N° 238.
128* Jaargang.
1885.
Vrijdag
Sm
9 October.
De Huissleutel of: 5e kolft te voel.
Middelburg 8 October.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent;
Advertentiën - 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.; van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
F. S. MILL1NGT0N.
lliDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te YlissingenP. G. De Veij Mbstdagh ek Zook, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Vak dek Peijl, te Zierikzee: A. C. Di Mooij, te TholenW. A. Vak Nieuwbnhuijzek, en te Ter Neuzen A, Vak des Peul Jz,
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., Johk F. Jokes opvolger.
Dezer dagen heeft de minister van financiën de
ontvangers der registratie aangeschreven, om
nauwlettend toe te zien, dat bij wissels en kwi-
tantiën, van plakzegel voorzien, de dag, de maand
en het jaar worden gesteld niet over het plakzegel
heen, maar geheel en al op hei plakzegel.
Bij niet nauwkeurige naleving wordt het stuk
beschouwd als ongezegeld, en wordt eene boete
van ƒ25 verbeurd.
Een ieder zij dus op zijn hoede.
Uit het verslag van het door de commissie van
inspectie over de Kon. mil. academie aan Z. M.
den koning ingediende rapport blijkt dat de sterkte
van het kadettenkorps bij eene gehouden wapen
schouwing 321 hoofden bedroeg, terwijl zich 144
man onder de wapenen bevonden.
Het gedrag der cadetten in het openbaar is
uitmuntend, en de commissie heeft bij het doorzien
der strafregisters, in verband met verder door haar
verkregen inlichtingen, den indruk verkregen, dat
ook inwendig de tucht in de academie zoo goed
is als redelijkerwijze bjj jongelieden vol levenslust
en levensmoed, in abnormalen toestand verkeerende>
kan worden verwacht.
Ofschoon het den jeugdigen cadet niet altijd
gemakkelijk valt zich te bedwingen en karakter
en geaardheid dadelijk te plooien naar de gestrenge
eischen, die van den beginne aan den toekomstigen
officier uit een disciplinair oogpunt moeten worden
gesteld, blijkt voldoende, dat hun zulks later niet
de minste moeite meer kost.
Het is toch opmerkelijk en de commissie
acht dit een heuglijk verschijnsel welk een groot
verschil te dien opzichte tusschen de cadetten van
het le en 2e en die van het 3e en 4e studiejaar
bestaat. Niet alleen is dit verschil waarneembaar
wat het gedrag aangaat rustverstoringen in de
lessen zijn bijv. bij de hoogste studiejaren niet
voorgekomen maar ook de toon van laatst,
bedoelde jongelieden is geheel anders geworden;
in hunne houding straalt meer ernst door, en het
4e studiejaar vooral is een krachtige steun voor
het bewaren van orde, vooral door zijn moreelen
invloed op de jongere kameraden.
Het gedrag der onderofficieren was over het
algemeen goeddat der korporaals voldoende.
De gezondheidstoestand aan de Kon. mil.
academie is in hooge mate gunstig te achten.
Aan eenige officieren van het garnizoen te
Middelburg en Ylissingen zal in den a. s. winter
door den heer Abeé alhier onderricht in de
rjjkunst worden gegeven. ~De kosten van dit
onderwjjs worden voor een gedeelte door het rjjk
gedragen.
Uit Ylissingen schrijft men ons
Om zooveel mogeljjk te voorkomen dat door de
DOOK
VIII.
De geheimzinnigekamer.
Hoe het opknappen van de nieuwe woning ging
behoef ik met te beschrijven. Vóór den nacht
was alles op orde- De kinderen waren wel wat
op elkaar gepakt, nog meer dan thuis, maar de
ramen stonden open en lieten den frisschen zeewind
binnen.
„Het is geen huis zooals ik verwacht had
volgens uw beschrijving", zei mevrouw toen zjj
eindelijk tot zitten kwam, vhet is niet voor een
groot gezin ingericht en ik begrijp niet, hoe zelfs
de Schullers er in konden. Er zjjn ook allerlei,
dingen hier, die mjj verbazenhei soort van
meubels bjj voorbeeld dat is niet wat men in een
buurhuis verwacht en al de keukengereedschappen
zjjn zoo mooi, maar schjjnen in den laatsten tjjd
niet gebruikt te zijn. Dan is er dat kleine
voorkamertje op de eerste verdieping, naast de
zitkamer, dat is mij een raadsel. Laten wjj het
nog eens gaan bekijken".
Dat kamertje was, ofschoon heel klein, met
buitengewone zorg en smaak gemeubeld. De deur
was gesloten, maar de sleutel eener andere kamer
yaste erop en zjj hadden niet geaarzeld om het
tram ongelukken veroorzaakt worden, zooals er
gisteren weer een plaats had, is als politiemaat
regel verordend, dat een man van het tramdienst-
personeel, gedurende den rit van de Zeilmarkt tot
de Fontein en omgekeerd, vóór den tram loopen
zal.
Hoe lastig en kostbaar voor de trammaat
schappij deze maatregel ook zijn moge, moet men
dien, met het oog op de eischen der openbare
veiligheid, toch billijken. Wederkeerig ware het
wenschelijk, dat er straf bepaald kon worden tegen,
hen, die zich opzettelijk tusschen de rails ophouden
als de tram komt aanrijden, zooals meermalen
plaats schjjnt te hebben.
De overtuiging is overigens algemeen, dat het
trampersoneel geen schuld heeft aan het ongeluk
dat gebeurd is.
De heer Vandenpeerenboom, minister van de
spoorwegen in België, heeft jl- Maandag te Sint
Nikolaas een onderhoud gehad met het bestuur
van den spoorweg MechelenTerneuzen, betrek
kelijk de overname van deze lijn door den staat.
Bijzonderheden aangaande deze conferentie zijn
tot heden niet bekend.
De minister van oorlog heeft een geheel nieuw
voorschrift uitgevaardigd van de wijze waarop
door gehuwde gezinnen van onder-officieren en
minderen de rijkswoningen moeten worden be
woond en onderhouden. Daarin is tevens bepaald
aan welke autoriteiten en militaire ambtenaren
het speciaal toezicht daarop is opgedragen.
De St. Ct. bevat een kon. besluit tot het toe
kennen van vrijdom van den accijns voor zout,
ten behoeve van het vervaardigen van kaasstremsel.
Bij het leger in Ned. Indië wordt voor 5 jaren
gedetacheerd de 1* luit. H. Sprayt van het 3e reg»
inf., terwijl van het N. I. leger bij het 3e reg. inf.
wordt geplaatst de le luit. D. Aubié.
De regeeringsvoorstellen tot vermindering van
uitvoerrechten en verhooging van invoerrechten
in Ned. Indië zjjn reeds aan den koning ter
onderteekening aangeboden, zoodat de indiening
zeer spoedig kan worden te gemoet gezien.
- De begrooting der algemeene landsdrukkerij
dienst 1886, bedraagt 253,354.
De uitslag van de gehouden aanbesteding van
de levering van papier laat t-oe, dat een. bedrag
van 8000 minder kan geraamd worden dan het
cjjfer voor 1885 toegestaan.
Over 1884 zullen de inkomsten der drukkerjj
vermoedelijk bedragen 288,793.75 en de uitgaven
246,902.61; vermoedelijk batig slot ƒ41,891.14.
Het Dbld. meldt dat de jury van beoordeeling
voor het aan den heer F, L. Stracké te Haarlem
ter uitvoering opgedragen standbeeld van Hugo
de Groot, een gunstig rapport aan het hoofd
comité heeft uitgebracht. Het door genoemden
te openen daar ze meenden het heele huis tot
hun beschikking te hebben.
Er hingen een paar teekeningen in waterverf
aan de wanden, in mooie ljjsten. Er was een
piano, die open Btond, alsof zij pas gebruikt was,
met een stuk muziek ervoor, doch met stof over
dekt. Mevrouw raakte even de toetsen aan en
schrikte van de valsehe tonen, die hare zenuwen
onaangenaam aandedenook haar man scheen
hetzelfde te gevoelen en verzocht haar om uit te
scheiden. De vakken aan weerszijden van den
schoorsteen waren met boeken gevuld, de meeste
standaardwerken in keurige banden. Op een
schrijftafeltje lagen papier, pennen en allerlei
snuisterijener stond een glazen inktkoker, waarin
de inkt opgedroogd was en een vergald klokje
dat stilstonder lag een open boek met- een
pressepapier erop om de bladzjjden aan te duiden,
waar de lezeres gebleven was. De lezeres? Wie,
wat, waar zou die zijn Het was blijkbaar een
damesboudoiralles was even sierlijk en fijn en
de ornamenten waren zelfs kostbaar. In het heele
huis waren de jalouziën neergelaten en van som
migen braken de touwen, toen mevrouw Arrowsmith
ze wilde ophalen, maar behalve dat was er niets
gedaan om den inhoud van deze kamer of van
eenige andere te beveiligen. Er was niets wegge
borgen, zooals men al licht zou verwachten in
een huis, dat aan vreemden verhuurd wordt. En
toch zag alles, zelfs deze kamer met hare schatten
er akelig en verwaarloosd uit. Het aandoenljjkste
was misschien een plant, die in een porceleinen
beeldhouwer in gips voltooide beeld is door haar
goedgekeurd en, behoudens bekrachtiging van het
hoofdcomité, dat tot dat einde eerstdaags te
Haarlem zal vergaderen, zal het beeld aan de
gieterij kunnen worden overgegeven teneinde in
brons te worden gegoten.
Men hoopt het beeld in Augustus 1886, op den
sterfdag van het Delftsehe orakel, op de Groote
Markt te Delft te kunnen onthullen-
Tegen het wetsontwerp tot wijziging van de wet
van 1871, betreffende de consulaire rechtsmacht,
werd zegt het verslag der tweede kamer de
opmerking gemaakt, dat sommige veranderingen
veel verder gaan dan de invoering van het straf
wetboek vordert en met een deugdelijke consulaire
rechtspraak is overeen te brengen. Men had er
bezwaar tegen dat de consul over alle overtredingen
recht zal spreken in hoogste ressortdie onnoodige
groote macht, aan den alleen recht sprekenden
rechter te geven, is, merkte men op, in tegenspraak
met de appellabiliteit van alle vonnissen der
rechtbank.
De regeering antwoordde hierop, dat dit appel
ook thans is uitgesloten, omdat het hooger beroep
zou moeten worden aanhangig gemaakt bij denzelf
den rechter, met twee door hem te benoemen
bijzitters, die het vonnis in eersten aanleg wees.
Evenwel erkende hij, dat juist die berechting
in hoogste ressort een bezwaar is tegen de groote
uitbreiding van rechtsmacht, nu voor den eonsu-
lairen ambtenaar voorgesteld. Op dien grond
vereenigt zij zich met het denkbeeld om bedoelde
rechtsmacht te beperken tot die overtredingen,
tegen welke hoogstens 6 dagen hechtenis of 60
boete is bedreigd. Van alle andere zaken zal dan
de consulaire rechtbank, in hoogste ressort, kermis
moeten nemen.
Op een ander bezwaar antwoordde de regeering,
hat het opdragen van de berechting van sommige
overtredingen aan de cons, rechtbanken nog in
geene deeie een reden behoeft te zijn om daarvoor
preventieve aanhouding toe te laten.
De leden der vereeniging Plaatselijk belang
te Gorredijk hebben besloten den heer F. Lieftinck,
lid der tweede kamer, te vragen nogmaals zijn
voorstel tot wijziging der gemeentewet in te
dienen, terwijl tevens door hen een adres aan de
tweede kamer is opgezonden, waarin zjj verzoeken,
dat de kamer hare goedkeuring aan dit voorstel
schenke-
HET TOONEEL,
Wij stellen voorop dat wjj ons gisterenavond
in den schouwburg alhier kosteljjk hebben ver
maakt. De volle zaal, waar alle rangen bezet
waren, werkte reeds mee om iemand aangenaam
te stemmen en het vlugge spel deed vooral het
zijne om Von Moser's Salontyroler aantrekkelijk
te maken.
Vraagt men ons echter of deze vrucht yan het
bloempot op een tafelfje stondverdord met
wortel en tab, bloem en stengel verwelkt, dood,
met stof overdekt; zoodat men bijna niet meer
zag, wat voor plant het geweest was.
De echtelieden Arrowsmith liepen op de toonen
en fluisterden, terwijl zij rondkeken, daar die
plaats hun in zekere mate gewjjd voorkwam. Zij
voelden dat er een treurige geschiedenis aan
verbonden moest zijn. Zij dachten er niet over
om het boudoir te gebruikenmaar vonden zich
zelf indringers, dat zij het betreden haddenhet
was alsof iemand het onverwachts verlaten had,
met het plan om elk oogenbiik terug te keeren.
„Heel zonderling", zei mijnheer toen ze het
vertrek verlieten, zonder iets aangeraakt te hebben
behalve de piano, welker valsehe tonen hun nog
in de ooren klonken. „Sluit de deur weer en zorg
goed voor den sleutel, vrouw. De kinderen mogen
hier volstrekt niet komen, eyenmin als Sophie;
laat zij er vooral niet gaan schoonmaken. Marga-
retha komt morgendie zal er heel veel belang
in stellen en zij mag er uitvoeren wat zij wil."
Zoodra Margaretha er was, werd haar de
sleutel toevertrouwdmaar het duurde een geruimen
tijd, eer de broers en zusters haar vrjjheid lieten
om de geheimzinnige kamer te gaan onderzoeken
Zij volgden haar en wildest er ook in zij ver
langden dat zij op de piano deuntjes zou spelen
en hun alles wjjzenmaar Margaretha gat niet
toe. De broers lachten haar nit en noemden baar
sentimenteel. Misschien niet geheel zonder reden;
want zjj maakte wel eens verzen, Zjj hield dol
vindingrijk vernuf des Duitschen bljjspelschrjjvers
het zoo ver wint van zijne vorige stukken, als
sommigen beweren, dan moeten wjj ontkennend
antwoorden.
Op het programma wij lazen het gisteren
avond met opzet nog eens na zagen wij o. a.
vermeld„De kunstcritici, die hun oordeel over
deze schepping van Yon Moser uitspraken, lieten
zich zeer gunstig over haar uit. Een hunner prees
deze tooneelcreatie als een der best geslaagde van
Von Moser, aan wien het tevens gelukt was om
eene satirieke schets te leveren van de sociale
toestanden, vooral in de groote steden."
Dit oordeel zouden wij niet gaarne onderschreven.
Nu is het mogelijk dat aldus geschreven werd door
een Berlijnsch reeensent. Der Salontyroler, in het
Wallner Theater te Berlijn opgevoerd, moet bij
een bewoner van de Pruisische hoofdstad een
gansch anderen indruk maken dan op een Neder
lander, die het in zijn woonplaats ziet spelen.
Typische toestanden in het stuk kunnen de Ber-
lijners alleen beoordeelenen wat voor hen
natuurlijk is, bomt ons vaak voor in strijd met
bestaande toestanden. De allerfijnste punten van
zulk een stuk gaan voor ons door overzetting en
door opvoering door onze tooneelisten verloren.
Het is voor een deel daaraan zeker toe te
schrijven dat wat anderen prezen als een „satirieke
schets van sociale toestanden" ons slechts toescheen
een charge op enkele maatschappelijke verhou
dingen. En dan willen wij gaarne Von Moser de
eer geven een kostelijke charge te hebben geleverd,
die den zwaarmoedigsten mensch tot lachen dwingt.
Zulk een stuk moet men niet te veel ontleden;
men moet niet te veel zich verdiepen in overwe
gingen, b. v. of het mogelijk is, dat een bediende
omspringt met zijn patroon als Hans Werner met
den heer Bredo doeten of een koopman zoo
lichtzinnig procuraties geeft als laatstgenoemde.
Zulke overwegingen bederven slechts ons genoegen
en zouden ons tot een Nurks maken.
Maar wel dient men eerljjk te zjjn tegenover
den auteur, en hem niet van het goede spoor af
te brengen door hem voor te spiegelen, dat hjj
steeds vooruit gaat bjj zjjn arbeid. Van al zijne
stukken big ven wij zijn Ultimo nog altjjd ver
kiezen om de fijnheid van vorm van, om den geest
en het echt natuurljjke in dit stuk.
"Wjj kunnen van de Salontyroler alleen getuigen
dat het een handig in elkaar gezet, grappig
bljjspel is, dat ons amuseeren kan. Eenige tooneelen
er uit zijn juweeltjes maar een onnatuurljjke
draad bindt ze samen. Ziedaar in 't kort onze
meening.
Het stuk kon natuurljjk niet in een Neder! andsoh
gewaad worden gestoken, want het zjjn toestanden
die geheel en al vallen buiten het terrein van ons
land. Dat wjj daarom hooren spreken van
Marken is te verklarenmaar wel wat al té
zonderling is het te hooren van een bakvischje:
De vertaler wist dit zeker niet te omschrjjven, en
dacht niet om de uitdrukking „te groot voor esn
tafellaken en te klein voor een servet"; Ook is
se':
van lezen en had een teeder, fijngevoelig hart.
Haar vader had wel gelijk, toen hjj zei dat zjj
belang zou stellen in de geheimen van dit kamertje.
Zoodra zij het alleen en onopgemerkt kon doeh
ging ze er heen, sloot de deur achter zich en van
dat oogenbiik af, liet zjj niemand meer in het
vertrek en nam de zorg voor hetgeen het bevatte
op zich. Met een voorzichtige hand wischte zjj het
stof van de boeken en ornamenten en zette alles
weer precies, zooals zjj het gevonden had.
De doode plant durfde zij niet aanraken, nit
vrees dat zjj uit elkaar zou vallen maar behalve
dat kreeg de kamer en al wat zjj bevatte een heel
ander aanzien. Margaretha stond vaak de teeke
ningen te bekijken en er zich in te verdiepen,
welk een vreemde geschiedenis er aan dit vertrek
zou verbonden zijn. Al de andere kamers waren
eenvoudig maar degeljjk gemeubeld en het was
duideijjk dat'deze niet bestemd was om verhuurd
te worden. Margaretha nam zich voor, dat de
eigenaar van het huis wie het ook zjjn mocht;
bij zjjn terugkeer zou zien dat die gesloten kamer
met haar droeve herinneringen geëerbiedigd was;
Zij zou zorgen dat alles onderhouden, maar niet
Verplaatst of aangeraakt werd behalve voor het
noodzakeljjke stof afnemen zjj hield den sleutel
in haar zak en liet er niemand binnen, behalve
voor een oogenblikje in haar bjjzjjn en dan nog-
met het noodige ontzag.
Het weer was mooi, de zee kalm, het strand
bjj laag water verrukkelijk, en alles was heerljjk
en prettig. De familie bracht bjjna den heeleg
