128® Jaargan
Yrijda
26 Juni.
FEUILLETON.
148,
1885.
Middelburg 25 Juni.
Kerknieuws.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Cent per regel?
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
»De Schelde" in de Tweede kamer.
Het verloren document.
Roman van A. VON LIMBURG.
iHIDDELBURGSCHE COURANT.
O*
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te Tholen: W. A. Van Nieuwenhdijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peijl Jz«
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Wij gelooven, dat wij in Zeeland over het geheel
tevreden mogen zijn over de in de laatste dagen
in de tweede kamer gevoerde discuasiën. Zoowel
bij de behandeling van de overeenkomst met de
Zeeland maar vooral bij de bespreking der quaestie
met de Scheldegetuigde al het gesprokene van
sympathie voor de belangen van Vlissingen, zoo
nauw verbonden aan die van het land, en voor
inrichtingen, die voor onze provincie van zooveel
belang zijn.
Wij willen hopen, dat dit een gunstig voortee
ken is voor den uitslag der besprekingen omtrent
de stoomtram Breskens—Maldeghem.
Toch heeft het ons eenigszins verbaasd, dat men
uit de conclusie der commissie, in wier handen
het adres van de kamer van kóóphandel en fa
brieken te Vlissingen, betrekkelijk de Schelde, is
gesteld, de laatste woorden„meer bepaald aan
de maatschappij de Scheldeheeft weggelaten.
De heer Mees, die dit voorstelde, heeft een en
ander gesproken dat, vooral wijl het kwam uit
den mond van een Rotterdamsch afgevaardigde
en eene vingerwijzing voor de toekomst bevat,
wel de aandacht verdient.
Hp sprak dan het volgende
»lk geloof, dat noch de kamer, noch de regee
ring uit het oog kunnen verliezen de groote gel
delijke belangen, die de staat heeft bij het voort
bestaan en den bloei van de maatschappij de
Schelde, in verband met het contract van 1875.
De vraag kan gesteld worden, of, indien over dat
contract op dit oogenblik opnieuw moest gestemd
worden, bet evenals in 1875, met algemeene stem
men zou aangenomen worden. Er kan aan ge
twijfeld worden. Maar hoe het zjj men is voor
het tegenwoordige aan dat contract gebonden. En
nu geloof ik, bepaaldelijk met het oog op dat
contract, dat waar de fabriek van de maatschappij
de Schelde op gezonde wijze kan gesteund
worden, dat is in 's lands belang. Wanneer aan
die fabriek belangrjjke werken opgedragen worden,
ineen ik dat er geen sprake van kan zijn, dat
men dat op ongezonde wijze zou doen, want ik
heb meermalen van deskundigen gehoord, dat de
inrichting van de fabriek zeer goed is en dat het
werk dat zij levert, zelfs waar het den grooten
scheepsbouw betreft, uitnemend is.
De minister van binnenlandsche zaken heeft te
recht herinnerd, dat de kamer, waar het de belangen
van Vlissingen geldt, nooit is achter gebleven.
Ik zou bjjna durven zeggen, dat de kamer tegen
over Vlissingen nimmer doctrinair geweest is;
misschien zelfs te weinig doctrinair.
Maar wjj mogen ons niet verder laten voeren
dan wjj tot hiertoe gegaan zjjn; wjj mogen niet
ACHTSTE HOOFDSTUK,
»Zoo, mjjn beste baron," antwoordde de
prins, »gjj komt juist van pas! Kom hier, laten
wjj ergens een rustig plekje zoeken. Jammer dat
mevrouw Von Schornan nog altijd geen rookkamer
heeft."
De heer Von Hobenfeldt lachte mephistopheles-
achtig; hp snakte er naar om van den eersten
avond af te pronken met zjjn vertrouwelijkheid
met den prins en toch was hp beducht om zich
de ongenade van den hertog op den hals te halen
door bem terstond te veel in beslag te nemen.
„Ik zou door een vuur willen gaan om uwe
hoogheid aan allendie naar hem smachtende blik
ken werpen, te ontrukken Mijn dierbare prins weet
hoe gelukkig mp elk oogenblik maakt, dat ik in
zpn nabpheid mag doorleven Maar heden avond
hoeveel het mp ook kosten moge moet ik
bescheiden zpn. Heeft uwe hoogheid reeds die
kleine zwartoogige mevrouw Von Cowatzkv daar
ginds opgemerkt? Een allerliefste vrouw! Een
levendigheid een vuur Diavolo
Den onverschilligen blik, waarmede de prins naar
de dame keek, opmerkende, polste hp verder
„Onze schoone blonde sphinx d&ar is juist
het tegenovergesteldedat is een steenen beeld,
gen gletscher zóu uwe hoogheid geen lust
zoo ver gaan als de commissie ons bij hare con
clusie wil leiden.
Door den heer Van der Sleyden in zijne uitne
mende verdediging op gisteren en door den heer
Pompe van Meerdervoort heden, is op den voor
grond gesteld dat de commissie meent te moeten
opkomen tegen de stelling, dat de omstandigheid
dat deze fabriek gelegen is buiten de linie van
defensie, haar zou moeten uitsluiten vhn het werk,
waarvan hier sprake is. Daarin ga ik met de
leden der commissie mede. Ik geloof met hen,
dat het te ver gaat te zeggenop grond van dat
liggen buiten de linie van defensie, moet aan de
fabriek dat werk onthouden worden, hetwelk zij
evenals andere fabrieken verlangt.
De heer Pompe heeft dat punt genoemd de
cardo quaestionis.
Aan het slot van de conclusie der commissie
komen echter deze woorden voor„meer bepaalde-
ljjk aan de maatschappij de Schelde
Ik erken dat, wanneer men die woorden in verband
brengt met het voorafgaande, men ze desnoods zoo
kan interpreteeren, dat de wensch wordt uitge
sproken dat ook bepaaldelijk ten aanzien van de
fabriek de Schelde nader zal worden onderzocht
of hare ligging buiten de linie van defensie een
bezwaar is om haar de levering van werken op
te dragen.
Maar ik geloof, dat uit hetgeen enkele geachte
sprekers hebben gezegd ter verdediging der con
clusie blijkt, dat eigenlijk in die woorden eene
tweede gedachte ligt opgeslotennamelijk om
eene vingerwijzing te geven aan de regeering dat
de kamer wensebtdat meerder werk aan de
fabriek zal worden opgedragen.
Dat gaat mjjns inziens echter te ver en ik geloof
met den minister van binnenlandsche zaken, dat
de kamer, zulk eene conclusie aannemende, zich
buiten hare grenzen zou begeven, en treden zou
op bet terrein van de uitvoerende macht.
Nu beeft de vorige geachte spreker een amen
dement voorgesteld op de conclusie der commissie,
waarbij de meening wordt uitgesproken, dat ont
binding der overeenkomst zoowel voor 's lands
belang als voor de van rijkswege aangelegde haven
te Vlissingen schadelijk zou zpn.
Mijnheer de Voorzitter t Of na hetgeen wij
heden morgen van den minister van binnenlandsche
zaken gehoord hebben omtrent de aanhangige
besprekingen met de Schelde, aanneming eener
dergeljjke conclusie wenscheljjk zou zpn en de
positie der regeering bij die besprekingen door die
conclusie wel zou versterkt worden, meen ik gerust
te mogen betwjjfelen.
Ik geloof echter, dat er een ander middel is om
aan de bezwaren, die sommigen ontwikkeld hebben
en die door mij gedeeld worden, tegemoet te bomen,
namelijkweglating uit het eerste lid der con
clusie van de woorden„meer bepaald aan de
maatschappij de ScheldeDaarom heb ik de eer dit
als amendement op de conclusie voor te stellen.
Door aanneming daarvan zou te kennen gegeven
worden, dat, naar bet oordeel der kamer, in de
ligging der fabriek de Schelde geen organisch
hebben om de Pygmalion te worden, die leven in
dit beeld brengt
Uit de matte oogen van den prins schoot een
vurige straal bij die herinnering aan de gravin
Von Olderode. Zjj stond te midden van een groep
jonge meisjes, bp wie haar fiere schoonheid in
bet oogvallend afstak, in een van die goudachtig
schitterende toovergewaden, waarover de bedreven
Dora Meiners de tongen aller oude en jonge da
mes in de residentie in beweging gebracht had-
Prins Reinier scheen den baron eensklaps verge
ten te hebben, evenals de sigaar, waarnaar hij
straks nog zoozeer verlangde, en stapte regelrecht
op de gravin toe Hohenfeld zond hem een sater-
blik na en begaf zich langs een omweg, schijn
baar toevallig naar de grootmeesteres, drong met
allerlei grapjes en complimentjes tusschen de
sleepen der dameB door en fluisterde de gastvrouw
iets in het oor, De nijdige trek om haar mond
werd scherper en zjj wierp een vluchtigen blik
in de aangewezen richting. Het gefluisterde ant
woord ging met een onbeschrjjfeljjk verachtelpk
schouderophalen gepaard.
Men was Bedert jaren gewoon aan een zekere
vertrouwelpkheid tusschen dit paar, dat nooit de
grenzen der betamelijkheid overschreed. Vroeger
was er wel eens over gemompeldmaar mevrouw
Von Schornan had meesterlpk de kunst verstaan
om den schijn te bewaren en zich zelfs steeds
bijzonder preutsch voorgedaan.
Intusschen had de prins eenige onbeduidende
woorden wet de gravin gewisseld, terwjjl de jonge
gebrek gelegen is hetwelk haar voor de levering van
werken ongeschikt maakt. Ik meen, dat er met
het oog op het contract van 1875, dat door de
wetgevende macht is goedgekeurd, wel aanleiding
voor de kamer bestaat om zich op dit punt
eenigszins nader te verklaren.
Overigens moet aan de uitvoerende macht de
bevoegdheid en de taak worden overgelaten die
haar alleen toekomt."
Jhr Pompe sprak, als lid der commissie, naar
aanleiding daarvan het volgende
»De commissie heeft gemeend dat, waar het
onderzoek had plaats gehad naar aanleiding van
klachten omtrent de achterstelling van eene be
paalde maatschappijwaar een onderzoek plaats
had naar aanleiding van eene door de Kamer van
koophandel te Vlissingen bepaaldelijk aangewezen
inrichting, dat het daar wenscheljjk was die
maatschappij ook in de conclusie bjj name te
noemen, ook ter wille van de miskenning van
het moreele recht, door de Kamer van koophandel
op den voorgrond gesteld.
Maar ik moet ronduit verklaren dat, na de
toelichting van het amendement door den geach-
ten voorsteller, er bp mij hoegenaamd geen be
zwaar bestaat met dat amendement mede te gaan.
Waar hjj gezegd heeft dat niemand in deze ver
gadering zal ontkennen het groote geldelijk be
lang dat de staat heeft bij het blijven voortbestaan
van de maatschappij de Scheldewaar hij erkend
heeft dat door de maatschappij de Schelde goed
werk is verricht, waar hij heeft erkend dat het
liggen buiten de linie van defensie geen verhin
dering is, aan die maatschappij voortaan werk op
te dragen, daar geloof ik dat hjj met andere
woorden hetzelfde bedoelt, en ik heb daarom de
eer namens de meerderheid der commissie te
verklaren, dat de commissie het amendement
overneemt."
In onze oogen is de conclusie door het amende
ment van den heer Mees veel verzwakt. Bjj de
dubbelzinnige houding die de regeering aanneemt
tegenover de fabriek was, dunkt ons, presiseering
meer dan noodig. Wjj willen met den heer
Pompe wel aannemen dat de bedoeling van den
beer Mees dezelfde is als de zjjne, maar de tweede
kamer is toeb in bare verklaring niet zoo positief
geweest als èn de commissie èn wjj wel hadden
gewenscht.
Deze conclusie bindt de regeering tegenover
de Schelde al zeer weinig en evenveel als tegenover
iedere fabriek, buiten de defensieljjn gelegen; al
heeft zjj daartegenover geen verplichtingen zooals
met de Vlissingsche het geval ia.
Het is daarom te hopen dat de regeering in het
gesprokene aandrang genoeg zal vinden om te
toonen wat zjj nog niet wil erkennen dat
de goede trouw haar de verplichting oplegt om
De Schelde den door haar toegezegden steun meer
te verleenen dan tot nu toe geschiedde.
Wjj wenschen nu maar dat de met de regeering
gevoerd wordende onderhandelingen tot eene goede
dames, die om haar heen stonden, zich als zeer
goed gedresseerd terugtrokken en met groote
zelfverloochening alle nieuwsgierigheid prijsgaven»
»Ik geloofj dat gjj nog boos op mjj zjjtover
van morgen, freule zei de prins na deze ge
lukkig uitgevoerde manoeuvre der jonge dames.
Misschien was de trek van hoogmoed, koelheid
en ongenaakbaarheid nooit zoo duidelpk op J.lda's
gelaat zichtbaar geweest, als op dit oogenblik.
Het kenteeken der Olderode's, de ineengegroeide
wenkbrauwen kwamen meer dan ooit uit,
„Ik kon niet weten, uwe hoogheid", zei zij,
sdat de heer» dien ik van morgen voor onbevoegd
hield om als toeschouwer mijn rjjles bjj te wonen»
veel meer recht op de hertogeljjke stallen bezat
dan ik, en ik moet u nog vergeving vragen voor
mijn dwaling
Dat vergeving vragen klonk veeleer als een
herhaling der terechtwjjzing, dan als een terug
name daarvan.
»Gjj zjjt niet grootmoedig, freule, om een
reeds verslagene nog den genadestoot te geven
Hjj nam ondanks haar afwjjzende houding weer
dien tuchtigen, galanten toon aan en een vurige
blik uit zjjne gevaarljjke oogen beproefde daarbjj
zpn vaak bewezen macht.
»Ik begrjjp waarljjk niet, wat uwe hoogheid
in deze met vergeljjking bedoelt
Er lag geen zweem van coquetterle in baar
antwoordniets van dat sarrendedat onder den
schjjn van af te weren, nog des te meer aantrekt-
gare groote blauwe oogen zagen hem kalm ver
uitkomst mogen leiden; opdat Vlissingen door
het sluiten dezer inrichting voor eene groote ramp
moge bewaard bljjve.
De regeering weet uit hetgeen in de kamer
gezegd is nu voldoende, in welke richting zjj in
dezen moet bandelen.
De ArnJi. Crt. meldt, dat het bericht der Vlis'
Crt. omtrent de benoeming van een burgemeester
te Vlissingen ongegrond is.
Het koninklijk Eng. stoomjacht Osborne zal
morgenmiddag te Vlissingen aankomen om met
de hertogin van Albany, die met den laatsten
trein van Duitschland aldaar zal arriveeren, on-
middelpk weder naar Engeland te vertrekken.
In de vergadering van ingelanden van den
Elisabethpolder, Dinsdag te Biervliet gehouden, is
besloten, ter voorziening in de op'13 dezer plaats
gehad hebbende oeveralschuiving, tot het plaatsen
van twee zinkstukken en een kraagstuk, te zamen
eene uitgaaf vorderende van 8000.
Te Tholen en te Oud Vosmeer is Woensdag
het jubilé van den heer C. J. de Vulder van
Noorden niet onopgemerkt voorbij gegaan.
Uit vele woningen wapperde de Nederlandsche
driekleur. Des namiddags werd de jubilaris met
zijne echtgenoote door een der gemeenteraadsleden
van zjjn woonhuis uit Oud Vosmeer afgehaald.
Gekomen aan de grens der gemeente, die met
groen en vlaggen was versierd, verwelkomde hem
eene eerewacht, bestaande uit ruim 20 ruiters.
Van daar trok men, voorafgegaan en gevolgd door
eene groote menigte belangstellenden, naar het
huis der ambachtsheeren Oud Vosmeer bezit
geen gemeentehuis dat smaakvol versierd was
en waar de wethouders den jubilaris welkom
heetten en eene openbare raadsvergadering werd
gehouden.
De jubilaris ontving van den gemeenteraad een
prachtig cadeau, bestaande uit een hanglamp met
daarbjj behoorende candelabres. Mej. Ampt bood
hem een bouquet aan. De zangvereeniging van
Oud-Vosmeer en het muziekgezelschap Accelerando
uit St Annaland gaven om beurt eenige stukken
ten beste. In kernachtige woorden bracht de
jubilaris zijnen dank aan de verschillende commis-
siën voor de hem bewezen eer en geschonken
bewjjzen van achting. De avond werd verder in
de meest opgewekte stemming doorgebracht.
Mr. C. Pjjnacker Hordpk is benoemd tot com
missaris des konings in de provincie Drenthe.
De Staatscourant van heden bevat than3 die
officieele bevestiging ran dit bericht.
Naar wjj vernemen zal de onlangs beroepen
predikant bjj de N. H. gemeente alhier, de heer
baasd aan. Zij was inderdaad een bjjzonder meisje,
met wie hjj op een andere manier moest omgaan
dan met een ander. Hjj kende de vrouwen zoo
goed en wist rekening te houden met hare meest
verschillende eigenaardigheden. En van dit oogenblik
af kreeg zijn houding een heel anderen tint (om
zoo te zeggen).
»Gp hebt mij daar, wellicht onbewust, een
les gegeven, freule, die ik niet licht vergeten zal",
zei hp eensklaps ernstig en eenvoudig, „er zpn
buitengewone wezens, die den demon in ons be
dwingen, zonder er zelf plan op te hebben."
Ilda begreep niet precies, wat hjj hiermede
meende, maar zjj Voelde de verandering ten goede
in zjjn wezen, en nog te kinderlijk en onschuldig
om aan berekening te denken, of een persoonlpk-'
heid als deze te doorgronden, werd zjj misleid.
Door bet heengaan der jonge dames, die llda
omringden, stonden zij gedurende dit gesprek ge
heel alleen. Achter hen was een groep hooge'
planten, die een klein canapeetje overschaduwden
en daarnaast stond een étagére met kostbare'
terra cotta voorwerpen. Hjj wilde door een degeljjk
gesprek den ongunstigen indruk, dien zjj van hem
had gekregen, verdrjjven en wees haar op een
dier schoone antieke kruiken. Toen zp zich
daarbjj beiden schielijk en onverwachts omdraaiden
6n dichter bjj de étagère kwamen, ontwaarden
zjj tusschen de groene bladeren een zonderling
schouwspel.
Op de canapé zat de oudste freule Von Reider,
met uitgerekten hals en de grootste nieuwsgierig-»
