N° 207.
128® Jaargang.
1.885.
Donderdag
3 September.
i
Krankzinnigen.
FEUILLETON.
Middelburg 2 September.
BRIQITTA FOSWIK.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiên: 20 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel mee f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Per restauvatiewaggon vaa Vlissingen
naar Veuloo.
mooi meisje in zulke behoeftige omstandigheden
MIDDELRIRGSCHE COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Boeland, te KruiningenF. Van der Peije, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nibuwenhdijzbn, en te Ter Neuzen A. Van die Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
De burgemeester van Middelburg, gezien de
circulaire van den commissaris des konings in
Zeeland van den 26 Augustus 11. A n° 689 (Prou.
blad n° 104).
Herinnert de ingezetenen aan het bepaalde bij
art. 3 der wet van 27 April 1884 (Staatsblad n° 96)
dat luidt als volgt
»Hij, die een krankzinnige verpleegt over wien
het staatstoezicht zich uitstrekt, is gehouden hier
van aangifte te doen aan den burgemeester der
gemeente van zijn werkelijk verblijf, binnen twee
maalvierentwintig uren na den aanvang dier
verpleging".
Hjj die dit voorschrift niet nakomt zal worden
gestraft met eene geldboete van vjjftig cent tot
drie honderd gulden.
Middelburg, den 31 Augustus 1885.
De burgemeester voornoemd,
F. ERMERINS, L. B.
In het Hbld. schrjjft Mars, naar aanleiding der
overgangsexamens op de kon. milit. academie:
Het is een bekend feit, dat in de eerste dagen
van September een zeer groot aantal cadetten,
terugkeerende van het verlot, genoodzaakt zal
wezen in eenige vakken her-examen at te leggen,
alvorens in een volgend studiejaar overtegaan.
Een ongewoon verschijnsel is zulks niet, slechts
het bijzonder groote aantal heeft de aandacht
getrokken, en aangezien aan deze omstandigheid
voor dit jaar eene bijzondere beteekenis wordt
gehecht, meenen wjj er een oogenblik bij te
moeten stilstaan.
De afgetreden gouverneur, de generaal-majoor
Den Beer Poortugael, had zich in hooge mate de
sympathie van de cadets weten te verzekeren, en
voor een groot deel was zulks zeker toe te
schrjjven aan de aangename en tevens flinke
persoonlijkheid van den gouverneur. Hjj wist
met de cadets te denken, voor hen te zorgen, en
in hooge mate hun vertrouwen te wekken. Maar
tevens trachtte de gouverneur zooveel mogelijk
het aangename met het nuttige te parener
werd veel vrjjheid verleend; gelegenheid geschonken
om op concerten en bjj comedievooratellingen te
schitteren, en daar deze laatste feesten, ontegen
zeggelijk door de daaraan onvermijdelijk verbonden
voor- en na-pret, minder gunstig moesten werken
op de studiën, waren de hoofden van onderwjjs
niet zeer ingenomen met die wat al te feesteljjke
stemming. Meermalen werd door hen de vrees
uitgesproken, dat bjj de eindexamens de wrange
yruchten van dit stelsel zouden worden geplukt-
Men ziet bjj dergeljjke gevallen meestal, dat
»de kruik zoo lang te water gaat tot zij berst."
Nu werkeljjk die eind-examens zoo weinig
gunstig zjjn uitgevallen, schjjnt de oud-gouverneur
thans inspecteur van het onderwijs vermeend
te hebben, dat de examinatoren niet geheel zonder
8,
Een verhaal
van A. LüTTELSBURG.
Toen Paul zoo ingedachte voortliep zag hjj niet
dat er van de andere zjjde een heer aan kwam
die, bljjkbaar verlangend om hem te zien, snel naar
hem toestapte. Hij was zeer zorgvuldig gekleed,
bjjna overdreven, vooral voor een boschwandeling
in dit onherbergzame oord. Zijne fijne verlakte
laarzen droegen dan ook reeds de sporen der on
gebaande wegen.
Paul schrikte niet weinig toen die jeugdige fat
eensklaps voor hem stond en onwillekeurig dacht
hjj aan Brigitta, die een kwartier te voren hier
gezeten had.
»Zoo, jonge vriend! heerljjk dat ik u vind!"
hegon de vreemdeling, »zeg mjj eens of ik op den
goeden weg naar het vissohersdorp Kullen ben?'
Paul voelde zich een weinig beleedigd door de
manier, waarop die man, die zeker niet ouder was
dan hjj, hem toesprak; Hij zag hem vau ter zjjde
aandoch daar hjj een afkeer van onbeleefdheid
had, zei hjj
>Gjj zjjt op den Kullen, mjjnheer en als gjj
het bosch uitkomt, kunt gjj de visschershutten
zien." Hjj wilde zich met deze woorden verwjjderen
doch de vreemdeling weerhield hem en vroeg:
g» tUmt gjj bier thuis, vriendje
schuld zijn. Althans de generaal is naar Breda
vertrokken om een onderzoek in te stellen naar
de gestelde examen-vragen, en daarop bekomen
antwoorden.
Geen wonder, dat het ontslag, aapgezegd aan
den chef van het letterkundig onderwijs, prof. De
Hollander, daarmede in verband wordt gebracht.
Velen trekken reeds voor dien leeraar partij, en
wijzen op de nadeelige gevolgen, welke zulk een
maatregel na zich kan sleepen, omdat de cadets
daarin als het ware steun vinden tegenover hunne
leeraren. Het is noodig die zaak kalm te over
wegen zonder zich daarbjj door liefde voor de eene
of andere partij tot partjjdig of voorbarig oordeel
te laten medeslepen.
De schrijver dringt aan op volledige openbaar
heid van het gebeurde.
De talrijke na-examens in letterkundige vakken
zouden het bewjjs moeten opleveren dat de vroegere
richting te vrijgevig was. Intusschen kan enkel
eene vergeljjking van de studiecjjfers in dit en
vorige jaren over alle vakken, een behoorlijken
maatstaf opleveren ter beoordeeling. Er ontbreken
dus vele elementen om in deze aangelegenheid
reeds een oordeel te kunnen uitspreken.
Wat wel zeker schjjnt is, dat op dit oogenblik
een verschil van inzicht bestaat tusschen den
inspecteur van het onderwjjs en het nieuwe
academiebestuur. Beiden natuurlijk met de beste
bedoelingen bezield. Voor den bloei van het
onderwjjs en dat is toch de hoofdzaak be
lmoren zij samen te werken en elkander te
waardeeren.
Voor den minister van oorlog is nu de taak
weggelegd, deze moeilijkheid op te lossen ten bate
van dit onderwjjs.
Prov. blad no 106 bevat eene circulaire, houdende
opgaaf van het aandeel der gemeenten in de kwade
pesten op de grondbelasting dienst 1882 en op de
personeele belasting dienst 1882; 83.
Voor Middelburg is dat aandeel in de grondbe
lasting 35.84J, in de personeele belasting naar
evenredigheid van de tenbehoeve der gemeente
geheven opeenten 1224.25, en naar evenredigheid
van het gedeelte waarover is beschikt 2350,56§.
Voor Vlissingen zijn die ejjfers 4.09J 276.18
en 1325.66.
Voor Goes 6.24J, 153.72 en 491.90.
Voor Zierikzee 5.91, 519.49 en 906.75.
Voor Terneuzen 2,92, 149,09£ en 572.52.
De gemeentebegroting van Middelburg voor
1886 bedraagt in ontvang en uitgaaf 339.157.67^.
Onder de ontvangsten wordt het batig slot dei-
exploitatie van de gasfabriek uitgetrokken op
14449.40de opcenten op de directe belastingen
ƒ41748.87, de hoofdelijke omslag ƒ71.000; het
vergunningsrecht 3325.
Onder de uitgaven is voor politie, sohutferjj
brandweer en straatverlichting ƒ25808.54 uitge
trokken en voor den geneeskundigen dienst en het
armwezen 30439 de subsidie aan het burgerlijk
armbestuur wordt op 24000 geraamd. Voor
- »Ja."
Dan kunt gjj mjj den weg naar het dorp
besparen, dan lukt het mjj misschien om in tjjds
een onderkomen te vinden. Gjj wilt zeker wel
zoo goed zijn om mjj eenige inlichtingen te geven,
omtrent iemand die in dat dorp wonen moet?
Ik zal u rjjkeljjk beloonen
Paul dacht weer aan Brigitta en het was niet
de kans op belooning die hem thans bereid maakte
om deze vraag te beantwoorden.
„Ik verlang geen belooning voor een dienst,
dien ik iedereen zou bewjjzen"; zei hjj kortaf,
vraag maar op en als ik kan zal ik u ant
woorden"
„Kent gjj een meisje, dat Brigitta Foswik
heet?"
Het bloed schoot Paul naar de wangen en hij
antwoordde met moeite„Ja
„Zjj heeft een jaar geleden te Landskrona
gediend en moest om bijzondere redenen haar
dienst verlaten".
M ia in Landskrona geweest, maar waarom
zjj haar dienst verlaten heeft, weet ik niet."
„Hm hm Er werd van allerlei gemompeld;
zoodat het wel niet precies in den haak zal ge
weest zjjn", hernam de vreemdeling en sloeg Paul
nauwkeurig gade. „Maar dat doet eigenljjk niets
ter zake en het gaat ook niemand aan. Ik wilde
maar weten of zjj geen kind bjj zich heeft".
Het was Paul bjjna onmogeljjk om hierop ant
woord te geven, maar een zeker onbestemd iets
noopte hm daartoe, misschien was bet bet oude
onderwijs wordt noodig geacht 83011.48, verdeeld
als volgtgymnasium 19958 middelbaar onder
wjjs 18429 lager onderwijn 40650.98, bewaar
scholen 1692.50, andere kosten ƒ2281.
'iêor onvoorziene uitgaven is 2133.09 geraamd.
Heden voerden de bataljons uit Vlissingen en
Middelburg eene manoeuvre uit in het vuur.
Als hoofddenkbeeld was aangenomen dat eene
vijandelijke troepenmacht (voorgesteld door het
2e bat.) zich van een groot gedeelte van Zuid-
Beveland had meester gemaakt, te Kapelle en
Biezelinge was gekantonneerd, zijne voorposten tot
Goes had vooruitgeschoven, en wilde trachten den
Sloedam en de havenwerken van Vlissingen te
bemachtigen.
Het bataljon uit Vlissingen werd afgezonden
om dien opmarsch te beletten.
De tweede spoorlijn tusschen Vlissingen en
Middelburg is thans voltooid en opgeleverd. Den
4ea dezer komt dat traject in exploitatie.
Aan den heer P. J. C. F. Van Hasselt is, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als burge
meester van Bergen op Zoom, met dankbetuiging
voor de door hem in die betrekking bewezen
diensten.'
Gedurende de maand Augustus is bij de regeering
geen enkel ambtsbericht ontvangen, waaruit blijken
zou, dat de besmetteljjke longziekte onder het
rundvee in Nederland is waargenomen.
De zeer gunstig bekende acteur L. B. J. Moor
heeft zich aan het gezelschap van den heer Van
Lier yerbonden.
Men behoeft werkelijk nog niet tot het aehtbare
gilde der «-oudste menscken" te behooren om bjj
ondervinding mee te kunnen spreken over den
verbazenden vooruitgang in de wijze, waarop men
eertijds reisde in vergeljjking van thans.
Wie, gemakkeljjk neergevleid in een hoekje van
een spoorwegrjjtuig, zal zich mijmerend de dagen
van vroeger voor den geest roepen, toen men uren
noodig had om per trekschuit of pietjeswagen
het doel van zijn reis te bereiken Wie denkt
daar nu nog aan Men maakt gebruik van een
spoor- of tramwegop zjjn minst van een
stoomboot en men weet niet beter of het behoort
zoo en is altijd zoo geweest.
Tegenover al de gemakken, die de tegenwoordige
wjjze van zich te verplaatsen aanbiedt, bleken minder
goede eigenschappen te staan. Wat men aan snelheid
won verloor men aan gezelligheid, gemak, comtort.
Had men een verren tocht te doen en trof men
het dat in de coupé, waarin men plaats nam, alle
plaatsen werden bezet, dan had het reizen veel van
een marteling en de herinnering aan het gezellige
roefje in de trekschuit deed zich vaak pjjnljjk
gevoelen.
wantrouwen eh de hoop om iets naders te ver
nemen.
„Ja, zij heeft een kind bjj zich van een
maand.of negen".
„Dat komt uit. Is het een meisje of een
jongen
„Ik geloof een meisje".
„En is het een zwak, ziekeljjke wurm?"
vroeg de vreemdeling verder, terwjjl bij onophou
delijk op den grond keek en met zjjn stok gaten
in het zand boorde.
„Oneen mjjnheer, epn kwartier geleden
hadt gjj Brigitta hier met het kind in het bosch
kunnen zien. Het is gezond en sterk".
De vreemdeling onderdrukte een krachtigen vloek
en er kwam een leelijke trek op zjjn gelaat,
doch weldra bezon hij zich en zag Paul met een
vriendeljjk, nietszeggend lachje aan.
»Ik sou gaarne wat naders over dat meisje
vernemen, hoe zij leeft, of zjj het erg armoedig
heeft".
„Het schijnt niet dat het haar aan iets
ontbreekt; zjj is een jjverig, ordentelijk meisje, dat
zich zelfs een geit heeft aangeschaft, dus aal zjj
ook wel geen armoede lijden".
Opnieuw fronste de jonge fat het voorhoofd,
zjjne oogen fonkelden onheilspellend en om zjjne
lippen Bpeelde een leeljjke grjjnslach,
„Gjj zegt dat men de visschershutten zien
kan als men het bosch uitkomt", zei hjj naeenig
beraad. „Kunt gjj mjj het huisje van dat meisje
aog niet wat nader bescbrjjyea".
Niemand twjjfelde er dan ook aan ofineen tjjd
als deze, waarin alle bezwaren worden overwonnen
en alle vraagstukken een oplossing vinden, zou
ten slotte in deze leemte van het reizen in een
spoortrein wel worden voorzien.
Ongeveer 12 jaren geleden werd door een Bel
gisch ingenieur een maatschappij opgericht, die
zich ten doel stelde om in de spoortreinen op
groote internationale trajecten zulke rijtuigen te
doen opnemen, welke den reiziger verschillende ge
makken en geriefelijkheden konden aanbieden.
Zoo ontstond de Compagnie internationale des
wagons lits. In hoeverre een dergelijke instelling
reden van bestaan had, blijkt wel hieruit dat op
alle groote internationale trajecten in Europa, zoo
wel van Madrid naar Hamburg als van Parijs naar
Constantinopel, de eet-, salon- of restauratiewagens
dier maatschappij in gebruik zjjn gesteld.
En thans van 1 Sept. af heeft deze compagnie
ook gedeelteljjk de internationale ljjn Vlissingen
Keulen onder hare exploitatie gebracht.
In iederen mailtrein, die te 7.35 uit Vlissingen
vertrekt, zal een restauratie-wagen in gebruik
worden gesteld, evenzoo in den trein die te 4.4
uit Venloo vertrekt om te 9 uren te Vlissingen
aan te komen.
Lokt reeds het uitwendige van zoo'n rijtuig tot
nadere kennismaking uit, nog verrassender bljjken
de geriefeljjkheden die de inwendige inrichting
aanbieden. In tegenstelling met de gewone
spoorwegrjjtuigen is de ingang aan de achterzjjde
aangebrachtdaardoor heeft men gelegenheid om
den waggon in zijn geheele lengte te doorloopen.
Het grootste gedeelte van het rjjtuig een
restauratiewagen heeft ongeveer de lengte van
anderhalven gewonen spoorwagen is voor restau
ratie ingericht Zonder elkander te hinderen
kunnen in deze eetzaal 24 personen ruim en
gemakkeljjk plaats nemen en evenzoo worden
bediend. Aan de eene zjjde bevinden zich 4
tafeltjes, waaraan zitplaatsen voor 4 personen,
aan de andere zjjde zjjn eveneens 4 tafeltjes met
2 zitplaatsen. Wjj durven op grond van onder
vinding geruatelijk verklaren dat een maaltjjd,
tjjdens een lange reis aan een dier tafeltjes toe-»
gediend, zich zeer smakelijk laat gebruiken.
Een aan de eetzaal grenzende keuken, waarin
zich een practiseh fornuis bevindt, stelt den
gebieder in dit heiligdom in staat aan alle eischen
van zijn gasten te voldoen. Heeft men de behoeften
der maag bevredigd en wil men een sigaar opsteken
dan nooden twee kamertjes n hiertoe uit. Het
eene bevat eenige zeer gemakkeljjke stoelen en
een langs den wand aangebrachte sofa; het andere,
kleinere vertrekje is meer ingericht in den vorm
van onze gewone spoorwegcoupésin beide
bevinden zich echter tafeltjes. Iedere reizigeï
1» klasse kan van dezen restauratiewagen gebruik
maken; de eenige verplichting die hem wordt
opgelegd is dat hij iets gebruikt. Het tarief is
vrjj wel geljjk aan dat der restauraties aan boord
der Bchepen die tusschen Nederland en Engeland
varen. De wjjnen en likeuren worden op al de
„Het huisje van Brigitta Foswik ligt aan het
uiterste einde, gjj kunt niet misloopen. Als gjj
dezen weg vervolgt komt gij er vlak langs".
„AchwatIk heb geen plan om haar ojf
te zoeken, wat gaat mjj die meid aan?" sprak
de fat met een onaangenamen, spotachtigen lach.
Het was alleen in het belang van een vriend,
en meer behoef ik niet te weten. Hier, dat is
voor u. Ik dank u",
Hjj haalde een zjjden beurs voor den dag eü
nam er een geldstuk uit, dat hjj Paul voorhield;
maar die stak er de hand niet naar uit en zei;
terwjjl hij zich omkeerde
„Ik verlang geen belooning".
De vreemdeling mompelde iets van lompe
boer, maar Paul hoorde het niet. Zijne gedachten
waren met andere dingen vervuld Brigitta mocht
niet langer alleen zjjn; hjj wilde haar een steun
wezen en tegen de heele wereld verdedigen.
Nadat Paul heengegaan was, bleef de vreemde-
ling nog een poos staan, schjjnbaar in gepeins
verzonken, maar hjj nam den terugweg niet aan
hjj volgde Paul van verre en zag naar alle
kanten voorzichtig om zich heen, als vreesde hjj
in zijns bewegingen bespied te worden.
Brigitta stond aan den haard het avondeten
klaar te maken, toen de vreemdeling binnentrad:
Zij zag nog bleek en er hingen nog tranen aan
hare wimpers, toen zjj bem haar gelaat toekeerde.
Zjjne oogen rustten vol bewondering op haar eri
hjj vroeg zich onwillekeurig af hoe zulk een statig
