Dinsdag
1 September,
8 FEUILLETON.
N» 205,
Middelburg 31 Augustus.
BEIGITTA FOSWIK.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.'
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën! 220 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,1
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten lijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krainingen: F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooii, te TholenW. A. Van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van dee Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
De redactie van Het Vad. geeft de volgende
wjjzigirig van art. 194 der grondwet zooals zjj die
wenscht„Het onderwijs is een voorwerp van
de aanhoudende zorg der regeering. Voor zoover
noodig, wordt het onderwijs van overheidswege ge
geven. De inrichting" van dit onderwjjs wordt
geregeld bjj de wet.
»Het geven van onderwjjs is vrjj, behoudens
onderzoek naar de bekwaamheid der onderwijzers,
voor zooveel het lager ien middelbaar onderwijs
betreft en behoudens het toezicht der overheid,
een en ander te regelen bij de wet.
„Onvermogenden worden in staat gesteld koste
loos lager onderwijs te genieten.
„De koning doet van den staat van het onderwijs
jaarlijks een uitvoerig verslag aan de staten-generaal
geven."
De Standaard herinnerde dezer dagen dat reeds
geruimen tjjd geleden van antirevolutionnaire zijde
instemming is betuigd met de lezing van art 194,
zooals Thorbecke die in 1848 voorstond.
Zoo schreef Groen van Prinsterer in 1862, toen
Thorbecke minister was: »Hoe komt de wet van
1857 met art. 194 (gelijk men het, toen de mi
nister uit de kamer geweerd was, bedierf) overeen?
Gaarne zou ik hem ondersteunen indien hij voor
art. 194 de redactie der Staatscommissie van Maart
1848 voordraagt."
Negen jaar later, toen Thorbecke voor de derde
maal aan de ministerstafel zat, liet de heer Van
Wassenaar van Catwijck zich op gelijke wjjze uit.
In de tweede kamer verklaarde hij„Vroeg men
mjj, welke wjjziging van art. 194 der grondwet
ik verlang, ik zou antwoorden, ten einde goed
begrepen te worden door de natie en haar eenigs-
zins aan te moedigen geen onderzoek te schromen:
Ik wensch dat artikel te veranderen geljjk de
heer Thorbecke het in 1848 voorstelde."
Het Handelsblad geeft bij zijn nommer van
Zondag een Atjeh-blad. Dit bevat I Ons doel;
II He oorlogstoestand; III Open brief van een oud
officier der tweede expeditie tegen het rijk van Atjeh;
IV Andere stemmen en V Dé slotsom. In dit
laatste dringt het blad opnieuw aan op eene alge1
meene beweging ten gunste van het Indische leger.
Het schrijft nl., als antwoord op de vraag swat
nu te doen dit
Slechts wanneer de natie en, als haar wettelijk
orgaan, de vertegenwoordiging, zich het lot van
het Indische leger met nadruk en volharding
aantrekken, is verbetering te verwachten.
»De vertegenwoordiging is thans niet bjjeen:
eerst over een paar weken komen de staten-
generaal weder samen om over 's lands belangen
te beraadslagen. Een hunner eerste bezigheden
is dan de behandeling der Indische begrooting,
waarbjj van zelf weder het vraagstuk aan de orde
komt en waarbij mannen als Eielstra niet het
stilzwijgen zullen bewaren,
„Maar de mannen hebben steun noodig yan de
Een verhaal
van A. LüTTELSBURG.
Eindeljjk was het zomer geworden! De storm
loeide niet meer en de zon wierp haar gouden stralen
door het venster. De bosschen prijkten met het
weligste groen en de hemel was helder en blauw.
's Winters zag men op de Kullen weinig menschen
buitenshuis, maar 's zomers was het zeer levendig
op straat. De vrouwen en meisjes zaten 's avonds
voor de deur netten te breien of te verstellen en
menig vrooljjk woord, menig harteljjk gelach
klonk tot Brigitta door, als zjj met Gerda op en
neder liep» zonder zich te bekommeren oyer de
honende blikken die men haar toewierp. Nu was
6ij gehard. Het had haar menigen traan gekost j
maar toorn en trots waren de bondgenooten, die
haar voor wanhoop bewaarden. Het vaste ver
trouwen dat zjj eenmaal zegevierend uit het
strjjdperk zou treden en het bewustzijn van haar
onsehuid, maakte haar trotsch en zjj leerde de
minachtende blikken met kalmte trotseeren.
Zoodra zjj zich in de nabjjheid van anderen
bevond was zjj niet meer bet schuchtere meisje
yan voorheen; zjj had iets kouds, iets afstootends
jefcrege». Maar in huis, als jjj wist daUienancl
natie. Yan enkele zjjden hebben wij daarom den
raad ontvangen een petitionnement op het getouw
te zetten aan de staten-generaal en de regeering.
Dat is echter niet onze taak: met vele anderen,
die ons raad gayen, zjjn wij van oordeel, dat zulk
een beweging behoort uit te gaan van een com
missie of van gevestigde vereenigingen, zooals de
kiezersvereenigingen.
»Wjj vertrouwen, dat zulk een initiatief niet zal
uitblijven. »»Geen beter, geen kiescher entevens
doelmatiger blijk van hulde kan aan het dapper
Indische leger worden gebracht", zoo zeggen wij
een onzer correspondenten na, »dan wanneer de
openbare meening zich de belangen van dat leger
aantrekt en door eenparig hare stern te doen
hooren voor dat leger, de steunpilaar van onze
koloniale macht, recht weet te verkrijgen."
De leden van het Bond voor Algemeen Stemrecht
de Nederlandsche en sociaal-democratische werk-
liedenvereeniging hebben thans vergunning ge
kregen tot het houden van een optocht zonder
muziek, op Zondag 20 September 12 uur, te
's Gravenhage, mits zjj de bevelen der politie
opvolgen.
Prinses Wilhelmina yiert heden haar vjjfden
jaardag.
Ter eere van dien verjaardag werd eene groote
parade gehouden door de troepen van dit garni
zoen, die daartoe om llf uur op het Molenwater
waren opgesteld en gecommandeerd werden door
den kapitein Van Dorth.
De majoor Van Nouhuijs inspecteerde de troepen.
Van de openbare gebouwen en enkele particu
liere woningen woei Nederland's vlag.
Ook te Vlissingen had op de Pottenkade een
groote parade door militairen, marine en schutterij,
plaats, opgeluisterd door de muziek der dd.
schutterjj aldaar, van de openbare en sommige
particuliere gebouwen was ook daar de nationale
vlag met oranjewimpel uitgestoken. Het carillon
werd bjj herhaling bespeeld. Heden avond heeft
eene! openbare uitvoering van bovengenoemd
muziekcorps plaats.
Op de Zondagmorgen te Vlissingen aangekomen
stoomboot Prinses Elizabeth, gez. Stasse, had ge
durende de reis een treurig sterfgeval plaats.
De heer I. E. T. de M., bankier te Amsterdam, oud
52 jaar, die met zijn 14 jarigen zoon de reis maakte,
terwjjl zijne vrouw nog te Londen was achterge
bleven, gevoelde zich eenigen tijd na den aanvang
der reis niet wel. De ongesteldheid nam zoodanig
de overhand, dat hij in de Wielingen overleed.
De zoon betoonde veel tegenwoordigheid van geest
door dadeljjk order te geven, dat niemand het
ljjk mocht aanraken; hjj verlangde bjj aankomst
te Vlissingen alles volgens de voorschriften van
den Israëlitischen godsdienst behandeld te zien.
Toen men dan ook te Vlissingen kwam, werden
leden dier gezindte ontboden en is het ljjk per
rouwkoets voorloopig in het magazijn der maat
schappij Zeeland ter neder gelegd. Intusschen
werd door den zoon aan de familie te Amsterdam,
zoowel als aan zijne moeder te Londen, van het
treurig geval kennis gegeven.
haar zag, kon zjj zóo vrooljjk en opgewekt met
de kleine Gerda spelen, alsof zjj niet wist wat
verdriet was I Hoe duidelijker de liefde van het
bind voor haar verpleegster werd, met des te meer
teederheid wijdde Brigitta zich aan haar tank
's Nachts werkte zij maar niet zoo aanhoudend
als vroeger; want Olaf Halm liet het niet aan
ruime bjjdragen voor zijn kind ontbreken, ofschoon
zjjn gezondheid hard achteruit ging.
Langzamerhand begon men zich in het dorp
aau haar te gewennen en liet haar met vrede.
Slechts nu en dan sprak een bezorgde huismoeder
over Brigitta Foswik, bjj wjjze vaneen waarschu
wend voorbeeld of wees een neuswjjze deern met
den vinger haar aan.
Slechts bjj éen was de belangstelling in haar
niet verflauwd, ofschoon men hem den geheelen
winter over haar gesproken en steeds bewjjzen
harer bedorvenheid aangevoerd had. Het zou
moeieljjk uit te maken sjjn, wie meer leed onder
de verdenking die op haar rustte, Brigitta of
Paul Dauneförd. Zijn verstand gedoogde niet, dat
hjj in het minst aan haar schuld twjjfelde, terwijl
zjjn hart onafgebroken zei: dat zij niet schuldig
was niet schuldig zjjn kon.
Zooveel was zeker: hjj beminde haar met den
zelfden hartstocht van vroeger, al zeid6 hp voort
durend tot zichzelf dat hij dien moest onderdrukken»
want de bezwaren om haar tot de zijne te maken
ware» onoverkomelijk, Haar beeld stond hem
Door den heer Stewart Schultz, belast met de lijk
schouwing, is geconstateerd, en daarvan ook een
bewijs aan de directie der maatschappij Zeeland
afgegeven, dat de passagier aan eene beroerte en
dus aan geene besmetteljjke ziekte is overleden.
Om misverstand of valsche geruchten te voorko
men dient vooral hierop gelet te worded.
Overgekomen familieleden hebben heden het
lijk naar Amsterdam doen vervoeren.
De volgende onderofficieren van het instructie
bataljon te Kampen hebben voldaan aan schriftelijk
gedeelte van het examen tot toelating op den
hoofdcursusVon Bulluseck, Holste, De Jongh,
Van der Moer, De v oogt, Wichers, Haak, Voor
duin, Boon, Gerritsen, Gravelotte, Hoedt, Van Herk,
Van der Hoeve, Haas, Knook, De Steiger, Kotting,
Mejjners, Rambonnet en Spruyt.
Als reden der weigering, door de regeering, tot
goedkeuring van de statuten der naamlooze ven
nootschap „Het vereenigingsgebouw Walhalla",
te 's Gravenhage, is opgegeven, dat „zoowel uit de
namen der oprichters en de benaming der op te
richten naamlooze vennootschap, als uit de bepaling
van art. 16 der overgelegde ontwerpakte duideljjk
blijkt dat de vennootschap: Het vereenigings
gebouw „Walhalla" moet strekken om lokalen
beschikbaar te stellen voor vergaderingen en bijeen
komsten der sociaal-demokraten en daardoor als
door het bijeenbrengen van kapitaal het sociaal-
demokratisch bond in zijn streven te steunen."
Het Anti-dienstvervangingbond hield Vrjjdag
de jaarlijksche algemeene vergadering. Daarop werd
mededeeling gedaan van verschillende ingekomen
giften. In kas is een batig saldo van 866.
De afdeeling Zutphen moet herleefd, Leeuwarden
hersteld zijn. Als het hoogste stamnummer wordt
10.117 gemeld.
Het hoofdbestuur wil pogingen aanwendenom het
beginsel van den persoonlijken dienstplicht in de
nieuwe grondwet te doen opnemen.
De drie aftredende en herkiesbare leden van
het hoofdbestuur, de heeren: MacLeod,president,
Perk, Wilkens en jhr Verspjjok werden herkozen.
Ter vervanging van den heer Heldt, die zich niet
herkiesbaar stelde en voor de vacature van wjjlen
jhr Merkens van G ndt, werden de oud-luitenant-
generaal van het Indisch leger Boumeester en
dr De Graaf uit Dordrecht als verkozen vermeld,
die de benoeming hebben aangenomen.
Door de broederschap van candidaat notarissen
in Nederland is eene prijsvraag uitgeschreven voor
de beantwoording waarvan wordt uitgeloofd een
gouden medaille, alsmede eene vergoeding van
500 voor onkosten en als honorarium voor de
plaatsing in een der organen van de Broederschap
ter keuze van de jury.
De vraag luidt-.
Eene uiteenzetting en waardeering der theore
tische en practische voor- en nadeelen van ver
schillende stelsels tot verkrijging en bezwaring
van onroerende goederen.
steeds voor oogen, vooral na dien dag toen hij
die boodschap voor zjjn vader bjj haar had moeten
doen. Wakende en droomende hoorde hjj dien
kreetPaulPaulen het was alsof hij er gehoor
aan moest geven. Als zjj hem zóo eens geroepen
had eer zij naar Landskrona ging 1
Nu en dan kwam het denkbeeld bjj hem op
als Brigitta nu eens de zuivere waarheid had
gesprokenZij was toch altijd zoo eerijjk, zoo
oprecht geweest, zij verfoeide altijd valschheiden
leugen. Dan voelde hij zich als ineen gelukkigen
droomzjjn hart klopte hoorbaar en hij kende
slechts éen verlangenhaar te zien I
Waarom zou hij het haar niet vragen Zjj zou
hem nooit een onwaarheid zeggen en als zjj zei
dat kind is niet van mjj, het is van een vreem-
deling dan was alles goed, dan behoefde hjj
zich om niemand meer te bekommeren. Als zij
maar wilde» konden zjj ver hier vandaan gaan
met haar was het overal mooi, terwjjl zonder haar
zjjn dierbaar vaderland hem zelfs tot een woestjjn
werd, Dat waren droomen heerljjke droomen,
die echter weer vervlogen. Dan spotte zjjn moeder
over dien voornamen mjjnheer Halm, die Brigitta
zooveel geld zond, en zjjn zuster vroeg wanneer hp
zelf zou komen, terwijl zjjn tante vond dat de
kleine Gerda als nit het gezicht der Foswiks
gesneden was.
Zoo verliep de tjjd. Paul zag Brigitta slechts
ju eti dap van verre, Eens had bjj haar onver»
Zaterdag is zoo meldt de Amst. te Utrecht
de algemeene vergadering van het Pensioenverbond
gehouden. Men bracht ter vergadering den on-
gunstigen indruk mede van de audiëntie op 9 Juli
bij den minister van financiën, aangezien de heer
Bloem destijds reeds gezegd heeft, dat bij geen
vrijheid vond thans een voorstel bjj de vertegen
woordiging aanhangig te maken om de pensio
neering van burgerljjke ambtenaren op beteren
voet te regelen- Later, als het evenwicht tusschen
inkomsten en uitgaven van het rijk verkregen
mocht zijn, zou de minister, de zaak ernstig ter
hand nemen
Deze teleurstelling na de goede vooruitzichten,
door 's ministers voorganger, den heer Grobbée,
gegeven, was hoofdaanleiding tot deze vergadering.
Algemeen was men de meening toegedaan, dat
op den staat de verplichting rust, om aan zjjne
ambtenaren pensioen te verzekeren; doch velen
waren er, die op grond van de tot dusver opgedane
ervaring duchten, dat men door 't vasthouden aan
dat beginsel de goede zaak nu eer schaden dan
bevorderen zou. Men moest'nu, na 9 jaren vruch
teloos arbeiden, de bakens verzetten.
Er werden verschillende voorstellen gedaan, doch
het hoofdbestuur wenschte daarin een middelweg,
en daarmee den ouden grondslag, waarop het
Pensioenverbond sedert zijne oprichting steunt, te
handhaven. Kan dit niet, dan een anderen weg
ingeslagen. Met het oog daarop had het een
voorstel ingediend, strekkende om de vergadering
te doen besluiten
1° hulde te brengen aan de leden der staats
commissie van 1881, met den warmen dank der
vergadering voor alles,' wat door hen te dezer zake
is gedaan;
2" krachtig voort te gaan en niet te rusten vóór
het door het verbond vastgestelde doel ïb bereikt
3° het bestuur te machtigen aan eene commissie
van drie deskundigen op te dragen, aan te toonen,
dat de te berde gebrachte ficancieele bezwaren
overdreven zjjn te achten, en dat, voor zooverre
die bljjken zullen te bestaan, maatregelen zjjn te
beramen om, 't zij door bjjdragen der ambtenaren
of op andere wjjze, daarin te voorzien, en om na
het rapport dier commissie eene buitengewone
algemeene vergadering te beleggen tot behandeling
der zaak.
Als amendement op dit voorstel is aangenomen,
dat de taak van bovengenoemde commissie aan
het hoofdbestuur is opgedragen, dat bjj deskun
digen inlichtingen kan inwinnen.
Als hoofdbestuur is aangewezen het afdeelings-
bestuur van Amsterdam.
De volgende algemeene vergadering zal weder
te Utrecht worden gehouden.
De Zaterdag te Breda voortgezette algemeene
vergadering van de Vereeniging van leeraren aan
inrichtingen van middelbaar onderwijs in Nederland
werd door 40 leeraren bjjgewoond. Aan het verslag
hi de Nieuwe Bredasche en Oosterhoutsche courant
ontleenen wjj het volgendei
Door den heer A. Huet werd ingeleid punt 1
wachts bjj een kromming van den weg ontmoet,
Hjj was verbleekt van schrik, toen zjj daar eens
klaps tegenover hem stond en zjj had hem met
hare groote, diepliggende oogen aangezien alsof
hij een vreemde ware. Dat deed hem zeer. Maar
hjj had toch ook gezien hoe bleek en ingevallen
hare wangen geworden waren en welk een scherpen
trek zij om haar mond had.
Hij kon de herinnering aan die ontmoeting
maar niet verbannen. Hjj voelde, even als in
vroegeren tjjd, een onuitsprekeljjk medel jjden met
haar en wat er ook gebeurd mocht zjjn, zjj boette
er ten volle voor en een ieder, die nu liefdeloos
en hard over haar oordeelde, droeg het zjjne tot
die boete bjj.
Honderde malen was hjj op het punt om naar
haar toe te gaan, maar evenals vroeger zjjn ver
stand, weerhield hem thans de vrees. Als hg
haar met dat strenge, onverbiddeljjke gelaat zag
voorbjjgaan, zei hjj bjj zichzelf dat zjj niet dezelfdö
van vroeger was.
Op zekeren warmen Juliavond wandelde Paul
in diep gepeins verzonken het bosch in, om eenige
denneboomen voor zjjn vader uit te zoeken. Zjjn
schoon gelaat, dat tot nog toe altjjd zulk een
tevéeden uitdrukking had gehad, was veel ernstiger
geworden en de zielestrjjd, dien hjj voortdurend
voerde, bracht er een droefgeestigen trek op, die
hem slechts zelden yerliet.
Hjj wilde juist een voetpad recht» inelaan^tós^
