N° 208.
128* Jaargang.
1885:
Vrijdag
31K
4 September.
8 FEUILLETON.
Middelburg 3 September.
BRIGHT A FOSWIK.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent;
Advertentiën: 20 Gent per regel?
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
ma m dpea rite le make». Uw huisje ie bouw
MIDDELRURGSUHE COURANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen:F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Moou,te Tholen: W. A. Van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen A, Van der Peul Je
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Het Wageningsch Weekblad acht de frontver
andering van verscheidene liberalen in den school
strijd een gunstig teeken. Dit laat zich begrijpen.
Over het algemeen, zegt het blad, schijnt men er
toe over te hellen, dat het particulier initiatief
voorop moet komen te staan en de staat alleen
dan handelend dient op te treden, waar dit initiatief
te kort schiet. Dit nu werd door het blad steeds
begeerd.
Het spreekt vanzelf, schrijft het, dat wij er nog niet
zjjn, al wordt dit beginsel in de grondwet geschre
ven, en er nog altijd veel v an de nieuwe schoolwet
zal afhangen. Maar dat zal wel ten allen tijde
zoo blijven.
Het blad hoopt dat geen enkele partij de zaak
op haren en snaren zal zetten. Den liberalen
vooral raadt het zooveel- mogelijk toe te geven.
Ze kunnen er slechts bij winnen. Vele anti
revolutionairen, die nu nog als tegen wil en dank
met De Standaard-fractie meegaan, zullen dit niet
meer doen, zoodra de schoolquaestie van de baan
is. In het anti-revolutionnaire program staan
uitnemende "zaken, maar niemand van de thans
levenden zal ze ooit gerealiseerd zien.
De liberaal, die ook maar een oogenblik meent
dat de anti-revol. partij een toekomst heeft als
regeerende en dominee rende partij, bedriegt zich,
zegt het blad. Daar is niets van aan. Zóo weinig
dat het niemand verwonderen moet, als, na de
oplossing der schoolquaestie, de Roomschen gaan
weigeren, nog langer als sleepdragers van De
Standaard-partij bij de stembus dienst te doen.
En wat blijft er dan van haar in de tweede kamer
over
Er is wel eens beweerd, dat ons volk, in zijn ge
heel genomen liberaal gezind is. Het blad is 't daar
mee niet eens. Maar moet het volk kiezen tusschen
een calvinistische en een liberale staatsorganisatie,
ja dan is er geen twijfel aan, dan kiest het de
laatste. We zjjn nu eenmaal kinderen der 19 eeuw,
gehecht aan de onbeperkte vrjjheid en aan de
gemakken en voordeelen der moderne maatschappij;
we kunnen noch willen haar meer missen. En
eer verzet ge den Utreehtschen Dom, eer ge ons
volk in deze van natuur en gezindheid verandert.
Een calvinistisch getinte staat is een anachronisme,
een contradictie, een absurditeit, waarvan wel
beschouwd, niemand gediend is, zegt het blad
ten slotte.
Deze beschouwing munt uit door juistheid en
teekent den sehrjjver opnieuw als een goed op
merker. En juist het streven van de liberalen,
die tot eene oplossing der schoolquaestie willen
geraken door toe te geven ten opzichte van art.
194, voor zoover dit niet strijdt met de daarin v er-
vatte hoofdbeginselen, is om aan het onzalig verbond
van anti-revolutionairen en katholieken een einde
te maken. Is de schoolquaestie opgelost, dan zal
men zien hoe spoedig niet alleen die band wordt
Een verhaal
van A; LüTTELSBURG.
-- „Ik ken u niet" antwoordde Brigitta kalm.
Zij zag hoe de vreemdeling van toorn beefde, zjjne
lippen trilden maar nu wist zjj ook dat zij op den
goeden weg was, al had zjj ook slechts een on
bestemd vermoeden wie er belang kon stellen in
het kind van Olaf Halm. Met moeite bedwong
hjj zich, wel beseffende dat hij met geweld niets
zou gedaan krjjgen.
»Ik begrjjp uw weigering niet; met den dood
van Olaf houdt ook de ondersteuning van zjjn
kant op en gij zult dus zelf in alles moeten voor
zien. Grjj zjjt zeer jong en zoo mooiMenigeen
zou zich gelukkig achten als hij u tot vrouw had,
maar met dat kindWees nu verstandig. De
bloedverwanten van Olaf Halm wenschen niets
liever dan de zaak in alle stilte af te doen, anders
zou ik er waarljjk niet zooveel woorden over vuil
maken. Gjj moet het kind toch eenmaal afgeven
het is slechts een uitstel van een paar dagen.
Dwing ons dus niet om de zaak aan de groote
klok te hangen, gjj zult er geen schade bjj ljjden
als gjj u stil in het onvermjjdeljjke schikt. Het
schjjnt u niet al te best te gaan", voegde hjj er
rondziende bjj, „ik heb het in mijn macht om u
verbroken maar hoe zelfs onder de anti-revolntio-
nairen er zich quaestiën voordoen, die hen zullen
scheiden. Onderling was het ook alleen de
schoolquaestie, die hen samenhield.
De heer E. A. H. Dulfer, 2e stuurman bjj de
kon. Ned. marine, plaatst in 't Vliegend blaadje
kleine courant voor Helder enz., een uitgebreid
ingezonden stuk, waarin hjj doet uitkomen dat op
het schijjven van den heer Kriens: Hoe het op
onze vloot met de krijgstucht is geschapen, zeer veel
aan te merken isja dat er meer dan eene
onwaarheid in voorkomt.
De volgende regelen ontleenen wjj aan dat stukje,
die onze lezers in de gelegenheid stellen te oordeelen
waarom misschien de heer Kriens er zoo opgesteld
is de lijfstraffen weer in te voeren.
»Bjj de escaderreizen van 1874 tot 1876 aan boord
van Z. M. stoomschip le kl. Leeuwarden, fungeerde
de tegenwoordige konstabel-majoor Kriens als
konstabelsmaat. Baksmeester zjjnde van de zoo
genaamde Busschietersbak," had hij een jongen
onder zich, die wel is waar erg onoppassend, doch
ook nog onbedreven en zeer onervaren was, bjj
een nog zeer jeugdigen leeftijd. Grootendeels door
zjjn toedoen ging er geen dag om of die jongen
had een zoogenaamde »reuteling" op de knuttelbank
gehad, (d. i. een gewone houten bank, waarop
kooien zijn gebonden en daarop stevig met een touw
vastgemaakt de jongen, welke de straf moest
ondergaan, welke straf veel overeenkomst had met
een »geeseling,") hetwelk zoo erg liep, dat hjj
geheel en al versufte van het slaan en eens op
een morgen, toen als naar gewoonte de knuttel-
bank weer opgetuigd stond en de le officier op
het halfdek verscheen om de strafoefeningen zelf
bjj te wonen, beving hem (den jongen nameljjk)
de vrees zóo, dat hjj bij een 7 a 8 mjjls vaart
van het schip in zee wilde springen, door een
geschutspoort, en de matrozen nog maar even de
gelegenheid hadden, om hem bjj zijn schoenen
binnen boord te trekken, waarna kjj toch de
opgelegde straf moest ondergaan."
Benoemd tot ontvanger der dir. belast, en accjjnzen
te Sloten E. C. F. E. von Krippendorff, ontvang,
derzelfde middelen te Domburg c. a.; der dir.
belast, en acc. te Amstenrade c. a. J. Noë, ontv.
der dir. belast., invoerr. en accjjnsen te Veere
c. a.der dir. belast., invoerr. en acc. en der
haven- en schutgelden op het kanaal van Walcheren
te Veere c. a. P. C. van der Vliet, surnumer. uit
de inspectie Groningen.
De inspecteur van politie te Vlissingen de heer
J. C. Panoj is tevens benoemd en aangesteld tot
commissaris van rjjkspolitie.
Te Ellewoutsdjjk is de heer J. van Liere her
benoemd tot wethouder, te Nieuw- en St. Joosland
de heer C. Polderdijk, tevens als ambt. van den
burg. stand, en te St, Maartensdjjk de heer J. Gakeer.
Door den heer A. Hartog te Rotterdam is con-
yallig, ik zal u een nieuw laten bouwen, sooals
er in het heele dorp geen tweede staat."
Hjj merkte echter wel dat zjjn overredingskracht
niet alleen haar doel miste, maar h ar in haar
weigering versterkte. Dat ontnam hem al zijn
zelfbeheersching, hij werd bleek van woede en
zjjne oogen schoten vuur.
„Wilt gjj niet Dan zal men geweld moeten
gebruiken, maar pas op dat gjj mjjn toorn niet
opwekt. Gjj kent mjj niet. Dwing mjj niet
tot uitersten, zoolang ik u de keus laat tusschen
eer, aanzien en geluk en schande. Ik weet
wat er in Landskrona met u gebeurd isik weet
dat men dingen bjj u gevonden heelt, die het
eigendom van uw meester waren en ik zou mjj
niet ontzien om uw vrienden en bekenden alles
mede te deelen, indien gij mjj dwingt de geschie
denis van dit kind in 't openbaar te behandelen".
Brigitta Foswik drukte de hand op haar hart.
Was zjj nog niet genoeg vervolgd en ongelukkig
gemaakt? Moest die ontzaglijke beschuldiging
nu ook tot hier doordringen? En zij behoefde
niet te vragenzal men gelooven dat gjj een
dievegge zjjt Iedereen zou het gretig aannemen
er was geen schande, geen smaad, die op haat
niet kon drukken.
Maar dreigementen noch beloften konden haar
besluit aan het wankelen brengen. Hield men
haar voor een gevallenedan mocht men ook
een dievegge in haar zien, Gerda stond zjj niet
af. Zjj zou met het kind. het dorp verlaten en
Ter, ygr Tveggaaa. Overal zou het mooier zjjn
cessie aangevraagd voor het aanleggen en exploiteeren
van een stoomtramweg van Kruiningen naar Terseke.
i-taar de Vlissing. Crt. verneemt zjjn van daar
per spoor door den heer C. Maters naar elders
verzonden 20 okshoofden, gevuld met duinwater
van de Vlissingsche waterleiding, ten einde daar
mede een proet te doen nemen voor het brouwen
van bier.
Wordt deze brouwing met een goeden uitslag
bekroond, dan zal de voormalige bierbrouwerjj de
Meiboom hoogst waarschjnljk weder aan hare
bestemming gaan beantwoorden en deze in handen
overgaan van mannen, die reeds wegens het
brouwen van goed en smakelijk bier een goeden
naam hebben verworven.
Met belangstelling wordt de uitslag dezer proef
neming tegemoet gezien, die bjj welslagen de
weder vestiging eener bierbrouwerjj aldaar ten
gevolge zal hebben.
De minister van financiën begint zijn ambtenaren
zuinigheid te leeren. In eene resolutie wjst hjj
erop dat niet zelden door ambtenaren de kosten
van twee biljetten in rekening gebracht worden
voor eene reis per spoortrein, waarvoor tegen
lageren prjs een biljet in rechtstreeks verkeer is
te verkrjjgen.
Dit is strijdig met de voorgeschreven spaar
zaamheid en de ambtenaren stellen zich
daardoor bloot aan vermindering van het bedrag
hunDer declaratiën.
Ten einde zich voor schade te vrjjwaren, zullen
zj dus wel doen, door bij reizen met openbare
middelen van vervoer, zich vooraf te vergewissen of
en tot hoever zj zich van een doorgaand biljet
kunnen bedienen.
Naar wj vernemen zullen nu de gezamenljke
ministers hunne ambtenaren erop wjzen dat op
de bureau's ook de noodige zuinigheid in acht
genomen dient te worden.
In de dezer dagen te Amsterdam gehouden
69e algemeene vergadering van beheerders van
het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van
den ge wapenden dienst werd verslag uitgebracht
over 1884, waaruit bljjkt dat.in dat jaar aan
1889 deelgerechtigden een som van 86,007.50£
aan gratificatiën en toelagen werd uitgekeerd.
Onder die deelgerechtigden bevonden zich 4 ver
minkten en 2 nageblevenen van gesneuvelden bj
Waterloo, 302 verminkten uit Oost Indië, 1 ver
minkte uit oorlogen voor November 1813, 61
verminkten en 3 nageblevenen yan gesneuvelden
in den strjd met België, 1461 infirmen, blinden
en veteranen; 48 oud-strjders van Waterloo en
7 militairen van de Amsterdamsche landmilitie.
Gedurende het afgeloopen jaar werden 90 nieuwe
deelgerechtigden in het fonds opgenomen, te
weten 30 verminkten uit Oost-Indië, 59 infirmen
en 1 oud-strjder bj Waterloo. Het getal sollici
tanten bedraagt 1262.
De inkomsten bedroegen 95,022.27, waaronder
50,096,78 aan renten van het kapitaal op het
dan hier. Waarom was z j niet reeds lang gegaan
Was het de liefde voor de geboorteplaats, die de
mensch zelfs naar de kaalste streken terugvoert?
„Ik begeer uw rjkdom niet, en laat mj
evenmin bang maken door uwe dreigementen.
Ik geef het kind alleen af, als de Wet er mj toe
dwingt eerder niet. Geef u geen moeite om
mj van besluit te doen veranderen, maar breng
uwe bedreigingen, die ik in 't geheel niet vrees,
ten uitvoer".
„Is dat uw laatste woord?" siste hj.
„Mjn laatste".
„Dat zal u berouwen".
De deur viel in het slot en Brigitta was
alleen.
Hare knieën knikten, toen zj er den grendel
voorsohoof. Zj had zich sterker voorgedaan dan
zj was en voelde zich doodeljk bevreesd. Niet
dat zj berouw had van hetgeen zj gezegd had,
integendeel, hoe meer zj over de woorden van dien
man nadacht, hoe meer zj bevestigd werd in haar
meening dat hj behoorde tot die familie, welke
niets van het kind wilde weten. Doch zj voelde
een groote moedeloosheid en was overtuigd dat
de vreemdeling zjn plan niet zoo in eens zou
opgeven, maar terugkomen om haar van het
laatste te berooven wat haar aan het leven boeide.
Want wat was haar leven zonder Gerda? Toen
zij zich ter ruste legde sloeg zj haar arm om
het kind heen, als vreesde zj dat men het haar
in den slaap zou ontnemen.
grootboek en 27,593.82 als opbrengst der
jaarlijksche collecte; de uitgaven hebben genoemd
bedrag met 10,675.67j overschreden. Onder
die uitgaven komt voor een bedrag van 23,463.57
ten behoeve van het invalidenhuis te Leiden,
waarin 72 deelgerechtigden van het fonds huis
vesting en verzorging genieten-
Mevrouw FrenkelBouwmeester is gisteren
avond voor het eerst bj Het Nederlandsch tooneel
te Amsterdam opgetreden. De stads-schouwburg
was zeer vol en de gevierde actrice werd bj
haar optreden in Marguerite Gauthier met applaus
en drie fraaie ruikers begroet.
Na het vierde bedrjf werd zj o- a. tot drie
malen teruggeroepen.
De heer B. Jeaurun jr. is, op zjn verzoek, eervol
ontslagen als lid van den raad van bestuur in de
kolonie Curafao, onder dankbetuiging yoor de
langdurige en trouwe diensten door hem aan den
lande bewezen, en tot lid van dien raad is benoemd
den heer m' Sol Cohen Henriquez, president van
het hof van justitie in genoemde kolonie.
De collecte voor de Scholen met den bijbel
bracht dit jaar op te Wemeldinge 7.71, be
halve 92, ontvangen bj de maandeljjksche
collecten in de berv. kerk; Bath met Rilland en
Maire 12.40 Ritthem 10.74 en 's Graven
polder f 5.50.
In al die gemeenten had de collecte in de herv.
kerk plaats.
In de gisteren gehouden openbare vergadering
van den raad van state, afdeeling voor de ge
schillen van bestuur, werden behandeldde
beroepen van het bestuur van het waterschap
Groede en Baanst, van burg. en weth. van Groede
en van den raad der gemeente Hoofdplaat tegen
eene resolutie van gedeputeerde staten van Zeeland,
houdende vaststelling van den legger der wegen
en voetpaden in die gemeenten.
's Konings beslissing deelen wj later mede.
Sedert geruimen tjd vernam men weinig of
niets van landverhuizingen naar Noord-Amerika.
Te Driewegen maakt zich echter weer een vr jgezeJ.
gereed om de reis naar het land van belofte te
aanvaarden. Door bemiddeling van gegoede familie
in het overzeesche gewest zal hj zich daarheen
begeven om zjne positie te verbeteren.
In den zoogenaamden Poel onder 's Heer
Abtskerke enz. is het, evenals in vele andere
streken, alles behalve rooskleurig gesteld met den
toestand der weilanden. Vele veehouders zien zich
genoodzaakt hun vee öf naar de hofsteden terug
te voeren öt van drinkwater te voorzien. Veler
Paul Dauneförd had een slapeloozen nacht
doorgebracht. Zjn moeder hoorde hem tegen den
morgen nog op en neder loopen en daarna verried
het knarsen van de deur dat hj uitging. Zj
zuchtte. Hj was in den laatsten tjd zoo droomerig
zoo druiloorig geworden, zooals de meeste jonge
lieden als zj verliefd zjn. Daar zou zj niets
tegen gehad hebbenwant Paul was oud genoeg
om naar een meisje te kjken en daar haar man
dikwjls met jicht aangehaald was en moeiljk zjn
gewone werk kon naloopen, zou het erg goed zjn
als Paul een vrouw in huis bracht. In zoover
was dus alles in orde, als zj maar in het minst
had kunnen nagaan op wie Paul verliefd was,
Maar hoe zj ook peinsde en de namen van alle
meisjes op hare vingers telde, zj kon niemand
vinden aan wie h j een b jzondere aandacht schonk
er waren er in het geheel maar een half dozjn,
als zj Christine Rusbek meetelde, die de dertig
al lang te boven was.
Zj maakte zich dus niet ten onrechte ongeruBt
en had vele slapelooze nachten. Zj was al een
bejaarde vrouw en wenschte dus vooral een ver
standig, ordenteljk meisje in huis te kr jgen, van
wie zj eenige hulp op haar ouden dag kon ver
wachten. In den eersten tjd toen de dochter der
oude vrouw Foswik teruggekomen was, had zj
wel eens gevonden dat Paul te veel over haar
praatte, maar dat was natuurljk van zelf dood
gebloed, want haar zoon kon toch zulk een
verloopen deern niet aanhalen.
Z j had er wel eeas overgedacht of het niet het
