten
de school bespaarde geldenterwijl het bedrag
der schoolspaarpenningenzoo noodig, aan andere
zorgen wordt toevertrouwd, of in gunstige
gevallen bij zijn eigen spaarpenningen op de
rijkspostspaarbank wordt belegd.
Er wordt hier dus een arbeidsveld geopend,
dat men niet geheel kan overzien! Ons is het
tenminste onmogelijk een bepaald oordeel uit
te spreken, maar wij gaven hierboven op,
om welke reden wij het voorstel hier behan
delden.
Een paar vragen doen wij ten slotte.
Is het nuttig den kinderen reeds op jeugdigen
leeftijd alles te zien reduceeren tot eenten
reeds zoo vroeg de jeugd tot berekenende oude
mannetjes en vrouwtjes te maken
Tegenover de voordeelen, aan dat stelsel
verbonden, staat dat nadeel. Wellicht zijn er
nog meer schaduwzijden aan verbonden. Maar
er ligt toch een goed idee ten grondslag dat
ernstige overweging verdient.
Een andere vraag is dezeWaarom zou
den van dit stelsel de bijzondere scholen
moeten uitgesloten worden Dit zou, dunkt
ons, niet billijk zijn.
Zoo dus de gemeenten hare subsidie mochten
verstrekken voor zulk een doel, dan zouden
wij uitdrukkelijk aan de commissie, die met
de uitvoering van het werk belast werd, op
gedragen willen zien, dat zij ook de bijzondere
scholen onder hun werkkring opnamen.
Bedanken de besturen dier scholen zelve
daarvodr, dan wordt de zaak anders maar bij
het lezen van de brochure meenden wij op te
merken dat alleen daarin quaestie is van
openbare scholen van kosteloos onderwijs; en
dit vinden wij bij zulk een zaak verkeerd.
Er hangt eene wjjziging van het ministerie in
de lucht, als wij tenminste de Noord Brab. mogen
gelooven. Aan dat blad wordt uit Den Haag
gemeld, dat in goed ingelichte kringen reeds in
den afgeloopen zomer het aftreden van den minister
van buitenlandsche zaken, om redenen van gezond
heid, verwacht werd. Maar het langdurig buiten-
landsch verlof van Z. Ex. had doen veronderstellen
dat, zoo de ondergane kuur met goeden uitslag
bekroond werd, de minister nog blijven zou.
Het zou echter zjjn gebleken dat dit niet het
geval is geweest. De heer Van der Does de
Willebois zou nu aftreden en zjjn opvolger reeds
gevonden zijn.
Ten aanzien der staatsloterij is in de afdeelin-
gen der tweede kamer gevraagd, hoe het staat
met de maatregelen, noodig tot uitvoering der
wet. Men wenschte een opgaaf welk getal ieder
der bestaande of te benoemen collecteurs zal ont
vangen, hoeveel loten thans ieder heeft en hoe
veel loten zij in de gemeente, waar zij wonen
verkoopen en hoeveel buiten die gemeente. Men
vertrouwde dat de minister zich zou houden aan
de bepaling, dat het aantal loten voor iederen
collecteur geregeld zal worden naar het debiet
der loten in iedere gemeente, en geen collecteur
of firma meer dan duizend loten mag hebben.
Men vroeg of het waar was, dat een firma, die
meer dan 1000 loten heeft, haar vennootschap
ontbindt, opdat de gezamenlijke firmanten het
getal van meer dan 1000 loten zouden kunnen
behouden, en zoo ja, wat de minister voornemens
is te doen.
Naar aanleiding van den dood van den heer
P. C. Groen, in leven pastoor alhier, schrjjftF.N.
ons het volgende, hem door de doodstijding in
de pen gegeven:
Er is een goed man in Middelburg gestorven j
een man, wiens nagedachtenis bp allen in vrien
delijke, bp niet weinigen in dankbare herinnering
zal bljjven leven. Pastoor Groen was een jjverig
herder door woord en voorbeeld, een wijs en
scherpzinnig raadsman, een nauwgezet en verdraag
zaam burger, en een trouw vriend.
In alles wat Zeeland en Middelburg betrof,
stelde pastoor Groen veel belang. Met een helder
hoofd en een warm hart, beoefende hp die
geschiedenis, waarover hjj eene belangrijke verza
meling handschriften en boeken had bijeengebracht.
Hp was jaren lang lid en daarna directeur van
bet Z- gen. der wetenschappen, en gebonk meer
dan ééns werken aan de bibliotheek. De brave
man heeft zijn taak op aarde met eere volbracht.
De ruste zij hem zoet
Wjj vernemen dat het Ijjk Donderdag in de
kerk zal worden overgebracht en dat daar te 9
uren de plechtige uitvaart zal worden gehouden.
Na afloop der mis zal het stoffelijk overschot
naar het station worden vervoerd om te
Overschie, waar andere familieleden van den
overledene rusten, te worden bpgezet.
De lijkwagen zal worden gevolgd door de
misdienaars, de weezende geestelijken, de
familieleden, het kerkbestuur, het armbestuur,
eene deputatie der vereeniging van den H. Vin-
centins van Paulo, allen in rjjtuig, benevens een
zangkoor.
Het kerkbestuur en de eerwaarde heer J. F.
G. Baede zullen het lpk begeleiden, dat Vrijdag
morgen te Overschie aan de koele aarde zal worden
toevertrouwd.
Het concert van het bekende trio Scbrattenholz
is alhier bepaald op Woensdag 4 November.
Prins Christiaan vanSleeswijk-Holstein, vergezeld
van zijne dochters, kwam gisteravond te 9 uren per
exprestrein te Vlissingen aan en vertrok met het
stoomschip Willem prins van Oranje naar Londen.
De afdeeling Goes van de Centrale Liberale
kiesvereeniging vergaderde gisteren avond ter be
spreking van de bekende adviezen der Liberale Unie.
Na langdurige discussies in zake kiesrecht, gaf
de vergadering als haar meening te kennen, dat
huurwaarde als maatstaf tot kiesbevoegdheid dient
te vervallen, en het wenschelpk is, met behoud
van het voorgestelde capaciteitenstelsel, alleen
kiesbevoegdheid te geven aan hen, die in 's rpks
directe belastingen (patent belasting hiervan uit
gezonderd) zijn aangeslagen en over 't vorig jaar
die belasting betaald hebben.
In zake belastingen vereenigden de aanwezigen
zich geheel met de conclusie van het bestuur der
Liberale Unie, terwijl men wat de quaestie van
het onderwijs betreft zich verklaarde vóór strenge
handhaving van artikel 194 der grondwet.
De vergadering betreurde het, dat de Liberale
Unie het belangrijk beginsel van defensie in 't
algemeen, en van persoonlijken dienstplicht in 't
bjjzonder, niet behandeld heeft. Zp droeg haren
afgevaardigden daarom op ter algemeene verga
dering der Unie hierover haar leedwezen te
betuigen, met beleefd doch dringend verzoek aan
het bestuur, om in 't vervolg den verschillenden
afdeelingen ook in deze van advies te dienen, en
hare meeningen in te winnen.
Het N. v. d- D, spreekt ten stelligste tegen
dat mevr. Chr. Stoetz reeds aangewezen zou zjjn
als opvolgster van mevrouw Kleine—Gartman als
leerares aan de Tooneelschool en de Amst, Crt
noemt mevr. Beersmans als zoodanig. Zou laatst-»
genoemde dan in Amsterdam gaan wonen?
De heer N. van Harpen verklaart dat mevrouw
Kleine hare kunstzuster Chr. Stoetz als hars
opvolgster heeft aangewezen.
Kantongerecht te Middelburg
Heden zjjn veroordeeld
I. v. S. te Middelburg, wegens het tóetertroü*
wen van een paard aan iemand beneden de 16
jaar, tot 1 b. s. 1 d.C. de V. te Westkapelle'
wegens burengerucht tot 5.50 b. s. 1 d.W
M. Cz. te Koudekerke, wegens het doen verbljjven
van zeven Btuks vee in de duinen tot 3 b. s.
1 d.; A. R. te Vlissingen, wegens het uiten van
scheldwoorden tot 1 b. s. 1 d.; N, C. te Ar-
nemuiden, wegens het van hare plaats wegnemen
van een voor den publieken dienst bestemde voet
plank tot 3 b. s. 1 d.; W. G. W. te Middel*
burg, wegens het 1" zonder toestemming houden
van een publiek huis, 2° als houder van zoo'c
huis niet ophangen van een afschrift der ve orde
ning op de publieke huizen tot 5 b, b, 2. d. en
3 b. s. 1 d.
Verder wegens dronkenschap:
A. B. te Middelburg, tot 1 dag gsv. en 2 bi
van 5 s. 2 d. elke boete.; K. S., Gi J. E. en
J. v. R. te Middelburg, tot 1 dag gev.; A. V. te
Westkapelle, tot 1 b. s. 1 d.; W. C. te Vlis
singen, tot 3 d. gev.; J. S. te Vlissingen, tot 3 di
gev. en 15 b. s. 5 d.
Allen in de koAen van het geding.
Jhr. mr. W. A. De Jonge, laatstelpk ambte
naar van het openbaar ministerie bp de kantonge
rechten in het arrondissement Zierikzee, heeft ifi
de gisteren gehouden zitting van het gerechtshof
te 's Gravenhage, den eed afgelegd als substituut-
officier van justitie bjj de arrond.-rechtbank tg
Dordrecht.
- rite -
