Laatste Berichten,
Onderwijs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten,
De uitvaart van een groote
kunstenares.
fuselier idem met een schot in den buik en een
tweede werd zoo zwaar gewond, dat hij den
volgenden middag overleed.
Uit Amsterdam meldt men ons heden
Een tooneel zooals heden van het Westen tot
aan het Oosten der stad te aanschouwen werd
gegeven, is zeker door slechts weinigen in de hoofd
stad beleefd. Wat een weldadige, aangename, het
hart verheffende tegenstelling bij heden voor acht
dagen, toen een horde leegloopers met een wagen
voorop door de stad trok, waarin een levende
oproerkraaier ook met kransen werd toegejuicht,
en thans, nu een doode, door duizenden vrienden
en vereerders met diepen weemoed nagestaard,
naar de laatste rustplaats werd heengeleid.
De plechtige begrafenis van Neêrlands grootste
en meest begaafde kunstenares mag een evenement
heeten en waardig, met duidelijke zij het dan
ook met zwarte letters in de annalen der
hoofdstad geboekstaafd worden.
De indrukwekkende en diepen indruk achterla
tende plechtigheid had volkomen plaats in de
orde, zooals die door de Zondag ochtend versche
nen nieuwsbladen bereids was aangekondigd, Zij
nl., die meer van nabij blijk van belangstelling
wilden geven, hadden zich op het bepaalde tijd
stip, elf uur, naar den stadsschouwburg begeven-
Van dit gebouw was de vlag balf-top geheschen, ter-
wjjl brandende lantaars met rouwfloers waren behan
gen. Aldaar in alle passende stilte opgesteld, bewoog
zich weldra een lange stoet van vrienden en ver
eerders van de ontslapene naar het sterfhuis in
de nabijgelegen Looierdwarsstraat.
Plechtig en statig trok men daarheen onder treur
muziek van de kapel van het 7e regement infan
terie, directeur de heer Sonneman. Het waren de
leden van de artisten-maatschappij Apolloda
leerlingen der tooneelschool, de dames artisten
van den stadsschouwburg, directiën en artisten van
andere gezelschappen, tal van corporatiën, teveel
om ze alle bij name te noeme, honderden particu
lieren, wier namen een lange lijst zouden uitmaken.
Overal langs den weg stonden duizenden nieuws
gierigen, doch onder hen duizenden belangstel
lenden, en even zoovelen hadden voor de ramen
der huizen plaats genomen, waar de stoet voorbij
trok. Het was een openbaar doch eerbiedig
huldebetoon aan de vrouw die als een der grootste
Nederlandsche tooneelspeelsters zal genoemd en
herdacht worden. Dem Verdienste seine Krone
Het was ongeveer middag, toen men
van het sterfhuis was gekomon, alwaar de stoet
een kleine ampliatie verkreeg. Voorop was wel
weer Sonneman's kapel, doch nu volgde in zijn
soort een fraaie, geheel naar de eischen der droeve
plechtigheid ingerichte open wagen le klasse der
begrafenis maatschappij. Twaalf mannen, deftig in
zwart gekleed, torten een zware mahoniehouten
kist, die het stoffelijk hulsel bevatte vin
Maria Johanna KleineGartman
Geboren 31 December 1818.
Overleden 29 September 1885",
zooals in de koperen plaat op het deksel gegra
veerd staat. Op het zwarte vloers, dat de kist
dekt, zijn nedergelegdde gouden medaille van
Z. M. den koning, de gouden medaille van Hooger
zij ons Doel, der kunstenares, als de grootste Neder-
Iftndsche tooneelspeelster geschonken, alsmede de
gouden krans, waarmede mevrouw Kleine bij haar
afscheid van het tooneel voor 4 maanden door
den raad van beheer der kon. ver. Het Nederlandsch
Tooneel werd begiftigd.
De lange rouwslippen, die van de kist afhingen,
aangezien de wagen geheel open is, werden gedra
gen door leerlingen en oud-leerlingen der Tooneel
school.
Op den lijkwagen volgde een katafalkwagen,
getooid volgens de plannen en onder leiding van
de in alles zoo bereidwillige keeren Pereira en
Grader jr.
Aan die treurstellage hingen honderd kransen,
bloembruisen en groenende takken en cypressen.
Wjj noemen slechts enkele namen van schenkers
als; de zuster en de dienstboden der overledene,
de vereeniging het Nederl. Tooneel, commissarissen
van den stadsschouwburg, dames patronessen der
Tooneelschool, de leerlingen dier school, de maat
schappij Apollode maatschappij Arti et Amicitiae,
het Paleis Orchest, het Amsterd. studentenkorps,
de vereeniging Amsterdamsche werkkring, de
liedertafel Oefening baart kunst, Prot Ze., Boas,
Judels en Van Biene, Het Nieuws v. d. Dag, wiens
krans wellicht de schoonste en kostbaarste van alle
is), het letterlievend genootschap Jacob Leon
Wertheim, het Groningsche studentenkorps Advendo,
Ludwig Barnay, het Residenz ensemble en de redac
tie van De Lantaarn.
Achter dezen wagen, hoogst belangrijk en
indrukwekkend door zijn huldebetoon, volgden nu
de meisjesleerlingen der Tooneelschool, daarna de
damesartisten van den stadsschouwburg, dan
weder de leden van Apollo, voorts de directeuren
en artisten van verschillende gezelschappen, dan
tal van corporatiën en hierachter de muziek der
schutterij onder aanvoering van den verdienstelijken
Joh. M. Coene, die onderweg eveneens treurmuziek
uitvoerde, wanneer Sonuemans kapel zweeg.
Nu eerst volgde een koets, waarin de naastba-
staanden waren gezeten, die dan door belangstellende
particulieren werd gevolgd en die het slot van
den stoet vormden. Op het kerkhof wachtten reeds
duizenden vereerders, die op vertoon van een
bewjjs der maatschappij Apollo, wier leden Jac.
Grader en Louis Bouwmeester als ceremoniemeesters
de geheele plechtigheid regelden, toegang hadden,
alsmede de kapel der Orchest vereeniging onder
leiding van den verdienstelijken Wedemeyer.
Toen de stoet omstreeks één uur op het
kerkhof was aangekomen, werd het ljjk door leden
Apollo naar het geopende graf gedragen,
terwijl eenige vrienden en vereerders van de
overledene de huldeblijken van den Katafalk
derwaarts brachten.
Daar trachtte een bende oneerbiedigen, voor
wie niets heilig schijnt, den toegang te versperren,
doch werd door de politie met den stok uiteenge
dreven. Een persoon werd gearresteerd. Dubbel te
betreuren was dit incident, omdat in waarheid
half Amsterdam op de been was langs den weg,
waarop de stoet zich voortbewoog, deze nergens
gedrang ondervond en alles in de beste orde
plaats had.
Aan het graf sprak de heer Spoor namens
Apollo, professor Stokvis namens het Tooneelver-
bond, de heer Wertheim namens den raad van
beheer van Het Nederlandsch Tooneel, en de heer
Bouberg Wilson als directeur d*er Tooneelschool,
Ludwig Barnay, de groote Duitsche tooneel-
speler, huldigde zijn kunstzuster in warme
bewoordingen en eindigde met Hamiets woorden:
*Gute nacht, Mutter, wir sehn uns wiederNadat
nog de heeren De Leur, regisseur, Le Gras en Kiehl
gesproken hadden, dankte de heer Morin voor de
deelneming. Half twee was de droeve plechtigheid
afgeloopen.
Tengevolge van het uitbreken van roodvonk
ten huize van het hoofd der school te Wilhelmi-
nadorp, wiens woning binnendoor gemeenschap
heeft met de school, is deze, op last van den
burgemeester, van heden af gesloten, totdat de ziekte
geweken is.
Benoemd tot onderwijzer aan de openbare
school te „de Plantage" (gemeente Wouw, Noord-
Brabant) de heer E. de Lange van Groede, laatst
plaatsvervangend hoofd der school te Sasput.
Voor die betrekking op een ralaris van 500,
waren niet minder dan 16 sollicitanten.
Aan de ambachtschool te Goes is, met in
gang van 1 Nov., tot onderwijzer in het smeden
benoemd de heer P. J. Palsenberg te Deventer.
(G. Crt).
Benoemd tot onderwijzer te Oudelande, op eene
jaarwedde van 500, de heer G. Beneker te
Hoedekenskerke, kweekeling der rijkskweekschool
voor onderwijzers te Middelburg.
Benoemd tot bewaarschoolbouderes te Scher-
penisse mej. C. A. van der Graaff—Van Ettinger.
In de gisterenmorgen in de nieuwe kerk alhier
gehouden godsdienstoefening werd de heer G. W A-
de Veer, onlangs van St. Laurens als predikant
bij de Ned. herv. gemeente alhier beroepen, in zijn
ambt bevestigd door den heer Barger, predikant
te Leusden, die sprak naar aanleiding van Jozua I,
vers 9, 2e gedeelte. De gemeente zong na de
bevestiging den heer De Veer het laatste vers van
gezang 91 toe.
's Avonds deed de heer De Veer zijne intrede,
sprekende naar aanleiding van I Korinthe I: 21,
2e gedeelte.
Evenals 's morgens waren ook bij de intrede
velen opgekomen.
Beroepen bij de Chr. ger. gem. te Schoondjjke
de heer G. Symesma, cand. te Kampen.
Gisteren herdacht de heer C. E. van Koets
veld, predikant bij de Ned. Herv. gemeente te
's Hage, een man die ook als letterkundige in den
lande bekend is, zijn 55jarigen dienst als evange
liedienaar, waarvan hij 36 jaren in zijne tegen
woordige standplaats werkzaam was.
Gisteren avond omstreeks half acht maakte een
opgewonden, doch niet dronken, hier in garnizoen
iggend soldaat, het eenigen burgers lastighij
vervolgde hen zelf met de bajonet. De politie,
hiervan verwittigd, nam den militair in arrest»
en bracht hem in de politiewacht, van waar een
patrouille hem naar de kazerne vervoerde.
In Westelijk Zuid-Beveland vertoonden zich
Zaterdag reeds vriesganzen (wilde ganzen).
Evenals ten vorigen jare heeft ook dit jaar
de Bond van beelwortelsuikerfabrikanten, waarvan
niet allen echter lid zijn gebleven, weer controleurs
bij de aflevering der beetwortelen aangesteld.
Benoemd zijn o. a. de heeren A. Bierens van St.
Annaland voor Oud- en Nieuwvosmeer, Glimes-
en HollairepolderM. Boogaart van Zierikzee voor
Staveuisse, St. Maartensdijk en ScherpenisseW.
de Wilde van St. Maartensdijk voorSt. Annaland
en St. PhilipslandPannekoek van Brouwers
haven voor Tholen, Deurloo, Strienham of Nieuw-
Strijen en Gorishoek A. le Clercq van Kruiningen
voor de laadplaatsen aan den spoorweg van
Woensdrecht naar Goes en de haven dier plaats
0. W. Snjjders van Stavenisse voor de laadplaatsen
aan het kanaal door Zuid-Beveland, Waarde en
Kattendijke
Men schrijft ons uit Westelijk Zeeuwech
Vlaanderen
Men spreekt van de winterpaardenboonen met
zooveel lof, dat elke landbouwer, die daartoe
geschikt land ter zaaiing beschikbaar had, trachtte
zich meester te maken van de boontjes welke
hunne buren ter markt aanboden. Zaterdag waren
zij op de markt te Yzendijke tegen 8,50 per
hectl. te koop na markttjjd moest men al 9 gulden
besteden.
Gewone paardenboonen zjjn bijna tweemaal zoo
groot, als de boontjes, die wjj zagen.
De meeste landbouwers hebben al klaar met den
zaai dier boonen.
De graanmarkt beteekende Zaterdag heel
weinig. Er was bjjna niets aangevoerd. De
agenten en sub-agenten der suikerfabrieken beginnen
de markt te verlevendigen, waartoe hoogere prijzen
der bieten dan in het vorige jaar medewerken.
Men spreekt, tot vreugde der landbouwers, van
opslag voor het vee. Bjj de boeren op stal riXg
nog voor duizenden francs aan onafgehaald vee,
dat door Belgische kooplieden dezen zomer op
datum gekocht en door de ontzettende daling
der veeprijzen niet afgehaald is geworden.
Door den kortstondigen bloei van het boekweit
zijn de bjj en uit België, zonder verrjjkt te zjjn aan
honing, teruggekeerd. De honing geldt dienten
gevolge 25 a 30 cents per kilogram meer dan het
yorige jaar, en is thans tegen 80 a 90 cent per
kilo te bekomen.
Goede bjjenkorven wegen 20 a 25 KG. in gunstige
seizoenennu bljjven ze meest alle beneden de
10 KG., zoodat er dit jaar door den grootsten
bijenhouder niets kan verdiend worden.
Dicht bij den Scheldedjjk in den Engelschen
polder onder Rilland is Zondag middag het ljjk
gevonden van een naar gissing 30 jarig mans
persoon. Op het ljjk zjjn niet de minste teekenen
van geweld opgemerkt, terwijl de kleeding doet
vermoeden dat hij tot den gegoeden werkmans
stand behoorde. Enkele Vlaamsche geldstukjes
bjj hem gevonden geven aanleiding om hem voor
een Belg. te houden.
De slagers te Delft hebben den prjjs van het
rundvleesch met 10 en die te Deventer met 10 a
15 cent per kilo verminderd.
Onder leiding van haren verdienstelijken
directeur, den heer P. J. Van Betten, heeft de
vereeniging Hibernia te Kwadendamme, ook dit
jaar weder getoond wat self-help vermag. Reeds
8 jaren geleden opgericht, teneinde de arbeiders
op een goedkoope wijze van steenkolen te voor
zien, heeft de vereeniging thans aan de deelnemers
959 HL. geleverd ad 50 cent per HL. vrjj in de
haven te Hoedekenskerke, terwijl er nog 182 HL
overblijven, die in den loop des jaars aan de
meest biedenden der 57 leden zullen verkocht
worden.
In het Catharynen-gasthuis te Arnhem is
een drie en negentigjarige juffrouw, van wie men
met recht kan zeggen dat zjj jong opnieuw is
geworden. Zij kreeg weer een tand.
Volgens mededeeling van den heer W. G.
r. d. Wal in de Landb. Crt. kocht de remonte
commissie voor Noord-Brabant, Zeeland en Lim
burg, bestaande uit de hh. Boogaard, Kromhout,
Jong, Boreel, V. d. Wal, 11 stuks paarden
voor het leger. In aanmerking genomen, dat het
de eerste maal is, dat deze commissie Zevenbergen
en omstreken bezocht, mag, volgens den heer V.
d. Wal, dit aantal gunstig genoemd worden, daar
vele van de aangeboden paarden te jong en te
hoog waren. Terwille van hen, die niet weten,
hoe oud en hoe hoog de verlangde paarden mogen
zijn, dient, dat zjj den leeftijd van 46 jaren
mogen hebb'en en hoog zjjn 1.521.58 meter.
Op de stoep van het weeshuis der Evang
Luth. gemeente te Rotterdam is een kind van
het vrouwelijk geslacht te vondeling gelegd.
Aangaande de poging tot kinderroof te
Apeldoorn deelt men aan de N. R. Crt. nog mede
dat reeds 14 dagen geleden een plan daartoe
beraamd was, maar toen is mislukt. Men wilde
toen de kinderen per rijtuig van Arnhem naar
's Hertogenbosoh brengen via Grave. Te Grave
waren reeds vroeger twee personen van Arnhem
per rijtuig aangekomen, die allerlei intormatiën
betreffende wegen enz, namen. Bjj den rijtuig
verhuurder Th. werd o. a. gevraagd, of hjj 's nachts
kon rjjden en of het veer steeds gereed was. Nu
14 dagen geleden kreeg hjj telegraphische order
om 's nachts tegen 12 uren de twee beste paarden
van zjjn stal aan het veer gereed te hebben. Hjj
vermoedde dat hij met smokkelaars te doen had,
en, bevreesd voor inbeslagneming, gaf hjj den
ontvanger kennis. Deze zond maréchausées, doch
men wachtte te vergeefs. Een paar dagen later
kreeg Th. bericht, dat men verhinderd was
geworden, en verzocht men opgave der kosten.
Geissler, de bekende scheikundige, heeft den
inhoud der z. g. brandbluschgranaten onderzocht.
Het resultaat daarvan was, dat Hayward's granaat
15.7 pCt. chloor-ealcium en 56 pCt. chloor-mag
nesium bevat, in water opgelost, Harden's 19.46
pCfc. keukenzout en 8.88 pCt. chloor-ammonium,
Schönberg's 1.66 pCt. koolzure-soda en 6.43
pCt. keukenzout.
Gleisser teekent daarbij aan, dat de zout-oplos-
singen inderdaad blusschend werken, maar dat
het bluschvermogen dier kleine hoeveelheden betrek
kelijk uiterst gering is, aangenomen al dat de
flesch (dé granaat) op het juiste oogenblik breekt.
En eindeljjk merkt hjj op, dat de prjjs zeer veel,
minten9 75 pCt., te hoog is.
Een zonderlinge slaapplaats kozen de vorige
week twee gebroeders te Oude Pekela en in 't
Veen achter Zuiderveen. Zij hadden zich op de
rails van de stoomrram gvlegd. Toen de tram
uit Winschoten te Zuiderveen kwam, schokte de
locomotief buitengewoon en ontdekte men [de
slapers, beiden beruchte smokkelaars. De een
verloor beide beenen, de andere een arm en een
been.
Donderdag a.s., zullen wêer verscheidene
werklieden, voor rekening der firma Van Hattum
te Sliedrecht naar Panama gaan. Zjj worden
begeleid door een ingenieur van den waterstaat
en een chef van het kampement der werklieden
in Panama.
Daar het kampement en de voeding der arbeiders
voor rekening der aannemers geschiedt, was de
benoeming van zulk een chef gewenscht.
Een goudsmid te Rotterdam is voor 2500
aan waarde opgelicht. De z. g. gekochte gouden
sieraden en juweelen waren gebracht in een huis
van koop met recht van wederinkoop te Amsterdam,
waar zjj door de politie in beslag zjjn genomen.
Het volgend jaar hebben wjj eerst 25 April
Paschen. Men weet wellicht dat het Christeljjk
Paschen gevierd wordt op Zondag na de eerste
volle maan na 't begin der lente. Die Zondag
kan het allereerst vallen op 21 Maart en het
laatst op 25 April. Sinds het begin onzer Chris
telijke jaartelling is het reeds eene enkele maal
voorgekomen dat Paschen op 21 Maart werd
gevierd, doch nog nooit had dit op 25 April
plaats. Aanstaande jaar zal zulks voor het eerst
geschieden. De lente vangt nl. aan op Zaterdag
21 Maart, juist nadat het eenige minuten te voren
volle maan is was de maan even later vol, we
hadden een zeldzaam vroege Paasch, maar nu
moeten wjj nog 5 weken daarop wachten, want
de volgende volle maan valt op Zaterdag 17 April
weer kort na middernacht, dus feitelijk op Zondag
18 April. Dit is oorzaak van onze late Paschen.
Men is in Londen bezig iets nieuws op het
gebied van tentoonstellingen op touw te zetten.
Nu da expositie van uitvindingen, die door drie
millioen menschen werd bezocht, haar einde nadert
heeft men plan al die uitvindingen aan boord van
elegant uitgeruste en voor dit doel bepaaldeljjk
ingerichte stoomschepen te bergen en dan achter
eenvolgens Dublin, Glasgow, Liverpool, Cardiff en
alle andere groote havens van 't vereenigd koning-
rjjk te bezoeken. Aan boord der stoombooten zal
ook voor ververschingen, muziek en andere
amusementen gezorgd worden. Tegen 1 December
denkt men in zee te gaan.
Te Chelsea heeft Zaterdag de huwelijks
plechtigheid van sir Charles Dilke met mw. Pattison
plaats gehad Toen het echtpaar uit de kerk
kwamwerd het luidetoegejuicht door de
verzamelde menigte, die duideljjk haar symphatie
voor den radicalen afgevaardigde aan den dag
legde.
In Denemarken staan de partijen nog uiterst
scherp tegenover elkander. Hoe een groot deel
der bevolking gezind is, bljjkt uit de warme
ontvangst, welke men den chef der oppositie,
den heer Berg in Kopenhagen bereidde na zijn
veroordeeling wegens verzet tegen de politie.
Men spande de paarden voor zjjn rijtuig af en
voerde hem in optocht naar zijn woning.
Op de Alpen in het canton Freiburg zijn
40 kudden koeien, ongeveer 2000 stuk groot,
ingesneeuwd, zoodat men den dieren met voeder
te hulp moet komen of hun een weg naar beneden
moet banen.
Het Wiener TageUatl deelt mede, dat er
groote opgewondenheid heerscht onder de Turksche
officieren over de passieve houding, door dePorte
tegenover Roemelië aangenomen. Osman pacha,
het hoofd der militaire party, heeft van den sultan
bevel gekregen zich te Yildiz-Kiosk te vestigen,
waar hjj gevangen wordt gehouden.
Te Parijs heerschte gisteren den ganschen
dag de grootste kalmte; tengevolge van het slechte
weder bestond er aanvankelijk bjj de kiezers
weinig aandrang om naar de stembus te gaan,
later op den dag werd druk gestemd. Tegen den
avond werd het levendiger op straat.
Yoor heden avond zou de uitslag der verkie
zingen in Parjjs niet bekend zjjn. Voor zoover
het resultaat uit de provinciën gisteren avond
bekend was, luidde het gunstig voor de republikeinen
De conferentie, die Zaterdag zou worden
gehouden, werd tot gisteren verdaagd, wegens de
afwezigheid van den Duitschen gezant Von Rado-
witz, die bjj den sultan was ontboden.
De gezanten schjjnen meer geneigd om hun
mandaat te beperken, dan om dit uit te breiden.
De Britsche zaakgelastigde, de heer Lascelles
is onmiddeljjk na zijne terugkomst te Sofia, naar
Philippopolis vertrokken. Men meent, dat hjj last
heeft gekregen, te trachten een vergeljjk tusschen
den sultan en vorst Alexander van Boelgarjje
tot stand te brengen.
Tjjdens de regeering van den vorigen koning
van Beijeren, stond een wakkere boerenzoon te
Munchen op schildwacht, toen zjjne majesteit
voorbijkwam.
De man riep de wacht niet in het geweer, daar
hij den koning niet kende, en de vorst trad op
hem toe en zeidewaarom presenteer je het
geweer niet? ken je den man niet, wiens brood
je eet?"
»Zoo zoo," antwoordde de soldaat, «ben jjj die
belabberde commiesbroodbakker, die zulke kleine,
slechte broodjes bakt?"
iimntrurv wir-nu rvmnruinuiiw—a—MHW
Tot sluiting der zomerschieting was heden door
de hand boogschutter jj De Eendracht te Vlissingen
een prjjskamp naar de gaai georganiseerd. Daarvoor
waren vjjf prijzen uitgeloofd, nl.een met zilver
gemonteerd sigarenstel, aangeboden door den be
schermheer der sociëteit, den heer A. Smit, burge
meester van Vlissingeneen met zilver gemonteerde
sigarenkoker, aangeboden door het eerelid der
vereeniging den heer De Graaff, commissaris van
politie. Verder waren beschikbaar als prjjs voor
den hoofdvogel een fraai zuurstel, voor den
oostzijvogel'een peper- en zuurstel en voor den
westzjjvogel een effectentrommel.
Van kt et 70 tal leden, ^die de vereeniging telt,
namen slechts een veertiental aan den kamp deel,
voornameljjk omdat de meeste leden, die hoofd-
zakeljjk tot het loodspersoneel behooren, door
hunne ambtsbezigheden verhinderd waren tegen
woordig te zjjn.
Ondanks den regen, die van het begin van den
wedstrijd af onverpoosd viel en het terrein van
den voormaligen Prinsentuin tot een klein moeras
maakte, heerschte onder de deelnemers een opge
wekte, aangename toon, die niet verminderde
wanneer een der kampvechters een prijs behaalde.
Ook het muziekgezelschap Ons Genoegen, dat
zoo bereidwillig was den wedstrjjd door de uit
voering van eenige nommers op te luisteren
werkte mede om de sluiting der sociëteit tot een
der aangenaamste bjjeenkomsten van dezen zomer
te maken.
Na harden kamp werden de prjjzen behaajd als
volgt
