N° 236.
128® Jaergang,
1885.
"W oensdag
7 October.
Aan k o n d i g i n g.
Middelburg 6 October.
FEUILLETON.
De Huissleutel of: ie Delft te Teel.
Dit biad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent;
Advertentiën 20 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van I -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groot© letters worden berekend naar plaatsruimte
F. S. MILL1NGTON.
MIDDGLBIRGSCHË COURANT.
W
w
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van dek Peul, te Zierikzee: A. C. Ds Mooij, te TholenW. A. Van Niedwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. Van dsb Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubs en Cie., John F. Jones opvolger.
Burgemeester en wethouders der gemeente
Middelburg brengen ter kennis van belangheb
benden dat door gedeputeerde staten van Zeeland,
overeenkomstig art. 20 van het reglement op de
wegen en voetpaden in Zeeland, provinciaal blad
n° 85 van 1881, de ligger der wegen en voetpaden
in de voornoemde gemeente met de volgende
wijzigingen is vastgesteld
le doorhaling van de volgende op den voorioopig
door den gemeenteraad vastgestelden ligger ge
plaatste wegen en voetpaden
a. weg n° 8 (Thorenweg).
b. voetpad n° 28 (van den Schroeweg bij de
hofstede sectie H n° 1139 door het wegeling be
noordoosten dat bot naar een ander gedeelte van
den Schroeweg door de perceelen sectie H n°
218, 207, 213 en 211.
c. voetpad n° 29 (Haagmans voetpad.)
2" opneming van de volgende wegen en voetpaden:
a. de singels rondom de hoofdkom der gemeente";
b. een gedeelte weg tusschen het voorplein
van het spoorwegstation en den westelijken over
gang van den spoorweg.
c. den ouden Vlissingschen weg.
d. den straatweg van Middelburg naar Veere;
(beide laatgenoemde wegen, voor zooveel zij op
het grondgebied der gemeente Middelburg liggen.)
e. de straten in de hoofdkom der gemeente,
welke de hoofdverbinding vormen tusschen de
verschillende wegen der le klasse.
f. het voetpad loopende over den sub c ge
noemden weg
g. het nieuwe over een gedeelte van den
Schroeweg aangelegde voetpad
3e het brengen van den onderhoudsplicht van
voetpaden, voor zooveel die paden over wegen of
wegelingen loopen, ten laste van de gemeente;
4e het maken van kleine wijzigingen in redactie
benevens aanvullingen, in bet belang der be
knoptheid, duidelijkheid en eenvormigheid.
De uitvoerige beschikking van gedeputeerde
staten ligt van heden tot en met den 22 October
1885 ter gemeente secretarie op de werkdagen van
des voormiddags te 10 uren tot des namiddags te
3 uren voor belanghebbenden ter lezing.
Middelburg, den 6 October 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd.
PICKÉ, Voorzitter.
A. DE VULDER VAN NOORDEN, Secretaris.
in de jongste afleyering van de Tijdspiegel komt
een artikel voor van den heer A. J. Domela
Nieuwenhuis over de Arbeidsverzekering in het
licht der sociale wetenschap. Daarin bespreekt
de schrijver ook het kredietwezen en met betrek
king tot de geschiedenis daarvan zegt bij o. a.
»Het historisch onderzoek beeft bewezen, dat
het oudste ons bekende bankiershuis Egibi Cie
c. a. 700 jaren vóór Christus te Baby Ion geld
in depot nam, voorschotten verleende en wissel
zaken bezorgde. Het is verder gebleken, dat de
Babylonische banken de volgende vormen van
8.
doob
VI
Zeer verdacht.
Mevrouw Walrus was te zeer overtuigd van de
gebreken van haar neef om hem te verdedigen en
zei dus niets verder over Jan. Mjjnheer had al
heel wat luiheid en verkwisting van August
Sealey door de vingers gezien, die bijna geheel
afüankelgk van hem was. Er was onlangs
een hevig »standje" geweest, waarbg Gus bijna
weggestuurd was. En daarom was mevrouw zoo
bang dat Jan op het kantoor zou genomen worden
in plaats van haar lieven neef. Maar mjjnheer had
beloofd om het nog eens door de vingers te zien
en hg was een man van zijn woord. Wat zijn
vrouw van de bagage van Jan zei speet hem,
maar hjj wilde hem toch een kansje geven, daar
hg wist met hoeveel moeilijkheden die arme
oude Arrowsmith met zgn groot gezin te kampen
had.
Het eind was dat hg begon met Jan een vader
lijke vermaning te geven, die hg echter niet te
streng wilde maken, uit vrees van op Gus te
zinspelen en zoo doende zgn eenen neef tegen den
anderen op te zetten; daarop zei hg dat hg hem
im eea paar weken op feet kantoor 2011 nemen
schuldbekentenissen kenden1° schuldbekente
nissen, betaalbaar aan toonder2° schuldbekente
nissen, loopende over 72 dagen, uitgesteld met
bet recht van protest3° schuldbekentenissen, op
derden over te dragen; 4° schuldbekentenissen,
waarvan bet bedrag aan een achtsten persoon te
betalen was5° wissels, te trekken van de eene
plaats op de andere, met den naam van den
houder6° wissels, zonder den naam van den
houder. Zelfs is het waarschgnlgk, dat wissels
met endossement op de geldmarkt voorkwamen.
Evenzeer weten wg, dat b. v. in Ninivé, behalve
muntstukken van koper en zilver, ook staven
edel metaal, gelgk nog heden ten dage in China,
voorbanden waren, zoodat alle gegevens voor de
geregelde ontwikkeling van bet bank- en krediet
wezen gevonden zgn. Daarentegen wordt over
het karakter van de kredietinstellingen nergens
licht verspreid. Of zg aan den staat, aan
genootschappelgke vereenigingen, dan wel aan
particulieren behoorden, is onbekend. De geschie-
nis leert, dat de banken van Ninivè en Babylon
zeer in aanzien stonden en dat de Feniciërs bun
kredietwezen aan die beide staten ontleenden. De
waarschgnlgkbeid is evenzeer voorbanden, dat de
zonen van Israël hun talent voor geld- en wissel
zaken bg de Feniciërs en gedurende de Babylonische
gevangenschap ontwikkelden en van geslacht tot
geslacht voortplantten. De Grieken gingen evenzeer
bg de Feniciërs in de school. In Athene bestonden
kredietinstellingen, die aan verscheiden familiën
gemeenschappelgk toebehoorden en door een aantal
associés geleid werden. Toen het Grieksche rgk
te gronde ging, vestigden zich de voornaamste
huizen te Konstantinopel, alwaar de door hen
medegebrachte traditie spoedig wortel schoot.
Rome was mede in bet bezit van een uitgebreid
net van banken en kredietinstellingen. De Griek
sche geldmarkt speelde gedurende de kruistochten
eene hoogst belangrijke rol- Grieksche bankiers
breidden van Candia en Chios de kredietinstellingen
over Europa uit en wanneer wg de historische
draden nauwkeurig volgen, moeten wg erkennen,
dat er in het wezen der zaak weinig verschil
bestaat tusschen bet huis Rothschild in Europa
en bet huis Egibi te Babyion."
Merkwaardig is hetgeen in de verdere beschou
wing, over de rente gezegd wordt.
»Er is in onzen tgd geene sprake meer van,
dat, gelgk bv. in 1427 te Florence door de firma
Bardie Cie, voor een beleend kapitaal 30 pet,
rente gevorderd worden of dat gelgk uit bet
dagboek van den goudsmit Odorigo di Credi te
Florence (1430) blgkt de toelating der Israë
lieten op de algemeene geldmarkt met bgval
begroet wordt, omdat zg de geldzaken met slechts
20 pet. voorlief nemen. Er waren toch in 1420
van staatswege voor voorschotten 25 pet. goed
gekeurd,"
Door de commissie, benoemd door het bestuur
van de maatschappij voor den werkenden stand te
Amsterdam ten onderzoek en advies omtrent de nut
tigheid en wenschelgkheid der oprichting eener
om te probeereh, tegen een salaris, dat wel nie
hoog, maar toch voldoende was voor zgn geringe
behoeften en hem een kapitaal toescheen.
Hg schreef nog dienzelfden dag aan zgn vader,
dat bg geplaatst was, maar vertelde niets van de
onaangenaamheden, die hg doorleefd bad. Integen
deel schilderde bg alles met de heldere kleuren,
die zgne groote verwachtingen hem voortooverden.
Oom Walrus en nichtje Emilie werden het meest
genoemd, maar de hoofdzaak van zgn brief was
toch, dat hg den voet in het kantoor had gezet
en er dien hoopte te houden. Het was een groot
handelshuis; de inkomsten moesten, naar het Villa-
verblgfte oordeelen, onnoemelgk zgn. Oom Wal
rus was inderdaad een van de eerste kooplieden
van Liverpool en nu was Jan op dat kantoor I
MevrouwWalrus kon maar niet vergeten, dat
haar man hare waarschuwingen in den wind had
geslagen. Het gebeurde niet dikwgls, dat zg hem
het laatste woord liet en hare gevoelens jegens
Jan, dien zg als de oorzaak dier vernedering
beschouwde, werden er niet zachter om. Zg besloot
hem in het oog te houden en twgfelde niet of zg
zou vroeg of laat wel iets te zguen nadeele ont
dekken, zoodat zgn aanstelling op het kantoor
van Walrus, Dugong en C® niet van langen duur
zou zgn;
VII
Zeer z onderling!
Onbewust van die ongunstige meening en niet
vergoedende dat mevrouw Walrus zgn valies had
arbeidsbeurs is tbans een uitvoerig rapport uit
gebracht.
De rapporteurs, de heeren J. Kooy, president^
M. Deutekom, Gerard Heineken, J. H. Hübner,
N. Kater en B. H. Heldt hadden tot taak een ant
woord te geven op de volgende vragen
1°. Is de oprichting eener arbeidsbeurs nuttig
en wenscbelgk Zoo ja,
2°. hoe, door wie en onder welke benaming
moet zulk een instelling worden opgericht en be
heerd
3°. Moet zg uitsluitend voor Amsterdam werken
of over geheel Nederland
De eerste vraag werd na uitvoerige bespreking
door r?e commissie met algemeene stemmen in
bevestigenden zin beantwoord.
Te recht voert bet rapport aan
Vraagt men of er behoefte aan een arbeidsbeurs
is, in die mate, dat zonder haar patroons en werk
lieden elkander niet kunnen vinden of ontmoeten,
dan moet het antwoord ontkennend luiden. Maar
een andere vraag iszullen zg elkander niet beter
en spoediger vinden door middel eener beurs En
dat ia zeker het geval. Wanneer thans een
werkman, om welke redenen ook, gedaan werk
krggt, moet hg soms de ganscbe stad door, schier
alle patroons afloopen, om een plaatsje te vinden
dat nog onbezet is, en dikwgls nog zoekt hg te
vergeets. Moe van het vragen en overal den neus
stootend, gaat bg vaak menige gelegenheid voorbg
in de vooronderstelling dat bet daar ook wel niets
zal geven. Inmiddels moet de patroon, die een
of meer werklieden noodig heeft, geduldig wachten
of zich een werkman aanmeldt met de vraag, of
de baas ook werk voor hem heeft.
Dit geldt van de ambachten en beroepen hoe
veel te meer is het dan niet het geval met zooveel
andere betrekkingen Men kan gemakkelgk
beoordeelen, in welke groote behoefte een inrich
ting als de arbeidsbeurs, vooral in een groote stad,
belooft te voorzien, wanneer men op de uren dat
het Vliegend blad te Amsterdam verschgnt, zich
in den omtrek van het bureau van uitgifte bevindt,
en ziet hoe talrgk velen er wachten om de eerste
exemplaren van de venters of ventsters te be
machtigen, ten einde, zoo mogelgk het eerst bekend
te worden met de aanvragen en zich het eerst
te kunnen aanmelden. Intusschen, al komen
door middel van zulke bladen patroon en werkman,
vragers en aanbieders, betrekkelgk spoedig met
elkander in aanraking, toch verloopen er minstens
twee èt drie dagen, zgnde de termgn die tusschen
het versehgnen der bladen verloopt.
De werkkring van de arbeidsbeurs moet inter
nationaal zgn. Dat oordeel sluit in zich den
wensch om den arbeid dezer beurs, door vertak
kingen, over het geheele land uit te breiden.
Daar 't hier echter een terrein geldt, waarop nog
veel ervaring opgedaan en vertrouwen gewekt moet
worden, meende de meerderheid der commissie
voorshands tot de oprichting eener plaatselgke
instelling te adviseeren, met aanbeveling soort-
gelgke inrichtingen in andere plaatsen te bevorderen,
om zoodoende te komen tot een centraal-bureau.
doorsnuffeld en daaïuit hare gevolgtrekkingen
gemaakt, ging Jan voort met in zgne brieven
naar huis goede berichten te zenden over zgne
vooruitzichten als koopman te Liverpool. Mevrouw
Arrowsmith was niet weinig big, dat ze hem
gestuurd had om zich te vertoonen en deed haar
man telkens opmerken, dat het zoo'n goede inval
van haar geweest was en hoe wgs zg gedaan
hadden met niet eerst te schrgven.
„Gij ziet hoe goed het uitgevallen is", zei
zg eerst keurdet gg mgn overleg niet goed,
maar nu ziet ge het resultaat. Ik heb altgd
gezegd dat bet zoo het beste was en nu komt
het ook uit."
Gewoonlgk keerde haar man zich bg die ge
legenheid met een glimlach om (gelukkig waren er
geen spiegels om hem te verraden) en mompelde
iets onverstaanbaars.
Er verliepen twee maanden en de berichten uit
Liverpool bleven steeds gunstig. Men hield het
voor uitgemaakt, dat Jan vasten voet in het
kantoor had en zooals mevrouw tot haar man zei:
geborgen was.
„Ik wild© dat er een paar meer geborgen
waren" antwoordde hg.
#NVg hebben niet te klagen. Margaretha
heeft een goede betrekking, die zg wel houden
zal. Ik zou haar liever thuis hebbenluaar toen
mevrouw Mac Phear haar een vaste betrekking als
gouvernante met een mooi salaris aanbood, vond
ik het beter om haar te laten gaan. Het is een
heel gemis voor mg, mot al de kleintjes,"
De oprichting zou door particuliere krachten
moeten geschieden, zonder dat daarom hulp van
den staat, door het toestaan van een voordeelig
posttarief voor de verzending der stukken, en van
de gemeenten door het beschikbaar stellen van een
lokaal, versmaad zou worden.
Onder voorwaarde, dat het beheer wordt opge
dragen, namens de voor den werkenden stand
aan eene commissie, samengesteld uit patroons en
werklieden, meent de commissie van rapporteurs,
dat er geen bezwaren zgn de zaak als eene nieuwe
afdeeling dier MS (die het onderzoek deed instellen)
op te richten en te vestigen.
De commissie besluit haar zaakrgk rapport met
eenige duidelgke voorschriften omtrent de inrichting
der administratie, ontleend aan de boekhouding die
te Berlgn gevolgd wordt.
Overeenkomstig het advies heeft de AP voor
den werkenden stand tot de oprichting van een
arbeidsbeurs besloten, met dien verstande echter,
dat zg direct nationaal zal gemaakt worden en
niet, gelgk door de commissie in overweging
werd gegeven, met eene plaatselgké instelling als
proef zal worden begonnen.
De eensluidende berichten van de bezoeken,
door den commissaris des konings in ons gewest
aan verschillende gemeenten gebracht, kunnen
wg niet opnemen. Wanneer zulk een bezoek zich
door niets anders kenmerkt dan door het
verl eenen van audiëntie, het bezichtigen van
kerken en scholen en openbare gebouwen, dan
verliezen onze lezers door de onthouding van al
die mededeelingen niets. Alleen wanneer er bg
zulk een bezoek iets bgzonders voorvalt, houden
wg ons voor berichten daaryan aanbevolen.
Wg herinneren aan de voorstelling van de
Salontyroler, die morgen (Woensdag) avond in den
schouwburg te Middelburg plaats heeft. Wg zouden
het betreuren, wanneer een verdienstelgk gezelschap
bg zulk een opvoering, waarvan een algemeene
roep uitgaat, zich niet verheugen mocht in een
talrgke opkomst.
Bg het wapen der infanterie is benoemd tot
kapitein bg het ie reg1 2° comp. 4e bat. te
Vlissingen de le luit. J. P. F. G. E. Delphy van
het 6e reg4.; bg het wapen der koninklgke maré
chaussee, en wel bg de divisie van Limburg,
tot kap5, de eerste luit. F. V. Quadekker, van
die divisie.
De heer C. Bloem, le luitenant bg het 4e batts
3e reg. inf. te Vlissingen, is in gelgken rang over
geplaatst naar Bergen op Zoom.
In de Maandag te Borssele gehouden vergadering
van den dgkraad voor de waterkeering van het
calamiteuse waterschap EllewoutsdgkBorssele
werd het nieuw benoemde lid, de heer J. Steketee Az;
als vertegenwoordiger van het waterschap Baarland
beëedigd en toegelaten.
Verder werd voorioopig vastgesteld de rekening
over 1884,5, waarvan de ontv, 71583.74$ efi
de uitgaven 80724.56$ beloopen.
assg
Het had mgnhëer ook zeer gespeten dat Mar
garetha het huis uitging, de kleintjes Werden door
haar onderwezen en verzorgd en hg betwgfelde of
het ware zuinigheid was om haar als gouvernante
voor andere kinderen te laten zorgen, terwgl et
zooveel thuis waren, die 'naar noodig hadden.
Maar hg zuchtte en zei niets.
„Het zou mg niet verwonderen," zei mevrouw,
„of Jan zou te Liverpool ook wel een betrekking
voor Alfred vinden, Het zou niet kwaad zgn om
Alfred te zenden
j>Om zich te vertoonen?"
»Dat juist niet; maar om een poosje bg zgil
broer te logeeren en ja om zich te vertoonen,
Henri. Waarom niet
»Nog niet" hernam mgnheer, slater misschien
als Jan wat meer gevestigd is,"
„Nu dan laterwg kunnen dus rekenen dat
er reeds drie geborgen zgn of bgna Mar
garetha, Jan en Alfred. Nu hoop ik wel, als
alles goed gaat, dat wg er dezen zomer eens uit
kunnen gaan. Wg zgn in geen tgden van huis
geweest. Gg moet eens vacantie hebben Johan,
Hendrik en Judith ook- Die moet naar de zee;
dat zegt iedereen. Het zal haar meer helpen dan
iets anders.
sJa, maar denk eens aan de kosten."
„Natuurlgk, ik wist dat gg dat zeggen
zoudt."
„Wg kunnen de kinderen toch niet alleeii
laten
„Daar beb ik gees plas opdie gaas m$,
