N° 212.
128® Jaargang.
1885.
W oensdag
9 September,
FEUILLETON.
Middelburg 8 September.
BRIGITTA FOSWIK.
Advertentiën: 20 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dit bM verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.'
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
3.3.
MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veii Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van dek Peul, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Niedwenhdijzen, en te Ter Neuzen A. Van dek Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhhcité étrangère G. L. Daübe en Cie., John F. Jones opvolger.
Zekere W. G. geeft in de Prov. Drente en Asser
Crt- een idee aan dat wel overweging verdient.
Hg doet dit naar aanleiding van het comité
dat onlangs gevormd is om nadere plannen voor
het afsluiten en droogmaken der Zuiderzee in
overweging te nemen. De schrijver betoogt de
wenschelijkheid om die zaak van rpkBwege ten
uitvoer te brengen, en wel zoo spoedig mogelijk
wegens het gebrek aan werk, waarover allerwegen
geklaagd wordt. »De menscbenliefde," zegt de
schrijver, „dringt ons om de menschen, die buiten
hunne schuld in nood verkeeren, te helpen. De
beste wijze van helpen is niet het geven van
aalmoezen, geene bedeelingmaar, wat gevraagd
wordtwerk. In vele plaatsen wordt dit ook
ingezien en worden door particulieren en besturen
thans werken uitgevoerd, waarmede anders nog
zou gewacht zijn. Welnu, dat het rijk ook aldus
handele! Dat het besluite om het afsluiten
en droogleggen der Zuiderzee op zich te nemen
dat het, zoo spoedig dit mogelijk is, een plan en
begrooting doen opmaken en goedkeuren en dan
tot de uitvoering overga.
Wij begrijpen, dat dit alles tijd vordert, en wil
men goed en doelmatig werken, vooraf alles goed
onderzocht en overwogen dient te worden. Maar
vooreerst is de zaak niet nieuw en reeds van
verschillende kanten bekeken, en ten anderen zal,
naar ons inzien, de algemeene achteruitgang niet
zoo spoedig voor vooruitgang plaats maken, zoo
dat er geen gebrek aan werk meer is. De tegen
woordige toestand kan nog meer jaren duren. En
laat voor een enkelen keer, wanneer de nood dringt,
de administratie eens wat spoediger werken dan zjj
den naam heeft in den regel te doenlaat zij be
denken, dat honger en gebrek geen uitstel geven I
Aan de werken van de Zuiderzee zouden vele
arbeiders werk kunnen vinden. Daardoor zouden
de steden en ook de kleinere plaatsen ontlasting
kunnen bekomen en beter in staat worden gesteld
om aan de overblijvende werkeloozen werk en
brood te verschaffen.
In vele plaatsen worden op naam der werke
loozen ongeregeldheden gepleegd, die echter voor
het kleinste deel door deze, maar voor het grootste
deel door dezulken bedreven worden, die, ook
wanneer er volop werk is, geene hand daarnaar
uitsteken, maar in luiheid en ongeregeldheden
hun kost trachten te bekomen. Door het ver
nielen van de eigendommen der meergegoeden
kan men deze nooit rijker, maar wel armer maken
en minder in staat brengen om te kunnen helpen.
Wanneer echter de redelijke en goedgezinde
arbeiders zien, dat èn de gemeente-, èn de pro
vinciale besturen èn de rijks-regeering, èn de
particulieren, die daartoe in staat zijn, bezield
zijn met de zucht om in den nood te helpen en
werkelijk daartoe de handen uitsteken, dan zullen
Een verhaal
van A. LüTTfiLSBURG.
Brigitta's woorden deden Paul huiveren, maar hp
dacht er niet verder over na. Hp zag slechts de
tranen in hare mooie oogen.
„BrigittaGp zult niet meer eenzaam, verlaten
en zonder steun zpn! Word mpn geliefde vrouw
en de eenzaamheid is ten einde."
„Neen, Paul, neen," bracht zp schielpk nit,
als begreep zp nu eerst wat hjj meende. „Dat
mag niet, wat zouden uwe ouders zeggen als gp
Brigitta Foswik tot uw vrouw wildet nemen?"
„Mjjn moeder weet wat ik voornemens ben
te doen".
„Weet zp dat en zpt gp toch hier?" zei
Brigitta ongeloovig. „Is de wereld dan veranderd
Brigitta, ik wil u niet verbergen dat moeder
onze verbintenis niet goedkeurt. Gij zoudt het
toch vernemen, en het kan geen invloed op uw
en mpn besluit uitoefenen."
„Paul, wilt gp mij zonder toestemming ower
moeder tot uw vrouw nemen?" hernam zp meer
en meer verbaasd. „Hebt gp wel bedacht, dat er
door die handeling een volslagen breuk tusschen
u en uwe ouders zal ontstaan? Kent gp uwe
moeder zoo weinig om in ernst te gelooven dat
een anderen wil naast den haren zal dulden
zij niet luisteren naar de taal van de slechtge-
zinden en opruiers, die daarbij niet het heil der
arbeidende klasse beoogen, maar alleen om in het
water, dat zij eers* troebel gemaakt hebben, voor
zich visch te vangen."
Hoewel wij tegen kunstmatige werkverschaffing
zpn, omdat zij slechts de gevolgen der kwaal
verschuift, daar men later toch de menschen
zonder werk moet laten, zien wij in het droog
maken der Zuiderzee tevens een arbeid, die rente-
gevend en voor ons land voordeelig worden kan.
Men herinnert zich, zegt het D. v. N. I., de
bestraffing van een konstabel der marine wegens
het schrijven in een courant over een straf op
een scheepsjongen toegepast. Naar wij vernemen
is hij door zpn commandant met een vriendelijk
woord persoonlijk uit de provoost ontslagen,
tevens met een waarschuwing voor de toekomst.
De bedoelde konstabel moet reeds rondgezien
hebben naar eene particuliere betrekking aan den
wal. En aan den anderen kant, zegt men, dat het
departement van marine hem met de Koningin
Emma naar Nederland zal doen retourneeren.
Op de aanbeveling, door het gerechtshof te
's Gravenhage opgemaakt, ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het ontslag van mr
Wentholt, zijn geplaatst de heeren mrs W. J.
Karsten, rechter te Rotterdamjhr D. G. van
Teijlingen, rechter te Middelburg, en H. van Manen,
off. van justitie te Zierikzee.
Het bataljon, alhier in garnizoen, rukte heden
morgen vroegtijdig uit naar de Noordkust van
het eiland Walcheren, teneinde in de duinenreeks
„de vroonen" eene oefening te houden in het vuur.
De gesteldheid van den bodem aldaar biedt eene
uitstekende gelegenheid aan, om den troep te
oefenen, bij bet gevecht in verspreide orde, gebruik
te maken van het terrein.
Voor rekening van het cantinefonds werd aan
de manschappen brood en koffie uitgereikt.
Het was reeds op een ver gevorderd uur in den
namiddag, toen het bataljon in het garnizoen
terugkeerde.
Volgens achterstaande advertentie geeft het
tooneelgezelschap van den heer A. van Lier
Zondagavond eene voorstelling in den schouwburg
alhier. Schiller's algemeen bekend treurspel: de
Roovers wordt bp die gelegenheid opgevoerd,
terwijl de hoofdrollen worden vervuld als volgt:
Amalia t mevrouw Ellenberger, Franzde heer
Veltman, Karl: de heer Potharst, Maximüiaan
de heer Van Hilten en Hermann de heer Blaazer.
Uit Vlissingen schrijft men ons
Eenigen tijd geleden is door de Belgische
regeering een eereteeken ingesteld, ter waardeering
yan hen, die gedurende vijf en twintig jaren, of
langer, in civiele betrekking het land trouw en
met ijver gediend hebben.
Ter uitvoering van dit besluit, overhandigde
en u ooit vergeven dat gp u niet onderworpen
hebt?"
„Het is reeds tot een vredebreuk gekomen,
maar hoezeer mp dat ook spijt ik heb er geen
schuld aan; ik kan mijn levensgeluk niet aan een
blind vooroordeel ten offer brengen. Moeder zal
wel eenmaal inzien, welk groot onrecht zp u
aangedaan heeft-"
Zjj schudde met een droevig lachje het hoofd en
weerhield met moeite de bittere woorden die haa
op de lippen kwamen.
„Dat gelooft gij zelf niet, Paul, dat kunt gij
niet gelooven; want niemand ter wereld heeft
mpn overleden moeder en mij meer vervolgd dan
vrouw Daunelörd. Ér ligt iets tusschen ons, dat
niet overschreden kan worden en ik zou mij nooit
bp een familie willen indringen, die mp als een
verschoppeling, als een verworpeling beschouwt."
Brigitta, gp zoudt mij uw hoogmoed, uw
trots, ten offer kunnen brengen."
„Trots 1 hoogmoed Ja dat zpn woorden die
mp vervolgd hebben, terwijl ik mpn leren zou
gegeven hebben voor een vriendelijken blikO
Paul, gp moest ten minste weten, dat ik noch
trotscb, noch hoogmoedig ben. Gp hebt mp van
kindsbeen af gekend".
„Vergeef mp, Brigitta, ik wilde u niet
krenken, maar wat noopt u dan om mij af te
wpzen? Ik heb met blijmoedigheid alles opge
offerd om u te winnen; ik bezit thans geen ouders,
geen thuis meer en als gp mij nu ook nog weg
jsendt, wat bljjft mjj dan over
heden morgen te 10 uren de heer Van Schooten,
inspecteur van het Belgische loodswezen, na een
kernachtige en hartelijke toespraak, dit eereteeken
aan 52 personen van het Belgische loodswezen
alhier.
O. a. is aan den heer P. P. d'Jong, chef-loods,
het burgerkruis der eerste klasse vereerd, waaraan
het recht verbonden is om het daartoe behoorende
lint in het knoopsgat te dragen; terwijl aan
den gepensionneerden onderchef, den heer F. de
Einder het burgerkruis der tweede klasse werd
toegekend. Voorts bestonden de eereteekenen
uit gouden, zilveren en bronzen medailles naar
gelang van rang en verdiensten.
Ter eere van deze feestelijke gebeurtenis wap
perden de Belgische kleuren van de gebouwen en
vaartuigen van dat loodswezen, terwijl aan de
bekroonden vrijheid van dienst werd vergund.
De rekening en verantwoording der gemeente
Hoedekenskerke is door den raad vastgesteld in
ontvang op 7387.044, in uitgaaf op ƒ6777.07
alzoo met een goed slot van 609.97 Het totaal
der uitgaven voor het lager onderwijs bedroeg
1645.20.
De gemeentebegrooting van Zierikzee voor
1886 toont een totaal cjjfer van inkomsten en
uitgaven aan van 118693,954.
Daarop komen voor hoofdstuk: I ontvangsten
wegens vroegere diensten 6388,334; II inkom
sten van gemeente-eigendommen en bezittingen
ƒ23512,30; III belastingen en heffingen ƒ48631,81;
IV inkomsten van verschillenden aard en toevallige
baten 32575,27 en V buitengewone ontvangsten
7586,24.
De uitgaven beloopen in hoofdstukI huishou
delijk bestuur 10489,164; II kosten betrekking
hebbende op plaats, belastingen 2210; III
kosten van onderhoud en van openb. gebou
wen 24.254,684; IV kosten van onderhoud
en overige gemeente-eigendommen en de daarvoor
verschuldigde lasten 567,51; V kosten van
politie, schutterij, brandweer en straatverlichting
14859,92; VI kosten van den geneesk. dienst en
het armwezen 12420; VII kosten ten behoeve
v/h onderwps en van kunsten en wetenschappen
43638.61; IX andere uitgaven niet tot de vorige
hoofdstukken behoorende ƒ8230,094 en X on
voorziene uitgaven 2023.97.
Naar het Leidsche D. verneemt, heeft de kapitein
der dd. schutterij te Leiden, de heer J. P. Riedel,
aan den koning zijn ontslag uit die betrekking
verzocht, als reden daarbij opgevende dat de schut-
terpwet hem niet kan beschermen tegen bedrei
gingen van eenige gewapende schutters, zooals die
den llea Aug. jl. na de exercitie hebben plaats
gehad, en dat hij dus onder die wet niet langer
verkiest te dienen.
Volgens het laatste nommer van het Orgaan
van den Ned. Bond ter verkrijging van Algemeen
Kies- en Stemrecht zpn in den laatsten tjjd afdee-
Zijne woorden troffen haar toch diep, veel dieper
dan zij zich zelf wilde bekennenmaar haar
besluit werd niet aan het wankelen gebracht. Zij
huiverde bij de gedachte aan de blikken, waarmede
de Dauneförds haar als de vrouw van hun zoon
zouden beschouwen.
„Alles blpft u, Paul, als ik uw aanzoek
afwps", antwoordde zij op gedempten toon. „Uw
moeder behoeft het niet eens te vernemen, ga, ik
verzoek u zelfs er het diepste stilzwijgen over te
bewaren. Ik kan niet anders. Noem het zoöals
gij wilt, maar ik kan geen plaats innemen, waar
men mij altpd met scheele oogen zou aanzien".
„En is mpn geluk u dan niets waard
»Paul, ik herhaal u dat ik altpd voor uw
geluk zal bidden", zei zp met tranen in ue oogen.
„Zonder u bestaat er voor mp geen geluk.
O! welk een teleurstelling! Ik had altpd gedacht
dat gp van mp hieldt!"
„Doe ik dat niet, Paul? Moet gp niet
juist in mpn weigering een teeken zien, dat ik
van u houd
Hij zag haar aan; hare woorden troffen hem
bijzonder.
„Brigitta, bemint gp mp
Zij werd donkerrood.
>Ik weet niet, Paul, of het liefde is wat ik
voor u gevoel, ik weet alleen dat gij de eenige
mensch op de wereld zijt, behalve mpn kind, dien
ik niet haat. Gij zpt altpd goed voor mp geweest
en op dit oogenblik hebt gp mp het grootste bljjk
van vertrouwen gegeven".
lingen opgericht te Purmerend, te Maastricht, te
Middelburg, te Assen en te Nieuwe Niedorp.
Door den burgemeester yan Groningen is toe
stemming gegeven om Zaterdag, den 19 September»
een optocht te houden door de stad met muziek
en vlaggen tot uitgeleide van de afgevaardigden
voor de Haagsche demonstratie van 20 September.
Den 19 September zal een nommer van het
Orgaan verschijnen, waarin bijzonderheden omtrent
de demonstratie zullen worden opgenomen. Thans
wordt reeds medegedeeld, dat de demonstratie
zoowel als de plaatselijke bewegingen naar wenseh
zullen gaan, dank zp vooral ook de medewerking
van het centraal bestuur van het Alg. Ned. Werk
liedenverbond en den Sociaal-Democratisclien Bond.
De optochten worden overal goed georganiseerd.
De geestdrift is algemeen. Het aantal afgevaar
digden overtreft de verwachting.
Te Leeuwarden zal men de afgevaardigden
niet uitgeleiden, maar op den dag van de demon
stratie eene provinciale meeting houden. Alle
afdeelingen in Friesland zullen daaraan deelnemen.
De Nederlandsche maatschappij voor tuinbouw en
plantenkunde hield Zaterdag te Zwolle haar jaar
vergadering.
In beginsel is besloten, in 1887 een groote
tentoonstelling te houden te Amsterdamin de
vergadering van 1886 zal het hoofdbestuur rapport
uitbrengen, omtrent den uitslag van zijn pogingen
om uit te zien naar de middelen, om daar ter
stede een geschikt gebouw te stichten of te huren.
Voorts is besloten, dat het hoofdbestuur, inge
volge art. 5 der statuten, jaarlijks de leden zal
bijeenroepen tot het behandelen van vooraf vast
te stellen onderwerpen of actueele vraagstukken,
tot het gebied van tuinbouw of plantenkunde
behoorende, en waarbij, volgens art. 8 der statuten,
ook aan niet-leden der maatschappij toegang kan
worden verleend. Die bijeenkomst zal niet met
de gewone zomervergadering worden gecombineerd,
maar afzonderlpk, liefst in den winter, plaats
hebben.
Een voorstel, dat de maatschappij zich richte
tot de hooge regeering, ter verkrijging van vrij
stelling van suikeraccpns voor fabrieken van
vruchtengeleien, opdat daardoor de oprichting van
soortgelijke fabrieken in de hand worde gewerkt
en de vruchtboomenteelt worde bevorderd, is tot
de volgende vergadering aangehouden, om het
hoofdbestuur gelegenheid tot onderzoek te geven.
Aan een commissie is verzonden een voorstel
om een kapitaal bpeen te brengen, waarmede de
kosten kunnen bestreden worden tot uitzending
van plantenverzamelaars naar tropische gewesten.
Voorts werden verschillende prijsvragen uitge
schreven.
De volgende algemeene vergadering zal te
Leiden, de eerste vriendschappelijke bijeenkomst
zal te Zeist gehouden worden.
Tot leden van het hoofdbestuur zpn gekozen de
heeren jhr mr W. 0. A. Alberda van Ekenstein
te Groningen en d» D. J. Coster te Amsterdam)
Hij zuchtte diep dat was niet wat hp ver'
langde te hooren. Als zp hem gezegd had, dat
zp hem beminde zou bp ook moed en kracht
gehad hebben om haar te overtuigen, dat zp hem
toebehoorde nu moest hp zwpgen.
„Ik keer niet naar de ouderlijke woning
terug, maar ga een betrekking in Landskrona
zoeken", zei hp na een poos. „Misschien verandert
gp nog eenmaal van gevoelen en als gp daii
inziet, dat gp een trouw hart verstooten hebt;
dan kunt gp mp daar vinden".
„Paul, gp moest niet weggaan, gp zult in
Landskrona heimwee krpgen en naar het dorre
Kullen terug verlangen. O, wat heb ik er naai
verlangd en ik had hier toch niemand, aan wieii
mijn hart hing".
„Neen Brigitta, ik kan niet blijven. Te weten
dat gp in mpn nabpheid zpt en u toch te moeten
mpden, dat zou mijne krachten te boven gaan,
en met een leugen keer ik niet tot mpne ouders
terug. Het is te Landskrona even goed als hier
ja beter zelfs, daar zal wellicht de smart ge
nezen, die mp hier zou verteeren".
Zijne woorden troffen haar, maar zp kon hem
toch niet troosten, wat had zp moeten zeggen?
Zoo moest zp het eenige hart afwpzen dat zich zoo
geheel aan haar overgegeven had.
»Paul, gp moet niet boos op mp zijn, gp moet
mp niet met vijandige gedachten verlaten," zei zp
eindelijk en zag hem smeekend aan.
»Neen, Brigitta, hoe kan ik boos op u zpn
Ik bad gehoopt een ander antwoord van u tg