175
J885.
Dinsdag
28 Juli.
rara*
FEUILLETON.
Middelburg 27 Juli
Onderwijs.
t
ii
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regelf f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Het verloren document.
Roman van A. VON LIMBURG.
O
M1DDELRURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mbstdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van der Pbijl, te ZierikzeeA. C. Di Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhdijzin, en te Ter Neuzen A. Van di> Pun. Jz.
Hoofdagenten toot het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubi en Cie., John F. Jones opvolger.
In een artikel met het opschrift „De toestand
in Atjeh" zegt het Handelsblad het geheel eens
te zijn met de Zutph. Ct, dat een petitionnement
tot de regeering moet -worden gericht, waarin op
kalme, waardige wijze gevraagd wordt om recht
te doen aan den Indischen soldaat, den Indiscben
officier.
Om zulk een petitionnement te doen gelukken,
moet men echter wel formuleeren, wat men wenscht.
Het Hdbld. zou bijv. zeer afraden om in zulk een
verzoekschrift aan de regeering de strategie, de
militaire gedragslijn in Atjeh aan te roeren. Dit
acht het onmogelijk. Hiervan heeft de groote
meerderheid geen verstandieder kan niet meê
regeeren, en in zulk eene ernstige vraag als die
van de keuze tusschen offensief ot defensief optre
den in Sumatra moet men enkel deskundigen
laten meêspreken.
Het Hdbld gelooft, dat men in een verzoekschrift
aan 's lands regeering zou moeten vragende
intrekking van het besluit, volgens hetwelk
officieren en soldaten in Atjeh behandeld worden,
alsof het vrede was, terwijl ze in oorlog leven.
Door materieele voordeelen weder te geven helpe
de regeering het geschokte moreel te herstellen.
Men verzoeke, dat door de wet de positie van
officieren in Indië beter geregeld worde, daar nu
de minderen weerloos zijn tegen hun chet. Er
zjjn nog vele andere redenen voor de bittere onte
vredenheid en voor den slechten geest, welke in
ons Indisch leger tegenwoordig heersehen.
De regeering zal ongetwijfeld medegaan, als het
volk toont, hoe ernstig het verlangt, dat geene
zuinigheid hoe wenschelijk het ook zjj, dat de
regeering haar in acht neme in dezen de wijs
heid bedriege, als het volk protesteert tegen
alles wat bureaucratie en sleur aan het Indisch
leger doen lijden.
Het Hlbld roept daarom bijstand en raad in
voor de juiste bewoording van het verzoekschrift.
Het moet uitgaan, öf van vele bladen van allerlei
richting te geljjk, of van eene commissie, waarin
mannen van velerlei stand en elke party zitting
hebben. Doch de burgers moeten zich deze zaak
aantrekken.
Voor officieren in werkeljj ken dienst is het onmo
gelijk, zich aan het hoofd van een petitionnement
of beweging te stellen, gelijk eenigen wenachen.
Zij zijn aan de krijgstucht verplicht, niet aan zulk
petitionnement mede te werken, al zouden ze nog
zoo gaarne dit individueel willen, en in dit opzicht
zou een fonds, waartoe ieder kon medewerken,
beter zjjn geweest. Aan de burgers, voor wier
belangen ons Indisch leger optreedt, bljjve de
plicht, eerbiedig maar ernstig aan \e dringen op
die maatregelen, waardoor aan het leger toegekend
worde, wat het terecht yerlangt.
DERTIENDE EN LAATSTE HOOFDSTUK.
Het mocht wel is waar ongeloofeljjk schjjnen
dat men indertjjd, toen het document zoek geraakt
was, niet dadeljjk het borduurgerjj der dame had
nagezien; maar gewoonljjk wordt het meest voorde
hand liggende verzuimd. Men zal er wel in gezocht
hebben, maar niemand zal vermoed hebben, dat
zjj zóó slordig kon zjjn een belangrijk docu
ment te gebruiken om haar wol op te winden.
Ilda sprong op om naar haar grootmoeder te
snellen, doch bleef weer staanmocht ze haar
wel onvoorbereid die bljjde tjjding brengen
Behalve het groote allodiaal vermogen der
familie, dat thans Ilda toekwam, had, na het uit
sterven der mannelijke afstammelingen, het terug
vinden van het document voor den ouderen tak
nog slechts een zedelijke beteekenis. Maar Ilda
wist maar al te goed, dat die voor de oude dame
een onmetelijk gewicht had. Aan zich zelf, dat
zjj nu rijk was, of welke invloed die ontdekking
op haar eigen lot kon uitoefenen, dacht zij op
dit oogenblik niet. Zjj wenscbte slechts de hoog
bejaarde vrouw te sparen en wilde haar toch geen
minuut langer dan noodig was de bljjde boodschap
onthouden.
<Met het zooveel mogeljjk gladgestreken perka
In een volgend art. Een beroep op de Neder-
landsche ouders vestigt het Handelsblad nog een8
de aandacht der Nederlandsche burgers op hetgeen
het schreef.
•f Alleen van een indrukwekkend protestwaarbij
de geheele natie zich aansluit, verwacht ik voort
durende verbetering van den m. i. onhoudbaren
toestand in Atjeh."
Deze woorden uit een der vele brieven van
officieren, verdienen de opmerkzaamheid zegt het
Hdbld. Voortdurende verbetering is noodig. Het
is niet voldoende, dat het »hongerbesluit" worde
ingetrokken. Dit was slechts de laatste droppel,
die den emmer deed oyerloopen.
De petitie, welke het blad wenschen zou, dat
bjj koning en regeering werd ingediend, moet op
het volgende wijzen
Het Indische leger, dat sedert ruim 12 jaren
oorlog voert in het noorden van Sumatra lijdt te
Atjeh gebrek in stoffeljjken en zedelijken zin.
In naam van het Nederlandsche volk, welks
zonen daarginds, trots de miskenning die hun deel
is, pal staan voor de eer der Nederlandsche drie
kleur, protesteert het tegen den bestaanden toe
stand en vraagt eerbiedig maar met den meesten
ernst, dat worde overgegaan
1° tot vernietiging van de besluiten, waardoor
onze dappere Atjehstrjjders worden achtergesteld
bij hunne elders te velde dienende kameraden
2° tot het regelen van de positie der officieren
van het Indische leger bjj de wet.
Ten slotte richt het Hdbld zich tot allen, die
betrekkingen hebben, wier eer en toekomst hun
lief is, en die als militair den staat dienen, om
te onderzoeken en te getuigen of iets wat het
zeide overdreven of onjuist was.
De quaestie Frowein-Salverda wordt door den
heer Frowein in een uitvoerig schrijven aan het
Dagbl. v. N. nader toegelicht.
Het schrijven van den heer Frowein leent zich
niet tot een verkorte mededeeling. Plaatsgebrek
belet ons het in zijn geheel op te nemen, maar
het zjj genoeg op te merken, dat daaruit bljjkt,
hoe het bekende verschil van opvatting tusschen
den inspecteur en den leeraar over de plichten
der leeraren buiten de school reeds meermalen
het onderwerp van een gedachtenwisseling tus
schen de heeren Salverda en Frowein geweest is.
Met de grootBte verbazing heeft het Dagblad
kennis genomen van een mededeeling der N. R. Ct.
Volgens de N. Rott. Ct. namelijk zal bij het
N. I.leger weldra in gebruik gesteld worden een
nieuw model helmhoedalthans voor de voorloo-
pige levering van tien duizend stuks is door den
minister van koloniën een overeenkomst gesloten
met den Brusselschen fabrikant van militaire
benoodigdheden A. Tonson.
Het Haagsche blad is hierover zoo verwonderd,
omdat de hoedenfabrikage en die van militaire
uitmonsteringstukken hier te lande een hoogte
heeft bereikt, waardoor zij niet bjj den vreemde
ling achterstaat; tevens meent het, dat deze tak
ment in de hand betrad zij het vertrek der oude
gravin. Deze zat voor haar schrjjftafel en zag
haar eenigszins verbaasd aanmaar het was toch
alsof bij den aanblik van het schoone meisje een
zonnestraal over de strakke trekken vloog.
ïMag ik u even storen, grootmama? Ik
breng u iets goeds
„Zeker kind, al kan ik mij niet voorstellen
waar voor mij iets goeds van daan kan komen
»Ja wel grootmoedertje, daar is het einde
lijk I" De grootste bljjdschap sprak uit die
schoone trekken, waarop zoo lang een ernstige
uitdrukking gelegen had. Zjj knielde voor de
oude vrouw neder en vatte hare beide handen.
„Grootmoeder, gij hebt in het oneindige als een hel
din het grootste ongeluk getrotseerd, hebt gjj nu ook
kracht om het geluk te dragen? Zal het u niet
overweldigen
Bjj die woorden maakte zich een groote ont
roering van de oude vrouw meester.
„Kind, wat praat ge toch Yan welk geluk
zou voor mij sprake kunnen zijn?" Die bjj na
beschroomde vraag der moedige kruisdraagster
had iets onbeschrjjfeljjk aandoenljjks.
„In dit huis bestaat slechts één ding van
die hoogste beteekenis, dat weet gjj het beste,
grootmoeder", zei Ilda, ontvouwde langzaam het
document en hield het haar voor. »Als ik eens
bjj toeval gevonden had, wat gij zoo lang te
vergeefs gezocht hebt indien dit stuk hier
zjj durfde niet verder spreken.
De oude vrouw was opgesprongen, had met
van nijverheid alleszins in staat is, wat de prijzen
betreft met het buitenland te concurreeren. Hoe
komt het dan, vraagt het Dagblad dat een mon-
teeringstuk voor het Nederlandsch:Indisch leger
bij een Belgischen fabrikant moest besteld worden?
Het herinnert zich niet eenige aankondiging te
hebben gezien van een openbare aanbesteding;
heeft er misschien een onderhandsche plaats gehad?
En zoo ja, is de uitkomst daarvan dan zoodanig
geweest, dat onze binnenlandsche nijverheid moest
worden voorbijgegaan
Bjj het wapen der infanterie zijn o. a. benoemd
tot eersten luitenant de tweede luit. E. A. Umland
van het korpsbij het personeel der militaire
administratie, bjj de administratie van kleeding,
tot kapitein, de eerst-luitenant W. H. J. Kuipers,
van het 3e regiment infanterie, gedetacheerd bjj
het koloniaal-werfdepot.
De minister van waterstaat enz. heeft bepaald
dat het in art. 2 der wet van 21 Juni 1881
(Stbl. 76), houdende bepalingen omtrent de zee-
visscherijen, bedoelde letterteeken is: voor de
gemeenten Arnemuiden A. R. M., Boschkapelle
B K., Breskens B. R., Brouwershaven B. H.,
Bruinisse B. R. U., Haamstede H. S., Hoofdplaat
H. P., Middelburg M. G., Nieuw Yossemeer N. V.,
Tholen T. H., Yeere Y. E., Vlissingen V. L. I.,
Yerseke Y. E.
Behalve door een Venetiaanschen gondeltocht
met muziek langs de waterparty in de Scheve-
ningsche boschjes bij dag, zal in den avond van
2 Augustus a. s., ter viering van den verjaardag
van H. M. de koningin, de groote vijver in het
bosch met een verlichten Moorschen tempel en met
eene illuminatie van de waterboorden prijken.
Naar men verneemt, beeft de heer A. van Lier,
tooneeldirecteur te Amsterdam, met den heer mr.
P. Srooshooft eene ovreenkomst gesloten tot het
opvoeren, in het aanstaande speelseizoen, van twee
of drie nieuwe tooneelstukken. Een daarvan heeft
de heer Brooshooft reeds voltooid; met het vol
gende houdt hjj zich onledig, terwijl de echrjjver,
met het oog op deze voorstellingen, zich in den
laatsten tijd meer opzettelijk op de hoogte gesteld
heeft van de samenstelling en de krachten van
het tooneelgezel schap van den heer Van Lier.
De Oestermaatschappjj de bank van Yerseke, te
vestigen te Yerseke, stelt Zaterdag 1 Aug. bjj de
heeren Bos en Rothe te Amsterdam de inschrij
ving open op het nog ongeplaatste gedeelte der
eerste serie van haar aandeelen kapitaalhet
aandeelenkapitaal bedraagt 200,000, verdeeld
in twee serieën van 100,000 in aandeelen van
1000, waarvan voorloopig alleen de eerste serie
wordt uitgegeven. Voor de uitgifte der 2e serie
is bet besluit eener algemeene vergadering noodig-
Directeur is de heer G. Yerburg te Yerseke, com
missarissen de heeren A. van Selms te Yerseke, G. G.
van der Wal te Slooten en I. Z. Risch te Cortgene.
beide handen het perkament gegrepen en daarin
trilde dat alsof de bevende handen het zouden
verscheuren. Haar kennersoog doorvloog den
inhoud, daarop hief zjj zegevierend het hoofd op.
Zij strekte de armen met een onbeschrjjfeljjk ge
baar ten hemel en hare hooge gestalte scheen
zich nog nit te rekken, om eindeljjk langzaam,
heel langzaam op de knien te zinken.
„Almachtige GodIk dank u 1klonk het
van hare lippen en al wat haar hart aan dank
baarheid en berouw over den ge koesterden twijfel
ondervond, lag in die weinige woorden. Haar
hoofd bleef nog een oogenblik in stomme aan
bidding opgeheven, toen gleed het plotseling op
zijde en hare gansche gestalte zonk ineen.
Na eenigen tijd gelukte het Regina en Ilda om
haar weer bjj te brengen, maar het lichaam dat
zich zoo lang sterk getoond had, scheen eensklaps
zjjn wederstandsvermogen verloren te hebben.
Er was een soort van verheerljjking over haar
gekomen, die de minderen met groote bezorgdheid
vervulde.
Alleen in hare bevelen toonde zjj nog dezelfde
geestkracht van vroeger. Zij had terstond den
volgenden dag naar haar vriend den dominé
verlangd en bleef telkens als bij kwam met hem
alleen, terwjjl Ilda, die haar anders nooit verliet,
in dien tjjd moest gaan wandelen.
Zjj verwjjderde zich echter nooit ver van huis,
teneinde binnen het bereik te zjjn, indien de oude
dame iets mocht overkomen.
De tuin, waarin zjj dan wandelde* had een
Yan de volgens de balans en de winst- en
verliesrekening gemaakte winst wordt allereerst
zeker bedrag, door de algemeene vergadering op
voordracht van commissarissen te bepalen, gestort
in een reservefonds. Het daarna overblijvende zal
strekkenin de eerste plaats om daarvan tot vjjf
ten honderd uit te keeren over het gestorte aan-
deelen-kapitaal. Hetgeen daarna mocht overblijven
zal worden verdeeld als volgt: 50 pc. aan de
aandeelhouders, 34 pc. aan de houders van op-
richtersbewijzen, 10 pe. aan den directeur, 6 pe.
aan den raad van commissarissen. Voor iedere
inschrijving van 5000 wordt een oprichtersbewjjs
gegeven. Om daarvan ook de inschrijvers te doen
profiteeren, aan wie minder dan 5 aandeelen wor
den toegewezen, zjjn die bewjjzen splitsbaar in
vijf deelen.
De markiezin van Londonderry kwam Zaterdag
avond per boottrein van Antwerpen te Vlissingen
aan en vertrok vandaar met het ss. Willem naar
Engeland.
In zijne vergadering van 24 Juli heeft de djjk-
raad van den calamiteusen Suzanna-polder, onder
St. Annaland, de rekening over 1884/85 vastgesteld.
De voornaamste der daarop voorkomende posten
waren
Ontvangsten: dijkgeschot ƒ1913.15; bijdragen
der aangrenzende polders 1265.10; overschot
der kosten van aanbesteding 355.69)goed
slot 1883/84 ƒ3.54; samen dus uit eigen middelen
3537.48)tegemoetkoming door het rijk en de
provincie 14.169.24; totaal der ontvangsten
17.706.72).
Uitgavenkosten van zeewering en oeververde
diging 15.149.83 andere uitgaven 2523.55
totaal der uitgaven 17.673.38.
De begrooting voor den dienst 1885/86 bedraagt
in ontvang 3278.27) en in uitgaaf 9616.14.
In de Zaterdag te Breskens gehouden buitenge
wone vergadering van stemhebbende ingelanden
van het waterschap Oud en Jong Breskens, zjjn
herbenoemd tot leden van den dijkraad van dat
waterschap de heeren J. de Vlieger, H. G. Ham-
macher en Aug. de Milliano en is benoemd in de
plaats van den beer J. Leenhouts, die tusschentjjda
had ontslag genomen, de heer Joh. Risseeuw Az
In de gisteren avond gehouden algemeene ver
gadering van het Nutsdepartement IJzendjjke en
omstreken werd tot afgevaardigde voor d6 alge
meene vergadering te Amsterdam benoemd de heer
C. A. P. van Muijen en tot diens plaatsvervanger
de heer G. P. Wjjnmalen.
Besloten werd tegen het bekende voorstel Njj*
megen te stemmen.
Zondagmorgen werd de uitslag bekend van de
alhier afgenomen eindexamens der hoogere burger*
scholen in Zeeland.
Afgewezen zjjn 3 canaidaten. Geslaagd zjjn W,
eigenaardige poëzie.' Gedeeltelijk iii de schaduw
van eeuwenoude boomen gelegen, had men zelfs
in de lichtere, met bloemperken aangelegde, doch.
verwilderde partijen, en op de .vooruitspringende
rotspunten van Waar men een heerlijk vergezicht
had, toch overal bossbhen en volslagen rust om
zich heen.
Het was een paar dagen na het vinden van
de verloren oorkonde dominé Kirchner Was tegen
den avond gekomen en de oude dame zond haaf
kleindochter als naar gewoonte in den tuiA
Zjj liep lang onder de hooge boomen op en neef
en ging eindelijk op een van die plekjes zitten,
waar zjj al tjjd zooveel van hield.
Een zee van jong groen spreidde zich aan faatb
voeten uit, nu eens een heuveltop bedekkend®,
dan weer in de diepte afdalende. Er was iéts
plechtigs in de natuur; de hemel had de zeld
zaamste kleuren en de gezichteinder was zoo
helder, dat alle ljjnen scherpafgeteekend waren,
het roode steen der porfletrotsen blonk als purpef
in den rooden glans der avondzon.
Rondom lag een diepte stilte te midden
dier eenzaamheid maakte de bezorgdheid voor dë
getelde dagen der eenige bloedverwant, die zjj óp
de wereld bezat, plaats voor stillen Weemoed.
Ilda had met klimmenden angst waargenomen
hoe de krachten der oude dame in de laatste
dagen verminderdenzij ging met reuzenschreden
achteruit, dat viel niet te ontkennen. Zorgen!
voor haar eigen toekomst behoefden haar niet te
kwellen 5 zjj kende de wereld genoeg omtewetej)